Gianfranco Gambarelli Zbigniew �ucki JAK PRZYGOTOWA� PRAC� DYPLOMOW� LUB DOKTORSK� WYB�R TEMATU, PISANIE, PREZENTOWANIE, PUBLIKOWANIE SPIS TRE�CI Wst�p dla dyplomant�w . 13 Wst�p dla doktorant�w . 15 Do wszystkich czytelnik�w . 17 Odliczanie . 19 Nazajutrz . 23 ROZDZIA� PIErWSZY PRACA DYPLOMOWA . 25 1.1 . Co to jest praca dyplomowa . 25 Przepisy . 25 Zawarto�� pracy . 28 Rynek odbiorcy . 28 1.2. Rada dla studenta, kt�ry chce kupi� lub przepisa� cudz� prac� b�d� popetni� plagiat . 29 1.3. Radyjek zacz�� . 30 Kiedy trzeba zacz�� interesowa� si� prac� dyplomow� . 30 Wyb�r tematu i promotora . 32 Pierwsza rozmowa z promotorem . 34 Stosunki z promotorem i recenzentem . 34 1.4. Rady dotycz�ce prowadzenia bada� . 37 Wst�p . 37 Zdefiniowanie problemu i cel�w . 38 Zbieranie materiat�w . 39 Wywiady . 41 Analizowanie i przetwarzanie material�w . 42 Kolejne etapy przygotowywania pracy . 43 Oddawajcie wi�c cesarzowi... . 44 1.5. Rady dotycz�ce pierwszej wersji pracy . 45 Organizacja procesu pisania . 45 Streszczenie pracy . 47 Pierwsze 2danie pracy . 48 Spis tre�ci . 50 Wykaz symboli . 52 Wst�p . 52 Uk�ad tekstu . 52 Wnioski . 53 Za��czniki . 54 S�owniczek termin�w . 54 Odsy�acze do literatury i bibliografia . 55 1.6. Kilka ma�ych kruczk�w . 62 Forma pracy . 62 Obj�to�� pracy . 63 Dokumentacja �r�d�owa . 64 1.7. Rady dotycz�ce problem�w j�zykowych (i nie tylko) . 65 Rodzaje b��d�w j�zykowych . 65 Konsultacjej�zykowe . 67 Konsultacje psychologiczne . 69 Obowi�zki dyplomanta . 70 Terminy obcoj�zyczne . 70 Ortografia . 71 Propozycja polemiczna . 74 1,8. Rady dotycz�ce pisania pracy na maszynie . 75 Wst�p . 75 Sposoby pisania pracy . 76 Tekst wzorcowy . 78 Uk�ad tekstu na stronie . 78 Marginesy . 79 Strona tytu�owa i ok�adka . 79 Spacje w interpunkcji . 81 Podawanie liczb . 82 Wzory i skr�ty . 84 Tablice i wykresy . 86 Nanoszenie poprawek do maszynopisu pracy . 88 1.9. Ko�cowe sprawdzenie pracy . 89 Sprawdzenie karty tytu�owej i ok�adki . 89 Przegl�dni�cie spisu tre�ci . 89 Sprawdzenie numeracji stron . 89 Kontrola techniczna . 90 Pierwsze czytanie ko�cowe (techniczne) . 90 Drugie czytanie ko�cowe (stylistyczne) . 91 1 .10. S�owa otuchy . 91 ROZDZIA� DRUGI NIEKT�RE DZIEDZINY NAUKI . 93 2.1. Wst�p . 93 2.2. Matematyka . 93 2.3. Chemia . 95 2.4. Fizyka . 96 2.5. Informatyka . 9g Dokumentacja . 98 Du�e i ma�e litery . 99 2.6. Ekonomia i zarz�dzanie . 99 Terminologia angielska . 99 Du�e i ma�e litery . 101 ROZDZIA� TRZECI OBRONA PRACY . 103 3.1 . Przebieg obrony . 103 3.2. Jak przygotowa� si� do obrony . 108 200 godzin przed: przygotowanie wyst�pienia . 108 Urz�dzenia projekcyjne . 109 20 godzin przed: przygotowanie psychofizyczne . 1 13 Dwie godziny przed: zadbaj o sw�j wygl�d . 113 3.3. Godzina zero: jak si� zachowa� . 1 14 ROZDZIA� CZWARTY EWENTUALNA PUBLIKACJA PRACY . 1 17 4.1. Wst�p . 117 4.2. Nowa wersja pracy . 119 Nowy tytu� . 1 19 Nowy wst�p . I 19 Nowy tekst . 120 Podzi�kowania . 121 Nowy wykaz literatury . 122 4.3. Wersja angielska . 123 4.4. Inne wskaz�wki dla autor�w . : . 125 4.5. Wysy�ka artyku�u . 1 26 4.6. Wspolpraca z redakcj� . 1 27 Zako�czenie . : . 129 Za��cznik . 131 Nota bibliograficzna . 140 literatura cytowana . 144 Indeks rzeczowoorobowy . 151 Niniejsza ksi��ka jest owocem wsp�pracy pomi�dzy Gianfranco Gambarellim, autorem pierwszej wersji w�oskiej (Gambarelli, 1992), a Zbigniewem �uckim, kt�ry wzbogaci� t� wersj� wieloma w�tkami o charakterze og�lnym oraz komentarzami i radami aktualnymi tylko dla polskich student�w i doktorant�w. Z wersji w�oskiej wycofano nieliczne fragmenty nie interesuj�ce polskich czytelnik�w. Czytelnikom tym obaj autorzy przesy�aj� serdeczne pozdrowienia i podzi�kowania (z g�ry!) w nadziei, �e otrzymaj� od nich wiele krytycznych uwag, kt�re umo�liwi� lepsze prrygotowanie ewentualnego nast�pnego wydania. Autor wersji polskiej sk�ada serdeczne podzi�kowanie Marii Siepak za pomoc w opracowaniu cz�ci dotycz�cych poprawnego pisania w j�zyku polskim. WST�P DLA DYPLOMANT�W ka�dy promotor jest zarzucany pytaniami w rodzaju: "przepraszam, panie profesorze, czy ten tytu� jest dobry?", "jak mam zacz��?", "czy mam pisa� obszerny wst�p, czy te� od razu wzi�� si� do rzeczy?", "ile stron ma mie� moja praca?", "czy to jest dobrze?", nie m�wi�c ju� o stwierdzeniu "ja jej chyba nigdy nie napisz�". Przygotowanie pracy dyplomowej powinno by� kulminacyjnym momentem w karierze ka�dego studenta - momentem, w kt�rym on (lub ona) mo�e wypr�bowa� na sobie (zanim to wypr�buj� inni!) efekty kilkunastoletniego okresu nauki, kt�ry go doprowadzi� do tej chwili. ka�dy startuje z innej pozycji i w r�nym stanie ducha, ale prawie wszyscy s� zaniepokojeni (niekt�rzy - przestraszeni), �e musz� zrobi� - po raz pierwszy - co� oryginalnego i w�asnego, w czym nie zostali nigdy specjalnie przeszkoleni. Jedynym wyj�ciem w takiej sytuacji jest szukanie pomocy w dwu �r�d�ach informacji: w ksi��kach i u promotora. Z pewno�ci� wa�niejszym �r�d�em jest promotor, ale osba ta - aczkolwiek na og� �atwo dost�pna dla dyplomanta - ma jednak zwykle tak du�o obowi�zk�w, �e nie dysponuje wystarczaj�c� ilo�ci� czasu, aby wspiera� go przy ka�dym kroku, szczeg�lnie w pocz�tkowej fazie pisania pracy. Niniejsza ksi��ka powsta�a jako wynik prze�y�, a czasami i nerw�w ("Pani ma taki ba�agan w tej pracy jak w swojej torebce"), zwi�zanych z czytaniem i poprawianiem wielu dziesi�tk�w r�kopis�w. Autorzy maj� nadziej�, �e pomo�e ona jakiemu� dyplomantowi w pisaniu pracy, a tym samym i jakiemu� ich koledze, kt�ry dzi�ki temu b�dzie mia� wi�cej czasu na dzia�alno�� naukow�. WST�P DLA DOKTORANT�W Ksi��ka ta by�a pocz�tkowo po�wi�cona wy��cznie pisaniu pracy dyplomowej. Ale w�oski autor ksi��ki wkr�tce zorientowa� si�, �e spora cz�� zawartych w niej rad jest aktualna tak�e dla os�b przygotowuj�cych prac� doktorsk�. Powsta� wi�c problem - jak zwr�ci� si� do tej drugiej grupy potencjalnych czytelnik�w. By�y trzy mo�liwo�ci: a) napisa� oddzielny podr�cznik dla doktorant�w, b) przerobi� ten podr�cznik, uzupe�niaj�c go w niekt�rych miejscach opisami tego, czym r�ni si� praca doktorska od pracy dyplomowej, c) odwo�a� si� do inteligencji czytelnika posiadaj�cego ju� dyplom wy�szej uczelni, kt�ry sam b�dzie rozstrzyga�, kt�re cz�ci ksi��ki interesuj� go, a kt�re trzeba opu�ci� jako nieprzydatne do pisania doktoratu. Wybrany zosta� trzeci spos�b, gdy� pierwszy doprowadzi�by do zb�dnych powt�rze�, drugi spowodowa�by nadmierne rozbudowanie materia�u z punktu widzenia potrzeb dyplomant�w, podczas gdy trzeci nie powinien stworzy� wi�kszych problem�w dla czytelnik�w ju� raz troch� "prze�wiczonych" przy pisaniu pracy dyplomowej. A oto podstawowe rady dla doktoranta, kt�ry si�gnie po t� ksi��k�: rozpocznij od punktu "Stosunki z promotorem i recenzentem" zamieszczonego w podrozdziale 1.3, zwr�� szczeg�ln� uwag� na podrozdzia� 3-2 oraz na rozdzia� czwarty, przypomnij sobie przebieg obrony swojej pracy dyplomowej i inne prze�ycia z okresu gdy "w� ciel�ciem by�". DO WSZYSTKICH CZYTELNIK�W Niniejsza praca nie mo�e si� �adn� miar� r�wna� z "prawdziwymi" podr�cznikami po�wi�conymi pisaniu prac dyplomowych. Z wydawnictw w�oskich za najwa�niejsze nale�y uzna�: fenomenalne dzie�o Umberta Eco (1989 - tak, polski czytelniku, to ten sam Eco!) oraz pedantyczne prace Nobilego (1978) i Meloncellego (1990). W�r�d podr�cznik�w polskich, za klasyczne dzie�o uznawanajest ksi��ka �wi�cickiego ( 1971 ), a z prac wydanych w ostatnich latach trzeba wymieni� skrypty Godziszewskiego ( 1987), Kobyli�skiego i Kowalskiego ( 1988), Nowary ( 1993), Pietrzykowskiego ( 1990), Poli�skiego ( 1991 ) i Weinera ( 1992). Czytelnik tej skromnej ksi��eczki znajdzie w niej tylko zwi�z�e zestawienie rad dla student�w tych kierunk�w studi�w, kt�re maj� charakter �ci�le naukowy oraz kt�re - nie maj�c takiego charakteru - obejmuj� przedmioty, w jakich mo�na pos�ugiwa� si� tekstami typowo naukowymi. Autorzy niniejszej pracy �adn� miar� nie chc� polemizowa� z pogl�dami profesor�w, docent�w, adiunkt�w i wyk�adowc�w na spos�b przygotowania pracy dyplomowej: a zatem ka�dy student, kt�ry powie swojemu promotorowi "ale przecie� w tej ksi��ce jest napisane, �e..." zrobi krzywd� jej autorom (jeszcze wi�ksz� samemu sobie!). Naszym celem by�o napisanie czego� w rodzaju poradnika "pierwszej pomocy", przeznaczonego dla tych dyplomant�w, kt�rzy s� ma�o samodzielni i potrzebuj� precyzyjnych i szczeg�owych wytycznych, a nie chcieliby zwraca� si� do promotora z ka�dym drobiazgiem. Poza tym ksi��eczka ta jest - tak jak prawie wszystkie ksi��ki na �wiecie - tylko "wst�pn� wersj�" czego� bardziej doskona�ego, wymagaj�c� rad, sugestii i uwag krytycznych ze strony Czytelnik�w: dyplomant�w, absolwent�w i pracownik�w wy�szych uczelni, jak te� os�b, kt�rym ona wpadnie w r�ce przypadkowo - w czyim� domu, gdy b�d� z wizyt� towarzysk� lub na imieninach, b�d� u kosmetyczki, gdy poprosz� o co� do czytania. Wszystkim Czytelniczkom i Czytelnikom dzi�kujemy za uwag� oraz za ewentualne spostrze�enia i s�owa krytyczne skierowane na r�ce autor�w. ODLICZANIE Zaznacz I co ju� Czynno�� - Podstawowe rady Strona zrobione NATYCHMIAST Przejrzenie niniejszej ksi��ki, ze szczeg�lnym zwr�ceniem uwagi na za��cznik i podrozdzia�y pocz�tkowe Zapoznanie si� z programem studi�w na danym wydziale oraz z obowi�zuj�cymi egzaminami i terminami Nie zostawiaj najtrudniejszych egzamin�w na 31 koniec WCZE�NIEI NI� ROK PRZED Wyb�r tematu i promotora ka�dy nosi w sobie iskr� geniuszu. 91 ka�dy student powinien przynajmniej spr�bowa� napisa� prac� dyplomow� na swoj� miar�; zacznij wi�c od swoich upodoba�, a nie od sugestii �rodowiska akademickiego, w kt�rym �yjesz. 32 W trakcie ka�dego spotkania z promotorem notuj wszystkie otrzymane wskaz�wki...
marszalek1