Rozwój ruchów głowy w poszczególnych miesiącach życia
1 m. życia - odrywanie nosa od podłoża, nisko unosi głowę „dziobania”
2 m. życia - unoszenie głowy pod kątem 45 stopni
3 m. życia - unoszenie głowy pod kątem 90 stopni, utrzymuje sztywno główkę przez około jedną minutę podczas pionowego trzymania
4 m. życia - unoszenie główki pod kątem 90 stopni, podczas pionowego trzymania potrafi utrzymać sztywno głowę
5 m. życia - unosi się na przedramionach, odwraca głowę w kierunku podłoża
6 m. życia - swobodnie odwraca głowę w kierunku bodźca, utrzymuje sztywno głowę w pozycji pionowej
Rozwój umiejętności chwytania i manipulowania w poszczególnych miesiącach życia
0-2 m. życia - odruch chwytny bez kontroli woli
3 m. życia - chwytanie zabawki włożonej do rączki
4 m. życia - chwyt dowolny, chwyt prosty (zwany chwytem małpim)
5 m. życia - wyciąganie rączki po przedmiot znajdujący się nad jego głową, a następnie podawaną mu z boku. Przedmioty podawane z góry chwyta zwykle dwiema rączkami, a z boku jedną, bliższą. Przekłada zabawki z rączki do rączki, chwyt prosty. Od tego momentu dziecko doskonali umiejętność chwytania i manipulowania jedną ręką. Jeszcze będzie to ręka bliższa, a nie dominująca.
6 m. życia - utrwalanie umiejętności chwytania i manipulowania jedną ręką, sposób chwytania: chwyt dłoniowo-łokciowy, niespecyficzna manipulacja przedmiotami (wszystkie przedmioty używane w ten sam sposób)
7-8 m. życia - doskonalenie umiejętności nabytych w szóstym miesiącu życia, pojawia się chwyt nożycowy (przywodzenie kciuka do pozostałych palców)
9-12 m. życia – „rewolucja dziewiątego miesiąca”, początki manipulacji specyficznej, pierwsze oznaki kształtowania się dominacji stronnej, sposób chwytania: chwyt pęsetowy (przeciwstawianie kciuka i palca wskazującego). Dziecko wskazuje palcem.
Dopiero na początku drugiego roku manipulacje nabierają specyficznego charakteru. Początkowo poprzez naśladownictwo, dziecko zaczyna inaczej manipulować klockiem, a inaczej łyżką. Zdolność motoryczna pozwala więc kształtować i doskonalić ważną funkcję – myślenie symboliczne.
Rozwój spostrzegania wzrokowego w pierwszym roku życia
1. – skupianie wzroku na twarzy osoby dorosłej
- skupianie wzroku podczas leżenia na brzuchu na twarzy osoby dorosłej lub poruszającej się po podłożu czerwonej zabawki
- śledzenie przedmioty po łuku 90 stopni
2. - reagowanie mimiką na twarz dorosłego
- śledzenie wzrokiem osoby poruszającej się
3. - reagowanie uśmiechem na uśmiech
- śledzenie obrazu znikającego z pola widzenia (obracanie głowy za przedmiotem lub osobą)
4. - oglądanie grzechotki, podczas potrząsania nią
- oglądanie małych przedmiotów położonych na stole
5. - utrzymywanie zabawki w dłoni i koncentrowaniu wzroku na innym przedmiocie
- koncentrowanie wzroku na ustach mówiącej osoby dorosłej
6-7. - oglądanie przedmiotów, podczas manipulowania nimi
- ocenianie odległości, w jakiej znajduje się przedmiot
- spoglądanie za przedmiotem, który spadł ze stołu
8-9. - przyglądanie się przedmiotom, podczas manipulowania nimi (z przeciwstawieniem kciuka)
- poszukiwanie przedmiotu, który zniknął z pola widzenia
- śledzenie ruchu zabawek wyrzuconych z łóżeczka
- przyciąganie przedmiotu, który można dosięgnąć, zmieniając położenie ciała
- naśladowanie czynności dorosłego
10-11. – odwracanie kartek książki, oglądanie i pokazywanie obrazków
- wyjmowanie klocek z pudełka
- dotykanie palcem wskazującym szczgółów zabawek
- zamykanie pudełka
12. - kontrolowanie wzrokiem czynności wykonywanych przy użyciu narzędzi (grzebień, łyżka..)
- pociąganie za sznurek, by przyciągnąć przedmiot
- wkładanie małych przedmiotów do dużych
Rozwój spostrzegania słuchowego w pierwszym roku życia
1 m. życia
- reagowanie na dźwięk
- zmiany aktywności (np. rytm ssania pod wpływem głosu matki)
2 m. życia
- reagowanie na głośne kroki
- reakcje ruchowe na dźwięki płonące z otoczenia
3 m. życia
- wsłuchiwanie się w wypowiedzi osób dorosłych
- zatrzymywanie ruchów na dźwięk dzwonka
4 m. życia
- słuchanie dźwięków wydawanych przez grzechotkę
- słuchanie odgłosów wywołanych przez poruszającego przedmiotami dorosłego
5 m. życia
- samodzielne wywoływanie dźwięków
- słuchanie wypowiedzi opiekunów
Szukanie źródła dźwięku przez odwrócenie głowy
6-7 m. życia
- manipulowanie przedmiotami w celu wydobycia nowych dźwięków
- słuchanie własnych produkcji (powtarzanie sylab)
8-9 m. życia
- rozumienie emocjonalne zabarwionych wypowiedzi opiekunów
10-11 m. życia
- poruszanie się w rytm muzyki
- słuchanie i rozpoznawanie wyrażeń dźwiękonaśladowczych i pierwszych wyrazów
12 m. życia
- rozumienie popartych gestem poleceń słownych
Rozwój mowy w pierwszym roku życia
2m. życia
- wokalizacja pierwszych samogłosek
- wydawanie dźwięków, które nie przypominają ludzkiej mowy
- doskonalenie repertuaru samogłosek
- pojawienie się pierwszych spółgłosek
6 m. życia
- powtarzanie (naśladowanie) sylab charakterystycznych dla języka narodowego
- gaworzenie samonaśladowcze
8 m. życia
- naśladowanie, powtarzanie oraz samodzielna wokalizacja sylab
- rozumienie wypowiedzi o zabarwieniu emocjonalnym
9 m. życia
- pojawienie się gestu wskazywania palcem
- początek kształtowania się pola wspólnej uwagi oraz rozumienia intencji komunikacyjnych
10 m. życia
- pierwsze słowa zbudowane z sylab otwartych
- rozumienie prostych słów (najczęściej rzeczowników w mianowniku)
12m. życia
- rozumienie prostych poleceń, niektórych nazw osób, przedmiotów i czynności
- samodzielne wypowiadanie kilku wyrazów
- powtarzanie sylab i słów wypowiadanych przez dorosłego
Reakcje emocjonalne dziecka w pierwszym roku życia
- odpowiedź niepokojem na niepokój matki
- uspakajanie się podczas spokojnego mówienia lub śpiewania przez opiekuna
- odpowiedź uśmiechem na uśmiech
- niepokój, jeśli matka przez dłuższy czas nie zajmuje się dzieckiem
- strach, jeśli zobaczy nieznane osoby
7-8 m. życia
- płacz, gaworzenie, aby przyciągnąć uwagę opiekuna
- naśladowanie ruchów dorosłego i włączenie się do zabawy
Mimiczne wyrażanie emocji w pierwszym roku życia
- radość, zadowolenie
3-4 m. życia
- złość, smutek
7 m. życia
- strach
11-12 m. życia
- nieśmiałość, wstyd
Pysio150202