Toksykologia - wd 2 - 08.10.09.docx

Toksykologia

3.  Rozmieszczenie i kumulowanie trucizn w organizmie.

Rozmieszczenie substancji obcych w organizmie zależy od;

·         Szybkości wchłaniani

·         Częstotliwości wnikania do organizmu i dawek

·         Powinowactwa do tkanek i narządów

Głownie miejsca odkładania się związków obcych:

·         Tkanka tłuszczowa (DDT – środek ochrony roślin, dieldryna, metoksychlor, WWA, PCB)

·         Kości: absorpcja na powierzchni lub trwałe wbudowanie (ołów, fluor, rad, stront, tetracykliny)

·         Narządy miąższowe: w jądrach komórkowych lub cytoplazmie (kadm, ołów, rtęć nieorganiczna)

·         Włosy, paznokcie, (metale ciężkie, narkotyki)

Przemiany związków obcych w organizmie,

Miejsce przemian:

·         Wszystkie tkanki, ale głownie:

·         Wątroba, nerki

·         Nabłonek jelitowy

Z udziałem różnych enzymów

Przemiany = biotransformacja

Detoksykacja – takie przemiany które prowadzą do powstania związków mniej szkodliwych lub nieszkodliwych.

Aktywacja metaboliczna – takie przemiany które prowadzą do powstania związków bardziej toksycznych.

Substancje obce

(schemat nr2)

Brak działania toksycznego

Działanie toksyczne

Aktywacja metaboliczna

Bez zmian

Działanie toksyczne

detoksykacja

wydalanie

Przykłady substancji nieulegających przemianom w organizmie:

·         Silnie polarne wydalane przez nerki np. kwasy sulfonowe, kwas ftalowy.

·         Bardzo lotne wydalanie przez płuca, np. eter etylowy, cyklopropanon.

·         Silnie litofilne, kumulujące się w tkance tłuszczowej, np. PCB (bifenyle).

Przykłady substancji ulegających przemianą w organizmie (detoksykacji):

·         SO2 do siarczanów,

·         Fenol do klukuronidów,

·         Benzo(a)apiren (WWA) poprzez epoksydy do fenoli, które są sprzęgane z kwasem glukuronowym.

Przykłady substancji które ulegają aktywacji metabolicznej:

·         Chloroform do fosgenu

·         Barwnik czerwony Red 2G do aniliny,

·         Benzo(a)piren poprzez do epoksydioli

·         Metanol do formaldehydu

·         As+5 do As+3 (kodeina do morfiny)

Faza I

Transformacja – wytwarzanie grupy funkcyjnej umożliwia udział w reakcji 2 fazy

Faza II

Biosynteza

Ksenobiontyk

Produkt końcowy

Produkt pośredni

Wydalanie

Właściwości lipofilne

Właściwości hydrofilne

Frakcja mikrosomalna

=rybosomy +retikulum (siateczka) endoplazma tyczne

enzymy mikrosomalne

monooksygenzy, epoksydohydratazy, glukoronylotransferazy

15-20% masy komórki

50-60% RNA

Synteza kwasów tłuszczowych, sterydów, odtruwanie.

REAKCJE PIERWSZEJ FAZY ( I FAZY)

Mikrosomalne

RH + O2 + H+ àR-OH + H2O

NADPH lub NADH

·         Monooksygenazy zawierają hemoprolinę o typie cytochromu  P-450

·         Reduktaza NADPH – cytochrom P-40

·         Czynnik lipidowy – niezbędny do prawidłowego połączenia cytochromu z reduktazą.

Typy utleniania mikrosomlanego:

·         Aromatyczna hydroksylacja

·         Alifatyczna hydroksylacja

·         N,O,S, - dealkilacja

·         Epoksydacja

·         Desulfitacja

·         Sulfoksydacja

·         N-hydroksylacja

RAKCJE Drugiej FA...