Istota i funkcje rachunkowości.
Regulacje prawne w zakresie rachunkowości
- ustawa o rachunkowości 2002r. Dz. U Nr 76 poz. 694 z późn. Zmianami
- rozporządzenia Ministra Finansów
- Krajowe Standardy Rachunkowości – uzupełniają regulacje zawarte w ustawie i rozporządzeniach
wykonawczych
- MSSF( Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej) / MSR ( Międzynarodowe
Standardy Rachunkowości).
Rachunkowość jest systemem gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących systemów i procesów kształtujących majątek jednostki gospodarczej w celu dostarczenia informacji ekonomiczno – finansowych.
Podział ze względu na funkcje rachunkowości i odbiorców:
- rachunkowość finansowa
- rachunkowość zarządcza
Rachunkowość finansowa przygotowuje dane na potrzeby odbiorców zewnętrznych. To rachunkowość , której celem i zadaniem jest przygotowanie danych na podstawie których sporządza się sprawozdania finansowe.
Odbiorcami sprawozdań finansowych jest zarząd jednostki, jak również otoczenie podmiotu gospodarczego np. inwestorzy , banki, agendy rządowe , społeczeństwo w niektórych przypadkach.
Rachunkowość zarządcza jest to rachunkowość , która zajmuje się analizą kosztów w jednostce gospodarczej. Przygotowuje dane w oparciu o które podejmuje się w jednostce gospodarczej decyzje bieżące.
Dane wykorzystywane są przez zarząd jednostki gospodarczej, w celu podejmowania bieżących decyzji ( na wewnętrzne potrzeby jednostki).
Rachunkowość w ujęciu dynamicznym
Rachunkowość
Gromadzenie danych przetwarzanie danych prezentacja informacji
Gromadzenie danych to identyfikacja określonych zdarzeń , ich dokumentacja, a następnie zapisanie tych informacji we właściwy sposób w systemie rachunkowości.
Przetwarzanie danych to ciąg różnorodnych operacji matematycznych i logicznych.
Prezentacja informacji czyli sporządzanie na podstawie zgromadzonych i przetworzonych informacji informacji w różnorodnych sprawozdaniach.
Obszar zainteresowania rachunkowości
Przedmiot rachunkowości
Majątek przedsiębiorstwa procesy gospodarcze wynik finansowy
Przedmiotem zainteresowania są zmiany ilościowe , jakościowe, wartościowe zachodzące w majątku jednostki gospodarczej.
Procesy zachodzące w przedsiębiorstwie
- zakupy
- produkcja( wytwarzanie )
- sprzedaż
Rachunkowość zajmuje się towarzyszącymi tym procesom zjawiskom.
Wynik finansowy jednostki gospodarczej jest to różnica pomiędzy osiągniętymi w danym okresie przychodami a, a poniesionymi w tym samym okresie kosztami.
Przedmiotem zainteresowania rachunkowości są koszty i przychody.
Metody rachunkowości ( równorzędne metody bilansowana)
Bilansowa podmiotowa grupowania
Metoda bilansowa polega na ujmowaniu majątku przedsiębiorstwa i wszystkich zjawisk dwustronnie i równoważnie ( czyli bilansowa).
Metoda podmiotowa polega na tym , że rachunkowość jest prowadzona odrębnie dla każdego podmiotu gospodarczego ( przedsiębiorstwa).
Metoda grupowania polega na grupowaniu jednorodnych operacji biorąc od uwagę ich treść ekonomiczną.
Funkcje rachunkowości :
- informacyjne
- kontrolna
-sprawozdawcza
- analityczna
- statystyczna
Funkcja informacyjna to tworzenie zbiorów informacji i ich przetwarzanie w celu wykorzystania w procesie zarządzania.
Funkcja kontrolna to sprawdzanie zgodności przebiegu określonych działań z regułami prowadzenia działalności gospodarczej i planowanymi zamierzeniami.
Funkcja sprawozdawcza związana jest ze sporządzaniem różnego rodzaju sprawozdawczości finansowych, zarówno periodycznych , jak i dorywczych, na podstawie informacji dostarczanych przez rachunkowość.
Funkcja analityczna polega na wykorzystaniu danych liczbowych zawartych w sprawozdaniach do bieżącej oceny działalności przedsiębiorstwa.
Funkcja statystyczna polega na dostarczaniu danych umożliwiających skompletowanie informacji o charakterze makroekonomicznym.
Bilansowe ujęcie środków gospodarczych.
Majątek jednostki gospodarczej to zasoby znajdujące się w dyspozycji danego podmiotu gospodarczego ( przedsiębiorstwa).
Zasoby podmiotów gospodarczych
Majątek podmiotu gospodarczego
Aktywa Pasywa
Punktu widzenia postaci majątku wskazując źródła pochodzenia majątku
Aktywa to kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości , powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Kontroluje – nie zawsze podmiot jest właścicielem np. przedmiot leasingu.
Wiarygodnie określona wartość – tzn. jednostka posiada dokumenty, na podstawie których określono wartość.
Przeszłe zdarzenia – skąd majątek się wziął , na jakiej postawie np. został wniesiony , zakupiony , pochodzi z leasingu , z darowizny itp.
Korzyść ekonomiczna – składniki majątku mają się przyczynić do wpływu środków pieniężnych.
Pasywa to ogół źródeł finansowania ( pochodzenia) aktywów. Można je podzielić a źródła własne i obce.
Aktywa jednostki
Aktywa trwałe aktywa obrotowe
Podstawowym kryterium jest czas ( okres) użytkowania.
Aktywa trwałe – okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok .
Aktywa obrotowe – okres użytkowania jest krótszy niż 1 rok .
Aktywa trwałe to te które są trwale przez długi okres związane z jednostką gospodarczą. Jednostka będzie czerpać z nich korzyści ekonomiczne.
Aktywa obrotowe – jednostka będzie z nich czerpać określone korzyści majątkowe przez krótki okres czasu.
Aktywa trwałe ( majątek trwały)
– to składniki majątku, które mają długo okres użytkowania, oraz stosunkowo wysoką wartość. – z- - - zużywają się stopniowo i zachowują swoją postać naturalną.
- wartość stopniowego zużycia jest zaliczana do kosztów działalności przedsiębiorstwa w postaci
amortyzacji. Amortyzacja jest elementem kosztów.
Aktywa obrotowe ( majątek obrotowy)
- to składniki majątku, które w stosunkowo krótkim czasie zmieniają swoją postać naturalną,
- jakościowe przeobrażenie majątku obrotowego następuje w wyniku prowadzonej przez podmiot
działalności gospodarczej , w toku której majątek ten przechodzi przez kolejne stadia przyjmując
coraz to inną postać.
Obrót aktywami bieżącymi.
Środki pieniężne
towary
gotówka
zakup
wytwarzanie
Sprzedaż kredytowa
Inkaso, należności
Surowce usługi
należności
Produkty, towary, usługi
Struktura aktywów.
Trwałe Obrotowe
1.wartości materialne i prawne 1.zapasy
2.rzeczowe aktywa trwałe 2.należności krótkoterminowe
3.należności długoterminowe 3.inwestycje krótkoterminowe
4.inwestycje długoterminowe
Ad1. Prawa majątkowe są to nabyte przez jednostkę gospodarczą prawa o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż 1 rok np.:
- prawa autorskie
- licencje , koncesje
- prawa do wynalazków i patentów
- znaki towarowe
- know – how
oraz
- koszty zakończonych prac rozwojowych ( zostały ujęte na mocy ustawy o rachunkowości , są to koszty poniesione na zakończone prace, które zakończyły się sukcesem , pozytywnym efektem i jednostka będzie je wykorzystywać w swojej działalności)
- nabyta wartość firmy ( zakupionej firmy)
Ad2. Rzeczowe aktywa trwałe:
1. Środki trwałe – rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym , niż 1 rok, kompletne , zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki
2. Środki trwałe w budowie – to środki trwałe w okresie ich modernizacji, przebudowy, rozbudowy, budowy i montażu.
Należności – kwoty należne jednostce od osób trzecich, za wyjątkiem udzielonych pożyczek.
Firma
Odbiorcy instytucje publiczne pracownicy
Np. za towary, produkty, usługi np. nadpłacony podatek np. pobrane zaliczki na
podróże służbowe
krótkoterminowe – gdy wpływają do firmy do jednego roku
długoterminowe – gdy wpływają do firmy powyżej 1 roku np. z umów leasingowych , gdy jednostka jest leasingodawcą.
Należności z tytułu dostaw i usług zawsze zaliczamy do należności krótkoterminowych ( z ustawy) , nawet gdy płatne są powyżej roku.
Należności długoterminowe to prawa do otrzymania świadczeń o określonej wartości w terminie powyżej 1 roku wynikające z przeszłych zdarzeń.
Należności krótkoterminowe to te które wpłyną do d w terminie do roku, oraz wszystkie należności z tytułu dostaw i usług.
Inwestycje – aktywa nabyte przez jednostkę w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznej wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania przychodów w postaci odsetek , dywidend , czynszów czy innych pożytków.
Do inwestycji zalicza się udzielone pożyczki, oraz środki pieniężne.
Inwestycje dzielimy na długookresowe i krótkookresowe.
Do długoterminowych zaliczamy : nieruchomości , wartości niematerialne i prawne , nabyte udziały, akcje , obligacje, bony skarbowe i inne papiery wartościowe, oraz udzielone długoterminowe pożyczki , dzieła sztuki itp.
Nieruchomości i wartości prawne zaliczamy do inwestycji, jeśli celem ich nabycia jest czerpanie korzyści z przyrostu ich wartości lub wynajmu.
Jeśli nieruchomość jest zakupiona na potrzeby własne to stanowi rzeczowe aktyw trwałe. ( cel nabycia pozwoli na właściwe zaliczenie )
Do inwestycji krótkoterminowych zaliczamy papiery wartościowe nabyte w celach handlowych( do sprzedaży , obrotu) , oraz o terminie płatności do 1 roku , krótkoterminowe udzielone pożyczki , oraz środki pieniężne.
Środki pieniężne to środki w kasach , na rachunkach bankowych, oraz inne środki pieniężne ( czeki i weksle obce o terminie wymagalności do 3 – mcy.)
Zapasy – rzeczowe aktywa obrotowe ( składniki majątku obrotowego) przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności jeśli trwa on dłużej.
Do zapasów zaliczamy również produkcję w toku i półfabrykaty ( czyli nie zakończone produkty gotowe)
Materiały przeznaczone na własne potrzeby ( kupione by zużyć ) np. wiśnie dla producenta soków owocowych
Produkty wytworzone we własnym zakresie ( wytworzone, by sprzedać) np. wiśnie u sadownika.
Towary zakupione w celu odsprzedaży bez przetwarzania ( kupione, by sprzedać) np. wiśnie w sklepie spożywczym .
Pasywa – to źródła pochodzenia aktywów, czyli źródła finansowania , wskazują „ kto” wyposażył jednostkę gospodarczą w odpowiednie składniki majątku.
Struktura pasywów
Pasywa dzielimy na dwie podstawowe grupy
Kapitał własny Kapitał obcy
1.kapitał podstawowy 1.rezerwy na zobowiązania
2.kapitał zapasowy 2. Zobowiązania długoterminowe
3.kapitał rezerwowy 3.zbowiązania krótkoterminowe
4. zysk/strata.
Kapitał własny jednostki gospodarczej to kapitał wniesiony do jednostki gospodarczej przez jej właściciela, założyciela, oraz kapitał wypracowany przez jednostkę gospodarczą w trakcie jej funkcjonowania.
Kapitał podstawowy ( zakładowy) ( powierzony jednostce gospodarczej) to wkład wniesiony przez właściciela ( mogą to być środki pieniężne lub niepieniężne np. budynki , środki transportu – a kapitał podstawowy to wartość tych środków).
...
kosa701