ŹRÓDŁA PRAWA
Hierarchia aktów prawnych
1. Konstytucja RP
2. Ustawy (Sejm i Senat)
3. Rozporządzenia (Rada Ministrów, minister)
4. Uchwały (jednostki samorządu – np. rada miasta, rada gminy)
5. Wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy (zakładowe i ponadzakładowe układy zbiorowe, regulaminy, porozumienia zbiorowe)
6. Postanowienia aktów prawnych niższego rzędu nie mogą być mniej korzystne, niż te zawarte w aktach wyższego rzędu
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE W OŚWIACIE
Inne ustawy
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz.U. z 2004 r. nr 99, poz. 1001 (ze zmianami)
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich Dz.u. z 2002 r. nr 11, poz. 109 (ze zmianami)
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy Dz.U. nr 89, poz. 58 (ze zmianami)
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny Dz.U. nr 88, poz. 553 (ze zmianami)
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353
KARTA NAUCZYCIELA
• Obowiązki nauczycieli (art.6)
• Ocena pracy nauczyciela (art.6) rozp MEN z 2.11.2000 w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela (…)
• Obowiązki dyrektora (art.7)
• Wymagania kwalifikacyjne (art. 9)rozp.MENiS w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (…)
• Awans zawodowy (art.9a) rozp. MENiS w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (…)
• Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy (art. 10-28)
• Warunki pracy i wynagrodzenie (art. 29-40) rozp.MENiS w sprawie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli (…), regulaminy jst
• Czas pracy nauczyciela (art. 42) uchwała jst
• Nagrody jubileuszowe (art. 47) rozp.MENiS w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej (…)
• Dodatkowe wynagrodzenie roczne (art.48)ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
• Nagrody (art. 49) rozp. MEN w sprawie trybu i kryteriów przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze + uchwała jst
• Medal KEN (art. 51) rozp.MEN w sprawie szczegółowych zasad nadawania Medalu Komisji Edukacji Narodowej (…)
• Fundusz socjalny (art. 53) ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rozporządzenie MPiPS w sprawie ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczenia odpisu na zfśs
• Dodatek wiejski i mieszkaniowy (art. 54)uchw. Jst + rozp.MEN w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad przyznawania i wypłacania nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego (…)
• Zasiłek na zagospodarowanie (art.61)
• Ochrona w związku z pełnieniem obowiązków służbowych (art. 63)ustawa Kodeks Karny
• Urlopy (art. 64- 70) rozp.(2) Rozporzadzenie MENiS w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy
• Dokształcanie zawodowe (art.70a) rozp.MENiS w sprawie podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli (…)
• Pomoc zdrowotna (art. 72)
• Urlop zdrowotny (art. 73) rozp.Min.Zdrowia w sprawie orzekania o potrzebie udzielania nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (…)
• Dzień Edukacji Narodowej (art.74)
• Odpowiedzialność dyscyplinarna (art. 75-85) rozp. MEN w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego
• Uprawnienia emerytalne (art. 86-90)ustawa o emeryturach i rentach z FUS
• Przepisy szczególne (art.91a-91d) Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego, Ustawa o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zwodów regulowanych
Nawiązanie stosunku pracy na podstawie Karty nauczyciela
• Stażysta – umowa o pracę na 1 rok
• Kontraktowy – umowa o pracę na czas nieokreślony
• Mianowany – na podstawie mianowania
• Dyplomowany – na podstawie mianowania
• Art.10, ust.7 – umowa na czas określony jeśli wynika to z organizacji nauczania lub zastępstwa nauczyciela
• Zatrudnienie nauczyciela bez kwalifikacji – za zgodą nadzoru pedagogicznego
Rozwiązanie stosunku pracy
• Art. 20 – z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (likwidacja, zmiany organizacyjne) – możliwość przejścia w 6-miesięczny stan nieczynny w przypadku zmian organizacyjnych, odprawa 6-miesięczna dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania, na umowie o pracę – jak w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania (…) z przyczyn niedotyczacych pracowników
• Art. 23 – z innych przyczyn (n-l mianowany)
• Art. 26 – wygaśnięcie stosunku pracy z mocy prawa (dyscyplinarne, skazanie itp.)
• Art. 27 – z nauczycielem zatrudnionym na umowie o pracę
Kodeks Pracy – stosowanie do nauczycieli
• Art.91c KN – w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu Pracy (np. przepisy dotyczące kobiet w ciąży, zakaz wypowiedzenia stosunku pracy pracownikowi, któremu do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje nie więcej niż 4 lata, terminy rozwiązywania umowy o pracę na czas określony i nieokreślony, terminy wnoszenia odwołania do sądu pracy, wypowiedzenie warunków pracy i płacy (art..42k.p.), rozwiązywanie umowy o prace bez wypowiedzenia z winy pracownika, rozwiązanie przez nauczyciela umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (art..55 k.p.), ochrona wynagrodzenia (art..84-91 k.p.) – termin wypłaty, potrącenia za zgoda i bez zgody pracownika, wypłata do rąk lub na konto, obowiązek zapłaty za wykonaną pracę, wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy (art..92k.p.), przestrzeganie zasad bhp, badania okresowe i kontrolne, szkolenie bhp (2373k.p.), wydanie świadectwa pracy (art..97 k.p.)
Regulacje prawne stosunku pracy pracowników niepedagogicznych
• Ustawa z dnia 21 listopada2008 o pracownikach samorządowych Dz.U. nr 223, poz. 1458
• Ustawa Kodeks Pracy
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych Dz.U. nr 50, poz. 398
Układy zbiorowe i regulaminy
Ponadzakładowy układ zbiorowy (art.238-241 KP)
• Strony układu
- Właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej
- Właściwy statutowo organ organizacji pracodawców
• Uchwalenie regulaminu wynagradzania pracowników nie będących nauczycielami
- Podstawa prawna – art. 39 ustawy o pracownikach samorządowych
- Regulamin uzgadnia dyrektor placówki z organizacją związkową
- Regulamin określa:
maksymalne wymagania kwalifikacyjne
maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego
wysokość i warunki wypłacania premii
wysokość dodatku specjalnego
warunki waloryzacji (podwyższania) wynagrodzenia
Uprawnienia socjalne pracowników oświaty
• Tworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Art. 53 ustawy Karta nauczyciela
110%xkwota bazowa (art.30 ust.3 KN) x liczba zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty
w roku 2009 – 2.395,65
• Dla pracowników niepedagogicznych (ustawa o zfśś) 37,5% przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim (lub II półroczu)
• W roku 2009 – 1.000,04
• Dla emerytów i rencistów
6,25% przeciętnego wynagrodzenia w roku poprz.
W 2009 r. 166,67 zł
• Dla emerytów i rencistów nauczycieli – art.. 53 KN
• 5% pobieranych przez nich emerytur i rent
• W 2009 r. w Wielkopolsce ok.
• 1.000 zł.
• Gospodarowanie funduszem
• - pracodawca ustala regulamin zfśs i uzgadnia go ze związkami zawodowymi (art. 8 ustawy o zfśs)
• Przeznaczenie środków funduszu:
• Wypoczynek uprawnionych
• Działalność kulturalna i sportowo-rekreacyjna
• Pomoc materialna
• Pomoc na cele mieszkaniowe
• Wypoczynek dzieci i młodzieży
(członków rodziny uprawnionych)
• Wypłata świadczenia urlopowego (art.3 ustawy o zfśś)
• Układy zbiorowe a fundusz socjalny (art.4)
• Kryteria przyznawania świadczeń:
• - sytuacja materialna
• - sytuacja zdrowotna
• - sytuacja rodzinna
Dyrektor szkoły jako pracodawca
• art. 39 ust. 3 Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:
– Zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników placówki
– Przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych
– Występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród lub innych wyróżnień dla nauczycieli i innych pracowników
Art. 94 – 97 Kodeksu Pracy - obowiązki pracodawcy
Pracodawca jest obowiązany w szczególności:
• Zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami
• Organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników wysokiej wydajności i należytej jakości pracy
• Organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie,
• Przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy
• Zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bhp
• Terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie
• Ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych
• Zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników
• Stwarzać pracownikom (absolwentom szkół) warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy
• Stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy
• Prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracownika
• Przechowywać dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem
• Wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego
• Pracodawca udostępnia pracownikom tekst przepisów dotyczących równego traktowania
• Pracodawca jest obowiązany informować pracowników o możliwości zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony – o wolnych miejscach pracy
• Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.
• Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu pracowników
• W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy
•
Współdziałanie ze związkami zawodowymi
• Uprawnienia Zakładowych (międzyzakładowych) organizacji związkowych wynikające z ustawy o związkach zawodowych (opiniowanie i uzgadnianie)
• - uprawnienia dotyczące interesów zbiorowych
• - uprawnienia dotyczące indywidualnych spraw pracowników
...
ewaaveris