JAK WYKORZYSTAĆ ĆWICZENIA KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ NA ZAJECIACH
Jestem nauczycielem od 15 lat. Zawsze pragnęłam, by uczyć jak najlepiej. Z czasem przekonałam się, że niektórzy uczniowie, choć nie należą do grupy ze specyficznymi trudnościami w nauce, nie potrafią przyswajać pewnego zasobu wiedzy, którą im przekazuję. Często tłumaczyłam to lenistwem. Dopiero problemy z nauką mojego syna zmusiły mnie do weryfikacji moich sądów. Po wielu poszukiwaniach trafiłam na kurs kinezjologii edukacyjnej, tzw. metodą Dennisona. Ukończyłam I i II stopień kursu pod kierunkiem pani Joanny Zwoleńskiej z Warszawy, a następnie III stopień prowadzony przez panią dr. Swietłanę Mazgutową z Moskwy.
Pragnę podzielić się swoimi doświadczeniami jak stosować ćwiczenia z kinezjologii edukacyjnej na lekcjach, mając nadzieję, że pomogą nie tylko nauczycielom dbającym o poziom nauczania, lecz także rodzicom. Mózg człowieka składa się z dwóch półkul w specyficzny sposób przetwarzających informacje. Półkula lewa, „logiczna " zajmuje się szczegółami zaś półkula prawa jest odpowiedzialna za emocje, intuicję. Każdy z nas ma jedną półkulę bardziej dominującą od drugiej. Współczesna edukacja stawia przed uczniami takie wymagania, że koniecznym staje się maksymalne wykorzystanie obu półkul. Dzięki temu we wszystkich działaniach można być wydajniejszym i doskonalszym. Ja tłumaczę uczniom to w następujący sposób:, „Jeżeli możesz nauczyć się tematu szybciej i łatwiej, a potem mieć więcej czasu na zabawę, to, dlaczego z tego nie skorzystać?"
Twórcą kinezjologii edukacyjnej jest dr.Paul Dennison, który szukając rozwiązania swoich problemów z dysleksją ułożył program gimnastyki mózgu. Pracę kontynuował w Centrum Uczenia się a od roku 1987 w Fundacji Kinezjologii Edukacyjnej . W swojej pracy skupiam się na pewnej grupie ćwiczeń ze względu na ograniczony lekcją czas. Rozpoczynamy lekcję serią ćwiczeń lub wykonujemy je (w zależności od klasy) w trakcie w ramach, tzw. ćw. śródlekcyjnych. Uczniowie poznają je stopniowo. Obowiązuje zasada, że uczą się nowego ćwiczenia ,gdy opanują poprzednie. Wymaga to trochę czasu, ale dzieci zwłaszcza w klasach IV-VI ćwiczą bardzo chętnie, wręcz domagają się o nie. Kolejność ćwiczeń jest dowolna, chociaż ja sugeruję taką kolejność.
1.RUCHY NAPRZEMIENNE
-Polepszają koordynację lewa-prawa strona.
-Wzmacniają zmysł wzroku i słuchu.
-Ułatwiają opanowywanie materiału i jego późniejsze odtwarzanie.
Ćwiczenie wykonujemy powoli, na przemian dotykając prawym łokciem lewego kolana, a następnie lewym łokciem prawego kolana. Powtarzamy 6-7 razy. Ćwiczenie to świetnie pobudza duże powierzchnie mózgu.
2.LENIWE ÓSEMKI (LEŻĄCE)
-Koordynują pracę narządu wzroku.
-Pomagają w wzrokowym przekraczaniu linii środka.
-Poprawiają ruchliwość gałek ocznych.
Ćwiczenie rozpoczynamy lewą ręką. Rysujemy płynnym nieprzerwanym ruchem symbol nieskończoności. Zaczynamy od środka w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara do góry, z tyłu i dookoła, potem zgodnie ze wskazówkami zegara do góry, z tyłu i z powrotem do środka. Prawą i lewą ręką kreślimy "8" po kilka razy. Dla ułatwienia nauki tego ćwiczenia rysuję na tablicy "8" i zaznaczam strzałkami kierunki kreślenia leniwej ósemki
3.SŁOŃ
-Koordynuje pracę mózgowych ośrodków słuchu obu półkul.
-Koryguje nieprawidłowe napięcie mięśni szyi.
Lekko rozstawione kolana, głową dotykamy cały czas ramienia(można włożyć kartkę papieru między ramię a głowę),oczy otwarte, ręką w powietrzu kreślimy leniwą ósemkę a wzrok śledzi nierysującą dłoń, lecz rysowaną ósemkę. Podczas rysowania poruszamy całą górną połową ciała. Ćwiczenie to jest bardzo pomocne przy dysgrafii i dysleksji. Ósemkę rysujemy po trzy razy każdą ręką a następnie trzy razy obydwiema rękami równocześnie.
4.RYSOWANIE OBURĄCZ
-Koordynuje współdziałanie ręka-oko w różnych polach widzenia.
-Poprawia orientację przestrzenną i wzrokowe rozróżnianie symboli.
Obydwiema rękami równocześnie "bazgramy" w powietrzu dowolne kształty. Możemy podpowiadać kierunki rysunku, np. góra , dół, na zewnątrz. Należy zwracać uwagę, by dzieci nie usztywniały ciała, lecz poruszały swobodnie głową i oczami. Efektem końcowym mają być lustrzane rysunki. Początkowo dzieci kreślą małe formy przechodząc do coraz większych. Gdy czas pozwoli można rysować nie tylko w powietrzu, lecz także na papierze, tablicy.
5.PUNKTY NA MYŚLENIE
-Zwiększenie przepływu energii elektromechanicznej ciała.
-Przesyłanie informacji z prawej półkuli mózgu do lewej strony ciała i odwrotnie.
-Lepsza koordynacja ciała.
Jedna ręka spoczywa na brzuchu, drugą masujemy miękką tkankę pod obojczykiem pomiędzy pierwszym a drugim żebrem.
Ćwiczenie to powoduje, że mamy "jaśniejszy umysł ".Początkowo dzieci narzekają na ból podczas masowania, ale nie jest on zbyt uciążliwy i po kilku sekundach ustępuje.
6.KAPTUREK MYŚLICIELA
-Ułatwia słuchowe przekraczanie linii środkowej.
-Powoduje wzrost umysłowej i fizycznej sprawności.
-Poprawia formułowanie zdań, myśli w pamięci.
Za pomocą kciuka i palca wskazującego dziecko delikatnie odchyla małżowinę uszną do tyłu, następnie, masując ją od góry po łuku ucha, schodzi palcami aż do płatka ucha.
7.ODDYCHANIE PRZEZ NOS
Tego ćwiczenia nauczyłam się na kursie jogi. Dzięki niemu można w szybki i skuteczny sposób "ożywić i rozjaśnić " zmęczony umysł. Uczniowie stają twarzą w stronę otwartych okien. Palcem zatykamy prawą dziurkę nosa a lewą wciągamy powietrze starając się ,by wdech był jak najdłuższy. Następnie zatykamy lewe nozdrze i równie długo wydychamy powietrz. Tą samą stroną znowu nabieramy powietrze, zatykamy nozdrze i drugą stroną wydychamy. Powtarzamy ćwiczenie, kilkakrotnie zmieniając strony
8.POZYCJA COOKA
-Oddziaływanie jest podobne jak w przypadku ruchów naprzemiennych.
Ćwiczenie to stosuję, gdy z różnych względów klasa jest pobudzona a praca na lekcji wymaga pełnej koncentracji. Uczniowie w pozycji siedzącej krzyżują nogi. Ramiona wyprostowane przed siebie ,zewnętrzne strony dłoni skierowane do siebie, kciuki w dół. Teraz łączymy dłonie i przetaczamy je w stronę ciała. Opieramy je na mostku, język kładziemy na podniebieniu, przymykamy oczy. Oddychamy brzuchem spokojnie i równomiernie. Pozostajemy w tej pozycji dłuższą chwilę. Przedstawiłam tylko te ćwiczenia ,które najczęściej i najchętniej od kilku lat wykonują moi uczniowie. Oczywiście kinezjologia edukacyjna proponuje znacznie więcej ćwiczeń, modyfikuje je tak ,by dzieci się nie nudziły. To jest, podkreślam, tylko propozycja z mojej strony. Osoby zainteresowane odsyłam do literatury:
1.Paul Dennison Gail Dennison "Kinezjologia Edukacyjna"
2.Carla Hannaford "Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy kinezjologii edukacyjnej".
Danuta Żukowska-Gondek Nauczyciel Szkoły Podstawowej
bialasek1