REFLEKSOTERAPIA – PODSTAWOWE TERMINY I DEFINICJE
Akupresura zwana inaczej refleksoterapią jest pochodną akupunktury . Wywodzi się z medycyny chińskiej, a polega na masażu uciskowym poszczególnych punktów ciała. Punkty te nazywają się receptorami. Są to unerwione miejsca pozostające w ścisłym związku z określonymi organami. Poprzez masaż receptorów osiągamy ich lepsze ukrwienie, a co za tym idzie, również ukrwienie określonego narządu. Ten leczniczy masaż pozwala przywrócić zdrowie, poprawić samopoczucie, zwiększyć energię i siły regenerujące organizm.
Akupresura opiera się na założeniu, że nasze ciało podzielone jest na dziesięć stref . Biegną one pionowo od końca palców u nóg do czubka i od czubka głowy do końca palców u rąk. Pięć stref znajduje się po prawej stronie, pięć po lewej. Partie ciała położone w jednej strefie są połączone ze sobą energetycznie. Co więcej, na spodniej stronie stóp jak również wewnętrznej stronie dłoni znajdują się tzw. strefy relaksacyjne, z których każda odpowiada określonemu organowi wewnętrznemu lub jakiejś części ciała. W każdej takiej strefie są rozmieszczone pod skórą zakończenia nerwowe (tzw. receptory) połączone z całym ciałem. Pobudzając odpowiednie miejsce na stopie lub dłoni (masując, uciskając receptory), można wpływać na organy wewnętrzne.
Refleksoterapię czyli akupresurę poprzedzały w przeszło tysiącletniej historii różne techniki masażu ciała jako naturalnego i jednocześnie najstarszego sposobu postępowania przywracającego równowagę organizmu.
Pod względem badawczym i klinicznym można podzielić refleksoterapię na refleksoterapię korporalną (tułowia i kończyn) i tzw. mikrosystemy – refleksoterapię uszną, czaszkową (aurikuloterapię i kranioterapię albo refleksoterapię aurikularną i kranialną), jamy ustnej i tęczówkową refleksodiagnostykę, czyli irydodiagnostykę. U podstaw wszystkich tych i innych pokrewnych dziedzin leży znajomość budowy i funkcji układu nerwowego i cała wielka już nauka o odruchach nerwowych
PODSTAWY TEORETYCZNE MAKROSYSTEMU
Teoria pięciu elementów
U podstaw tradycyjnej filozofii medycyny chińskiej leży założenie, że sposób organizacji wszechświata jest uniwersalny. Organizacja ta w takim samym stopniu dotyczy całości, jak i jej składowych, np.: istot żywych oraz każdej fizjologicznej funkcji. Materialną podstawę świata stanowi pięć elementów. Są to:
· Woda (W)
· Ziemia (Z)
· Ogień (O)
· Drzewo (D)
· Metal (M)
wzajemne pobudzanie
wzajemne akcja destrukcyjna
przeciwdziałanie
Rys. 1. Schemat prawa pięciu elementów
Element to tylko symbol, pod który Chińczycy podstawiają równoważniki które znajdują się we wszechświecie. Do nich zaliczamy:
· Zioła itp.
· Stany emocjonalne
· Produkty żywnościowe
· Pory roku
Woda - odpowiada kierunkowi północnemu, smakowi słonemu, zimnu, zimnie, kamieniowi onyksowi i kolorowi czarnemu. Psychicznie łączy się z silną wolą i decyzją. Narządy anatomiczne to pęcherz moczowy oraz nerki.
Ziemia - odpowiada kierunkowi środkowemu, smakowi słodkiemu, późnemu latu, wilgoci, kamieniowi bursztynowi i kolorowi żółtemu. Psychicznie wiąże się z utrzymaniem porządku, koncentracją i pamięcią. Narządy anatomiczne które się łączą z elementem to żołądek, trzustka i śledziona.
Ogień - odpowiada południu, smakowi gorzkiemu, latu, ciepłu, kamieniowi koralowi i kolorowi czerwonemu. Psychicznie wiąże się z ciekawością. Narządy, które związane są z elementem ognia to: jelito cienkie, potrójny ogrzewacz, osierdzie i serce.
Drzewo - odpowiada wschodowi, smakowi kwaśnemu wiośnie, kamieniowi turkusowi i kolorowi zielonemu. Psychicznie łączy się z ekstrawersją. Narządy anatomiczne związane z elementem drzewa to pęcherzyk żółciowy oraz wątroba.
Metal - odpowiada zachodowi, smakowi ostremu, suchości, jesieni, kamieniowi kryształowi i kolorowi białemu. Psychicznymi wyznacznikami jest twardość, smutek, ostrożność. Narządy anatomiczne to jelito grube i płuca.
Teoria Qi i jej formy
W organizmie człowieka znajduje się siła życiowa, która krąży jako niewidzialna energia. Chińczycy nazywają ją Qi . Jest ona niezbędna, aby prawidłowo funkcjonował cały organizm i jego najdrobniejsze czynniki składowe. Energia Qi jest taka sama dla wszystkich istot żywych. W każdej komórce i narządzie znajduje się większy lub mniejszy zasób Qi. Potencją życiową całego organizmu jest suma energii Qi. W zdrowym organizmie energia Qi ma charakter ciągły i odbywa się ustalonymi szlakami- meridianami.
Rys. 2. Znak TAO, zwany chińską monadą; symbol energii Qi – Yang i Yin
Energia Qi występuje w dwóch formach, tj. Yang i Yin (10). Formy te są sobie przeciwstawne jak dwa bieguny. Istnieją one tylko razem czyli nie mogą istnieć samodzielnie, żyją we wzajemnym powiązaniu- harmonii.
Zachwianie równowagi pomiędzy nimi ma wpływ na pracę narządów, a więc na równowagę organizmu i jego zdolność do samoregulacji.
Narządy, które posiadają kanały energetyczne (meridiany) zakwalifikowane są do Yang i Yin.
Yin są to narządy ,,pełne” Zang czyli miąższowe. Zaliczamy do nich: osierdzie, nerki, płuca, serce, śledzionę, trzustkę i pęcherzyk żółciowy.
Yang są to narządy ,,puste” Fu czyli mają światło. Zaliczamy do nich: jelito grube i cienkie, żołądek, pęcherz moczowy, potrójny ogrzewacz i pęcherzyk żółciowy
Do zachowania harmonii pomiędzy pięcioma elementami czyli niezakłóconej pracy narządów potrzebna jest energia Qi. Każdy człowiek posiada wrodzony zasób energii Qi. Człowiek, który posiada jej więcej cechuje się aktywnością, lepszym zdrowiem i samopoczuciem, mniej się męczy, zaś po zmęczeniu szybciej regeneruje siły. Istota terapii medycynie starochińskiej polega na udrożnieniu przepływu energii Qi w organizmie tak, żeby przemieszczała się ona w sposób niezakłócony
Teorii Qi służy głównie do wyjaśnienia zmian chorobowych, ich etiologii i patomechanizmów. W zastosowaniu klinicznym teorie Yin/Yang oraz pięciu elementów uzupełniają się i nie można wytyczyć miedzy nimi wyraźnej granicy .
1. Głowa – mózg – strona lewa
2. Zatoki czołowe po stronie lewej
3. Pień, mózg, móżdżek
4. Przysadka mózgowa
5. Nerw trójdzielny, skroń po stronie lewej
6. Nos
7. Kark
8. Oko lewe
9. Ucho lewe
10. Ramię prawe
11. Umięśnienie trapezoidalne po stronie Mnprawej
12. Tarczyca
13. Gruczoły przytarczycowe
14. Płuca i oskrzela po stronie prawej
15. Żołądek
16. Dwunastnica
17. Trzustka
18. Wątroba
19. Pęcherzyk żółciowy
20. Splot słoneczny
21. Nadnercze po stronie prawej
22. Nerka po stronie prawej
23. Przewód moczowy po stronie prawej
24. Pęcherz moczowy
25. Jelito cienkie
26. Wyrostek robaczkowy
27. Ujście krętniczo – okrężnicze
28. Okrężnica wstępująca
29. Okrężnica poprzeczna
35. Kolano prawe
36. Gruczoły płciowe – moszna lub jajniki – Mn strona prawa
38. Staw biodrowy po stronie prawej
57. Układ nerwowy
Rys. 5a. Lokalizacja głównych receptorów stopy: podeszwa stopy prawej
1. Głowa – mózg – strona prawa
2. Zatoki czołowe po stronie prawej
5. Nerw trójdzielny, skroń po stronie prawej
8. Oko prawe
9. Ucho prawe
10. Ramię lewe
11. Umięśnienie trapezoidalne po stronie lewej
14. Płuca i oskrzela po stronie lewej
21. Nadnercze po stronie lewej
22. Nerka po stronie lewej
23. Przewód moczowy po stronie lewej
30. Okrężnica zstępująca
31. Odbytnica
32. Odbyt
33. Serce
34. Śledziona
35. Kolano lewe
36. Gruczoły płciowe – moszna lub jajniki – strona lewa
38. Staw biodrowy po stronie lewej
Rys. 5b. Lokalizacja głównych receptorów stopy: podeszwa stopy lewej
39. Węzły chłonne w górnej części tułowia
40. Węzły chłonne trzewne
41. Przewód piersiowy limfatyczny
42. Narząd równowagi
43. Piersi
44. Przepona
45. Migdały
46. Szczęka dolna
47. Szczęka górna
48. Krtań i tchawica
59. Węzły chłonne pachwinowe
13. Gruczoły przytarczowe
38. Staw biodrowy
49. Pachwina
50. Macica i prostata
51. Penis, pochwa, cewka moczowa
52. Odbytnica, hemoroidy
53. Kręgi szyjne
...
Sylwinka761