TEMAT 4 PE konsola [tryb zgodnoci][1].pdf

2010-03-22

PLE Ć I RÓ Ż NICE MI Ę DZYPŁCIOWE

POJ Ę CIE PŁCI

PŁE Ć CHROMOSOMALNA A PŁE Ć FENOTYPOWA

RÓ Ż NICE MI Ę DZYPŁCIOWE

WPŁYW HORMONÓW PŁCIOWYCH NA FUNKCJONOWANIE

POJ Ę CIE PŁCI

PŁE Ć CHROMOSOMALNA – poj Ę cie odnosi do zró Ż nicowania zestawu chromosomów

płciowych; wi Ę kszo ŚĆ ludzi posiada zestaw XX (kobiety) lub XY (m ĘŻ czy Ź ni); mo Ż liwe

inne warianty np. XO (zespół Turnera), XXY (zespół Klinefeltera) lub XYY powoduj Ą ce

najcz ĘŚ ciej charakterystyczne wzorce zaburze Ń

PŁE Ć FENOTYPOWA – poj Ę cie odnosi si Ę do zró Ż nicowania budowy wewn Ę trznych

oraz zewn Ę trznych organów płciowych, a tak Ż e zachowa Ń płciowych; w wi Ę kszo Ś ci

przypadków zestaw chromosomów XX prowadzi do rozwoju jajników, jajowodów,

macicy i pochwy, podczas gdy zestaw XY powoduje rozwój j Ą der, moszny,

nasieniowodów i penisa

PŁE Ć PSYCHOLOGICZNA (gender) – odnosi si Ę do charakterystyki to Ż samo Ś ci

płciowej, indywidualnego subiektywnego poczucia przynale Ż no Ś ci do okre Ś lonej płci

lub orientacji seksualnej

2010-03-22

PŁE Ć CHROMOSOMALNA A PŁE Ć FENOTYPOWA

Posiadanie zestawu chromosomów XX (kobiety) lub XY (m ĘŻ czy Ź ni) nie determinuje

charakterystyki płci fenotypowej – najistotniejszy wpływ wywieraj Ą na ten proces

hormony płciowe oraz inne substancje (w tym inne hormony), których działanie

zaburza ten proces

Chromosomy płciowe determinuj Ą rozwój i charakterystyk Ę gonad (jajników i j Ą der).

Gonady wytwarzaj Ą odpowiednie zestawy hormonów, które determinuj Ą

charakterystyk Ę rozwoju organizmu: wygl Ą d fizyczny, reaktywno ŚĆ na ró Ż nego rodzaju

substancje oraz rozwój mózgu

HORMONY Ż E Ń SKIE – estradiol (z grupy estrogenów) oraz progesteron (pochodna

cholesterolu)

U kobiet w okresie płodowym relatywnie niski poziom wszystkich hormonów

Alfa-fetoproteina wi ĄŻ e estrogeny i zabezpiecza przed maskulinizacj Ą podwzgórza

HORMONY M Ę SKIE – testosteron (z grupy androgenów) oraz dihydrotestosteron (5-

alfa-dihydrotetosteron)

U m ĘŻ czyzn w okresie płodowym pocz Ą tkowy wyrzut androgenów – hormony maj Ą

dwojakie działanie: TST i DHT – maskulinizacja; MIH – defeminizacja (3-4 miesi Ą c)

HORMONY PŁCIOWE

2010-03-22

HORMONY PŁCIOWE A ROZWÓJ PŁCI FENOTYPOWEJ PŁODU

CHROMOSOM Y – gen SRY

TESTICULAR DETERMINING FACTOR (TDF)

HORMONY PŁCIOWE A ROZWÓJ PŁCI FENOTYPOWEJ (PO URODZENIU)

2010-03-22

ZABURZENIA PŁCI CHROMOSOMALNEJ

ZESPÓŁ TURNERA (XO) – nie rozwijaj Ą si Ę j Ą dra (brak Y); nie rozwijaj Ą si Ę jajniki (brak

drugiego X); ogólny rozwój budowy wewn Ę trznej i zewn Ę trznej w kierunku Ż e Ń skim;

bezpłodno ŚĆ ; psychologicznie kobiety

ZESPÓŁ KLINEFELTERA (XXY) – genetycznie zarówno kobiety (XX) jak i m ĘŻ czy Ź ni

(XY); rozwój jader i m Ę skich struktur (XY) hamowany przez drugi X – narz Ą dy nie w

pełni wykształcone; niepłodni; wysocy; obni Ż ony intelekt; psychologicznie m ĘŻ czy Ź ni

ZESPÓŁ XYY – m Ę skie narz Ą dy wykształcone, nieco wy Ż si ni Ż przeci Ę tnie; obni Ż one

zdolno Ś ci intelektualne; silne skłonno Ś ci agresywne – nadreprezentacja w wi Ę zieniach

HORMONY PŁCIOWE A ROZWÓJ PŁCI FENOTYPOWEJ PŁODU

ZABURZENIA GENETYCZNE

TESTES-AT-TWELVE – zaburzenie zwi Ą zane z brakiem enzymu 5-alfa-reduktazy, rozwój

m Ę skich genitaliów jest słaby i przypominaj Ą one Ż e Ń skie, w wieku dorastania jednak

nagły wyrzut olbrzymiej ilo Ś ci m Ę skich hormonów ko Ń czy dzieło (mutacja, zst Ą pienie

j Ą der, wykształcenie penisa); zaburzenie endemiczne – Dominikana i Haiti

WRODZONA NADCZYNNO ŚĆ NADNERCZY ( Congenital Adrenal HyperplasiaI CAH ) –

zaburzenie zwi Ą zane z genetycznie uwarunkowan Ą nadczynno Ś ci Ą nadnerczy

produkuj Ą cych w okresie płodowym du Ż e ilo Ś ci androgenów; rozwój narz Ą dów

wewn Ę trznych nie zaburzony (mog Ą rodzi Ć ); zewn Ę trzne zmaskulinizowane;

maskulinizacja psychiczna (m Ę skie formy zabaw, wy Ż sza agresywno ŚĆ , m Ę ski profil

zdolno Ś ci); wysoki odsetek osób transseksualnych i homoseksualnych

ZESPÓŁ FEMINIZUJ Ą CYCH J Ą DER – NIEWRA Ż LIWO ŚĆ NA ANDROGENY ( Androgen

Insensitivity Syndrom AIS ) – zaburzenie zwi Ą zane z brakiem odpowiedzi organizmu na

normalny poziom produkowanych przez j Ą dra hormonów m Ę skich, prowadzi do

rozwoju Ż e Ń skich zewn Ę trznych narz Ą dów płciowych u osobnika z chromosomami XY(

brak MIH); narz Ą dy wewn Ę trzne nieprawidłowo wykształcone; osoby te identyfikuj si Ę z

płci Ą Ż e Ń sk Ą a zaburzenie mo Ż e nie zosta Ć rozpoznane a Ż do okresu dorastania (brak

miesi Ą czkowania)

2010-03-22

HORMONY PŁCIOWE A ROZWÓJ PŁCI FENOTYPOWEJ PŁODU

RÓ Ż NICE W BUDOWIE MÓZGU

Ogólna wielko ŚĆ mózgu: mózgi m ĘŻ czyzn s Ą Ś rednio o 10 % wi Ę ksze od kobiecych;

wielko ŚĆ ciała w małym stopniu zwi Ą zana z t Ą ró Ż nic Ą

Planum Temporale (PT): Ś rednio o 38 % wi Ę ksze u m ĘŻ czyzn; dodatkowo wi Ę ksza

asymetria PT w przypadku m ĘŻ czyzn; u kobiet cz ĘŚ ciej brak asymetrii PT lub asymetria

odwrotna

HORMONY PŁCIOWE A ROZWÓJ PŁCI FENOTYPOWEJ PŁODU

RÓ Ż NICE W BUDOWIE MÓZGU

Ogólna asymetria bruzdy bocznej Sylwiusza: u m ĘŻ czyzn asymetria jest silniej

wyra Ż ona

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: