Sprawozdawczość finansowa materiały 2011.pdf

(852 KB) Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
Sprawozdawczość finansowa
Sprawozdawczość finansowa, wycena i
inwentaryzacja
SPIS TREŚCI
1.
ZAŁOŻENIA KONCEPCYJNE PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH NA ŚWIECIE3
2.
POLSKA RACHUNKOWOŚĆ A ROZWIĄZANIA MIĘDZYNARODOWE .................................5
3.
STRUKTURA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .......................................................................6
4.
BILANS JAKO PODSTAWOWY ELEMENT SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO.................9
5.
ELEMENTY ZASOBÓW PODMIOTU GOSPODARCZEGO.......................................................11
5.1 A KTYWA TRWAŁE ...................................................................................................................................11
5.1.1 Wartości niematerialne i prawne ..................................................................................................11
5.1.2 Rzeczowe aktywa trwałe................................................................................................................12
5.1.3 Inwestycje długoterminowe ...........................................................................................................16
5.1.4 Należności długoterminowe ..........................................................................................................18
5.2 A KTYWA OBROTOWE ...............................................................................................................................18
5.2.1 Zapasy ...........................................................................................................................................19
5.2.2 Należności krótkoterminowe .........................................................................................................20
5.2.3 Środki pieniężne ............................................................................................................................21
5.2.4 Rozliczenia międzyokresowe czynne .............................................................................................21
5.3 S TRUKTURA PASYWÓW ...........................................................................................................................22
5.3.1 Kapitały (fundusze) własne ...........................................................................................................22
5.3.2 Rezerwy .........................................................................................................................................26
5.3.3 Kapitały obce ................................................................................................................................26
5.3.4 Rozliczenia międzyokresowe bierne ..............................................................................................28
5.4
S ZCZEGÓŁOWA FORMA POLSKIEGO BILANSU ...........................................................................................28
6.
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT .....................................................................................................30
6.1
P ODSTAWOWA STRUKTURA RACHUNKU WYNIKÓW .................................................................................30
6.2
P RZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ ...........................................................................................37
6.3
K OSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ .....................................................................................................38
6.4
P OZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE .....................................................................................39
6.5
P RZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE ..........................................................................................................40
6.6
S TRATY I ZYSKI NADZWYCZAJNE .............................................................................................................41
6.7
O BOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO .............................................................................41
7.
POZOSTAŁE ELEMENTY SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ..............................................42
7.1 R ACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH .................................................................................................42
7.2 Z ESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ..........................................................................................55
7.3 I NFORMACJE DODATKOWE JAKO ELEMENT SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ............................................56
ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZANIA ............................................................................58
8.
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA GRUP KAPITAŁOWYCH............................................59
2
 
Sprawozdawczość finansowa
1. ZAŁOŻENIA KONCEPCYJNE PROWADZENIA KSIĄG
RACHUNKOWYCH NA ŚWIECIE
Standardowo można dokonać wielu klasyfikacji systemów rachunkowości występujących w
różnych krajach. Podział taki można oprzeć na charakterystyce systemów rachunkowości ze
względu na kombinacje optymizmu i jawności, która zostanie przeciwstawiona dyskrecji i
konserwatyzmowi. W takiej sytuacji można wyróżnić trzy znaczące systemy rachunkowości
rozpowszechnione na świecie. Pierwszy z nich to nurt rachunkowości anglosaskiej
charakterystyczny dla takich krajów jak: Wielka Brytania, USA, Australia, Kanada, państwa
skandynawskie oraz Holandia. Model ten ukierunkowany jest głównie na interes inwestorów,
gdzie wpływ prawa podatkowego jest zaniedbywalny i występuje ewidentna wyższość treści
ekonomicznej nad formą prawną (podstawę stanowi zasada true and fair view ).
Kolejny podstawowy model rachunkowości występuje w obszarze niemieckojęzycznym, w
którym chroniony jest przede wszystkim interes wierzycieli, z mocno akcentowaną zasadą
ostrożności. W modelu tym duży wpływ na preferowane rozwiązania mają przepisy prawa
podatkowego a wartość wykazywanych zysków jest znacznie ograniczana przez czynniki głównie
o charakterze podatkowym.
Ostatnim ze znaczących systemów rachunkowości, to model stosowany przez rozwinięte
kraje śródziemnomorskie – w szczególności Włochy, Francję oraz Hiszpanię. W krajach tych
stosowana jest zasada true and fair view , ale tylko w ograniczonym zakresie. Prowadzi to do
sytuacji, gdzie zdecydowanie pierwszoplanowe znaczenie mają przepisy prawa rachunkowości i
wyraźna jest ich dominacja nad zwyczajami, przy czym równocześnie, wpływ prawa
podatkowego na praktykę rachunkowości jest dość ograniczony.
Rozwiązania przyjęte w polskim systemie ewidencyjnym są zbliżone do niemieckiego
pojmowania istoty rachunkowości, jednak wyraźny jest wpływ rozwiązań anglosaskich i zasady
true and fair view . Pozwala to na umiejscowienie rodzimego systemu rachunkowości a w
konsekwencji i rewizji finansowej na tle rozwiązań światowych, które prezentuje Rysunek 1.
3
 
Sprawozdawczość finansowa
Rysunek 1 Schematyczna klasyfikacja głównych systemów rachunkowości
Dyskrecja
Słabo rozwinięte kraje Azji
Słabo rozwinięte kraje łacińskie
Kraje germańskie
Bliski Wschód
(Japonia)
Wysoko rozwinięte kraje łacińskie
Afryka
Optymizm
Konserwatyz m
Kraje Azji
(kolonialne)
Kraje nordyckie
Kraje anglosaskie
Otwartość
- Sugerowane miejsce polskiego systemu rachunkowości i rewizji finansowej
Współcześnie można zaobserwować wyraźne tendencje zmierzające do standaryzacji
zarówno rachunkowości jak i auditingu. Istnieje potrzeba tworzenia odpowiednich podstaw
prawnych, aby sprawozdania finansowe różnych krajów, jak również ich badanie mogły być
porównywalne. Obecnie dodatkowo na skutek globalizacji potrzeba standaryzacji i harmonozacji
rachunkowości wydaje się niezbędna. Przez s tandaryzacje rozumie się proces całkowitego
ujednolicenia zasad i form rachunkowości szczególnie w zakresie sprawozdawczości
międzynarodowej, poprzez wprowadzenie wzorców, norm lub zasad, które są uznawane przez
księgowych. Natomiast h armonizacja stanowi proces możliwie ścisłego zbliżenia stosowanych
przez poszczególne kraje standardów. W tym kontekście zbliżenie MSR i US GAAP może odbyć
się praktycznie na poziomie harmonizacji.
Należy pamiętać, iż dokonywanie dostosowań ksiąg do norm innych niż te według których
prowadzone były dotychczas może być procesem żmudnym i kosztownym. Spektakularnym
przykładem takiej sytuacji może być firma Daimler-Benz, która w 1993 roku jako pierwsza z firm
niemieckich dostała się na giełdę nowojorską. Przygotowanie sprawozdań zgodnych z GAAP
4
867459825.028.png 867459825.029.png 867459825.001.png 867459825.002.png 867459825.003.png 867459825.004.png 867459825.005.png 867459825.006.png 867459825.007.png 867459825.008.png 867459825.009.png 867459825.010.png 867459825.011.png 867459825.012.png 867459825.013.png 867459825.014.png 867459825.015.png 867459825.016.png 867459825.017.png 867459825.018.png 867459825.019.png 867459825.020.png 867459825.021.png 867459825.022.png 867459825.023.png 867459825.024.png 867459825.025.png 867459825.026.png 867459825.027.png
 
Sprawozdawczość finansowa
zajęło jej ponad rok i pochłonęło około miliona USD. Co ciekawe wg standardów rachunkowości
niemieckiej jednostka ta wykazywała zyski w pierwszym półroczu 1993 (zysk netto 97 mln
USD), natomiast zgodnie z US-GAAP starty (strata netto 548 mln USD) !
2. POLSKA
RACHUNKOWOŚĆ
A
ROZWIĄZANIA
MIĘDZYNARODOWE
W niniejszych materiałach wykorzystano w dużym stopniu rozwiązania i zalecenia zawarte w
Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR) i już na wstępie warto zaznaczyć, iż
MSR są jednym z podstawowych zestawów zaleceń w zakresie ujęcia i wyceny kategorii
księgowych na świecie, choć rzecz jasna nie jedynym – alternatywą mogą być standardy
określone i obowiązujące w USA tj. US GAAP. Standardy ujęte w MSR nie są obligatoryjne
nawet dla członków Komitetu MSR, a stanowią one jedynie zalecenia, które można uwzględnić
przy budowie krajowych przepisów dotyczących rachunkowości. W praktyce poszczególne kraje
w różnym stopniu stosują MSR jako standardy krajowe. W polskich realiach prowadzenie ksiąg
rachunkowych regulowana jest oczywiście przez ustawę o rachunkowości z dnia 29 września
1994r [Dz. U. z 1994, nr 121, poz. 591 z póź. zm.]. Zgodnie z nowelizacją z dnia 9 listopada 2000
roku ustawy o rachunkowości [Dz. U. z 2000r., nr 113 poz. 1186] w sprawach nieuregulowanych
przepisami ustawy, przyjmując zasadę (politykę) rachunkowości, jednostka może stosować
Krajowe Standardy Rachunkowości wydane przez uprawniony w myśl ustawy Komitet
Standardów Rachunkowości. Obecnie w początku 2003 roku Krajowe Standardy Rachunkowości
są w fazie tworzenia. Co warte szczególnego podkreślenia w przypadku braku odpowiedniego
standardu krajowego jednostka może stosować Międzynarodowe Standardy Rachunkowości
(patrz art. 10, ust. 3 ustawy o rachunkowości). Ponadto, od 1.I.2005 sprawozdania finansowe
emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu lub do obrotu na
jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego i emitentów
papierów wartościowych ubiegających się o ich dopuszczenie do publicznego obrotu lub do
obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego
mogą być sporządzane zgodnie z MSR (tj. Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości,
Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi
interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej). Jednostki
5
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin