Odszkodowanie za uszkodzone samochody mo�e obejmowa� zap�at� za utrat� warto�ci pojazdu Andrzej Kublik 26-06-2003, ostatnia aktualizacja 26-06-2003 16:01 Czy firmy ubezpieczeniowe oszcz�dzaj� na klientach, nie informuj�c ich o prawie do odszkodowania z OC za utrat� warto�ci pojazdu, kt�ry uleg� uszkodzeniu? Prawo to S�d Najwy�szy potwierdzi� ju� pod koniec 2001 r., ale ma�o kto o nim wie. Kupi�e� samoch�d przed rokiem. Dbasz, by najmniejsza plamka nie zbruka�a po�yskuj�cego lakieru. Jednak w czasie wakacji mia�e� pecha - kierowca jad�cy za tob� zagapi� si� i wjecha� ci w "kufer". W autoryzowanym warsztacie za pieni�dze z polisy sprawcy wypadku naprawili samoch�d, jak nale�y. Ale i tak da si� zauwa�y�, �e tylna cz�� auta by�a naprawiana. Kiedy b�dziesz je sprzedawa�, nie dostaniesz ju� tyle, co za samoch�d, kt�ry pozosta� nietkni�ty. Czy zatem ubezpieczyciel nie powinien zrekompensowa� utraty warto�ci pojazdu wskutek uszkodzenia? Problem ten rozwa�a� S�d Najwy�szy, rozpatruj�c spraw� klienta PZU, kt�rego samoch�d uleg� uszkodzeniu z winy innego kierowcy. Do tego czasu uszkodzony samoch�d by� u�ytkowany przez 17 miesi�cy. Zosta� naprawiony w autoryzowanym warsztacie zgodnie z technologi� producenta i przy u�yciu oryginalnych cz�ci zamiennych. Koszty naprawy zosta�y zwr�cone przez zak�ad ubezpieczeniowy. Jednak w�a�ciciel pojazdu domaga� si� od ubezpieczyciela zwrotu dodatkowych pieni�dzy (ponad 3 tys. z�) z tytu�u utraty warto�ci pojazdu po wypadku. S�d rejonowy, kt�ry rozpatrywa� jego roszczenia, stwierdzi�, �e po naprawie samoch�d odzyska� pe�n� sprawno�� techniczn�, nie uzyska� jednak warto�ci rynkowej sprzed wypadku. Warsztaty samochodowe nie s� bowiem w stanie wykona� prac blacharskich i lakierniczych na takim poziomie jak producenci samochod�w. W zwi�zku z tym �lady naprawy s� �atwe do zidentyfikowania przez specjalist�w. Naprawione elementy nie s� tak trwa�e jak elementy nieuszkodzone. W dodatku nie mo�na ich wymieni� (dotyczy to zw�aszcza pojazd�w nowych, kt�re maj� do trzech lat). Mimo takich ustale� s�d rejonowy oddali� roszczenia poszkodowanego. Uzna�, �e skoro naprawa samochodu przywr�ci�a mu dawne walory u�ytkowe, a zak�ad ubezpieczeniowy zwr�ci� koszty naprawy, to w�a�ciciel samochodu otrzyma� pe�ne odszkodowanie. Ten jednak nie da� za wygran� i z�o�y� apelacj� do s�du okr�gowego. Sprawa trafi�a jako zagadnienie prawne do rozpatrzenia przez S�d Najwy�szy. 12 pa�dziernika 2001 r. S�d Najwy�szy podj�� w tej sprawie uchwa��, kt�ra stwierdza, �e "odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu mo�e obejmowa� opr�cz koszt�w jego naprawy tak�e zap�at� sumy pieni�nej odpowiadaj�cej r�nicy mi�dzy warto�ci� tego samochodu przed uszkodzeniem i po naprawie". Uchwa�a ta dotyczy ubezpieczenia odpowiedzialno�ci cywilnej. Od czasu podj�cia uchwa�y przez S�d Najwy�szy min�o ponad p�tora roku. W tym czasie uchwa�a ta pomog�a ju� niekt�rym ubezpieczonym w uzyskaniu odszkodowania nie tylko za odpowiedni� napraw� samochodu, ale tak�e utrat� jego warto�ci rynkowej. W istocie ma�o kto z ubezpieczonych zdaje sobie jednak spraw� ze swoich uprawnie�. - Firmy ubezpieczeniowe nieraz korzystaj� z tego, �e klienci nie s� �wiadomi swoich praw. Z drugiej strony s� firmy, kt�re co prawda pobieraj� wy�sze sk�adki, jednak w zamian w pe�ni pokrywaj� szkody. W skrajnych przypadkach zwracaj� pe�n� warto�� auta z dnia zawarcia umowy bez odliczenia warto�ci pojazdu za czas, jaki od tego up�yn�� - powiedzia� nam mecenas Aleksander Daszewski z biura Rzecznika Praw Ubezpieczonych. A jak post�puj� ubezpieczyciele po uchwale S�du Najwy�szego? Zapytali�my o to pot�gi naszego rynku. PZU stwierdzi�o, i� przywo�ywana uchwa�a S�du Najwy�szego zosta�a podj�ta w sk�adzie trzech s�dzi�w i dlatego nie jest zasad� prawn�. Jednocze�nie PZU przyzna�o, i� s�dy ni�szej instancji posi�kuj� si� tym orzeczeniem i mog� to robi� w przysz�o�ci. Rzecznik PZU Tomasz Fill twierdzi, i� uchwa�a wp�yn�a na zmiany procedur likwidacji szk�d komunikacyjnych w jego firmie. "Przy rozpatrywaniu roszcze� z tytu�u utraty warto�ci handlowej samochodu zwracamy uwag� na wiek pojazdu (nie starsze ni� trzyletnie), �r�d�o zakupu (sie� dealerska czy zakup poza granicami RP), jego stan techniczny i stopie� uszkodzenia. Wa�ne jest r�wnie� to, czy naprawa pojazdu zosta�a wykonana w autoryzowanej stacji obs�ugi. Ka�de zg�oszone przez poszkodowanego tego typu roszczenie rozpatrywane jest indywidualnie, bo i wyroki s�d�w w takich sprawach s� r�ne". To ostatnie zdanie sugeruje, �e z w�asnej inicjatywy PZU nie przyznaje odszkodowa� za utrat� warto�ci pojazdu. Co za� do tego ma miejsce zakupu nowego auta? Trudno powiedzie�. PZU nie odpowiedzia�o nam jednak, czy z warunk�w umowy OC w tej firmie klient mo�e si� dowiedzie� o prawie do odszkodowania za utrat� warto�ci auta w rezultacie niezawinionego wypadku. Warta stwierdza z kolei, �e roszczenie z powodu utraty warto�ci pojazdu "spowodowanej pierwsz� w historii u�ytkowania pojazdu napraw� powypadkow�" mo�e przys�ugiwa� tylko z tytu�u OC i przy za�o�eniu, �e naprawa zosta�a dokonana w spos�b prawid�owy zgodnie z technologi� producenta pojazdu. Ale tak�e w umowach OC Warty nie ma informacji o mo�liwo�ci ubiegania si� o takie odszkodowanie. Warta poinformowa�a nas bowiem, �e warunki OC okre�la minister finans�w (od pocz�tku 2004 r. b�d� one okre�lone w ustawie ubezpieczeniowej) "zatem Warta w oczywisty spos�b nie mo�e zawrze� tego zagadnienia w umowie ubezpieczeniowej". - Z takim stanowiskiem mo�na si� zgodzi�. Jednak wtedy przedsi�biorca dbaj�cy o wiarygodno�� powinien sam z siebie zrekompensowa� straty klienta, niejako z automatu zadba� o ich pe�ne usuni�cie - uwa�a mecenas Daszewski. Wielu spraw zwi�zanych z wyp�at� odszkodowania nasze pot�gi ubezpieczeniowe nie maj�. Wed�ug rzecznika PZU w zesz�ym roku w kraju firma mia�a kilka takich "spornych przypadk�w". PZU przyjmuje te�, �e odszkodowanie za utracon� warto�� pojazdu nie powinno przekracza� 10 proc. warto�ci pojazdu z dnia ustalenia szkody. Tak�e Warta poinformowa�a nas, �e mia�a kilka "spor�w s�dowych" w sprawie wyp�aty odszkodowania za utracon� warto�� auta. W jednym przypadku s�d cz�ciowo uzna� roszczenia poszkodowanego - dowiedzieli�my si�, cho� jednocze�nie Warta nie poda�a nam, czy wszystkie te spory zako�czy�y si�. Sprawy utraty warto�ci pojazd�w w tym zak�adzie s� rozpatrywane na podstawie Instrukcji Okre�lania Rynkowego Ubytku Warto�ci Pojazd�w nr 1/2002 Stowarzyszenia Rzeczoznawc�w Samochodowych "Ekspertmot" zatwierdzonej przez prezydium rady naczelnej tego stowarzyszenia. O tym, �e firmy ubezpieczeniowe mimo uchwa�y S�du Najwy�szego nie pal� si� do p�acenia za utrat� rynkowej warto�ci remontowanego auta, przekona� si� Tadeusz N. z Zielonej G�ry. Latem 2001 r. w jego Daewoo Nubir� uderzy� inny samoch�d. Remont auta kosztowa� 27 tys. z�. Tadeusz N. chcia� jednak, by PZU pokry�o nie tylko koszty remontu, ale r�wnie� 10 proc. warto�ci auta. - Auto ma dopiero rok, ale na gie�dzie nikt mi nie zap�aci 40 tys. z�, kt�re dosta�bym za auto bezwypadkowe - t�umaczy� w�a�ciciel ubezpieczycielowi. Jednak PZU nie chcia�o p�aci�. N. pozwa� wi�c firm� i w marcu tego roku po rocznym procesie s�d rejonowy nakaza� PZU wyp�acenie Tadeuszowi N. 7,5 proc. warto�ci auta - dok�adnie 3 tys. z�. Na tyle bowiem utrat� warto�ci rynkowej nubiry oszacowa� bieg�y. PZU pokry�o te� koszty procesu i nie odwo�ywa�o si� od wyroku. W procesie adwokat Tadeusza N. mec. Tadeusz Dobiecki powo�ywa� si� w�a�nie na uchwa�� S�du Najwy�szego z 2001 r. Jak walczy� o swoje Radzi mec. Tadeusz Dobiecki: 1. To w�a�ciciel auta musi okre�li� wielko�� szkody i z�o�y� pisemny wniosek w firmie ubezpieczeniowej. Nie ma co liczy� na to, �e ubezpieczyciel z w�asnej inicjatywy zaproponuje wy�sze odszkodowanie. 2. Je�eli firma ubezpieczeniowa odm�wi wyp�aty, trzeba spraw� odda� do s�du. W pozwie warto powo�a� si� na uchwa�� S�du Najwy�szego z 2001 r. (Sygn. III CZP 57/01, OSNC 2002/5/57). 3. Niestety, sprawa w s�dzie mo�e trwa� nawet rok, ale warto - na warto�ci rynkowej najbardziej trac� po remoncie auta nowe, do ok. 10 proc. W zale�no�ci od ceny auta mo�e by� to kilka tysi�cy z�otych.
chab