00:00:13:Nowy Jork 1982 00:00:27:Brown i Walker dawajcie tu pocišg z 16 toru. 00:02:12:Nazywajš siebie writerami, bo to włanie robiš. (write=pisać) 00:02:16:Malujš swoje imię i inne rzeczy, wszędzie. 00:02:19:Imiona, które dostali albo sobie wybrali. 00:02:22:Przede wszystkim malujš na pocišgach, 00:02:24:Które wożš ich imiona z jednego końca miasta na drugi. 00:02:27:Nazywa się to "bombing". 00:02:29:Składajš się na to też inne elementy 00:02:32:Muzyka rap i break dance. 00:02:41:Malowanie graffiti w Nowym Jorku jest powołaniem. 00:02:43:Jego tradycje sš przekazywane kolejnym młodym pokoleniom 00:02:47:Dla niektórych jest to sztuka. Jednak dla większoci 00:02:51:To niekończšca się plaga. 00:02:54:Symbol utraty kontroli. 00:02:57:Jestem Bernie Jacobs, detektyw. 00:03:00:Razem z moim partnerem 00:03:02:Detektywem Jimem McHugh, jestemy koordynatorami zapobiegania przestępstwom 00:03:05:W nowojorskim departamencie policji. 00:03:07:Graffiti jako takie 00:03:11:Nie jest sztukš. 00:03:14:Graffiti to pokrycie pewnej powierzchni. 00:03:19:Pokażę wam graffiti, np. te litery na końcu wagonu 00:03:24:Dokładnie za mnš. 00:03:26:Czy to dzieło sztuki? Nie wiem, nie jestem krytykiem sztuki. 00:03:30:Ale jestem cholernie pewny, że to przestępstwo. 00:03:40:W wielkiej hali, na stacji na 149 ulicy w Bronxie 00:03:44:Gromadzš się writerzy 00:03:46:Na tzw. "ławce writerów". 00:03:58:Mówiš, że młodzież opanowuje metro 00:04:01:Że system stracił kontrolę 00:04:03:Że 15- i 16-latki walczš z systemem 00:04:06:A graffiti jest tego symbolem. 00:04:09:Nie, ja nie walczę z systemem, ja bombię system. 00:04:12:Chcš żeby wyszło na to, że writerzy niszczš okna i w ogóle. 00:04:16:Ale to tak nie jest. Wiecie kto tak robi? 00:04:18:To robiš te naćpane czarnuchy wracajšce ze szkoły. 00:04:21:Przecież to odpowiada writerom kiedy sš opanowani i spokojni 00:04:26:Podczas malowania swojego dzieła. 00:04:28:My chcemy tam wejć i wyjć niezauważeni. 00:04:32:Zauważona ma być nasza praca 00:04:34:Która ujrzy wiatło dzienne w poniedziałek. 00:04:42:Musimy zaczšć wrzucać proste litery. 00:04:44:Ten jest spoko. 00:04:45:Ten jest pierwszy, a ten trzeci "SKEME" w tym roku. 00:04:50:Ten tik-tak zrobiłem w Gun Hill. 00:04:52:Co zrobilicie zeszłej nocy? 00:04:53:Zrobilimy 2 całe wagony (whole cary). Byłem ja, DEZ i MEAN3. 00:04:57:Na pierwszym małymi literami napisalimy: 00:04:59:"Wszystko co widzisz to..." 00:05:01:A potem duże, proste, srebrne litery, tam było: 00:05:04:"Przestępstwo w miecie" 00:05:06:To było na całym wagonie? Na całym. 00:05:08:Namalowalimy zwój, co takiego. 00:05:11:Na następnym wagonie było "SKEME" i rysunek gliniarza. 00:05:14:Czarnucha z policji. 00:05:16:Z pałkš i odznakš. 00:05:18:Społeczeństwo powinno zainteresować się metrem i je pozamykać. 00:05:20:Nie ma tam nic do roboty. 00:05:23:Tam jest niebezpiecznie. 00:05:25:Ludziom, którzy pracowali tam 25-30 lat 00:05:27:Zdarzajš się wypadki. 00:05:29:Ale jemu się chyba wydaje, że jest niemiertelny. 00:05:32:Przecież większoć 17-latków jest niemiertelna. 00:05:35:Tu chodzi o to żeby mieć taga na każdej linii i każdej sekcji. 00:05:38:To się nazywa ALL-CITY (zdobycie całego miasta). 00:05:41:Ludzie widzš twoje tagi w Queens, w centrum, poza nim. Wszędzie. 00:05:47:Tylko miech powstrzymuje mnie od płaczu. 00:05:51:Bo on chyba nie wie jak głupio to brzmi. 00:05:55:On chce być ALL-CITY, ale po co? 00:05:57:Kiedy się go pytam to mi mówi: 00:05:59:"Żeby ludzie widzieli i wiedzieli kim jestem". 00:06:02:I tak nikt nie wie kim jest, nawet jeli to widzš. 00:06:04:Nie chodzi o to żeby wiedzieli kim jestem. 00:06:06:Więc widzš to i co z tego? 00:06:09:Chodzi o to żeby bombić. Wiem, że mogę to zrobić. 00:06:11:Prawie za każdym razem jak wsiadam do pocišgu to widzę swoje imię. 00:06:15:Wtedy mówię "Pewnie, byłem tam, wrzuciłem to". 00:06:17:To jest dla mnie. Nie żeby inni to oglšdali. 00:06:19:Nie obchodzi mnie to czy kto inny to zobaczy. 00:06:22:Albo czy to przeczytajš czy nie. 00:06:24:To dla mnie i innych writerów, którzy potrafiš to odczytać. 00:06:27:Inni ludzie, którzy nie malujš mnie nie interesujš. 00:06:31:Nic mnie nie obchodzš. To dla nas. 00:06:41:Zwolnij. Zwolnij. 00:06:43:Co to jest? Powiedz mi. 00:06:47:Teraz powolutku. 00:06:50:To jest to! To jest to! 00:07:01:Oto on! 00:07:11:To "CATHY" wyszło niele. Y nie było dziwne. 00:07:22:W latach siedemdziesištych w Nowym Jorku 00:07:24:Graffiti, rap i break dance stały sie elementami 00:07:27:Nowej młodzieżowej subkultury zwanej "Hip-Hop" 00:07:30:Graffiti jest słowem pisanym. 00:07:33:Słowem mówionym jest muzyka rap. 00:07:37:I jest akrobatyczna mowa ciała, taniec zwany break dance. 00:07:51:To zaczęło się w Bronxie i częci Harlemu. 00:07:53:To zaczęło się w jego chacie. 00:07:55:Zamknij się! 00:07:57:Jego matka zaczęła tańczyć breaka. 00:07:59:Przestań gadać o mojej matce. 00:08:05:Zachowałe się głupio. 00:08:09:Zaczynasz tańczyć jak nie masz nic do roboty, bo wszyscy dookoła sš naćpani. 00:08:16:Wymylasz własne freeze'y (stójki). 00:08:18:I wymylasz dla nich nazwy. 00:08:20:Na przykład jakie? 00:08:22:Na przykład "baby". 00:08:28:To było "baby". 00:08:29:A to jest "death freeze". 00:08:32:Ten jest stary, starożytny. 00:08:35:Nie jest stary, bo ja robiłem go pierwszy. 00:08:38:Znasz jeszcze jakie starożytne? 00:08:40:Jak robisz tak. Nazywa się "hump". 00:08:42:Nazywa się "headache" (ból głowy). 00:08:45:Ten nazywa się "headache", ten drugi to "hump". 00:08:50:"Headache" robi się tak. 00:08:54:"Hump" robi się tak. 00:09:40:Yo. To miejsce jest ostro zbombione. 00:09:46:To jest system przejć. 00:09:48:Nie lubiš jak się go oszpeca. 00:09:50:Czasami może sprawić, że będziesz pełen obawy. 00:09:56:System metra jest bardzo stary. 00:09:59:Sam zbadałem niektóre tunele 00:10:01:I znalazłem pokoje z tak starymi mapami 00:10:04:Że mogły przedstawiać pierwszš linię metra w Nowym Jorku. 00:10:08:Nazywajcie to jak chcecie. 00:10:10:Dużo tu kamienia, dużo stali. 00:10:12:To jak grobowiec, loch pod miastem. 00:10:21:Dużo pocišgów, dużo zabawy. 00:10:24:Dużo sztuki. Sztuki, która będzie 00:10:26:Częciš historii Nowego Jorku na zawsze. 00:10:29:Wow. Sprawdcie to. Cały wagon. 00:10:34:Sprawd to człowieku. Sach, szybko. 00:10:36:Spójrz na to. 00:10:40:Widać, że było tu wielu writerów. 00:10:42:Graffiti jest tu wszędzie. 00:10:45:Kilka lat temu to był sekret. 00:10:47:Był sekretnie malowany. Ludzie myleli o tym i też chcieli tu malować. 00:10:51:Teraz większoć tu maluje. 00:10:55:Każdy TOY jest w domu i pi. (TOY=słaby writer) 00:10:58:Przytula się do poduszki. 00:11:00:Zazwyczaj nie mogš już wychodzić z domu. 00:11:02:Schodzimy tu w godzinach nocnych, kiedy pracownicy już skończyli. 00:11:05:Sprzštacze już zamietli co mieli do sprzštnięcia. 00:11:09:Nie spieszę się i jestem kreatywny. 00:11:12:Mylę, że tego nie da się opisać, kiedy już tego dowiadczysz. 00:11:17:Sš tam druty pod napięciem, 00:11:19:Zwariowani gliniarze, którzy chcš cię złapać. 00:11:23:Nawet zapach pocišgu, kiedy po raz pierwszy powšchasz. 00:11:26:W jardzie jest jak... 00:11:30:To dobry zapach dla zaangażowanego writera. 00:11:40:Kiedy po raz pierwszy jeste przy pocišgu, wszystko wydaje się takie wielkie 00:11:45:Jeste w jardzie metalowego giganta. 00:11:50:Wszystko jest takie twarde, ze stali, a ty tam po prostu jeste. 00:11:55:A ty jeste małym kolesiem między tym żelastwem. 00:11:58:Jeste tam żeby co stworzyć, próbujesz co stworzyć. 00:12:10:Widziałem podobne graffiti. 00:12:14:Niekoniecznie włanie te. 00:12:16:Każde z nich kosztuje nas w pewnym sensie milion dolarów. 00:12:20:Ponieważ inni to kopiujš. 00:12:23:To nie jest tego warte. 00:12:25:To jedno z wykroczeń przeciwko jakoci życia. 00:12:27:Burmistrz Edward Koch 00:12:29:Nie można tego rozpatrywać osobno. 00:12:32:To jest taka trójka. 00:12:34:Kradzieże kieszonkowe, kradzieże w sklepie 00:12:39:Malowanie graffiti na publicznych i prywatnych cianach. 00:12:43:W takim samym stopniu niszczš nasz styl życia. 00:12:48:Sprawiajš, że trudniej jest cieszyć się życiem. 00:12:51:Uważam, że trzeba na to zareagować. 00:12:55:Jak już mówiłem moje rozwišzanie to recydywici 00:12:58:Trzykrotni recydywici powinni odsiedzieć 5 dni w więzieniu. 00:13:03:Co się tyczy morderców, jeli wierzycie w karę mierci jak ja 00:13:06:To chcecie możliwoci egzekucji mordercy. 00:13:09:Nie zrobilibycie tego writerowi. 00:13:16:Widziałem waszš pracę i chciałbym się dowiedzieć co tu filmujecie. 00:13:20:Robimy film o graffiti w Nowym Jorku. 00:13:23:Dlaczego wybralicie włanie tš dzielnicę? 00:13:26:Co jest tu niezwykłego? 00:13:28:Czy jest tu więcej graffiti niż w innych miejscach? 00:13:31:Mam nadzieję, że nie. 00:13:33:Jestemy tutaj, ponieważ jeden z najlepszych writerów mieszka w okolicy. 00:13:37:Maluje "Seen" 00:13:39:Że co? 00:13:40:S-E-E-N 00:13:45:To jego imię? 00:13:46:Tak się podpisuje. 00:13:48:Czy to jego pseudonim artystyczny? 00:13:49:To jego pseudonim artystyczny. 00:13:51:Więc nie zdradzisz mi jego prawdziwego imienia? 00:13:53:Nie. 00:13:54:Czemu nie? Miałby przez to kłopoty czy byłby przez to gloryfikowany? 00:13:58:"Jestem takim typem, który nigdy się nie uspokoi" 00:14:03:"Jeli sš tu ładne dziewczyny to wiesz, że jestem w pobliżu" 00:14:08:"Całuję je i kocham je, bo dla mnie sš takie same" 00:14:12:"Przytulam je i ciskam, a one nawet nie znajš mojego imienia" 00:14:16:"Jestem wędrowcem, tak jestem wędrowcem" 00:14:20:"Wcišż się włóczę, włóczę, włóczę" 00:14:52:Sš cztery różne powody, z których 00:14:55:teraz nie maluję. 00:14:58:Powiem w skrócie. 00:15:00:Mam, jak oni to nazywajš, 6 miesięczne zawieszenie wyroku. 00:15:03:Ja nazywam to 6 miesięczn...
CHiVER5