Metody psychodydaktyki kreatywności.doc

Metody stymulowania twórczości

              Metodą stymulującą proces tworzenia stosowaną w polskim systemie kształcenia jest nauczanie problemowe. Istotą twórczości, z której wyprowadza się tę strategię nauczania jest rozwiązywanie problemów. M.S. Szymański uważa, że przyjęcie w polskiej dydaktyce, nauczania problemowego za najważniejszy czynnik warunkują­cy proces tworzenia, nastąpiło pod wpływem koncepcji Guilforda, zgodnie z którą myślenie twórcze zawiera się w ogólnym modelu rozwiązywania problemów, mówiąc ściślej jest rozwiązywaniem problemów typu "wynaleźć", "skonstruować.Nauczanie problemowe zdobyło szerokie uznanie wśród ludzi nauki jako strategia o wysokich walorach kształcących m.in. w zakresie stymulowania twórczości. Świadczy o tym bogata literatura przedmiotu. I tak o istocie nauczania problemowe­go, o sensie jego stosowania w szkole pisali m.in. W. Okoń[1] i Cz. Kupisie­wicz[2]. Obecnie jednak nauczanie problemowe poddaje się krytyce w odniesieniu do kształtowania przez nie umiejętności i postaw twórczych. Pojawiają się sądy, iż w praktyce szkolnej w toku nauczania problemowego uczniowie rozwiązują przede wszystkim problemy typu odtwórczego, nie wymagające aktywności twórczej.

              Za odmianę nauczania problemowego uważane jest uczenie się przez badanie. W tej metodzie częściej pojawiają się problemy wyzwalające twórczość i to nie tylko w znaczeniu subiektywnym, ale i obiektywnym. Jednak i ta metoda jest krytykowana m.in. dlatego, że jest dostosowana do możliwości studentów i doktorantów, a nie uczniów.

              Inną metodą stymulującą twórczość jest "burza mózgów". Punktem wyjścia do sformułowania tej metody było (tak, jak i w nauczaniu problemowym) założenie, że myślenie twórcze to rozwiązywanie problemów. W "burzy mózgów" generowane i udoskonalane są pomysły rozwiązań, przy czym obowiązują pewne zasady, jak: zespołowe poszukiwania rozwiązania, maksymalizacja pomysłów, odroczone ich wartościowanie. Zasady te można urzeczywistniać stosując reguły zespołowego poszukiwania rozwiązań takie jak np. niewypowiadanie uwag krytycznych o wysunię­tych pomysłach, przyjęcie, że im bardziej niezwykły, oryginalny pomysł, tym lepiej, im więcej pomysłów, tym lepiej.              Rzadko wykorzystywana w szkole jest także synektyka, która za istotę twórczości przyjmuje łączenie ze sobą różnych odległych elementów czyli wywodzi się z asocjac­jonizmu Twórcą  tej metody jest W.J.J.Gordon. W synektyce preferuje się przede wszystkim zasady: zespołowości pracy twórczej; kojarzenia różnych, pozornie nie mających nic wspólnego elementów; odrzucania utartych reguł i pozornie niepodważalnych prawd; oswajania dziwności i udziwniania tego, co wydawało się znane, proste, zwykłe, normalne;  dopuszczania do głosu emocji;  poszukiwania analogii.[3]