Regulamin 121.pdf

(1222 KB) Pobierz
L 177/290
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.7.2010
PL
Jedynie oryginalne teksty EKG ONZ mają skutek prawny na mocy międzynarodowego prawa publicznego. Status i datę wejścia w życie
niniejszego regulaminu należy sprawdzać w najnowszej wersji dokumentu EKG ONZ dotyczącego statusu TRANS/WP.29/343, dostępnej pod
adresem: http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html
Regulamin nr 121 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych
(EKG ONZ) – Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w  zakresie rozmieszczenia
i oznaczenia ręcznych urządzeń sterujących, kontrolek i wskaźników
Obejmujący całość obowiązującego tekstu, w tym:
Suplement 3 do pierwotnej wersji regulaminu – data wejścia w życie: 24 października 2009 r.
SPIS TREŚCI
REGULAMIN
1.
Zakres
2.
Definicje
3.
Wystąpienie o homologację
4.
Homologacja
5.
Specyfikacje
6.
Zmiana typu pojazdu lub zmiana dowolnej części specyfikacji urządzeń sterujących, kontrolek i wskaź­
ników oraz rozszerzenie homologacji
7.
Zgodność produkcji
8.
Sankcje z tytułu niezgodności produkcji
9.
Ostateczne zaniechanie produkcji
10. Nazwy i adresy upoważnionych placówek technicznych wykonujących badania homologacyjne oraz na­
zwy i adresy organów administracji
ZAŁĄCZNIKI
Załącznik 1 – Zawiadomienie dotyczące udzielenia, rozszerzenia, odmowy udzielenia lub cofnięcia homo­
logacji typu pojazdu w odniesieniu do rozmieszczenia i oznaczenia ręcznych urządzeń ste­
rujących, kontrolek i wskaźników w pojazdach silnikowych na mocy regulaminu nr 121
Załącznik 2 – Układy znaków homologacji
1.  
ZAKRES
Niniejszy regulamin stosuje się do pojazdów należących do kategorii M i N
 ( 1 ). Regulamin określa
wymogi dotyczące rozmieszczenia, oznaczenia, barwy i podświetlenia ręcznych urządzeń sterują­
cych, kontrolek i wskaźników w pojazdach silnikowych. Celem niniejszego regulaminu jest zapew­
nienie, aby urządzenia sterujące, kontrolki i  wskaźniki pojazdu były łatwo dostępne, dobrze
widoczne i łatwe w wyborze w warunkach dziennych i nocnych, tak aby zminimalizować zagroże­
nia związane z odwracaniem uwagi kierowcy i błędami w wyborze urządzeń sterujących.
( 1 ) Kategorie M i N zgodnie z definicją zawartą w załączniku 7 do ujednoliconej rezolucji w sprawie budowy pojazdów
(R.E.3), (dokument TRANS/WP.29/78/Rev.1/Amend.2, ostatnio zmieniony poprawką 4).
829562660.019.png 829562660.020.png 829562660.021.png 829562660.022.png 829562660.001.png
 
10.7.2010
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 177/291
PL
2.  
DEFINICJE
Do celów niniejszego regulaminu:
2.1.
„Urządzenie sterujące” oznacza ręcznie obsługiwaną część danego urządzenia, która umożliwia kie­
rowcy zmianę stanu lub sposobu działania pojazdu lub jego podzespołu.
2.2.
„Urządzenie” oznacza część składową lub zespół części składowych spełniających jedną funkcję lub
więcej.
2.3.
„Wskaźnik” oznacza urządzenie wskazujące wartość wielkości fizycznej odczytywanej przez dany
przyrząd.
2.4.
„Powierzchnia wspólna” oznacza powierzchnię, na której mogą być wyświetlane różne funkcje
informacyjne (np. symbole), ale nie równocześnie.
2.5.
„Kontrolka” oznacza sygnał optyczny, który poprzez zaświecenie się sygnalizuje włączenie urządze­
nia, jego prawidłowe lub nieprawidłowe działanie lub stan, lub brak działania.
2.6.
„Położenie sąsiadujące” oznacza położenie, w którym pomiędzy kontrolką, wskaźnikiem lub urzą­
dzeniem sterującym a oznaczającym taki element symbolem nie znajdują się żadne inne urządzenia
sterujące, kontrolki, wskaźniki lub inne elementy mogące odwracać uwagę kierowcy.
2.7.
„Producent” oznacza osobę lub podmiot odpowiedzialny wobec organu udzielającego homologacji
w zakresie wszelkich aspektów procesu homologacji typu i w zakresie zapewnienia zgodności pro­
dukcji. Osoba ta nie musi bezpośrednio uczestniczyć we wszystkich etapach konstrukcji pojazdu,
układu, części lub oddzielnego zespołu technicznego będącego przedmiotem procedury
homologacji.
2.8.
„Typ pojazdu” oznacza pojazdy silnikowe, które nie różnią się między sobą pod względem układu
wnętrza w sposób, który mógłby mieć wpływ na identyfikację symboli urządzeń sterujących, kon­
trolek i wskaźników lub na obsługę urządzeń sterujących.
2.9.
„Homologacja pojazdu” oznacza homologację danego typu pojazdu w odniesieniu do sposobu mon­
tażu, symboli graficznych, czytelności, barwy i  jaskrawości urządzeń sterujących, kontrolek
i wskaźników.
3.  
WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ
3.1.
O udzielenie homologacji typu pojazdu w odniesieniu do specyfikacji urządzeń sterujących, kon­
trolek i wskaźników występuje producent pojazdu lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.
3.2.
Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty i dane w trzech egzemplarzach:
3.2.1.
opis typu pojazdu;
3.2.2.
wykaz obejmujący te urządzenia określone w tabeli 1 niniejszego regulaminu, które zostały prze­
widziane przez producenta jako urządzenia sterujące, kontrolki lub wskaźniki danego pojazdu;
3.2.3.
symbole graficzne oznaczające poszczególne urządzenia sterujące, kontrolki i wskaźniki; oraz
3.2.4.
rysunki lub zdjęcia pokazujące rozmieszczenie urządzeń sterujących i położenie kontrolek i wskaź­
ników w pojeździe.
829562660.002.png 829562660.003.png 829562660.004.png 829562660.005.png
 
L 177/292
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.7.2010
PL
3.3.
Placówce technicznej upoważnionej do wykonywania badań homologacyjnych dostarcza się po­
jazd odpowiadający typowi pojazdu, którego dotyczy wniosek o homologację, lub reprezentatywną
część takiego pojazdu wyposażoną w kompletny zestaw urządzeń sterujących, kontrolek i wskaź­
ników zgodnie z pkt 3.2.2 powyżej.
4.  
HOMOLOGACJA
4.1.
Homologacji danego typu pojazdu udziela się, jeżeli typ pojazdu zgłoszony do homologacji na pod­
stawie niniejszego regulaminu spełnia wymogi tego regulaminu.
4.2.
Każdy typ, któremu udzielono homologacji, otrzymuje numer homologacji. Dwie pierwsze cyfry ta­
kiego numeru (obecnie 00, co odpowiada regulaminowi w wersji pierwotnej) oznaczają serię po­
prawek obejmujących ostatnie główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu do chwili
udzielenia homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru
innemu typowi pojazdu ani temu samemu typowi pojazdu przedstawionemu do homologacji z wy­
posażeniem innym niż wymienione w wykazie, o którym mowa w pkt 3.2.2 powyżej, z zastrzeże­
niem przepisów pkt 6 niniejszego regulaminu.
4.3.
Zawiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu lub odmowie udzielenia homologacji, lub ostatecznym
zaniechaniu produkcji danego typu/części pojazdu zgodnie z niniejszym regulaminem przekazuje
się Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin, wykorzystując w tym celu for­
mularz zgodny ze wzorem zamieszczonym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
4.4.
Na każdym pojeździe zgodnym z typem pojazdu homologowanym na mocy niniejszego regulami­
nu umieszcza się w widocznym i łatwo dostępnym miejscu określonym w formularzu homologacji
międzynarodowy znak homologacji. Znak taki składa się z:
4.4.1.
okręgu zawierającego literę „E” i numeru wyróżniającego kraj, który udzielił homologacji
 ( 2 );
4.4.2.
numeru niniejszego regulaminu, po którym następuje litera „R”, myślnik oraz numer homologacji
po prawej stronie okręgu określonego w pkt 4.4.1.
4.5.
Jeżeli pojazd jest zgodny z typem pojazdu homologowanym na mocy innego regulaminu lub kilku
innych regulaminów stanowiących załącznik do Porozumienia, w kraju, który udzielił homologacji
na podstawie niniejszego regulaminu, to znak określony w pkt 4.4.1 nie musi się powtarzać; w ta­
kim przypadku numery regulaminów i homologacji oraz dodatkowe symbole wszystkich innych
regulaminów, na podstawie których udzielono homologacji w kraju, w którym udzielono homolo­
gacji na mocy niniejszego regulaminu, umieszcza się w pionowych kolumnach po prawej stronie
znaku określonego w pkt 4.4.1.
4.6.
Znak homologacji powinien być łatwy do odczytania i nieusuwalny.
4.7.
Znak homologacji umieszcza się w pobliżu lub na tabliczce znamionowej pojazdu umieszczonej
przez producenta.
4.8.
Przykładowe układy znaków homologacji podano w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.
( 2 ) 1 – Niemcy, 2 – Francja, 3 – Włochy, 4 – Niderlandy, 5 – Szwecja, 6 – Belgia, 7 – Węgry, 8 – Republika Czeska, 9 –
Hiszpania, 10 – Jugosławia, 11 – Zjednoczone Królestwo, 12 – Austria, 13 – Luksemburg, 14 – Szwajcaria, 15 (nu­
mer wolny), 16 – Norwegia, 17 – Finlandia, 18 – Dania, 19 – Rumunia, 20 – Polska, 21 – Portugalia, 22 – Federacja
Rosyjska, 23 – Grecja, 24 – Irlandia, 25 – Chorwacja, 26 – Słowenia, 27 – Słowacja, 28 – Białoruś, 29 – Estonia, 30 (nu­
mer wolny), 31 – Bośnia i Hercegowina, 32 – Łotwa, 33 (numer wolny), 34 – Bułgaria, 35 (numer wolny), 36 – Litwa,
37 – Turcja, 38 (numer wolny), 39 – Azerbejdżan, 40 – Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, 41 (numer wolny),
42 – Wspólnota Europejska (homologacje udzielane są przez jej państwa członkowskie z użyciem właściwych im sym­
boli EKG), 43 – Japonia, 44 (numer wolny), 45 – Australia, 46 – Ukraina, 47 – Republika Południowej Afryki, 48 – Nowa
Zelandia, 49 – Cypr, 50 – Malta oraz 51 – Republika Korei. Kolejne numery przydzielane są pozostałym krajom w po­
rządku chronologicznym, w jakim ratyfikują Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych wymagań technicznych
dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uzna­
wania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań lub do Porozumienia tego przystępują, a Sekretarz Gene­
ralny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadamia Umawiające się Strony Porozumienia o przydzielonych w ten
sposób numerach.
829562660.006.png 829562660.007.png 829562660.008.png 829562660.009.png 829562660.010.png
 
10.7.2010
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 177/293
PL
5.  
SPECYFIKACJE
Pojazd wyposażony w urządzenia sterujące, kontrolki lub wskaźniki wymienione w tabeli 1 musi
spełniać wymogi niniejszego regulaminu w zakresie rozmieszczenia, oznaczenia, barwy i podświet­
lenia takich urządzeń sterujących, kontrolek lub wskaźników.
5.1. 
Rozmieszczenie
5.1.1.
Urządzenia sterujące przeznaczone do obsługi przez kierowcę w czasie jazdy muszą być rozmiesz­
czone w taki sposób, aby kierowca mógł ich używać w warunkach określonych w pkt 5.6.2.
5.1.2.
Kontrolki i wskaźniki muszą być rozmieszczone w taki sposób, aby w warunkach określonych
w pkt 5.6.1 i 5.6.2 kierowca mógł je zobaczyć i rozpoznać zarówno w dzień, jak i w nocy. Wyłą­
czone kontrolki i wskaźniki nie muszą być widoczne ani rozpoznawalne.
5.1.3.
Oznaczenia kontrolek, wskaźników i urządzeń sterujących muszą być umieszczone bezpośrednio
na oznaczanych przez nie kontrolkach, wskaźnikach lub urządzeniach sterujących lub w położeniu
sąsiadującym. W przypadku wielofunkcyjnego urządzenia sterującego oznaczenia nie muszą się
znajdować w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Muszą być one jednak umieszczone możliwie jak naj­
bliżej urządzenia.
5.1.4.
Niezależnie od przepisów pkt 5.1.1, 5.1.2 i 5.1.3, jeżeli w pojeździe występuje kontrolka „wyłączo­
nej poduszki powietrznej pasażera”, to musi być umieszczona we wnętrzu pojazdu, z przodu i po­
wyżej w  stosunku do konstrukcyjnych punktów H  siedzenia kierowcy i  przedniego siedzenia
pasażera przy obu siedzeniach w pozycji siedzącej i wysuniętych maksymalnie do przodu. Włączo­
na kontrolka informująca osoby siedzące z przodu o wyłączeniu poduszki powietrznej pasażera
musi być widoczna dla kierowcy i pasażerów siedzących z przodu w każdych warunkach jazdy.
5.2. 
Oznaczenia
5.2.1.
Urządzenia sterujące, kontrolki i wskaźniki zamontowane w pojeździe i wymienione w kolumnie 3
tabeli 1 muszą być oznaczone za pomocą odpowiednich symboli określonych w kolumnie 2 tabeli
1. Wymogu tego nie stosuje się do urządzenia sterującego klaksonem (ostrzegawczym sygnałem
dźwiękowym), jeżeli sygnał jest uruchamiany za pomocą urządzenia w formie wąskiego pierścienia
lub za pomocą cięgła. W przypadku oznaczania urządzeń sterujących, kontrolek lub wskaźników
innych niż wymienione w tabeli 1 zaleca się stosowanie symboli przewidzianych do tego celu w nor­
mie ISO 2575:2000, o ile poszukiwany symbol istnieje i odpowiada danemu zastosowaniu.
5.2.2.
Do oznaczania urządzeń sterujących, kontrolek lub wskaźników niewymienionych w tabeli 1 lub
w normie ISO 2575:2000 producent może zastosować swoje własne symbole. Symbole takie mogą
zawierać międzynarodowo uznawane oznaczenia alfabetyczne lub numeryczne. Wszystkie stoso­
wane symbole muszą być zgodne z  wytycznymi projektowymi określonymi w  pkt 4 normy
ISO 2575:2000.
5.2.3.
Aby zapewnić jednoznaczność, w  połączeniu z  symbolami określonymi w  tabeli 1 lub normie
ISO 2575:2000 można w razie konieczności stosować symbole uzupełniające.
5.2.4.
Wszelkie symbole dodatkowe lub uzupełniające stosowane przez producenta muszą być takie, by
wykluczyć możliwość pomyłki z symbolami określonymi w niniejszym regulaminie.
5.2.5.
W przypadku gdy urządzenie sterujące jest zespolone z odpowiadającym mu wskaźnikiem lub kon­
trolką, to do oznaczenia takiego zespołu można zastosować pojedynczy symbol.
5.2.6.
Z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 5.2.7 wszystkie oznaczenia kontrolek, wskaźników
i urządzeń sterujących wymienionych w tabeli 1 lub normie ISO 2575:2000 muszą być ustawione
pionowo z punktu widzenia kierowcy. W przypadku urządzenia sterującego w postaci pokrętła wy­
móg ten stosuje się do położenia „OFF” odpowiadającego wyłączeniu urządzenia.
829562660.011.png 829562660.012.png 829562660.013.png 829562660.014.png
 
L 177/294
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.7.2010
PL
5.2.7.
Oznaczenia następujących urządzeń nie muszą mieć kierunku pionowego z  punktu widzenia
kierowcy:
5.2.7.1. urządzenie sterujące dźwiękowym sygnałem ostrzegawczym;
5.2.7.2. urządzenia sterujące, kontrolki lub wskaźniki umieszczone na kole kierownicy znajdujące się w po­
łożeniu, w którym koło kierownicy pojazdu silnikowego jest w położeniu jazdy w kierunku innym
niż na wprost; oraz
5.2.7.3. urządzenia sterujące obrotowe, które nie mają położenia odpowiadającego wyłączeniu urządzenia.
5.2.8.
Urządzenia sterujące automatycznym układem utrzymywania stałej prędkości (tempomatem) oraz
urządzenia sterujące układem ogrzewania i klimatyzacji muszą mieć oznaczenia wszystkich funkcji
takich układów.
5.2.9.
Wszelkie urządzenia sterujące funkcją danego układu w zakresie ciągłym muszą mieć oznaczenia
granic zakresu takiej funkcji.
Jeżeli do zaznaczenia granic zakresu regulacji temperatury stosowane są oznaczenia barwne, to po­
łożenie odpowiadające górnej granicy temperatury oznacza się kolorem czerwonym, a dolnej – nie­
bieskim. Jeżeli do wskazywania stanu lub granicznego ustawienia danej funkcji służy oddzielny
wskaźnik umieszczony w położeniu innym niż sąsiadujące z urządzeniem sterującym danej funkcji,
to urządzenie sterujące i wskaźnik muszą być oznaczone niezależnie, zgodnie z pkt 5.1.3.
5.3. 
Podświetlenie
5.3.1.
W przypadku urządzeń sterujących, dla których w kolumnie 4 tabeli 1 wpisano „Tak”, musi istnieć
możliwość podświetlenia oznaczeń takich urządzeń przy włączeniu świateł pozycyjnych. Powyż­
szego wymogu nie stosuje się do urządzeń sterujących umieszczonych w podłodze, na podłogowej
tablicy przyrządów, na kole kierownicy, na kolumnie kierownicy lub nad przednią szybą, oraz do
urządzeń sterujących układu ogrzewania i klimatyzacji, jeżeli powietrze nie jest kierowane bezpo­
średnio na szybę przednią.
5.3.2.
Podświetlenie tych wskaźników i ich oznaczeń, dla których w kolumnie 4 tabeli 1 wpisano „Tak”,
musi być włączone, gdy urządzenie włączające lub wyłączające silnik znajduje się w położeniu
umożliwiającym pracę silnika oraz włączone są światła pozycyjne.
5.3.3.
Wskaźniki, ich oznaczenia oraz oznaczenia urządzeń sterujących nie muszą być podświetlone, kie­
dy reflektory używane są tylko do błyśnięcia światłami drogowymi lub działają jako światła jazdy
dziennej.
5.3.4.
Według uznania producenta wszystkie urządzenia sterujące, wskaźniki lub ich oznaczenia mogą być
wykonane tak, aby ich podświetlenie było zawsze możliwe.
5.3.5.
Kontrolka może świecić tylko w przypadku wystąpienia sygnalizowanego przez nią uszkodzenia lub
stanu pojazdu i przy sprawdzaniu działania żarówki.
5.3.6.
Jaskrawość świecenia kontrolek
Należy dopilnować, aby kontrolki i ich oznaczenia były widoczne i rozpoznawalne dla kierowcy
w każdych warunkach jazdy.
5.4. 
Barwa
5.4.1.
Światło każdej kontrolki wymienionej w tabeli 1 musi mieć barwę określoną w kolumnie 5 tabeli.
5.4.1.1. Jeżeli jednak symbol opatrzony przypisem 18 został już umieszczony w pojeździe zgodnie z tabelą
1 i specyfikacją barwną z kolumny 5, to można go też zastosować ze światłem o innej barwie w ce­
lu przekazania innego komunikatu, zgodnie z ogólnym kodowaniem barwnym określonym w pkt 5
normy ISO 2575:2004.
829562660.015.png 829562660.016.png 829562660.017.png 829562660.018.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin