teoria_pielegnowania(1).pdf

TEORIA PIELĘGNOWANIA

1. Teoria pielęgnowania a model pielęgnowania:

a) model – graficzne lub symboliczne przedstawienie treści teorii (np. czym jest

pielęgnowanie, pielęgnowanie z pkt. widzenia poszczególnych teorii)

b) teoria – filozoficzne odniesienie, poparte badaniami (niektóre teorie); może być

stworzona przez 1 osobę lub grupę naukowców

Funkcja teorii – po co ona jest?

 pomaga w relacji personelu z pacjentem

 podpowiada w praktyce, jakie rzeczy mogą być zrobione

2. Teoria – zasadnicze elementy:

a) osoby

b) środowisko

c) zdrowie

d) pielęgnowanie

3. Teoria F. Nightingale - model koncentryczny, środowiskowy (1860 r.)

a) założenia:

 pielęgnowanie pozostaje w ścisłym

związku z tym co się dzieje w środowisku

fizycznym otaczającym człowieka

 zdrowie człowieka uzależnione jest od

środowiska

 pielęgnowanie odnosi się do zdrowia, a

samo zdrowie jest ściśle powiązane ze

środowiskiem

 zadaniem osoby pielęgnującej jest

zadbanie o środowisko pacjenta

b) kanony pielęgniarstwa

 wentylacja i ogrzewanie – wskazanie na czystość powietrza

 w pomieszczeniach zamkniętych – wietrzenie pomieszczeń, utrzymanie

odpowiedniej wilgoci

 na terenach otwartych (zanieczyszczenia) – wilgoć, dym, gazy, pyły

 zdrowie domu, mieszkania, szpitala

 dobre oświetlenie

 właściwe usuwanie nieczystości

 korzystanie z czystej, nieskażonej wody

 właściwe rozwiązania architektoniczne (szczególnie budynki szpitalne)

 światło – potrzebne dla zdrowia fizycznego i psychicznego

 hałas – czynnik bardzo stresujący

 głośne rozmowy

 muzyka

 sposób poruszania się (hałas gdy ktoś idzie)

 różnorodność – świadome wprowadzanie w życiu chorego różnych zmian, np.

 spacer, posadzenie przy oknie

 małe elementy dekoracyjne (np. kwiatek)

 czytanie chorym

 zachęcenie do aktywności (pisanie, prace ręczne, samodzielne czytanie)

 łóżko i jego wyposażenie

 czystość bielizny pościelowej i potrzeba jej zmiany

 prawidłowe przesłanie łóżka

 dodatkowe akcesoria (materac, poduszka, akcesoria przeciwodleżynowe)

 czystość pokoju i ścian

 porządkowanie Sali chorych

 odświeżanie ścian (malowanie)

 sposób porządkowania – bez wzbierania kurzu

 czystość osobista

 forma skóry

 konieczność systematycznego mycia się

 częste mycie rak przez osoby leczące i pielęgnujące

 żywienie

 podawanie posiłków

 „głupie” budzenie nadziei i doradzanie

 czynniki psycho – społeczne w komunikacji z pacjentem

 wsłuchiwanie się w słowa chorego

 przekazywanie rad umacniających chorego (bez złudzeń)

 obserwacja – zbieranie konkretnych, rzeczowych i precyzyjnych informacji co

do potrzeb pacjentów i ich sytuacji

 zarządzanie – obejmowanie uwagą pacjenta i tych elementów środowiska, które

mają największy wpływ na samego pacjenta i na jego sytuacje zdrowotną

ważne dla

modelu

pielęgnowania

4. Model Virgini Henderson (1955 r.)

a) założenia:

 pielęgniarstwo jest asystowanie

człowiekowi

 pielęgnowany może być człowiek

zdrowy jak i chory

 w wyniku pielęgnowania, chory lub

zdrowy, może stać się niezależny od

innych osób

b) 14 unikatowych potrzeb, w których jest

zaspokojone asystowanie pielęgniarskie:

 normalne oddychanie

 odpowiednie odżywianie i dostarczanie płynów

 wydalanie

 poruszanie się i zachowywanie właściwej postawy ciała (chodzenie, siedzenie,

leżenie, zmiany pozycji)

 sen i odpoczynek

 dobieranie odpowiedniej odzieży i bielizny

 utrzymywanie prawidłowej ciepłoty ciała przez właściwe dobieranie odzieży i

wprowadzenie zmian w środowisku

 utrzymywanie czystości i schludnego wyglądu oraz zabezpieczenie ciała przed

urazami

 unikanie zagrożeń ze strony środowiska oraz unikanie ranienia innych

 zachowanie diety zgodnie z tym, co zaleca lekarz

 wprowadzanie urozmaiceń do diety

 regularność podawanych posiłków

 nie przerywanie posiłku choremu

 komunikowanie się z innymi oraz wyrażanie emocji, potrzeb, lęków, itd.

 podejmowanie praktyk religijnych zgodnie z własnymi wierzeniami

 podejmowanie pracy zapewniającej zyskiwanie poczucia osiągnięć

 zabawa lub uczestnictwo w różnych formach rekreacji

 uczenie się, odkrywanie i zaspokajanie ciekawości poznania nowego –

niezbędne dla zdrowia i normalnego rozwoju

Unikatowe – bo charakterystyczne tylko dla pielęgniarstwa.

c) klasyczna definicja pielęgniarstwa, opublikowana w 1958 r. przez Międzynarodową

Radę Pielęgniarek (ICN)

Unikatową funkcją pielęgniarstwa jest towarzyszenie człowiekowi – choremu lub

zdrowemu – w wykonywaniu tych czynności związanych z utrzymaniem zdrowia,

jego odzyskaniem lub godną śmiercią, które mógłby wykonywać bez pomocy, gdyby

miał niezbędną siłę, wolę lub wiedzę. Robienie tego w taki sposób, aby możliwie

najszybciej mu pomóc w uzyskaniu samodzielności.

d) czynniki wpływające na modyfikacje potrzeb

 wiek człowieka (noworodek, małe dziecko, młody człowiek, osoba starsza,

osoba umierająca)

 temperament, stan emocjonalny, a także krótkotrwały nastrój (np. namolny,

ponadaktywny, spowolniały, euforyczny, lękowy, histeryczny, depresyjny)

 stan socjalny i kulturowy (np. człowiek mający rodzinę, przyjaciół, dobrze

przystosowany do środowiska albo człowiek samotny, źle przystosowany)

 właściwości fizyczne człowieka (np. masa ciała w normie, poniżej lub powyżej

normy, właściwości motoryczne: w normie, ich utrata)

 możliwości intelektualne (w normie, powyżej lub poniżej normy)

 funkcjonowanie receptorów (wzroku, słuchu, dotyku, równowagi – w normie

lub utrata któregoś z nich)

e) stany patologiczne wpływające na modyfikacje pomocy pielęgniarki

 zaburzenia gosp. wodno – elektrolitowej (w tym stany głodu, uporczywych

wymiotów, biegunek)

 ostry niedobór tlenu

 wstrząs ( w tym zapaść, krwotok)

 zaburzenia świadomości (śpiączka, delirium)

 nienormalna temp. ciała, wywołana narażenie na wpływ niskiej lub wysokiej

temp. otoczenia

 ostre stany gorączkowe z różnych przyczyn

 miejscowe uszkodzenie skóry, zranienia, infekcje

 stany zakaźności

 stany przed – i pooperacyjne

 unieruchomienie spowodowane choroba lub leczeniem

 ból ciągły, nieustępujący pod wpływem stosowanych środków

5. Model Doroty Orem – koncepcyjny

a) model koncepcyjny pielęgnowania Orem jest określany jako teoria samoopieki , czyli

świadomej, wyliczonej aktywności ukierunkowanej na zaspokajanie określonych

potrzeb, które w sposób celowy regulują integralność, funkcjonowanie i rozwój

jednostki

b) 2 formy samoopieki

 pośrednia – zdolność ludzka do angażowania w samo opiece i te indywidualne

zdolności uzależnione są od wieku, rozwoju, aktywności życiowej, kultury

społecznej i zdrowia; samoopieka spontaniczna (np. „jem owoce bo lubie, a nie,

że muszę je jeść”)

 terapeutyczna – aktywność podejmowana krótkim czasie, wymagająca

zastosowania różnych metod; samoopieka ukierunkowana, z celem (np. „ćwiczę

bo chcę mieć większą sprawność”, „szczepię się”)

c) założenia

 samoopieka jest nabywana przez człowieka przez kontakty interpersonalne i

komunikowanie

 każda osoba dorosła ma zarówno prawo jak i odpowiedzialność za sprawowanie

opieki nad sobą oraz innych, np. za dzieci, osoby niepełnosprawne

 dorosły może czasem potrzebować wsparcia w realizacji samoopieki

d) zachowanie równowagi pomiędzy indywidualnym zapotrzebowaniem na opiekę a

zdolnością jednostki do samoopieki (deficyt samoopieki) wymaga interwencji

pielęgniarki

e) 3 kategorie potrzeb związane z samoopieką

 potrzeby uniwersalne – wspólne dla wszystkich ludzi, konieczne dla

utrzymania życia i zdrowia oraz dobrego samopoczucia

 potrzeby rozwojowe – początkowo utożsamiane z uniwersalnymi, a następnie

wyodrębnione jako nowa kategoria, ze względu na zmieniające się potrzeby

zależne od okresu rozwoju człowieka (w tym też nowe sytuacje życiowe –

odejście bliskiego, trudne sytuacje życiowe)

 potrzeby w sytuacjach zaburzeń stanu zdrowia - np. w przypadku jego

pogorszenia, w chorobie czy też w niepełnosprawności

f) dobór najskuteczniejszej metody pielęgnowania dla potrzeb pacjenta

1) działania „za” i „dla” pacjenta - aktywizowanie

2) kierowanie, doradzanie, udzielanie wskazówek – bycie przewodnikiem

3) udzielanie wsparcia – wspieranie psychiczne i fizyczne

4) stwarzanie środowiska sprzyjającego rozwojowi osoby wymagającej pomocy

5) uczenie

Wybór odpowiedniej metody pracy z pacjentem jest ściśle związany z doborem

systemu pielęgnacyjnego, tj. określeniem podejścia w zależności od wymaganej przez

pacjenta pomocy.

g) 3 systemy pielęgnowania

 system całkowicie kompensacyjny – zespół sprawuje opiekę i wykonuje

wszystkie czynności w jej imieniu, za pacjentkę

 system częściowo kompensacyjny – częściowo personel, częściowo pacjent

 system wspierająco – uczący – mobilizowanie pacjentki w dostarczaniu

określonej wiedzy, nie wyręczanie lecz przygotowanie do samodzielnego

wykonywania samoopieki

System jest zależny od stanu pacjenta, jego potrzeb oraz indywidualnej oceny

rodzaju i stopnia deficytu samoopieki.

6. Model H. Peplau – relacji międzyludzkich (1952 r.)

a) metoda najczęstsza u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi (psychiatria) niż u

pacjentów z zaburzeniami somatycznymi

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: