2011 nr 007 IPN.pdf
(
3202 KB
)
Pobierz
OKLADKA_Biuletyn_7_2011.indd
NR 7 (128)
lipiec 2011
cena 9 zł
(w tym 5% VAT)
ISSN 1641-9561
numer indeksu 374431
nakład 9500 egz.
Dodatek: płyta DVD z filmem
„Podsłuchane życie”
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
SOCJALIZM PO POLSKU
Fot. P. Życieński
ODDZIAŁY IPN
ADRESY I TELEFONY
BIAŁYSTOK
ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok
tel. 85 6645703
GDAŃSK
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. 58 6606700
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. 32 6099840
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. 12 4211100
LUBLIN
ul. Szewska 2, 20-086 Lublin
tel. 81 5363401
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. 42 6162745
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. 61 8356900
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. 17 8606018
SZCZECIN
ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin
tel. 91 4849800
WARSZAWA
ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
tel. 22 5261920
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław
tel. 71 3267600
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący, Marek Gałęzowski, Waldemar Grabowski,
Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Sebastian Ligarski, Agnieszka Łuczak, Filip Musiał,
Barbara Polak, Jan M. Ruman, Andrzej Sujka, Norbert Wójtowicz, Piotr Życieński
Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 22 4318374), jan.ruman@ipn.gov.pl
Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 22 4318375), barbara.polak@ipn.gov.pl
Andrzej Sujka – sekretarz redakcji (tel. 22 4318339), andrzej.sujka@ipn.gov.pl
Piotr Życieński – fotograf (tel. 22 4318395), piotr.zycienski@ipn.gov.pl
sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 22 4318347), maria.wisniewska@ipn.gov.pl
Projekt grafi czny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;
łamanie: Wojciech Czaplicki; korekta: Anna Kaniewska
Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa
Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa
www.ipn.gov.pl
Druk: Drukarnia Wydawnictw Naukowych Sp. z o.o., ul. Wydawnicza 1/3, 92-333 Łódź
BIULETYN
N R 7 (128)
LIPIEC
2011
SPIS TREŚCI
ROZMOWY BIULETYNU
Misja się nie zmieniła. Z prezesem Instytutu Pamięci Narodowej
Łukaszem Kamińskim rozmawia Jan M. Ruman................................................ 2
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Włodzimierz Suleja – Socjalizm po polsku ...................................................................... 15
Maciej Żuczkowski – Socjaliści polscy w „wojnie o całe jutro świata” .................... 20
Michał Trębacz – Bund – Międzynarodówka – PPS. Historia współzależności ..... 29
Adam Dziuba – Socjaliści z „Czerwonego Zagłębia” w latach 1945–1948 .......... 37
SYLWETKI
Tomasz Kurpierz, Michał Luty – Henryk Sławik (1894–1944) –
sprawiedliwy socjalista ......................................................................................... 47
Marek Gałęzowski – Socjaliści w walce z Niemcami.
Konstanty Jagiełło i Szymon Joffe ..................................................................... 58
Andrzej Zawistowski – Dziewiętnastowieczny socjalista
w dwudziestowiecznej rzeczywistości. Edward Lipiński (1888–1986) ............. 65
DOKUMENTY
Norbert Wójtowicz – Polscy socjaliści w Niemczech wobec Sierpnia ........................... 74
ROCZNICE
Piotr Łysakowski – Mord na profesorach lwowskich – lipiec 1941.
W siedemdziesiątą rocznicę zbrodni .................................................................. 78
Sławomir Kalbarczyk – Kazimierz Bartel: ostatnia ofi ara
zbrodni na profesorach lwowskich w lipcu 1941 r. ........................................ 88
Magdalena Zapolska-Downar, Leszek Próchniak – „Czuliśmy się wtedy wolni”.
Niezależne Zrzeszenie Uczniów Szkół Średnich w Łodzi............................... 96
POLEMIKI
Andrzej W. Kaczorowski – Samochwała, czyli Balazs i Kacała ...................................... 102
WYDARZENIA
............................................................................................................... 107
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
MISJA SIĘ NIE ZMIENIŁA
Z PREZESEM INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
ŁUKASZEM KAMIŃSKIM ROZMAWIA JAN M. RUMAN
– Przez najbliższe lata będzie pan twarzą Instytutu Pamięci Narodowej, zapewne
czytelnicy „Biuletynu IPN” i odbiorcy różnych działań Instytutu chcą wiedzieć, kim
jest, z jakiej rodziny, o jakich tradycjach wywodzi się nowy prezes.
– Pochodzę z Wrocławia, aczkolwiek jak w przypadku większości wrocławian, nie oznacza
to, że mam głębokie korzenie w tym mieście. Moja rodzina ze strony ojca wywodzi się
z Lubelszczyzny, ze strony mamy z Łodzi. Ukończyłem studia na Uniwersytecie Wrocławskim,
jestem z tą uczelnią związany do dziś. W związku z objęciem funkcji prezesa, poprosiłem
rektora o urlop bezpłatny. Pracy dydaktycznej na uczelni będzie mi bardzo brakowało.
– Czy zainteresowanie historią Polski to była pasja od wczesnej młodości?
– Wiązało się to z atmosferą drugiej połowy lat osiemdziesiątych. Kiedy kończyłem szkołę
podstawową i zaczynałem średnią, obserwowałem dziejącą się na żywo historię. To było
impulsem, który skłonił mnie do bliższego zajęcia się naszymi dziejami.
– Czyli od razu było to zainteresowanie historią najnowszą, która działa się tuż
obok.
– Poprzez lekturę prasy, wydawnictw drugiego obiegu już w liceum stało się to niewątpliwie
moją pasją. I to zadecydowało o przyszłych moich wyborach.
– Pana studia i obrona pracy doktorskiej przypadają przed powstaniem IPN. Temat
pracy doktorskiej zbiega się jednak z tym, czym zajmuje się IPN.
– Już w czasie studiów zdołałem przeprowadzić szeroką kwerendę w świeżo wówczas udo-
stępnianych materiałach pochodzących z archiwów partii komunistycznej. Dotyczyła ona
postaw młodzieży w drugiej połowie lat czterdziestych. Udało mi się, często jako pierwsze-
mu, opisać pewne zjawiska, co później rozszerzyłem w pracy doktorskiej o inne formy opo-
ru społecznego Polaków w latach 1944–1948. Wówczas tam, gdzie było to możliwe, a nie
wszędzie udało mi się uzyskać zgodę, miałem okazję zetknąć się z materiałami tworzonymi
przez Urząd Bezpieczeństwa, co pokazało, że jest to materiał niezwykle cenny, który nawet
w tak ograniczonym zakresie, w jakim był udostępniany, może znacząco poszerzyć nasz
stan wiedzy na temat powojennej rzeczywistości.
– Jedno pytanie, bardziej z kategorii pytań magazynów ilustrowanych. Jaki jest
pana ulubiony bohater, niekoniecznie z historii najnowszej?
– To jest pytanie z gatunku tych: powiedz mi, kogo lubisz, a powiem ci, kim jesteś. Po
dziadku odziedziczyłem wszystkie dzieła Józefa Piłsudskiego i fi gurę Marszałka na kasztan-
2
ce. Statuetka zajmuje w naszym domu honorowe miejsce, ale nie mógłbym uznać się za
piłsudczyka.
Ceniąc wielu bohaterów naszej historii, żadnego z nich nie byłbym w stanie wyróżnić na
tyle, by np. mówić o nim jako o idealnym wzorze. Fascynują mnie raczej postaci z drugiego
i trzeciego planu, ludzie, którzy mając świadomość tego, iż nie zostaną zapisani na kartach
historii, potrafi li bronić podstawowych wartości w najtrudniejszych czasach. Płacili za to
wysoką cenę, niekiedy nawet własnego życia.
– Kiedy związał się pan z Instytutem i co zadecydowało o wyborze takiej pracy?
– Po obronie pracy doktorskiej pracowałem na uniwersytecie. Latem 2000 roku zostałem
poproszony przez prof. Pawła Machcewicza, dyrektora Biura Edukacji Publicznej IPN,
o stworzenie oddziałowego BEP we Wrocławiu. Później rozmawiałem z prezesem Leonem
Kieresem. Nie przypominam sobie, abym miał jakiś dylemat, czy przyjąć tę propozycję.
To było wyzwanie, które chętnie podjąłem, coś nowego. Jak wkrótce miało się oka-
zać, dla większości historyków podejmujących pracę w Instytucie oznaczało to zderzenie
z zupełnie nową rzeczywistością. Realia urzędu państwowego są inne niż rzeczywistość
akademicka.
3
Plik z chomika:
hermes50
Inne pliki z tego folderu:
2001 nr 009 IPN.pdf
(1430 KB)
2002 nr 006 IPN.pdf
(1013 KB)
2002 nr 007 IPN.pdf
(1274 KB)
2001 nr 002 IPN.pdf
(3249 KB)
2001 nr 003 IPN.pdf
(7478 KB)
Inne foldery tego chomika:
IPN - PAMIĘĆ I SPRAWIEDLIWOŚĆ
IPN - RÓŻNE DOKUMENTY
IPN - ZESZYTY KATYŃSKIE
IPN MIESIĘCZNIK
IPN POLSKA - PUBLIKACJE 1
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin