KPK.txt

(690 KB) Pobierz

KODEKS PRAWA KANONICZNEGO 1983


KSI�GA I
NORMY OG�LNE


	Kan. 1 - Kanony tego Kodeksu dotycz� jedynie Ko�cio�a �aci�skiego.
	Kan. 2 - Kodeks zazwyczaj nie okre�la obrz�d�w, jakie nale�y zachowa� w 
sprawowaniu czynno�ci liturgicznych, dlatego obowi�zuj�ce dotychczas przepisy 
liturgiczne zachowuj� swoj� moc, chyba �e kt�re� z nich s� przeciwne kanonom 
Kodeksu.
	Kan. 3 - Kanony Kodeksu nie odwo�uj� ani te� nie zmieniaj� um�w zawartych 
przez Stolic� Apostolsk� z krajami lub innymi spo�eczno�ciami politycznymi.
	Zachowuj� one przeto swoj� dotychczasow� moc, chocia�by nawet by�y 
przeciwne przepisom tego Kodeksu.
	Kan. 4 - Prawa nabyte oraz przywileje udzielone dotychczas przez Stolic� 
Apostolsk� osobom fizycznym lub prawnym, a b�d�ce w u�yciu i nie odwo�ane, 
pozostaj�	nienaruszone, chyba �e kanony tego Kodeksu wyra�nie je odwo�uj�.
	Kan. 5 - � 1. Istniej�ce	dotychczas zwyczaje przeciwne przepisom 
niniejszych kanon�w - tak powszechne, jak i partykularne - zostaj� ca�kowicie 
zniesione i w przysz�o�ci nie dopuszcza si� do ich wznowienia, je�li zosta�y 
odrzucone przez kanony obecnego Kodeksu. R�wnie� pozosta�e nale�y uwa�a� za 
zniesione, chyba �e Kodeks wyra�nie co innego zastrzega, albo s� one stuletnie lub 
niepami�tne - mog� by� tolerowane, je�li zdaniem ordynariusza nie da si� ich usun�� 
ze wzgl�du na okoliczno�ci miejsca i os�b.
	� 2.	Zachowuje si� istniej�ce dotychczas zwyczaje obok prawa, tak 
powszechne, jak i partykularne.
	Kan. 6 - � 1. Z chwil� wej�cia w �ycie niniejszego Kodeksu, zostaj� zniesione:
 1 Kodeks Prawa Kanonicznego promulgowany w 1917 roku;
 2 r�wnie� inne ustawy, powszechne lub partykularne, przeciwne przepisom obecnego 
Kodeksu, chyba �e odno�nie do partykularnych co innego wyra�nie zastrze�ono;
 3 jakiekolwiek ustawy karne - tak powszechne, jak i partykularne - wydane przez 
Stolic� Apostolsk�, chyba �e zosta�y w��czone do tego Kodeksu;
 4 wreszcie pozosta�e powszechne ustawy dyscyplinarne, kt�re dotycz� spraw w 
ca�o�ci regulowanych obecnym Kodeksem.
	� 2.	Je�li kanony niniejszego Kodeksu zawieraj� stare prawo, winny by� 
interpretowane z uwzgl�dnieniem r�wnie� kanonicznej tradycji.


Tytu� I
USTAWY KO�CIELNE
	Kan. 7 - Ustawa powstaje z chwil� jej promulgowania.
	Kan. 8 - � 1. Powszechne ustawy ko�cielne s� promulgowane przez 
zamieszczenie w organie urz�dowym Actorum Apostolicae Sedis, chyba �e w 
poszczeg�lnych przypadkach zosta� przepisany inny spos�b promulgowania. Uzyskuj� 
moc prawn� wy��cznie po up�ywie trzech miesi�cy od dnia, kt�rym numer Akt jest 
oznaczony, chyba �e z natury rzeczy wi��� od razu albo w samej ustawie zosta� 
specjalnie i wyra�nie okre�lony kr�tszy lub d�u�szy okres nieobowi�zywalno�ci.
	� 2. Ustawy partykularne s� promulgowane w spos�b okre�lony przez 
prawodawc� i zaczynaj� obowi�zywa� po miesi�cu od dnia promulgacji, chyba �e w 
samej ustawie okre�lono inny termin.
	Kan. 9 - Ustawy odnosz� si� do przysz�o�ci nie do przesz�o�ci, chyba �e 
zastrzega si� w nich wyra�nie o rzeczach przesz�ych.

	Kan. 10 - Jedynie te ustawy nale�y uzna� za uniewa�niaj�ce lub 
uniezdalniaj�ce kt�re wyra�nie postanawiaj�, �e akt jest niewa�ny, albo osoba 
niezdolna.
	Kan. 11 - Ustawom czysto ko�cielnym podlegaj� ochrzczeni w Ko�ciele 
katolickim lub do niego przyj�ci, kt�rzy jednak posiadaj� wystarczaj�ce u�ywanie 
rozumu oraz - je�li ustawa czego innego wyra�nie nie zastrzega - uko�czy�y si�dmy 
rok �ycia.
	Kan. 12 - � 1. Ustawom powszechnym podlegaj� na ca�ym �wiecie wszyscy 
dla kt�rych zosta�y wydane.
	� 2. Spod ustaw powszechnych, kt�re nie obowi�zuj� na okre�lonym 
terytorium, s� wyj�ci wszyscy, kt�rzy na tym terytorium aktualnie przebywaj�.
	� 3. Ustawy wydane dla okre�lonego terytorium wi��� tych dla kt�rych zosta�y 
wydane i kt�rzy posiadaj� na nim sta�e lub tymczasowe zamieszkanie oraz 
r�wnocze�nie aktualnie na nim przebywaj�, z zachowaniem przepisu kan. 13.
	Kan. 13 - � 1. O ile nie stwierdzi si� czego innego, ustawy partykularne 
posiadaj� charakter terytorialny nie za� personalny.
	� 2. Podr�ni nie s� zwi�zani:
	1 ustawami partykularnymi w�asnego terytorium, jak d�ugo poza nim 
przebywaj�, chyba �e ich przekroczenie powoduje szkod� na w�asnym terytorium 
albo ustawy maj� charakter personalny;
	2 ani ustawami terytorium na kt�rym przebywaj� z wyj�tkiem tych, kt�re 
zaradzaj� porz�dkowi publicznemu albo okre�laj� formalno�ci akt�w, albo dotycz� 
rzeczy nieruchomych, po�o�onych na tym terytorium
	� 3. Tu�acze podlegaj� ustawom - tak powszechnym, jak i partykularnym - 
obowi�zuj�cym w miejscu przebywania.
	Kan. 14 - W w�tpliwo�ci prawnej, ustawy nie obowi�zuj�, nawet 
uniewa�niaj�ce i uniezdalniaj�ce. Natomiast w w�tpliwo�ci faktycznej, ordynariusze 
mog� od nich dyspensowa� byleby - gdy idzie o dyspens� zastrze�on� - zwyk�a jej 
udziela� w�adza, kt�rej jest zarezerwowana.
	Kan. 15 - � 1. Ignorancja lub b��d dotycz�ce ustaw uniewa�niaj�cych lub 
uniezdalniaj�cych, nie przeszkadzaj� ich skutkom, chyba �e co innego jest wyra�nie 
postanowione.
	� 2. Nie domniemywa si� ignorancji lub b��du odno�nie do ustawy, kary, albo 
odno�nie do faktu w�asnego czy cudzego notorycznego; natomiast domniemywa si� to 
odno�nie do faktu cudzego nienotorycznego, dop�ki co� przeciwnego nie zostanie 
udowodnione.
	Kan. 16 - � 1. W spos�b autentyczny ustawy interpretuje prawodawca oraz 
ten, komu on zleci� w�adz� autentycznego interpretowania.
	� 2. Interpretacja autentyczna, dokonana w formie ustawy posiada tak� sam� 
moc co ustawa i wymaga promulgacji; je�li tylko wyja�nia s�owa ustawy same w 
sobie pewne wtedy dzia�a wstecz. Gdy ustaw� zaw�a lub poszerza albo t�umaczy 
w�tpliw�, nie dzia�a wstecz.
	� 3. Interpretacja za� dokonana w formie wyroku s�dowego lub aktu 
administracyjnego w poszczeg�lnej sprawie, nie ma mocy ustawy i wi��e jedynie 
osoby oraz dotyczy spraw, dla kt�rych zosta�a wydana.
	Kan. 17 - Ustawy ko�cielne nale�y rozumie� wed�ug w�asnego znaczenia 
s��w, rozwa�anego w tek�cie i kontek�cie. Je�li pozostaje ono w�tpliwe i niejasne, 
nale�y uwzgl�dni� miejsca paralelne, gdy takie s�, cel i okoliczno�ci ustawy oraz 
my�l prawodawcy.
	Kan. 18 - Ustawy, kt�re ustanawiaj� kary, ograniczaj� swobodne 
wykonywanie uprawnie� albo zawieraj� wyj�tek od ustawy, podlegaj� �cis�ej 
interpretacji.
	Kan. 19 - Je�li w okre�lonej sprawie brak wyra�nej ustawy, powszechnej lub 
partykularnej, albo prawa zwyczajowego sprawa - z wyj�tkiem karnej - winna by� 
rozstrzygni�ta z uwzgl�dnieniem ustaw wydanych w podobnych sprawach, og�lnych 
zasad prawnych z zachowaniem s�uszno�ci kanonicznej, jurysprudencji, praktyki 
Kurii Rzymskiej oraz powszechnej i sta�ej opinii uczonych.
	Kan. 20 - P�niejsza ustawa uchyla wcze�niejsz� lub j� zmienia, je�li 
wyra�nie to postanawia albo jest jej wprost przeciwna, albo porz�dkuje w ca�o�ci 
przedmiot dawnej ustawy. Jednak�e ustawa powszechna nie zmienia prawa 
partykularnego lub specjalnego, chyba �e co innego jest w prawie wyra�nie 
zastrze�one.
	Kan. 21 - W w�tpliwo�ci nie domniemywa si�, �e ustawa poprzednia zosta�a 
odwo�ana, lecz ustawy p�niejsze nale�y odnie�� do poprzednich i wedle mo�no�ci z 
nimi uzgodni�.
	Kan. 22 - Ustawy pa�stwowe, do kt�rych odsy�a prawo ko�cielne, nale�y 
zachowa� w prawie kanonicznym na ile nie s� przeciwne prawu Bo�emu i o ile prawo 
kanoniczne czego innego nie zastrzega.


Tytu� II
ZWYCZAJ
	Kan. 23 - Tylko ten zwyczaj wprowadzony przez wsp�lnot� wiernych posiada 
moc prawa, kt�ry zosta� zatwierdzony przez prawodawc�, zgodnie z kanonami ni�ej 
zamieszczonymi.
	Kan. 24 - � 1. �aden zwyczaj przeciwny prawu Bo�emu nie mo�e uzyska� 
mocy prawa.
	� 2. Nie mo�e te� uzyska� mocy prawa zwyczaj przeciwny prawu 
kanonicznemu albo powsta�y obok niego, je�li nie jest rozumny. Nie jest za� rozumny 
zwyczaj wyra�nie przez prawo odrzucony.
	Kan. 25 - Tylko ten zwyczaj uzyskuje moc ustawy, kt�ry jest zachowywany z 
zamiarem wprowadzenia prawa przez wsp�lnot� zdoln� przynajmniej do jego 
przyj�cia.
	Kan. 26 - Je�li nie uzyska� specjalnego zatwierdzenia kompetentnego 
prawodawcy, zwyczaj przeciwny obowi�zuj�cemu prawu kanonicznemu oraz zwyczaj 
obok prawa kanonicznego jedynie wtedy otrzymuje moc prawa, gdy jest 
zachowywany zgodnie z prawem w spos�b ci�g�y przez pe�nych lat trzydzie�ci. 
Natomiast przeciwny ustawie kanonicznej, kt�ra zawiera klauzul� zabraniaj�c� 
przysz�ych zwyczaj�w tylko wtedy mo�e przewa�y�, gdy jest stuletni albo 
niepami�tny.
	Kan. 27 - Zwyczaj jest najlepsz� interpretacj� ustaw.
	Kan. 28 - Z zachowaniem przepisu kan. 5, zwyczaj czy to przeciwny prawu, 
czy obok niego, zostaje odwo�any przez zwyczaj przeciwny lub ustaw�. Je�li jednak o 
nich wyra�nie nie wspomina, ustawa nie odwo�uje zwyczaj�w stuletnich lub 
niepami�tnych, ani te� ustawa powszechna nie odwo�uje zwyczaj�w partykularnych.


Tytu� III
DEKRETY OG�LNE ORAZ INSTRUKCJE


	Kan. 29 - Dekrety og�lne, wydawane przez kompetentnego prawodawc� dla 
wsp�lnoty zdolnej do przyj�cia prawa i zawieraj�ce og�lne przepisy, s� ustawami we 
w�a�ciwym znaczeniu i rz�dz� si� przepisami kanon�w o ustawach.
	Kan. 30 - Kto posiada jedynie w�adz� wykonawcz�, nie mo�e wyda� dekretu 
og�lnego, o kt�rym w kan. 29, chyba �e w poszczeg�lnych wypadkach zostanie mu 
wyra�nie udzielona zgodnie z prawem przez kompetentnego prawodawc�, z 
zachowaniem warunk�w okre�lonych w akcie jej udzielenia.
	Kan. 31 - � 1. Og�lne dekrety wykonawcze, w kt�rych mianowicie dok�adniej 
okre�la si� sposoby zastosowania ustawy albo przynagla si� jej zachowanie, mog� 
wydawa� - w ramach w�asnej kompetencji - posiadaj�cy w�adz� wykonawcz�.
	� 2. Co do promulgacji i okresu nieobowi�zywalno�ci dekret�w, o kt�rych w � 
1, nale�y zachowa� postanowienia kan. 8.
	Kan. 32 - Og�lne dekrety wykonawcze obowi�zuj� podlegaj�cych ustawom, 
kt�rych sposoby wykonania dekrety te okre�laj� lub przynaglaj� wykonanie.
	Kan. 33 - � 1. Og�lne dekrety wy...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin