EdW 10 1999.pdf

POCZTA

miarę możliwości spełnić Wasze

oczekiwania.

Specjalną częścią „Poczty” jest

kącik tropicieli chochlika drukar−

skiego „Errare humanum est”.

Wśród Czytelników, którzy nadeślą

przykłady błędów, będą co miesiąc

losowane nagrody w postaci kitów

W rubryce „Poczta” zamieszczamy fragmenty Waszych li−

stów oraz nasze odpowiedzi na pytania i propozycje. Elek−

tronika dla Wszystkich to nasze wspólne pismo i przez tę

rubrykę chcemy zapewnić jak najbardziej żywy kontakt re−

dakcji z Czytelnikami. Prosimy o listy z oczekiwaniami

w stosunku do nas, z propozycjami tematów do opracowa−

nia, ze swoimi problemami i pytaniami. Postaramy się w

z serii AVT−2000.

Piszcie więc do nas, bardzo cenimy Wasze listy, choć

nie na wszystkie możemy szczegółowo odpowiedzieć.

Jest to nasza wspólna rubryka, dlatego będziemy się

do Was zwracać po imieniu, bez względu na wiek.

Pozdrawiamy Konrada Karollewskiie−

go z Kalliisza, Lucjjana Ziielliińskiiego

ii Madziię z Sopotu, Wiiesłława Ja−

szowskiiego z Ustroniia, Zbiigniiewa

Kullczyka z Wiillczkowiic, Krzysztofa

Kraskę z Przemyślla, Wacłława Stera

z Chrzanowa, Artura Niiewęgłłowskiie−

go, Zbiigniiewa Miirosłława, Karolla Piie−

truszewskiiego z Poznaniia, Miichałła

Łabiickiiego z Bydgoszczy, Piiotra Bulla−

ka, Jana Kaźmiierczaka z Wałłbrzycha

(którego prośby nie możemy spełnić)

ii Radosłława Szycko z Golleniiowa.

którzy nie zapominają dopisać na ko−

percie: szko..., err..., co to..., #, itd.

Bardzo ułatwia to segregację wielkiej

ilości korespondencji nadchodzącej

najpierw do sekretariatu AVT, potem

trafiającej do Redakcji EdW. Niestety,

ostatnio ponad połowa przesyłek nie

zawiera żadnych dopisków. Bardzo

prosimy, żebyście wszystkie kartki, li−

sty i paczki opatrywali dopiskiem(−

ami), określającymi zawartość.

W przypadku listu do Redakcji, pi−

szcie po prostu Poczta . I nie obawiaj−

cie się włożyć do jednej koperty kilku

oddzielnych karteczek z rozwiązania−

mi.

cych samodziiellniie konstruować”.

Przecież, aby projektować działające

układy. Potrzebna jest bardzo duża

wiedza, której początkujący z pewno−

ścią nie posiada (nie byłby początku−

jącym). Książka taka (cały kurs) mu−

siałaby tę wiedzę zawierać i to

w bardzo przystępnej treści, ale “dla

chcącego nic trudnego”, więc wszy−

stko zależałoby od zainteresowania

takim “kursem”.

Na zakończenie jeszcze raz wyrażę

swoje poparcie dla projektu “szcze−

gółowy opis działania układu”, bo

jest to bardzo dobry pomysł, który

powinien zostać zrealizowany na ła−

mach EdW!

Serdecznie pozdrawiam całą Redak−

cję i życzę więcej czytelników ze

wspaniałymi pomysłami, takich jak

Dariusz Fryc, oraz dalszego rozwoju

Elektroniki dla Wszystkich.

Z poważaniem Rafał Domagalski

——————

Szanowna Redakcjo “Elektroniki dla

Wszystkich”

Po przeczytaniu listu Dariusza Fryca

z Dęblina, opublikowanego w EdW

8/99, postanowiłem także napisać do

Was list z podobną prośbą. Zgadzam

Uwagi do rubryki Errare humanum

est przysłali ostatnio: Adam Roba−

czewskii z Wejjherowa, Marciin Wiiąza−

niia z Gacek, Kamiill Matczyńskii z Po−

znaniia, Czesłław Szutowiicz z Włło−

cłławka, Łukasz Świierczyna z Liibiiąża,

Piiotr Kuśmiierczuk z Gościina, Ry−

szard Piiotrowskii z Chrzanowa, Daniiell

Pllaga z Siiedlliisk, Łukasz Podgórniik

z Dąbrowy Tarnowskiiejj, Tomasz Ko−

rzeniieckii z Warszawy, Wiiesłław Ka−

sperowiicz z Pruszcza Gdańskiiego, Fii−

lliip Karbowskii z Warszawy ii Krzysztof

Nowakowskii z Bollkowa.

W tym numerze EdW poszerzona ru−

bryka Poczta jest zdominowana

przez istotny temat, który poruszył

Dariusz Fryc z Dęblina (EdW 8/99).

Chodzi o fundamentalną sprawę: dla

kogo jest i powinna być przeznaczo−

na EdW? Oto ciekawsze listy:

Pragnąłbym dołączyć się i podpisać

obiema rękoma na taaak!! za listem

Dariusza Fryca z EdW 08/99. Nic do−

dać, nic ująć! Dalsze rozpisywanie

się na ten temat nie ma sensu, bo

wszystko już zostało powiedziane.

Droga Redakcjo: USŁUCHAJCIE

GŁOSU LUDU!!

——————

Chciałbym zaprojektować jakiś układ,

ale nie wiem, od czego zacząć. Był−

bym bardzo wdzięczny za jakiekol−

wiek wskazówki. Dziękuję! Karol

——————

(...) Od razu przejdę do właściwego

tematu tego listu, a mianowicie mo−

jego głosu w sprawie “bardziej

szczegółowego tłumaczenia działania

układów”, jaką poruszył czytelnik Da−

riusz Fryc w numerze sierpniowym.

Zgadzam się z nim i uważam, że jest

to wspaniały pomysł! Niekoniecznie

wszystkie układy muszą być szcze−

gółowo opisywane, można by zało−

żyć rubrykę zawierającą kilka projek−

tów właśnie tak dokładnie wytłuma−

czonych. Z pewnością wpłynie to na

poziom wiedzy mniej zaawansowa−

nych czytelników, poprawi “czytel−

ność” układu i niewątpliwie sprawi,

że lektura artykułu stanie się lżejsza

i przyjemniejsza.

Nie do końca trafnym jest określenie

“bezmózgich monterów”, zawarte

w liście Dariusza, bo przecież bardziej

zaawansowani czytelnicy, którzy wie−

dzą “jak to działa” nie potrzebują aż

tak dokładnych wyjaśnień. Zdziwiło

mnie też stwierdzenie “początkujją−

cych elektroników hobbystów, chcą−

Nagrody otrzymują Wiesław Kaspe−

rowicz i Daniel Plaga.

Bardzo prosimy nadsyłać uwagi do

rubryki “Errare humanum est” w ter−

minie miesiąca od ukazania się dane−

go numeru EdW. Ostatnio sporo kar−

tek dociera z dużym opóźnieniem, co

uniemożliwia uwzględnienie ich przy

opracowywaniu erraty.

Informujemy z przykrością, że w obe−

cnej chwili Dział Handlowy nie dys−

ponuje broszurką zawierającą pełną

ofertę handlową AVT. Informacje te

zawarte są w miesięcznikach EdW

oraz EP, zarówno w rubryce Oferta

Handlowa AVT, jak i w reklamach.

Prosimy więc nie zamawiać takiej

broszurki. Gdy ukaże się nowa oferta

w takiej postaci, natychmiast poinfor−

mujemy naszych Czytelników.

Kilku Kolegów pyta, czy przysyłać do

Redakcji programy przeznaczone dla

komputerka edukacyjnego AVT−2250

lub inne własne programy na PC, ich

zdaniem przydatne w praktyce.

Z oczywistych względów nie może−

my zaprezentować wszystkich takich

programów na łamach EdW, jednak

możemy je umieścić na stronie inter−

netowej EdW, skąd zainteresowani

będą je mogli ściągnąć.

Bardzo dziękujemy tym wszystkim,

się z autorem wyżej wymienionego li−

stu i z wieloma innymi Czytelnikami,

domagającymi się szczegółowych opi−

sów układów. Ja znalazłem inną me−

todę rozwiązania tego problemu. Cho−

dzi mi mianowicie o to, aby zamiast

tworzenia dwóch magazynów EdW

(jak to proponował Dariusz Fryc), po−

zostawić jeden, lecz trochę go zmie−

nić. Otóż kosztem 2 lub 3 artykułów

napisać kilka z dotychczasową formą

opisów układów (byłyby to opisy dla

tzw. “bezmyślnych monterów”) oraz

3 lub 4 artykuły ze szczegółowymi opi−

sami dla czytelników, którzy chcieliby

w przyszłości zostać projektantami.

(...)

Jeśli list ten zostanie opublikowany na

łamach EdW, to chciałbym prosić Czy−

telników zainteresowanych ww. te−

matem o pisanie listów. Jeśli będzie

ich dużo, to Redakcja (mam nadzieję)

szybko spełni naszą prośbę. (...)

Arkadiusz Musieliński

——————

Witam serdecznie

W zasadzie b. rzadko piszę, z różnych

powodów: po pierwsze − minęły już

u mnie czasy, kiedy mówiłem o sobie

“średniozaawansowany” − teraz

jestem “początkujący” (wzięło górę

“im więcej wiesz, tym mniej”), po

drugie − mam bardzo napięty “grafik

dnia” z powodu zakładania rodziny

(rok po ślubie), po trzecie − nie jestem

pewien, czy moje “wypociny” będą

się nadawały do czegoś więcej niż do

kosza, ale sprowokował mnie list Da−

riusza z Dęblina zamieszczony w EdW

8/99.

Chciałbym trochę odparować. I po−

móc Wam. W sumie odpowiedzi na

jego pytania i zarzuty są prawie w każ−

dym numerze EdW, ale dołożę swoje

trzy grosze.

Jeśli chodzi o szczegółowe objaśnia−

nie funkcji każdego elementu w ukła−

dzie, to mija się to z celem, gdyż do−

kładny opis niewielkiego układu wy−

czerpałby miejsce w jednym całym

numerze − alboby i zabrakło tego miej−

sca. Przecież na opis tranzystora już

przeznaczyliście 18 części, a końca

bardzo nie widać. Poza tym opisy po−

legałyby jedynie na powtórzeniach!

A jak działają układy scalone??? Ko−

niec! Nigdy byście nie dali rady!!! Są

od tego karty katalogowe, itp., które

szczegółowo to wyjaśniają. Poza tym,

większość obecnie produkowanych

US jest mniej lub bardziej wyspecjali−

zowana i nie ma żadnej potrzeby do−

głębnej analizy “jak on to robi” − wy−

starczy wiedzieć co, i co z tym zrobić.

Dalej − że EdW nie jest dla projektan−

tów? − trochę przesadził. Wiedza

w tym piśmie jest tak przedstawiona,

że sam się czasem dziwię jej obszer−

ności i przystępności. I za chwilę cał−

kiem mnie zastrzelił − “bezmyślni

monterzy”!!! I nie wiem, co napisać!

Może z własnego doświadczenia −

swego czasu wpadł mi w oko kit ter−

mometru cyfrowego na ICL7107

z diodą jako czujnik temperatury. Niby

nic − składasz i działa. Przecież ktoś go

skonstruował, przetestował i ... “nie

ma prawa nie działać”! A tu guzik!

Miał wahania wskazań rzędu 2−3 stop−

ni mimo teoretycznej dokładności 0,1

stopnia! Oscyloskopu nie mam, wte−

dy też nie miałem nawet dobrego

miernika − co ja się nie naszukałem,

nawet ICL−a nowego kupiłem i nic.

Pomogło dopiero podłączenie zewnę−

trznego napięcia ujemnego. Okazało

się, iż powodem była przetwornica na−

pięcia ujemnego − miała wahania −

w efekcie wystarczył kondensatorek

220n do odsprzęgnięcia. Innym razem

szybko potrzebowałem trójpunktowe−

go regulatora częstotliwości do

przedwzmacniacza. Nie chciało mi się

robić płytki, więc kupiłem gotowy kit.

I tu też musiałem trochę go ulepszyć,

bo nie spełniał moich oczekiwań. (...)

A więc nawet składanie kitów nie jest

taką prostą sprawą jak ten pan to

określa. Czasem drobny błąd w druku,

pomyłka w elementach − i klapa!

I na koniec − jeżeli szuka książki dla

“początkujących elektroników hobby−

stów” − toż ma ją przed oczami − EdW!

No cóż − w częściach − ale jest tu

wszystko. Były artykuły o rezystorach

− sam się parę (dla mnie nowych) rze−

czy dowiedziałem, o kondensatorach.

Jak wspomniałem − o tranzystorach

właśnie “leci”. Problemów z zaku−

pem EdW nie ma, nr archiwalne ma−

cie Wy, mają ludzie (Rynek i Giełda) ...

A i jeszcze jedno: względem “zamie−

szczania dwóch, trzech dokładnie za−

miast 150... Jeżeli jest mi potrzebny

jakiś układ, a nie ma go wśród tych

150, to wybieram spośród tych 150

po kawałku, biorę odpowiedni artykuł

(ewentualnie), który dokładnie opisuje

funkcje elementu i sobie całość skła−

dam i dopasowuję.

A jeśli mnie pamięć nie myli −

o wzmacniaczach operacyjnych już pi−

saliście w pierwszych numerach.

W sumie same podstawy, ale są

i szczegóły przy okazji opisywania nie−

których projektów − dlaczego stosuje−

cie akurat ten typ, na jaki inny można

zamienić i dlaczego.

Na zakończenie chciałbym dodać, że

chyba nam elektronikom należą się

przeprosiny za określenie “bezmyślni

monterzy” od tego pana Dariusza.

Zbigniew z Suwałk

——————

Szanowna Redakcjo.

Nie mogąc pozostać biernym w dys−

kusji dotyczącej czasopisma, które od

dawna czytuję, postanowiłem się

w końcu zebrać i coś napisać.

Do tej pory należałem do tej grupy

czytelników, którzy czytają wszystko,

mają swoje zdanie (nie zawsze zgod−

ne z opiniami przedstawianymi

w EdW ), ale nigdy nie wychodzili

z nim poza obręb własnego pokoju.

Jako że czasy i ludzie się zmieniają,

postanowiłem się odezwać.

Parę słów o sobie. Jestem absolwen−

tem technikum elektrycznego a aktu−

alnie studiuję elektronikę (automaty−

kę, robotykę). Już prawie na 3 roku.

Technikum właściwie nie nauczyło

mnie zbyt wiele z prawdziwej elektro−

niki (i to nie z mojej winy), a jedynie

dało bardzo rozmyte podstawy. Studia

dopiero zaczynają ukierunkowywać,

natomiast wszystko co wiem i umiem

zawdzięczam właśnie EdW. Nie owija−

jąc w bawełnę jesteście najlepszym

czasopismem, by rozpocząć i cały

czas kontynuować naukę elektroniki.

Nie będę rozwodził się nad tym jacy

jesteście wspaniali itd., bo jest to dla

mnie oczywiste i za to WIELKIE DZIĘ−

KI (i tak czytacie to w co drugim liście,

jak nie częściej).

Mam przed sobą ostatni numer EdW

i list Dariusza z Dęblina. Może krótko

nawiążę. Po części zgadzam się z opi−

nią Darka, że niektóre artykuły mogą

być zbyt “ciężkie”. Jednak na dłuższą

metę nie wiem, Darku, czy nie zmę−

czyłoby Cię ciągłe czytanie, w jednym

artykule za drugim, zasady jak dany

tranzystor wzmacnia. Przecież zasady

te są omawiane w obszernych cy−

klach prowadzonych na łamach EdW.

Ja jako czytelnik wolę, gdy artykuł opi−

sany jest tak, bym mógł prześledzić

ogólne procesy w układzie. Natomiast

szczegółów doszukiwałbym się we

wcześniejszych wydaniach gazety.

Darek, nie oczekuj, że można wszyst−

ko podać na tacy. Proponuję trochę

więcej dociekliwości i cierpliwości,

a jeżeli naprawdę czegoś nie rozu−

miesz, to bierz kartkę i pisz do

“skrzynki porad”. Natomiast faktem

jest, że mógłby powstać jeden, dwa

artykuły opisujące poczęcie, narodziny

i dzieciństwo przykładowego układu

(zrodzenie się pomysłu, pierwszy

montaż, testy i poprawki) (...). Ale 1, 2

artykuły, a nie każdy w kolejnych nu−

merach. To stałoby się nużące, nie

mówiąc już o miejscu zajmowanym

przez tak obszernie tłumaczone arty−

kuły. (...)

Pozdrowienia dla całej Redakcji, dla

tłumaczy mojego pisma robaczkowe−

go na język polski oraz wszystkich,

którzy tak jak ja, mając własne zdanie,

długo przygotowywali się (przygoto−

wują) by wyrazić je i zrzucić to z serca.

Z poszanowaniem czoło do ziemi

Tomasz Rohde

——————

Szanowna Redakcjo!

W ostatnim numerze EdW szczególną

uwagę zwróciłem na list Dariusz Fry−

ca. Temat w nim poruszony jest waż−

ny. Podobne prośby z pewnością kie−

rowane są przez szersze grono czytel−

ników. Ja także chcę włączyć się do

tej dyskusji.

Z treści listu wnioskuję, że Dariusz

jest początkującym elektronikiem,

który dopiero chce zacząć projekto−

wać układy. Niestety jego podejście

do tego tematu jest, delikatnie rzecz

ujmując, niewłaściwe. Zacznijmy od

tego, że aby zostać “rasowym” pro−

jektantem trzeba się dość długo

kształcić w tym kierunku. Wskazane

jest również korzystanie z wielu

źródeł, gdyż tam znajdują się wiado−

mości potrzebne każdemu konstruk−

torowi Młodych elektroników muszę

pocieszyć, że inżynier nie musi wie−

dzieć do czego taki czy inny scalak słu−

ży. Aby zrozumieć jego działanie, za−

gląda do katalogu, w którym ma wszy−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

stko dokładnie opisane (w wielu kata−

logach zamieszczane są również

schematy aplikacyjne elementów).

Na podstawie tych informacji wyko−

nuje trochę obliczeń i buduje układ.

Niestety często okazuje się, że urzą−

dzenie nie działa tak, jak powinno

(np. częstotliwość generatora nie

zgadza się z wyliczoną). Wtedy zaczy−

na się dobieranie elementów (czasa−

mi metodą prób i błędów).

Trochę odbiegłem od tematu, ale po−

wyższy opis z pewnością pocieszył

kilka osób. Wróćmy jednak do sedna

sprawy. Nie zgadzam się z kilkoma

punktami z listu kolegi (szczerze

mówiąc nie zgadzam się prawie ze

wszystkim, co zawiera ten list). Uwa−

żam, że ograniczenie liczby projek−

tów zamieszczanych w EdW na rzecz

ich dokładnych opisów jest złym po−

mysłem. Po pierwsze: opis dla elek−

tronika jest tym, czym przepis dla ku−

charza. Nie należy upychać w niego

zbyt wielu, często niepotrzebnych in−

formacji. Konstruktor, tak jak szef

kuchni, musi znać podstawy swej

sztuki. Tak jak w przepisie na placek

nie trzeba opisywać jabłka lub poma−

rańczy, tak w opisie schematu nie po−

trzebny jest opis działania kondensa−

tora czy rezystora. Podstawy trzeba

znać. Opis pozwala stworzyć kolejny

układ, w razie problemów znaleźć

błąd i “powołać zestaw do życia”.

Nie ma najmniejszego sensu w opi−

sie każdego schematu omawianie

prawa Ohma, budowy kondensatora

lub działania tranzystora. Po chwili za−

stanowienia można dojść do wnio−

sku, że tak ukazany schemat stanie

się po prostu nudny, a w razie proble−

mów z uruchomieniem odnalezienie

interesujących nas informacji będzie

trudnym zadaniem.

Dariusz musi sobie uzmysłowić, że

przed przystąpiieniiem do projjektowa−

niia ttrzeba zmontować ii uruchomiić kiill−

kanaściie urządzeń z lliiteratury. Pozwo−

li to nabrać doświadczenia. Nawet

najambitniejszy elektronik z opanowa−

ną teorią nie będzie w stanie zaprojek−

tować i uruchomić swego projektu, je−

żeli nie ma opanowanej strony prak−

tycznej.

Duża ilość projektów zamieszczo−

nych w prasie o tematyce elektro−

nicznej nie jest wadą. Dobrym nawy−

kiem jest dokładne czytanie opisów

tych projektów. W ten sposób zapo−

znamy się z “chwytami” i rozwiąza−

niami układowymi stosowanymi

przez “rasowych” projektantów.

Z listu Darka wyczytałem, że skupia

się on tylko na schematach. Jeśli

chce zostać projektantem, powinien

zwrócić większą uwagę na rubryki

mające na celu edukować. Są to m.

in. “Jak to robią inni”, “Tranzystory

dla początkujących”, “Przetwornice

impulsowe” itd. Właśnie takie artyku−

ły pozwolą opanować tajemną sztukę

projektowania.

Czytelnikom podzielającym zdanie

kolegi Fryca chcę uzmysłowić, że pi−

smo, które właśnie czytają przezna−

czone jest, jak sam tytuł mówi, dla

wszystkich projektantów. Dodam je−

szcze, że obrażanie innych, mniej za−

awansowanych czytelników, jest

oznaką egoizmu i braku tolerancji.

Redakcja EdW stara się ułatwić po−

czątkującym wybór literatury. W tym

celu powstała “Księgarnia AVT”.

A dla tych, którzy chcą wiedzieć wię−

cej są “Listy od Piotra”. Jest tu je−

szcze dużo więcej, a co najważniej−

sze, każdy znajdzie coś dla siebie!

Na Wasze pytanie , czy zgadzam się

z poglądami Darka na temat opisów

projektów, odpowiadam NIIE! Zga−

dzam się natomiast z podejściem ko−

legi do artykułów o wzmacniaczach

operacyjnych. Już od dawna czekam

na ten cykl, a artykułów jak nie było,

tak nie ma.

Kończąc mój list, pozdrawiam całą

Redakcję Elektroniki dla Wszystkich.

Maciej Sochaczewski

——————

Szanowna Redakcjo “Elektroniki dla

Wszystkich”

W związku z zamieszczeniem listu

mojego imiennika (z Dęblina)

w EdW 8/99 (obok listu, który napi−

sałem do Was) i oczekiwaniem

przez Redakcję opinii w sprawach,

które kolega ten poruszył chcę wy−

razić własne zdanie (mimo że nie

chciałem w ogóle pisać tego listu,

gdyż wolę zajmować się “praktyką”

czyli lutowaniem, kolejnych ukła−

dów, np. w ramach zadań “Szkoły

Konstruktorów”, a nie “teoretyzo−

waniem” − czyli w tym wypadku na−

rzekaniem na zbyt małą szczegóło−

wość Waszych projektów). Gdyby

Redakcja EdW spełniła prośbę kole−

gi Dariusza z Dęblina, dotyczącą “za−

mieszczania dwóch, trzech projek−

tów, ale superdokładnie opisanych

zamiast “stupięćdziesięciu” już opu−

blikowanych, ale nic nie wnoszą−

cych poza nudnymi schematami” −

EdW zrobiłaby 10 kroków w tył − sta−

łaby się pismem dla “całkowicie zie−

lonych”. A to już było przerabiane,

pismo pt. “EdW” powstało w stycz−

niu `96r. Ewoluowało stopniowo −

przejrzyjcie sobie te pierwsze nume−

ry z 1996 r. − one były właśnie dla

całkowicie początkujących elektroni−

ków − z numeru na numer EdW

stopniowo “podnosi poprzeczkę” −

i oto chodzi, nie można stać cały

czas w miejscu. Miałbym wiele kry−

tycznych uwag do Redakcji EdW,

gdyby to “stopniowe podnoszenie

poprzeczki” było bez pokrycia − na

szczęście nie jest: od początku ist−

nienia EdW w każdym numerze są

artykuły zaznajamiające “całkowicie

początkujących” z działaniem po−

szczególnych elementów elektro−

nicznych i układów w jakich są sto−

sowane. Projekty są natomiast przy−

kładami praktycznych zastosowań

tych elementów. Moim skromnym

zdaniem bezsensownym będzie pu−

blikowanie “dwóch, trzech artyku−

łów b. szczegółowo opisanych”,

skoro zasady funkcjonowania tych

układów można wywnioskować na

podstawie wnikliwej lektury (i prak−

tycznych prób z lutownicą w ręku)

artykułów − cykli, jakie Redakcja za−

mieszczała i zamieszcza (a było tego

sporo: np. o rezystorach, kondensa−

torach układach scalonych, tranzy−

storach, przetwornicach itd.). We

wszystkich cyklach zamieszczono

sporo przykładów − praktycznych za−

stosowań, przykładowych układów,

w których dany podzespół może

pracować. Czy naprawdę kolega

z Dęblina chce, aby EdW składała

się tylko z 2...3 artykułów wyłożo−

nych “kawa na ławę”? Jeszcze raz

powtarzam − to bez sensu. Wszyst−

ko można zrozumieć przeczytawszy

wszystkie artykuły − cykle od począt−

ku istnienia EdW. Nie wiem czy ko−

lega z Dęblina ma EdW od pierw−

szego momentu − podejrzewam, że

nie. Jeśli nie, to warto się zaopa−

trzyć w brakujące numery (tym bar−

dziej, że są w stałej ofercie AVT −

chwała za to) i przysiąść do wnikli−

wej lektury, a nie do narzekania, że

się czegoś nie rozumie. Po drugie −

w ofercie AVT jest sporo pozycji

książkowych, nawet dla całkowicie

początkujących. Jestem przeciwni−

kiem publikowania w EdW tylko po

2...3 projekty ze wszelkimi możliwy−

mi “szczególikami”. Kompromisem

może być np. dodawanie przypisów

(w opisie projektów) w nawiasach,

np. “o działaniu przerzutnika Schmit−

ta pisaliśmy w EdW ..., str...; inne

zastosowania wzmacniacza opera−

cyjnego znajdziecie w ..., itp. A nie

ciągłe, comiesięczne, rozwlekłe opi−

sywanie układu. Osobiście uważam,

że artykuły−projekty w EdW są

w sam raz (jeśli chodzi o poziom

szczegółowości) opisane, nic dodać,

nic ująć. I nie zgodzę się z opinią ko−

legi z Dęblina, że “jest cała masa ze−

stawów do samodzielnego montażu

i nie ma powodu, żeby marnować

strony EdW i robić z tego pisma ka−

talogu projektów elektronicznych”.

Chcę stwierdzić, że nie zauważyłem

ani razu, aby EdW była takim katalo−

giem: projekty zamieszczane

w EdW b. często są “mądrzejsze”

od zestawów do samodzielnego

montażu, jakie są na rynku, gdyż Re−

dakcja nie powiela tradycyjnych kon−

strukcji na często już przestarzałych

elementach (jak w przypadku nie−

których zestawów do złożenia) czy

rozwiązaniach układowych, ale pro−

ponuje oryginalne rozwiązania (jako

przykład podam projekt “Detektora

ultradźwięków − deformatora głosu”

z EdW 9/99 − nie ma na rynku zesta−

wu, który by oferował podobnie

dwufunkcyjną konstrukcję), zapo−

znaje z nowymi elementami. Każdy

układ zaprojektowany w Redakcji

rozwija, często zachęca do ekspery−

mentów − a te mają bardzo pomóc

w zrozumieniu działania danego

podzespołu, o którym już wiemy np.

z cyklu artykułów dla zupełnie po−

czątkujących, które pojawiają się

w każdym numerze EdW od same−

go początku jej istnienia. “Bez−

mózgich monterów” nie ma, gdyż

jest to jedynie “krótki etap przejścio−

wy” − na początku lutujemy dany

układ zgodnie z instrukcją montażu,

od samego początku towarzyszy

nam ciekawość − czy układ będzie

działał? Dalsza ciekawość ma już tyl−

ko charakter poznawczy − (nie) dzia−

ła? Dlaczego? I odtąd “bezmózgi

monter” zaczyna sięgać po artykuły,

książki, które dadzą mu odpowiedź

(rzadko bezpośrednio − “kawa na ła−

wę”, najczęściej metodą dedukcji

sami znajdujemy odpowiedź, o ile

uważnie przeczytaliśmy dany artykuł

i co najważniejsze − czy poparliśmy

teorię wieloma próbami praktyczny−

mi − często nieudolnymi, ale właśnie

człowiek uczy się na błędach). Z cza−

sem taki “bezmózgi monter” zaczy−

na próbować własnych sił projektu−

jąc najpierw najprostsze, a później

bardziej skomplikowane układy.

Elektroniki nie można się nauczyć

w ciągu roku czy 2 lat − nie starczy

nawet 10 lat, aby wszystko poznać

− po prostu jest to dziedzina zbyt

szeroka. Nie ma się co łudzić, że gdy

EdW (a właściwie jej Redakcja) bę−

dzie odtąd comiesięcznie zamie−

szczać tylko 2,3 b. szczegółowo opi−

sane projekty, to zupełnie “zielo−

ny” elektronik w ciągu roku będzie

już samodzielnym konstruktorem.

Na to trzeba lat. Przeczytanie kilku b.

szczegółowo opisanych projektów

może spełnić jedynie pomocniczą

funkcję. Wiedzę elektroniczną można

posiąść, jeśli chce się samemu przy−

najmniej trochę poeksperymento−

wać, jeśli zna się trochę na fizyce

(przynajmniej na poziomie szkoły śre−

dniej), jeśli na bieżąco śledzi się po−

stępy, jakie następują z dnia na dzień

w tej dziedzinie − dłuższy przestój po−

woduje, że człowiek zaczyna się gu−

bić. Nie da się załatwić sprawy publi−

kowaniem b. szczegółowo opisanych

projektów. Nie wiem, jak liczna jest

rzesza czytelników, która uważa,

podobnie jak kolega z Dęblina, że pro−

jekty w EdW są za mało szczegóło−

we. Na drugim końcu jest z pewno−

ścią sporo czytelników, którzy uważa−

ją wprost przeciwnie i chcieliby krót−

szych opisów. Ja jestem “centrystą”,

gdyż uważam, że jest w sam raz. Re−

dakcja powinna to jakoś wypośrodko−

wać, w przeciwnym razie straci część

czytelników − może to mieć miejsce

np. wtedy, gdy będą comiesięcznie

publikowane jedynie 2,3 projekty.

Osobiście wolę za tę samą cenę ku−

pować EdW taką, jaką jest obecnie,

niż wtedy, gdybym miał czekać cały

miesiąc i otrzymać tylko 2, 3 projekty

tak rozwlekle opisane, że mogłyby się

stać się doskonałym środkiem nasen−

nym.

Na zakończenie chcę przypomnieć

“całkiem początkującym”, że Re−

dakcja sporo włożyła i wkłada nadal

wysiłku w wyedukowanie Was, nie

ma potrzeby jeszcze większego

uszczegóławiania opisów projektów

− miejcie po prostu wszystkie nu−

mery EdW, a niemal wszystko zro−

zumiecie. W zrozumieniu pomoże

Wam używanie lutownicy, a nie tyl−

ko czytanie na “sucho”.

Pozdrawiam Redakcję i Czytelników

EdW.

Dariusz Knull z Zabrza

(średniozaawansowany i wyłącznie

hobbysta)

——————

Z zainteresowaniem czytam w EdW

przede wszystkim pocztę. W ostat−

nich numerach czytelnicy poruszają

bardzo ciekawy temat “Dla kogo ma

być EdW ?” – nr 6/99 i 8/99. Zga−

dzam się z Dariuszem z Dęblina

(EdW 8/99), że EdW powinna być

przede wszystkim dla ludzi, którzy

chcą zostać samodzielnymi konstruk−

torami. Moim zdaniem nie wyklucza

to ograniczonej liczby projektów dla

“bezmózgich monterów” zadowolo−

nych, że zrobiony układ zadziałał od

razu bez uruchamiania − jeśli nie, to lą−

duje w koszu. Uważam, że zaprezen−

towanie w czasopiśmie układu w ta−

ki sposób, aby jego projektowanie

i działanie było zrozumiałe dla każde−

go jest bardzo trudne, w wielu przy−

padkach niewykonalne. EdW jest

czasopismem dla początkujących

elektroników. Każdego roku ok. 600

tys. młodych ludzi kończy szkołę pod−

stawową. Ułamek procenta z tej licz−

by interesuje się elektroniką, sięgając

po raz pierwszy po czasopismo dla

nich – EdW! Jestem pewien, że pra−

wie 100% z nich nie zna lub nie umie

posługiwać się prawem Ohma i pra−

wami Kirchhoffa. Dla nich oraz dla lu−

dzi, którzy nie ukończyli szkoły elek−

tronicznej EdW będzie czarną magią,

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

wielu z nich po pewnej praktyce

w montowaniu prostych układów

elektronicznych zostaje niestety

“bezmózgimi monterami”. Rok te−

mu, zatrudniając nowych elektroni−

ków do firmy, zastosowałem najpro−

stszy test: dioda świecąca, rezystor,

źródło zasilania – dobrać rezystor, aby

przez diodę płynął prąd 10mA. Oka−

zało się, że bardzo wielu absolwen−

tów szkół elektronicznych (!) nie

umie posługiwać się prawem Ohma.

Pewien absolwent zasadniczej szko−

ły elektronicznej nie tylko zupełnie

nie znał prawa Ohma, lecz także nie

potrafił obliczyć rezystancji nawet,

gdy napisałem mu prawo Ohma

U=I*R, R=?.

Od czego zatem ma zacząć autor pre−

zentowanego urządzenia, aby jego

projektowanie było dla wszystkich

zrozumiałe? Od prawa Ohma, złącza

p−n, modelu matematycznego tranzy−

stora? Z całą pewnością konieczne są

podręczniki dla zupełnie początkują−

cych elektroników, umożliwiające

szybkie poznanie podstaw elektroniki.

Nie jest prawdą, że takich podręczni−

ków nie ma, co w swoim kolejnym li−

ście sugeruje Dariusz z Dęblina (EdW

8/99). Wystarczy poczytać recenzje

podręczników MIK01−MIK04, zamie−

szczone w EdW nr 3/99 str. 93 oraz

opinie czytelników tych książek, za−

mieszczane od wielu miesięcy

w EdW, w rubryce “Rynek i Giełda”.

Pisząc kilkanaście lat temu podręczni−

ki serii MIK byłem młody i zbuntowa−

ny. Zdawałem sobie sprawę, że

w swojej praktyce zawodowca (tech−

nika mikroprocesorowa) wykorzystuję

zaledwie ok. 5% wiedzy wpajanej mi

w szkole i na studiach – reszta to

“śmiecie”. Dziesięć lat uczyłem się

w szkołach o profilu elektrycznym

i elektronicznym (technikum plus Poli−

technika Warszawska – Wydział Elek−

troniki) i wiedziałem jak ciężkie jest ży−

cie ucznia i studenta. Przeciętny

uczeń i student ma do czynienia przy−

najmniej z kilkunastoma nauczyciela−

mi przedmiotów zawodowych. Każdy

z nich jest z reguły specjalistą w swo−

jej bardzo wąskiej dziedzinie, usiłując

przekazać jak najwięcej posiadanej

przez siebie wiedzy uczniom. Najgo−

rzej wychodzą na tym uczniowie i stu−

denci, często zagubieni w ogromie in−

formacji. Pisząc podręczniki serii MIK,

z założenia nie zaglądałem do żadnych

podręczników szkolnych, mając do

nich bardzo negatywny stosunek. Je−

stem pewien, że właśnie dzięki temu

MIK−i są kapitalnie napisane – stwier−

dzam to z całą pewnością przegląda−

jąc je po kilkunastu latach. (...) MIK01−

MIK09 zawierają dokładnie to, co

chciałby widzieć na łamach EdW Da−

riusz z Dęblina, tj. projekt konkretnego

urządzenia elektronicznego (mikropro−

cesorowy sterownik edukacyjny

CA80) od podszewki, ze wszelkimi

szczegółami zakładający, ... że czytel−

nik nie zna prawa Ohma. Zachęcam

gorąco wszystkich do poznania pod−

staw elektroniki zawartych w MIK01−

MIK04 (dostępne w księgarni wysył−

kowej AVT). Jestem pewien, że liczba

“bezmózgich monterów”, czytają−

cych EdW zostanie dzięki tym

podręcznikom znacznie ograniczona.

Stanisław Gardynik

P.S.

Myślę, że byłoby ciekawie, gdyby

zawodowi elektronicy opisali w po−

czcie swoje śmieszne początki

w elektronice – może wtedy dzisiej−

si raczkujący elektronicy przestaliby

się przejmować drobnymi niepowo−

dzeniami. Na naukę elektroniki od

zera nigdy nie jest za późno ...

Mając 20 lat zostałem technikiem−

elektrykiem. O elektronice miałem

pojęcie bliskie zeru, nie czytałem

żadnych czasopism ani książek elek−

tronicznych (w szkole było coś o lam−

pach elektronowych – to wszystko).

Zawodowym elektronikiem zosta−

łem przypadkowo, po zdanym egza−

minie na Wydział Elektroniki Poli−

techniki Warszawskiej ... trafiłem tu

tylko dlatego, że na tym wydziale by−

ło najwięcej kandydatów na jedno

miejsce. Pamiętam, jak po zdaniu

egzaminów na P.W. budowałem

swój pierwszy wzmacniacz mocy na

podstawie schematu z “Radioelek−

tronika” metodą “uda się – nie uda

się”. Będąc technikiem−elektrykiem

bardzo się dziwiłem, widząc cztery

diody prostownicze połączone szere−

gowo. Uznałem to za zbytnią rozrzut−

ność i zastosowałem jedną diodę −

oczywiście wzmacniacz nie zadziałał.

Po kilkudniowej walce ze wzmacnia−

czem doszedłem do wniosku, że

schemat ideowy musiał zawierać

błędy. Dlaczego nie zadziałał, dowie−

działem się później od kolegów

w akademiku. Budowanie wzmac−

niaczy mocy oraz składanie telewizo−

rów w celach zarobkowych było

w tym czasie codziennością życia

wielu studentów, szczególnie tych

mieszkających w akademikach. Pa−

miętam, że czasami wstawaliśmy

o 5 rano, aby być w “czubie” kolejki

do “Bomisu” sprzedającego odrzuty

z produkcji telewizorów.

Słysząc po raz pierwszy od kolegi

z akademika, że ma parowane tran−

zystory myślałem oczywiście o parze

wydobywającej się z czajnika. Co to

jest liczba szesnastkowa dowiedzia−

łem się na IV roku studiów ... itd. (...)

W prasie często można przeczytać

o groźnej w skutkach “chorobie

komputerowej”, na którą zapadają

młodzi fanatycy gier komputero−

wych. Młodzi czytelnicy EdW po−

winni zrozumieć, że priorytetem dla

nich powinna być nauka w szkole,

zdanie matury i dostanie się na stu−

dia. Słusznie niepokoją się rodzice

jednego z czytelników EdW (przy−

gotowującego się do matury) wi−

dząc go o 1 w nocy z lutownicą

w ręku (EdW 5/99 str. 76).

W tej rubryce prezentujemy schema−

co by było gdyby... Redakcja EdW nie

gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na−

leży je traktować przede wszystkim jako

źródło inspiracji przy tworzeniu własnych

układów.

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy−

stkim schematy, które powstały jedynie na

papierze, natomiast układy, które zrealizo−

waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo−

delami do Forum Czytelników i do działu

E−2000. Nadsyłając godne zainteresowania

schematy z literatury, podawajcie źródło.

Osoby, które nadeślą najciekawsze

schematy oprócz satysfakcji z ujrzenia

swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma−

ją drobne upominki.

ty nadesłane przez Czytelników.

Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza−

nia układowe, jak i ciekawsze schematy z

literatury, godne Waszym zdaniem publicz−

nej prezentacji bądź przypomnienia. Są to

tylko schematy ideowe, niekoniecznie

sprawdzone w praktyce, stąd podtytuł

Działająca...przepalona świetlówka

Czytelniku − jeśli masz przepaloną

świetlówkę nie wyrzucaj jej − prawdo−

podobnie da się ją uratować. Warunek:

świetlówka nie może być uszkodzona

mechanicznie (poza przepalonym jed−

nym lub dwoma żarnikami), tzn. nie

może ulec rozszczelnieniu ( tzn. utracić

próżni).

Tradycyjny sposób podłączenia świe−

tlówki przedstawiono na rys. 1. Jeśli

przepaliła Ci się świetlówka o mocy

4...20W, dokonaj przeróbki wg rys. 2.

(usuń zapłonnik, zewrzyj wyprowadze−

nia żarników, pomiędzy statecznik

a świetlówkę wlutuj 2 kondensatory

i mostek prostowniczy). Ten układ

sprawdziłem doświadczalnie (ratując

w ten sposób uszkodzone świetlówki

4 i 20−watowe).

W przypadku świetlówek o mocy

40...65W należy zastosować układ wg

rys. 3. Kondensatory na wysokie na−

pięcia nie zawsze są osiągalne − w ra−

zie potrzeby można zastosować połą−

czenia szeregowo−równoległe z uży−

ciem kondensatorów na niższe napię−

cia i o mniejszych pojemnościach. Np.

zamiast 470nF/400...600V (rys. 2.) za−

stępczo 2 szeregowo połączone kon−

densatory 1 µ F/250V; zamiast 3,76 µ F:

1 µ F/250V x 3 + 680nF/250V równole−

gle. Należy pamiętać o dobrym odizo−

lowaniu układu elektronicznego od

oprawy świetlówki (a zwłaszcza gdy

jest ona metalowa). Całość można zlu−

tować w formie solidnego pająka, ale

jeśli kondensatory trzeba będzie “sztu−

kować” ze sobą − zalecam użyć płytki

drukowanej (np. uniwersalnej) i ew. za−

mknąć kondensatory wraz z mostkiem

prostowniczym w plastykowej obudo−

wie (na zewnątrz wyprowadzić prze−

wody przyłączeniowe − przyłączenie do

świetlówki i statecznik najlepiej wyko−

nać z zastosowaniem kostki elektro−

technicznej). Zwarcie żarników świe−

tlówki nie jest konieczne. Układy

przedstawione na rys. 2 i 3 mogą zasi−

lać także pełnosprawne świetlówki.

W każdym razie z pewnością przedłużą

działanie przepalonych świetlówek.

Przepalona świetlówka (20−watowa)

podłączona do sieci 230V wg rys.2

działa u mnie już od 11 miesięcy.

Jednak ogólnie mówiąc świetlówki

są bardzo trwałe − kupno nowej świe−

tlówki na pewno nie nadweręży ni−

czyjego portfela, gdyż są bardzo tanie

(ok. 3...10 zł).

Artykuł opracowałem na podstawie

skąpej wzmianki w “Zrob to Sam”

nr 1/93.

Dariiusz Knullll

Rys. 1, 2, 3

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: