29.10.2012 JAMOCHŁONY, KORALOWCE
19 listopada 2012
21:10
JAMOCHŁONY
Typ: coelenterata prekambr – rec
Podtyp: cnidaria – parzydełkowce
Wybierają dwie formy egzystowania:
- polip
- meduza
Niektóre mogą się po podłożu poruszać albo tworzą szkielet bazalny (z aragonitu lub kalcytu, gorgoniny <podobne do chityny>)
Aktualnie zmiany klimatyczne powodują wybielanie koralowców i ich zanikanie.
a. Parzydełkowce:
-parzydełka
-jama (farnyx), pochłaniająca pokarm (otwór gębowy)i wypluwająca resztki (odbyt)
Drapieżniki -> polują na przypływające stworzenia rażąc je parzydełkami.
Tworzą kolonie -> organizmy klonalne, ale i formy osobnicze (1 osobnik)
*Gastroderma (endoderma) -> wyścieła jamę gastralną
*mezoglea
*epiderma
Tylko forma polipa potrafi wytwarzać szkielet, przez co mogą się zachować w zapisie kopalnym.
Życie jamochłona: (s.39 „paleogeo2008”)
Stółbiopławy, krążkopławy
-rozmnażanie bezpłciowe przez pączkowanie i tworzenie kolonii
-rozmnażanie płciowe: polip „wyrzuca” wolną meduzę, która może być w obu płciach, żeńskie meduzy wyrzucają jajo, męskie plemniki, które po połączeniu tworzą larwy (planule), które osiadając na dnie tworzą polipa
U koralowców nie ma etapu meduzy, rozmnażanie płciowe przez wyrzucanie gamet z polipa.
Systematyka:
Typ Coelenterata
Podtyp Cnidaria
Gromada Anthozoa (prekambr – recent)
Rząd Tabulata (denkowce) ordowik – perm wyłącznie kolonijne
Rząd Rugosa (ordowik – perm)
Rząd Sclerectinia (Trias – recent) heksacorallia (sześciopromienne) z aragonitu, tworzą aktualnie największe rafy koralowe, „koralowce madreporalne”
Podgromada Octocorallia [Stułbiopławy] (ordowik – recent) szkielet głównie z gorgoniny, przez co się nie zachowują.
Gromada Hydrozoa [Krążkopławy] (Prekambr – recent)gromada Scyphozoa (Prekambr – recent)
Między permem a środkiem triasu brak w historii dziejów Ziemi informacji o jakichkolwiek koralowcach istniejących.
Uproszczona budowa koralowca -> slajd 41
Szkielet (zewnętrzny) - polip siedzi w nim jak w kielichu. W przypadku ataku może się bronić parzydełkami lub schować do kielicha.
Polipy nieustannie rozwijają szkielety, ciągle rozwijając się ku górze. Tworzą przez to ogromne, skaliste wręcz struktury, na których rozbijały się statki piratów z Karaibów.
Rozrastają się, gdyż na dnie ciągle przybywa osadu, gdyby nie rosły ku górze, zostałyby zasypane. Są barierą dla prądu morskiego niosącego zawiesinę, przez co ona opada i się magazynuje na dnie lub opada tez na ciało miękkie polipów. Mogą wtedy usunąć sobie ten osad czułkami.
Anatomia formy kolonijnej (slajd 42):
Ciało miękkie:
- ciało wspólne (cenosarc)
- osobnik (polip)
Szkielet kolonii (koralowina):
- szkielet osobnika (koralit)
- szkielet wspólny (cenosteum)
Kolonia – populacja organizmów klonalnych (które się klonują) zamieszkująca jedno miejsce i żyjących wspólnie.
Wewnątrz jamy chłonąco-trawiącej polipa znajdują się przegrody (mezenteria) po to, by zwiększyć powierzchnię trawienia i wchłaniania. W szkielecie również znajdują się przegrody (septa). Morfologia (anatomia) polipa odzwierciedlona jest w morfologii szkieletu, przez co z kształtu szkieletu można spekulować jak wyglądało ciało polipa.
Traktuj to jak część organizmu a nie jak minerał czy guzik.
Budowa wewnętrzna – slajd 43
Koralowce polują w nocy.
Cykl życiowy i rozmnażanie koralowców:
Slajd 45
Rząd Tabulata (denkowce) ordowik – perm (łac. tabula –denko)
Cechy wyróżniające:
- tylko kolonijne
- szkielet kalcytowy
- brak septów (ew. kolce septalne)
- symetria róznoraka
Co jakiś czas w szkielecie jest półeczka (denko) -> struktura, na której siedział polip w kielichu)
Rząd Rugosa i Scleractinia -> koralowce septowe (mają septy)
Rugosa – jedna główna przegroda i kilka pobocznych, tworzonych w 4 głównych miejscach (loculi)
Scleractinia – larwa osiadając tworzy dysk bazalny, na nim w rzucie poziomym 6 przegród, w miarę rozwoju coraz więcej za każdym razem 2x więcej. 6+6+12+24+48
Rugosa ordowik – perm
Kolonijne i osobnicze (mniej więcej po równo)
Skzielet kalcytowy
Przyrost septów w w kwadrantach
Symetria dwuboczna
Dissepimenta – struktury bąblaste przy ścianie zewnętrznej koralowca
Fossula odzwierciedla kanał wyrzucający resztki pokarmu, skierowany w stronę zaprądową.
Nazwa rugosa pochodzi od rugów, czyli grubych zewnętrznych warstw przyrostowych.
Strefowość:
I. Jednostrefowy Septa i denka (tabule)
II. Dwustrefowy Septa, denka i dissepimenta
III. Trójstrefowy Septa, denka, dissepimenta, struktura osiowa (powstała przez połączenie w środku wszystkich lub wielu septów, powstała columella)
Scleractinia (trias – rec)
- kolonijne i osobnicze (trufla na dnie morza)
- szkielet aragonitowy (niestały krystalograficznie, łatwo przemienia się w kalcyt)
- przyrost septów w 6 loculi
- symetria sześciopromienna
W ciele koralowców występują glony, które sa w ich organizm „wbudowane”. W ciągu dnia fotosyntezując ogromną ilość energii, tłuszczów itd. oddają koralowcom, a w nocy koralowce polują i żerują. Żrą 24h na dobę dzięki symbiozie. Dzięki temu tak szybko się rozwijają. Ale nie oddają tym glonom (zooxantellom) nic prócz ochrony.
Typy kolonii --> slajd 64
hotas2