Skala toksyczności (wg. Gleasona i wsp.)
Stopień toksyczności
Przypuszczalna dawka śmiertelna (człowiek)
mg/kg mc.
dla człowieka o masie 70 kg
6 -
nadzwyczaj trująca
< 5
liźnięcie, mniej niż 7 kropli
5 -
wybitnie trująca
5 – 50
7 kropli do łyżki do herbaty
4 -
bardzo trująca
50 – 500
łyżeczka do herbaty do objętości kieliszka
3 -
umiarkowanie trująca
500 – 5000
kieliszek – 0,5l
2 -
lekko trująca
5000 – 15000
0,5l – 1l
1 -
praktycznie nie trująca
> 15000
> 1l
Klasyfikacja zatruć:
- przypadkowe zawodowe
- przypadkowe niezawodowe (alkohol, narkotyki, leki)
- samozatrucia zamierzone
- zabójcze
Na obraz kliniczny zatrucia wpływa:
- ilość zażytej trucizny
- interakcja z innymi lekami
- ilość i jakość posiłków
- wrażliwość osobnicza
Należy pamiętać o mechanizmach farmakodynamicznych:
· Niedrożność porażenna jelit i zwolnione krążenie występujące zwłaszcza w zatruciach przebiegających ze śpiączką, upośledza wchłanianie się trucizny z jelit jak i z tkanek podanych drogą podskórną i domięśniową.
Występuje zjawisko okresowego polepszenia stanu np. spłycenie śpiączki, spadek stężenia trucizny we krwi i ponowne pogorszenie.
· Związki chemiczne - leki, trucizny krążą we krwi w dwóch postaciach:
o rozpuszczonej w wodzie – aktywnej
o związanej z białkiem - zapasowej – niedostępnej zabiegom przyspieszonego wydalania. Leki w fazie białkowej wyparte przez inne substancje konkurencyjne. Wtedy zwiększa się ilość leku w fazie wodne pogarszając stan pacjenta.
· Rozmieszczenie leku/ trucizny: magazynem mogą być
o jelita, żołądek jeśli nie został usunięty z wymiocinami lub płukaniem.
o Może wiązać się z tkankami.
Każda uwolniona ilość do krwi jest wydalona z moczem. Np. antydepresanty trócykliczne.
· Większość leków ulega wydaleniu z moczem, ale też ulega metabolizmowi. Należy pamiętać, że metabolity są czasem bardziej szkodliwe niż wiązek pierwotny (zatrucia metanolem - laboratoria określają poziom trucizny lub jej metabolitów).
kizimizi78