2007.02_PSpaw.pdf

Wydawca

F O R U M S P A W A L N I K Ó W P O L S K I C H

Redakcja „PRZEGLĄD SPAWALNICTWA”

Agenda Wydawnicza SIMP ul. Świętokrzyska 14a, 00-050 Warszawa

tel./fax: (0-22) 827 25 42, (0-22) 336 14 79

e-mail:pspaw@ps.pl, http://www.pspaw.ps.pl

adres do korespondencji:

00-950 Warszawa 1, skr. poczt. 56

Redaktor naczelny

prof. dr hab. inż. Jerzy Nowacki – Politechnika Szczecińska

MIESIĘCZNIK NAUKOWO-TECHNICZNY

AGENDA WYDAWNICZA SIMP

Zastępca redaktora naczelnego ds. naukowych

prof. dr hab. inż. Andrzej Klimpel – Politechnika Śląska

Zastępca redaktora naczelnego ds. wydawniczych

rok założenia 1928

dawniej

mgr inż. Irena Wiśniewska

Redaktorzy działów

dr h.c. prof. dr hab. inż. Leszek A. Dobrzański – Politechnika Śląska

(Materiały);

dr h.c. prof. dr hab. inż. Władysław Karol Włosiński – Polska Akademia Nauk

(Zaawansowane technologie);

dr hab. inż. Zbigniew Mirski prof. PWr – Politechnika Wrocławska (Lutowanie

i klejenie);

dr hab. inż. Jacek Słania – Instytut Spawalnictwa (Praktyka spawalnicza);

dr inż. Kazimierz Ferenc – Politechnika Warszawska (Konstrukcje spawane);

dr inż. Gracjan Wiśniewski – Urząd Dozoru Technicznego (Przepisy, normy,

szkolenia)

Nr 2–3/2007

PLISSN 0033-2364

LXXIX

SPIS TREŚCI

WYWIADY

2 I co z tym spawalnictwem?

Rozmowa z Profesorem Janem Węgrzynem

Sekretarz Redakcji

p.o. Jan Butkiewicz

ARTYKUŁY

Redaktor techniczny

Michał Dudziński

Gr acjan Wiśniewski

Przegląd zasad kwalifikacji i certyfikacji personelu

wykonującego badania metodami nieniszczącymi

w różnych sektorach zastosowań przemysłowych

Redaktor techniczny

prof. dr hab. inż. Jan Pilarczyk – Instytut Spawalnictwa

Rada programowa

Zb igniew Szefner

Koncepcje sterowania współczesnych systemów spawalniczych

prof. dr hab. inż. Piotr Adamiec – Politechnika Śląska

dr hab. inż. Andrzej Ambroziak prof. PWr – Politechnika Wrocławska

mgr inż. Marek Bryś – Castolin

dr inż. Hubert Drzeniek – Euromat

mgr inż. Eugeniusz Idziak – KWB Bełchatów S.A.

dr hab. inż. Andrzej Kolasa prof. PW – Politechnika Warszawska

dr hab. inż. Jerzy Łabanowski prof. PG – Politechnika Gdańska

inż. Mirosław Nowak – Technika Spawalnicza Poznań

mgr inż. Zbigniew Pawłowski – Lincoln Electric Bester

dr inż. Jan Plewniak – Prezes ZG Sekcji Spawalniczej Pol. Częstochowska

dr inż. Anna Pocica – Politechnika Opolska

mgr inż. Lesław Polak – Esab Polska

mgr inż. Jacek Rutkowski – Kemppi Polska

dr hab. inż. Jacek Senkara prof. PW – Politechnika Warszawska

mgr inż. Andrzej Siennicki – Cloos POLSKA

prof. dr hab. inż. Andrzej Skorupa – Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków

prof. dr hab. inż. Edmund Tasak – Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków

mgr inż. Włodzimierz Jacek Walczak – Linde Gaz Polska

mgr inż. Marek Walczak – Urząd Dozoru Technicznego

mgr inż. Jan Wójcik – Polski Rejestr Statków

An drzej Klimpel, Damian Janicki, Wojciech Lehrich

Wpływ warunków i parametrów spawania punktowego

metodą GTA i PTA na własności złączy zakładkowych blach

ze stopu tytanu Ti-6Al-4V

Zb igniew Mirski, Kazimierz Granat

Topniki lotne, właściwości, zastosowanie i warunki bhp

20 Fabryka Maszyn Górniczych „PIOMA”

w Piotrkowie Trybunalskim

PRAKTYKA SPAWALNICZA

WYDARZENIA

Cloos Polska – Piętnaście robotów na piętnastolecie

Druk i skład

34 Inteligentny sterownik firmy ESAB: ARISTO™ U8

NOWOŚCI TECHNICZNE

Drukarnia Piotra Włodarskiego – Warszawa

Nakład do 2000 egz.

Zamówienia na ogłoszenia prosimy kierować bezpośrednio do

redakcji. Informacji o cenach ogłoszeń udziela Redakcja, gdzie również

można nabywać egzemplarze archiwalne. Redakcja nie odpowiada za

treść ogłoszeń i nie zwraca materiałów nie zamówionych. Zastrzegamy

sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów.

36 Postęp w technologii lutowania Wrocław 2007

Postęp, innowacje i wymagania jakościowe procesów spajania

KONFERENCJE

Ogłoszenia reklamowe:

Be Stal i Metal, Cloos Polska, Kemppi Sp. z o.o., Instytut Spawalnictwa

Sp. z o.o., Techkomp s.c.

37 Obrady XXXI Walnego Zjazdu Delegatów SIMP

Okładki:

I - Esab Sp z o.o.

II - 3M

III - Polski Rejestr Statków

IV - Kemppi Sp. z o.o.

40 Profil czasopisma, wskazówki dla autorów, warunki

prenumeraty, ogłoszenia w Przeglądzie Spawalnictwa

INFORMACJE WYDAWCY

PRZEGLĄD SPAWALNICTWA 2–3/2007

I co z tym spawalnictwem?

Na prośbę Czytelników naszego czasopisma, publikujemy

rozmowę z pionierem polskiego spawalnictwa, Profesorem

Janem Węgrzynem, byłym kierownikiem Zakładu Spawal-

nictwa i Metalurgii Spawania w Instytucie Spawalnictwa

w Gliwicach, a także byłym kierownikiem Katedry Spawal-

nictwa w Politechnice Śląskiej.

Panie Profesorze, Pana nazwisko zostało

odnotowane w historii światowego spawal-

nictwa, dzięki wynalezieniu polskiej metody

spawania na zimno miedzi. Podobno wtedy,

w latach sześćdziesiątych, ten polski patent

zamierzali kupić Japończycy? Jak dzisiaj, po

tylu latach, ocenia Pan kondycję i możliwości

polskiego spawalnictwa?

anstenitycznych stalami ferrytycznymi, które

nie zawierają drogiego niklu, przyniosło ogrom-

ne oszczędności, a ich zastosowanie w prze-

myśle znacznie wzrosło. Ponadto okazało się,

że zawartość węgla i azotu, znanych z małych

własności mechanicznych i wytrzymałościo-

wych, w tych stalach znacznie poprawiła pla-

styczność i spawalność stali. Tak więc w kraju,

te stale zaczęto bez obaw stosować i można

nawet powiedzieć, że technologia ich spawa-

nia stała się światową specjalnością; nawet

w zamówieniach dla klientów zagranicznych.

J.W.: Przede wszystkim chciałbym wyjaś-

nić, że osobiście znacznie wyżej cenię sobie

moje inne prace, dotyczące badań spawalno-

ści różnych stali chromowych nierdzewnych

i kwasoodpornych znanych z małych włas-

ności mechanicznych i wytrzymałościowych,

które były przedmiotem mojej pracy habili-

tacyjnej w 1964 roku. W swojej działalności

naukowo-badawczej zawsze chciałem zajmo-

wać się nietypowymi i trudnymi zagadnienia-

mi. Właśnie badania spawalności stali chromo-

wych oraz badania metalogra ﬁ czne substruk-

tury stali niskowęglowych, zwanych czasem

jako perlitowe, a także prace dotyczące wodoru

i azotu w procesach spawania były wówczas

pionierskie w skali światowej. Po wielu latach

mogę z satysfakcją powiedzieć, że wyniki tych

prac zostały z powodzeniem wykorzystane,

w wielu ważnych projektach konstrukcji spa-

walniczych np. stale typu DUPLEX i SUPER

DUPLEX w produkcji statków chemikaliowców,

a zwłaszcza ich kontenerów. Zastąpienie stali

Czy można powiedzieć, że spawal-

nictwo w Polsce jest obecnie w okresie

„renesansu”?

J.W.: Można tak powiedzieć, ze względu

na ogólną dostępność do różnego typu urzą-

dzeń i szeroki wybór materiałów spawalni-

czych, sprzętu i oprzyrządowania, zastosowa-

nia automatyzacji, i robotyzacji procesów spa-

walniczych. Mamy przecież gospodarkę rynko-

wą i wszystko się zmieniło. Inne czasy i inne

potrzeby oraz wymagania. W moim odczuciu

teraz jest znacznie łatwiej poszukiwać i rozwią-

zywać wiele trudnych zagadnień i problemów.

Nie należy jednak zaniedbywać opracowanych

już metod spawania takich jak lutowanie czy

zgrzewanie i klejenie oraz metod pokrewnych

spajaniu, które trzeba doskonalić, i rozwijać.

PRZEGLĄD SPAWALNICTWA 2–3/2007

•

Czy to są życzenia dla naszych spawalni-

ków czy naukowców?

korzystającym z wielu informacji i kontaktów,

także w Internecie, stale czytać literaturę facho-

wą dostępną bez ograniczeń. Nie powinien

zapominać o zwykłej praktyce spawalniczej.

J.W.: Mam świadomość, że nastąpi-

ła radykalna zmiana w systemie nauczania

studentów i szkolenia inżynierów spawalni-

ków oraz konieczność dostosowania się do

przepisów i norm obowiązujących w Unii

Europejskiej. Szczęśliwie dla nas się złoży-

ło, że Instytut Spawalnictwa w porę się zain-

teresował i zareagował na potrzeby szkolenia

i wymogi obowiązujące w Unii. Uważam, że

nowe technologie i techniki spawania, powin-

ny być stale opracowywane w polskich ośrod-

kach naukowo-badawczych, a ich przydat-

ność sprawdzana w praktyce. Trzeba nad nimi

stale pracować ,,per aspera ad astra’’ i także

o tym pamiętać.

A kto właściwie powinien odpowiadać za

rozwój i stan polskiego spawalnictwa?

J.W.: Tak jak w każdej dyscyplinie nauko-

wej, należy podnieść poziom kształcenia stu-

dentów, przyszłych inżynierów. Wszystko zale-

ży od programów nauczania, ale także od

wykładowców. Niestety uważam, że u nas cykl

uzyskiwania pełnych tytułów naukowych jest

za długi, ponieważ trwa średnio około 20 lat.

Młodzi ludzie zbyt długo czekają na tytuł profe-

sora, a po habilitacji nawet nie wracają już do

rzeczywistego spawalnictwa.

•

To jaki powinien być ,,nowy spawalnik’’?

J.W.: Powinien on odpowiadać wymaga-

niom obecnych czasów i zachodzących zmian,

dzięki którym może znacznie szybciej i lepiej

rozwijać się zawodowo. Przy pomocy nowo-

czesnej aparatury, doskonałych sprzętów

i metod badawczych można znacznie krócej

prowadzić swoje badania, a tym samym szyb-

ciej formułować konkretne wnioski. Wnioski

z tych badań powinny być wykorzystane

w projektach i licencjach dla naszego krajowe-

go przemysłu. Podsumowując – „nowy spa-

walnik” powinien być dobrym menadżerem,

Panie Profesorze, cieszę się, że po wielu

latach mogłam po raz drugi przeprowadzić

rozmowę na tematy istotne dla naszego śro-

dowiska spawalników. Bardzo dziękuję, że

znalazł Pan czas dla Czytelników Przeglądu

Spawalnictwa. Wiem, że nadal gra Pan

Profesor w tenisa i jeździ na nartach, a wolne

chwile poświęca malarstwu. Życzę więc dużo

zdrowia i sukcesów, ale też proszę o kolejne

spotkanie i dłuższą rozmowę.

Rozmawiała: Irena Wiśniewska

PRZEGLĄD SPAWALNICTWA 2–3/2007

•

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: