MEDIA interaktywne
1. Wstęp
2. Pojęcie komunikacji
4. media cyfrowe
5. media interaktywne
1. Technologie komunikowania się ludzi
W końcu XX wieku widać najwyraźniej, że uświadomienie sobie przemian sposobów i technologii komunikowania się ludzi - jednostek z jednostkami, jednostek z grupami społecznymi i grup społecznych z innymi grupami - pozwala zrozumieć niemal wszystkie drogi, jakimi postępował rozwój cywilizacyjny człowieka. To przecież zdolność komunikowania się przy pomocy symboli jest jedną z zasadniczych cech odróżniających nas od reszty świata zwierzęcego. Bez takiej zdolności: przekazywania, utrwalania i przenoszenia myśli, emocji, wartości nie powstałyby największe systemy religijne, filozoficzne, ideologiczne. Nie byłoby także sztuki, której związki z mediami - czyli technologicznymi i instytucjonalnymi środkami służącymi komunikacji w czasie i przestrzeni - w wieku XIX i XX okazały się wyjątkowo silne. I to niezależnie od poglądów, które sferę komunikacji medialnej chcą starannie oddzielić od komunikacji "wyższej", przede wszystkim artystycznej.Rozwojowi technologii komunikowania sprzyjały niejednokrotnie wynalazki niesłychanie od potrzeb komunikacyjnych odległe. Wynalazek prasy do wina okazał się zasadniczy dla Johannesa Gutenberga; odkrycie zjawisk związanych z elektrycznością (indukcji elektrycznej, elektromagnetyzmu, wszelkiego rodzaju elektrycznych źródeł światła - od łuku elektrycznego i żarówki Edisona po laser - a także zjawiska półprzewodnictwa itd.) uruchomiło w końcu XIX wieku istną lawinę wynalazków w sferze mediów.Z drugiej strony: wynalazkom medialnym sprzyjały zjawiska w rozmaitych sferach życia społecznego: rozwój bankowości, nasilenie rozmaitych - niekiedy gwałtownych i budzących grozę - niepokojów społecznych i politycznych wywołały zapotrzebowanie na bardzo szybką informację, której nie mogły zapewnić systemy komunikacji wykorzystujące gołębie pocztowe (tak startowała w latach 40. XIX w. pierwsza agencja prasowa Havasa), czy wolno poruszające się statki żaglowe lub - w końcu - parowe.Technologie medialne potrafiły także sprzyjać lub wręcz wywoływać zjawiska społeczne, polityczne, religijne: wynalazek druku niewątpliwie przyśpieszył ujawnienie się i błyskawiczny rozwój Reformacji, zaś o roli radia czy filmu w okresie I i II wojny światowej wiedzą prawie wszyscy. Niesłychanie zaawansowane techniki komunikacji w końcu XX wieku zmieniły oblicze świata tak dalece, że dziś trudno nawet znaleźć granice między realnością, a realnością taką, jaką widzą media. Dlatego m.in. współcześni teoretycy komunikowania mówią, że znaleźliśmy się w epoce "symulacji" świata.Prezentowana tu chronologia rozwoju mediów nie ocenia i nie wydaje wyroków. Pozwala jednak - dzięki zastosowaniu technik dostępnych jedynie w Internecie - pokazać m.in. współzależność tendencji ewolucyjnych w technikach medialnych: od pisma, poprzez media audialne i wizualne - po te, które wykorzystują "cyfrowe" widzenie rzeczywistości. Mariaż informatyki z mediami okazał się bowiem najlepszym z możliwych. Stworzył ludzkości takie pola możliwości, jakich wcześniej nie znała. Stworzył także i takie zagrożenia, z jakimi się wcześniej nie stykała.
Komunikowanie jest procesem porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji. Jego celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Proces ten odbywa się na różnych poziomach przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki
Komunikacja to wymiana informacji między jej uczestnikami. Nośnikami danych mogą być słowa (komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy, dźwięki czy też sygnały elektryczne albo fale radiowe. Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy.
Rozróżniamy odmienne płaszczyzny definiowania komunikacji:
· komunikacja jako transmisja informacji (przekazanie w prasie informacji o akcji otwartych drzwi u dealerów samochodów marki X, opublikowanie przez wydawnictwo katalogu „Zapowiedzi wydawnicze”),
· komunikacja jako percepcja przekazu (rozumienie przez adresata treści i intencji przekazu w postaci np. finansowania przez przedsiębiorstwo akcji charytatywnej
· komunikacja jako oddziaływanie (ludzi i instytucji na siebie – kształtowanie potrzeb i ukierunkowanie popytu poprzez kampanię reklamową),
· komunikacja jako łączenie (tworzenie wspólnoty – np. klub posiadaczy motocykli Harley Davidson),
· komunikacja jako interakcja (np. proces negocjacji handlowych, składanie zamówień za pomocą Internetu, poczty elektronicznej),
· komunikacja jako wymiana (przekazanie przez klienta swojej opinii sprzedawcy na temat produktu czy oferty firmy),
· komunikacja jako składnik procesu społecznego (np. kształtowania przez promocję zachowań społecznych w wielkiej skali w wyniku procesów globalizacji rynków, formowanie wizerunku firmy w opinii społecznej i świadomości znaczących segmentów i megasegmentów rynku).
Proces komunikacji, w ogólnym ujęciu, obejmuje trzy podstawowe aspekty:
· semantyczny (znaczeniowy),
· pragmatyczny,
· techniczny.
pozostające ze sobą we wzajemnych relacjach i uwarunkowaniach. Podstawowe znaczenie wydaje się mieć aspekt pierwszy. Wyraża on bowiem główną istotę komunikacji jako procesu łączności, wzajemnego informowania i porozumiewania się różnych podmiotów i równocześnie naturalną potrzebę uzyskiwania informacji zwrotnej, wyrażającej zarówno zrozumienie, akceptację, uznanie, czy też negację przekazywanych treści. Jest oczywiste, iż potrzeba ta w pierwszej kolejności dotyczy człowieka we wszystkich jego rolach i sytuacjach społecznych: nabywcy, konsumenta, przedsiębiorcy czy pracownika i struktury jego potrzeb, ale i równocześnie, w oparciu o swoistą personifikację – także i przedsiębiorstwa, a szerzej – każdej instytucji. O potrzebie komunikacji z rynkiem decyduje nie tylko autoteliczna wartość dialogu z nabywcami, lecz także, a może przede wszystkim, współczesny kształt gospodarki rynkowej, natężenie układów konkurencyjnych w poszczególnych, jeśli nie we wszystkich sektorach gospodarki, postępujący i pogłębiający się proces globalizacji gospodarki światowej, wyraźne przyspieszenie i nieustanne skracanie cyklu życia rynkowego produktów, ciągła rewolucja techniczna, gwałtowne przeobrażenia w instrumentarium technologii informacyjnej, dynamiczny rozwój różnorodnych form interaktywnych mediów, prowadzące do ukształtowania się otwartego społeczeństwa informacyjnego.
Aspekt pragmatyczny wyraża się w identyfikacji i sposobie rozumienia odbieranych treści, informacji, obrazów, sygnałów i intencji nadawcy, a także – biorąc pod uwagę instrumentalny, celowościowy charakter komunikacji przedsiębiorstwa z rynkiem – kształtowaniu zachowań i postaw rynkowych odbiorców poprzez instrumenty promocji, wykorzystane przez nadawcę (przedsiębiorstwo). Natomiast trzeci aspekt komunikacji – techniczny, obejmuje zarówno materialny charakter środków przekazu informacji jak i kanały i formy przepływu i ich różnorodne właściwości. Do tego ostatniego nawiązują ujęcia cybernetyczne. W cybernetyce bowiem, komunikacja oznacza przede wszystkim „technikę przenoszenia informacji między układem a otoczeniem lub pomiędzy dwoma (lub większą liczbą) układami”.
Dla potrzeb klasyfikacji można wyróżnić – w nawiązaniu do propozycji D. Hoffman I T. Novaka – trzy uproszczone modele komunikacji:
· model komunikacji interpersonalnej,
· model komunikacji masowej,
· model komunikacji w hipermedialnym środowisku komputerowym.
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA - oparta jest na kontakcie osobistym.
Komunikacja interpersonalna od wielu lat stanowi obiekt zainteresowania psychologów, socjologów oraz lingwistów. Wzajemne komunikowanie się jest podstawowym czynnikiem kształtującym wszelkie stosunki społeczne. Mechanizm porozumiewania się obejmuje różnorodne symbole i środki ich wyrażania, przekazywane zarówno w czasie jak i przestrzeni Można zauważyć, że większość badań i analiz, związanych z tym zagadnieniem, koncentruje się wokół tzw. kontaktów “twarzą w twarz”. Istnieją jednak formy komunikacji interpersonalnej, w których pewnego rodzaju informacje są bardzo ograniczone (np. rozmowa telefoniczna) lub całkowicie niedostępne (m. in. listy). Komunikacja za pośrednictwem sieci komputerowych należy właśnie do tej grupy, bowiem porozumienie odbywa się tutaj wyłącznie na płaszczyźnie „tekstowej”. Jednak interakcje tego rodzaju, nawet te pozbawione możliwości kontaktu osobistego, często wychodzą poza granice formalnej wymiany informacji i przeradzają się w różnego rodzaju relacje emocjonalne.
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą. Jest to proces, który zachodzi nieustannie, bowiem przez cały czas swoją postawą ciała, mimiką, gestykulacją, no i wreszcie słowami przekazujemy określone informacje. Istotę tej komunikacji stanowi określenie „jeden do jeden”. Komunikacja interpersonalna z biegiem lat ewoluowała i występują także szersze relacje, tj. „kilku do kilku” lub „wielu do wielu”. Relacja „jeden-do-jeden” nie wyczerpuje wszystkich form komunikacji interpersonalnej.
Jednak, aby można było mówić o istnieniu komunikacji muszą istnieć 3 ogniwa:- nadawca, czyli osoba, która przesyła określoną informację; - odbiorca, czyli osoba, do której daną informację kierujemy;- kod, czyli sposób przekazu tej informacji – obraz, gest, słowo etc.Wiele nieporozumień w relacjach interpersonalnych jest wynikiem złej komunikacji. Niewłaściwe odczytanie intencji z jednej strony, zawoalowane oczekiwania z drugiej oto trudności, których doświadcza niemal każdy z nas w codziennych rozmowach. O efektywnej komunikacji można mówić wówczas, kiedy treść wypowiedzi jest zrozumiana zgodnie z intencjami nadawcy przekazu.W celu pełniejszego poznania istoty komunikacji warto zastanowić się nad procesami i mechanizmami, które leżą u podłoża każdej rozmowy.
Podstawowa sekwencja:Myśl- na wstępie w umyśle nadawcy pojawia się określona myśl. Kodowanie- następuje w momencie przekształcenia treści pisanej na wiele gestów i symboli. Proces ten jest konieczny, gdyż komunikat przekazuje często jedna osoba, która stara się być zrozumiana dobrze przez swoich słuchaczy. Odkodowanie- następuje w momencie przekształcenia komunikatu przez słuchacza, który stara się go zrozumieć. Odbywa się ono w dwu etapach: w pierwszym odbiorca otrzymuje komunikat w drugim zaczyna go przetwarzać. Wpływ na to ma własna ocena użytych symboli oraz doświadczenie /ludzie słyszą to, co chcą usłyszeć/. Sprzężenie zwrotne - jest to odwrócenie komunikacji, w którym to wyrażamy reakcję na komunikat nadawcy. Możemy wyróżnić dwa typy sprzężeń zwrotnych: pierwszy to bezpośrednie wyrażenie np.: potakiwanie głową lub drugie pośrednie owocujące np.: wzrostem efektywności pracy. W momencie, gdy sprzężenie zwrotne jest silniejsze to proces komunikowania się jest lepszy.W procesie odkodowywania przekazu doniosła rolę odgrywa zarówno sama jej treść jak również jej kontekst. Na treść wypowiedzi składają się poszczególne słowa. Przy wykorzystaniu określonych reguł gramatycznych łączy się je w semantyczne frazy. Poszczególne osoby w sobie właściwy sposób posługują się językiem, budują wypowiedzi oraz dokonują ich interpretacji.Na kontekst wypowiedzi składają się: ton głosu, kontakt wzrokowy, mowa ciała. Wszystkie te elementy określa się mianem ekspresji niewerbalnej.
2. KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA - jedno - lub dwustronna.KOMUNIKACJA JEDNOSTRONNA (od nadawcy do odbiorcy, bez sprzężenia zwrotnego) zabiera mniej czasu i jest bardziej uporządkowana. Komunikacja ta jest skuteczna w przypadku drobnych i prostych spraw.
Komunikacja interpersonalna. Model komunikacji interpersonalnej
Komunikacja jednostronna (jednokierunkowa) charakteryzuje się przepływem informacji od nadawcy do odbiorcy (odbiorców), przy czym nie występuje sprzężenie zwrotne (feedback).
Proces komunikacji przebiega według następującego modelu
Podstawowe Sekwencje komunikacji jednostronnej
Do aktu komunikacji dojdzie jedynie wtedy, gdy spełnione zostaną następujące warunki:
· informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron,
· zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji,
· przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum),
· przekaz spotka się z odbiorem,
· informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy,
KOMUNIKACJA MASOWA
Komunikacja masowa występuje, gdy w pokonywaniu różnic przestrzennych i czasowych w celu dotarcia do szerokiego kręgu odbiorców wykorzystuje się środku masowego przekazu (telewizję, radio, Internet). Istotę stanowi określenie „jeden do wielu”.
Komunikacja masowa = komunikacja interpersonalna
W komunikacji masowej przy pomocy tradycyjnych mass mediów takich jak prasa, radio i telewizja uzyskanie relacji zwrotnej jest niemożliwe lub w znacznym stopniu ograniczone. Środki masowego przekazu charakteryzują się brakiem sprzężenia zwrotnego poprzez medium. Dialog z adresata z nadawcą przekazu umożliwiają jedynie inne narzędzia lub sposoby komunikacji (np. poczta, telefon lub osobista wizyta w siedzibie nadawcy). W związku z tym jest to proces uciążliwy i kosztowny w realizacji. Publiczność tradycyjnych mediów masowych jest generalnie anonimowa dla nadawców i reklamodawców. Trudno jest precyzyjnie określić poziom oglądalności i co się z tym wiąże oszacować koszty dotarcia do potencjalnych nabywców.
Model ten, zgodnie z logiką komunikacji masowej, zakłada kierowanie przekazu do szerokiej publiczności. Jest to komunikacja jednostronna. Zwraca przy tym uwagę brak symetrii sprzężenia zwrotnego, lub jego ograniczony charakter. W modelu komunikacji masowej adresat ma bardzo ograniczoną, lub nawet nie ma w ogóle, możliwości udzielenia odpowiedzi za pośrednictwem tych mediów, przez które otrzymał przekaz. Wyklucza więc interakcję uczestników procesu komunikacji. Odbiorca odczytuje przekaz bez udziału nadawcy i nie może udzielić natychmiastowej odpowiedzi. Nadawca nie może więc wpływać bezpośrednio i wprost na zachowanie adresata i stwarzać tzw. powinności zakupu. Model ten syntetyzuje charakterystyki omówionych wcześniej propozycji teoretycznych, podkreślając jednokierunkowość przekazu, brak natychmiastowego i symetrycznego sprzężenia zwrotnego oraz znaczącą, wielowymiarową rolę mediów w kształtowaniu zachowań rynkowych nabywców w dużej skali. W myśl tych reguł są realizowane medialne kampanie reklamowe przedsiębiorstw.
Relacja „jeden-do-jeden” i „jeden do wielu” nie wyczerpuje wszystkich form komunikacji interpersonalnej. Ma ona bowiem charakter szerszy, obejmujący także relacje „kilku-do-kilku”, a nawet „wielu-do-wielu”, dalekie jednak od komunikacji masowej.
KOMUNIKACJA DWUSTRONNA (z feedbackiem) jest już bardziej czasochłonna, za to za jej pomocą osiąga się większą dokładność. Może być (i często jest) chaotyczna. W przypadku komunikacji dwustronnej odbiorcy są pewniejsi prawidłowego odbioru, choć - w pewnych przypadkach - nadawcy mogą uznać, że są atakowani. Komunikacja dwustronna jest dobrym rozwiązaniem w przypadku bardziej skomplikowanych problemów, wymagających dokładnego zrozumienia.
Komunikacja dwustronna charakteryzuje się wystąpieniem dwukierunkowego przepływu informacji zarówno od nadawcy do odbiorcy, jak i poprzez sprzężenie zwrotne od odbiorcy do nadawcy. Reakcja odbiorcy jest zazwyczaj opóźniona w czasie
Nadawca
nadawca > kodowanie > kanał komunikacji > dekodowanie > odbiorca
· odbiorca przekaże nadawcy informację zwrotną.
Sprzężenie zwrotne jest odpowiedzią odbiorcy na odebrany przekaz. Wyraża jego reakcję, kształtowaną przez sposób odkodowania, zrozumienie, przyswojenie wycenę wartości (atrakcyjności) komunikatu. Istnienie sprzężenia zwrotnego świadczy o transakcyjnym i interaktywnym charakterze komunikowania. Ta ostatnia cecha może mieć różny charakter i ujawniać się w różnych horyzontach czasowych, zależnie także od typu komunikowania. W procesach komunikacji bezpośredniej (np. w procesach sprzedaży detalicznej czy świadczenia usług), jest to sprzężenie natychmiastowe, natomiast w komunikacji pośredniej, medialnej, może być ono wydłużone w czasie.
Formy komunikacji
Proces komunikacji interpersonalnej może odbywać się w formie:- komunikacji werbalnej (słownej),- komunikacji niewerbalnej (bezsłownej).
Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie. Sprowadza się ona do tego, iż przekazując komunikaty używamy słów. Rozmawiając z drugą osobą - używamy słów.
Komunikacja pionowa (płynąca w górę i w dół) dotyczy najczęściej komunikatów formalnych przepływających pomiędzy pracownikami i ich przełożonymi w celu osiągania założonych celów, przekazania informacji i poleceń, a także zasygnalizowania spraw wymagających szczególnej uwagi lub rozwiązania problemu
Z komunikacją poziomą mamy do czynienia wówczas, gdy przebiega ona między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełniącymi funkcje na tym samym poziomie. Komunikacja ta może mieć charakter formalny i nieformalny.
Komunikacja niewerbalna nie posługuje się słowami i nie używa słów do przekazywania informacji.
Składniki komunikacji niewerbalnej
...
spodpowieki