23.02.docx

Historia psychologii wg Trojana

23.02

·         Psychologia jest jedną z najstarszych i najmłodszych dziedzin nauki

(z jednej strony psychologia, a właściwie stawiane przez nią pytania towarzyszą ludziom od wieków, od czasów antycznych, jednak psychologia jako dziedzina nauki ma niespełna 200 lat)

POCZĄTEK OPOWIEŚCI?

·         Początki refleksji o ludzkiej naturze sięgają Vw. pne. Platon i Arystoteles zajmowali stanowisko w sprawie pamięci, motywacji, myślenia, percepcji, czy nawet zaburzeń zachowania

·         możemy patrzeć na psychologię jako dziedzinę, która wyłoniła się z filozofii, medycyny, fizjologii i in, blisko 200 lat temu (XIXw.)

·         Pytania były te same, o naturę człowieka i zachowania, inne były podejścia, techniki i metody

·         zasadnicza zmiana nastąpiła wtedy, gdy do pytań stawianych od wieków, zastosowano metody znane już w medycynie, biologii, fizyce i nnych dziedzinach nauki

·         jest to więc w dużej mierze opowieść o rozwijaniu narzędzi, metod i technik dążących do większej precyzji i obiektywności przy udoskonalaniu pytań i treści odpowiedzi.

(Pytania o naturę człowieka są „wieczne”, ale techniki i metody jej badania pojawiły się dopiero z powstaniem psychologii rozumianej jako nauka)

PUNKT „ZERO” – XIX w.

·         Większość nauk matematycznych, przyrodniczych nie prowadzi w ogóle zajęć z hist swej dziedziny

·         Przedmiot hist psych jest powszechny i praktycznie obowiązkowy na większości wydz psych na świecie, a pierwszy taki kurs miał miejsce już w 1911r.

HISTORIA PSYCHOLOGII

·         Obecnie stanowi osobną dziedzinę

·         1965 pierwsze czasopismo tej natury, Journal of the History of the Behavioural Science

·         w 1969 założono International Society of the History of the behaviour and social science

·         od 1985 nagrywa się wspomnienia wszystkich byłych przewodniczących i dyrektorów American Psychology Assiociation

·         Od 1998 wydawany jest kwartalnik History of Psychology

DLACZEGO?

·         Bo nie ma teorii, metody, ani definicji w psych, która byłaby powszechnie akceptowana przez całe środowisko psychologów. Istnieje ogromna różnorodność, rozbicie i podziały, które w dodatku na pierwszy rzut oka mają niewiele ze sobą wspólnego… jedynym łączącym, a nie dzielącym je obszarem jest historia

·         To, co wydaje się chaosem może być uporządkowanym, bo przeszłość wpływa na teraźniejszość

OPOWIEŚĆ O HISTORII

·         Historia jest fascynującą opowieścią, pełną dramatów, tragedii, prób, błędów, bohaterstwa, ewolucji

·         jest opowieścią o ludziach i o czasach w których żyli

·         może stanowić studia nad zachowaniem tych, którzy na stałe zapisali się w annałach jako twórcy teorii i metod

23.02

·         1955 została opublikowana pierwszy raz Wechsler Adult Intelligence Scale

·         http://www.cwu.edu/-warten/today.html

24.02

·         w 1409 powstał w Walencji Hostpital de Nuestra Doňa Santa Maria de los Inocentes (dla umysłowo chorych)

JAK BADAĆ HISTORIĘ?

·         Historiografia – zasady, techniki i metody badań historycznych

·         Posługujemy się metodami historycznymi do opisu i rozumienia rozwoju psych

·         dane historyczne – na ich podstawie historyk dokonuje rekonstrukcji przeszłości, życia osób, te dane różnią się od danych społecznych czy przyrodniczych.

DANE MOGĄ BYĆ UTRACONE LUB UTAJNIONE

·         1984 odkryto rozprawy Hermana Ebbinghausa, który zmarł 75 lat wcześniej (1850 - 1909)

·         Najnowsze dane dot. twórczości K. Darwina zostały odkryte ponad 100 lat po jego śmierci – w 1990r.

·         Przy publikowaniu korespondencji dobrano listy tak, by przedstawić Junga w korzystnym świetle. Słowa Junga zostały usunięte lub zmienione tak, by były wygodne dla jego uczniów i bliskich. Niepochlebne treści zostały usunięte

·         Pierwszy biograf Freuda pisał: „obawiam się, że Freud brał więcej kokainy niż powinien, choć nie wspominam o tym w mojej książce o nim”

·         Freud zmarł w 1939r.

·         Od czasu jego śmierci wiele listów i rękopisów zostało udostępnionych.

·         Duży zbiór jest w bibliotece kongresu w Waszyngtonie od 1998. Jednak spadkobiercy zastrzegli, powołując się na dobro pacjentów i ich rodzin, że

·         2013

·         2032

·         2102 (dopiero wtedy zostaną opublikowane niektóre z listów Freuda)

DANE ZNIEKSZTAŁCONE W PRZEKAZIE

·         traduttore traditore – tłumacz jest kłamcą

·         Freud opisuje swą koncepcję, nie posługując się terminami łacińskimi id, ego, superego

·         posługiwał się jęz. niemieckim

o        id = niem. Es – to, ono

o        ego = Ich, ja

o        superego = Űber-Ich – „nad-ja”

·         Inny freudowski termin został przetłumaczony na wiele jęz jako swobodne skojarzenia, co sugeruje związek między jedną myślą a drugą, podczas gdy w oryginale Freud pisał jako Einfall, co trzeba tłumaczyć jako wtargnięcie, najazd

DANE STRONNICZE

·         Freud i jego pierwsi biografowie malowali obraz męczennika, wizjonera, który za życia był pogardzany przez medyczny i psychiatryczny establishment

·         tymczasem prawda była inna. teoria Freuda nie była lekceważona za jego życia. jego idee były akceptowane i wywierały przemożny wpływ na młodsze pokolenie, a jego praktyka zawodowa kwitła

·         Skinner tak opisuje swoje studenckie życie na harvardzie:

·         Wstawałem o 6.00 rano. uczyłem się do śniadania. Szedłem na wykłady (..) nie mając więcej wolnego czasu niż 15 min, nie umawiałem się na randki itd.

·         Jego kolega ze szkoły, Bjork, wspomina: Skinner kończył pracę w laboratorium wcześniej niż inni, spędzał popołudnia na ping pongu

·         w 1979 roku Skinner powiedział: „wspominałem postawę, a nie życie, jakie naprawdę wiodłem”

·         Im dłużej studiuję ludzki charakter, tym bardziej się przekonuję, że wszystkie świadectwa, wszystkie wspomnienia są w mniejszym czy większym stopniu oparte na złudzeniach (…)

CZYNNIKI KONTEKSTOWE

·         psych jest częścią szerszej kultury, wpływają na nią różne siły zew, kształtujące jej charakter i nadające jej kierunek

·         Zeitgeist – intelektualny lub kulturowy klimat, duch czasów

WARUNKI EKONOMICZNE

·         Zająłem się psychologią stosowaną, żeby zarabiać na życie – Hollingworth

·         w XIX w psych była nauką eksperymentalną w 1900 roku w  USA było 3x więcej doktorów psych niż laboratoriów

·         Zarówno tam jak i w Europie jednostki badawcze poświęcone psychologii musiały drastycznie walczyć o fundusze na początku XX w. trzeba było przekonać władze uczelni, że psych może być praktyczna, gdyż jako najmłodsza nauka dostawała najmniejsze wsparcie. przekonywano władze  ze może być przydatna w rozwiązywaniu problemów społecznych, edukacyjnych i zawodowych

·         w USA dokładał się do tego przyrost emigracyjny

WOJNA ŚWIATOWA

·         to kolejny czynnik przyspieszający rozwój psychologii stosowanej, rozpoczęła się era testów psych, doboru osób do zadań i tzw. psychologia inżynieryjna

·         I wojna świat wpływała na poglądy np. Freud uznał agresję za znaczący czynnik motywacyjny w strukturze osobowości człowieka

·         II Wojna Światowa wpłynęła na zahamowanie rozwoju europejskiej psychologii. Od lat 30 wielka fala emigracji z Austrii i Niemiec do USA

DYSKRYMINACJA

·         Od początku XX wieku kobiety miały ograniczony dostęp do studiów, w tym psychologicznych. Nawet jeśli były dobrze wyedukowane i sporadycznie dostawały etaty na uczelniach to i tak miały słabsze pozycje i gorsze uposażenia.

·         Za ważne prace nad rozwojem percepcji Eleanor Gibson otrzymała wyróżnienie od APA oraz kilka honorowych doktoratów

·         Gdy złożyła podanie na uniwersytet w Yale,  szef laboratorium naczelnych zapowiedział, że nie wpuści kobiety do swej placówki. Nie mogła korzystać z seminariów, biblioteki i stołówki

·         Taka sytuacja utrzymywała się przez następne 30 lat

·         Sandra Scar – psych rozwojowy wspomina rozmowę kwalifikacyjną na Uniwersytecie Harvarda prowadzoną przez Gordona Allporta (1897 - 1967) w 1960

·         75% z was wychodzi za mąż, rodzi dzieci i nigdy nie zdobywa stopni naukowych, a pozostała część nie wykazuje żadnych zdolności

·         Julian B. Rotter (Żyd) musiał zaczynać karierę w szpitalu, blokowano jego karierę uniwersytecką

·         Abraham Maslow był namawiany przez kadrę uniwersytetu na zmianę imienia na „coś mniej żydowskiego”

·         Francis Cecil Summer, gdy zapisał się na uniwersytet Clarka, postawiono osobny stół w stołówce

·         W 1920r. jako pierwszy czarnoskóry zrobił doktorat z psychologii

HISTORIA NAS IGNORUJE

·         „Historia takiej dziedziny, jak psychologia, pociąga za sobą opisywanie głównych odkryć, naświetlanie kwestii pierwszeństwa i identyfikowanie wielkich indywidualności w kontekście narodowego lub międzynarodowego Zeitgeist. Ci którzy wykonują codzienną pracę związaną z daną dyscypliną, przypuszczalnie nie skupią na sobie uwagi (…)”

Pate i Wertheimer, 1993

DWIE KONCEPCJE HISTORII

·         koncepcja personalistyczna zakłada, że to ludzie tworzą historię. Wybitne jednostki oddziaływają na innych i na czasy, w których żyją.

·         koncepcja naturalistyczna – pogląd, że zmiana w historii nauki jest dziełem Zeitgeist który sprawia, że kultura jest wrażliwa na pewne idee, a na inne nie.

·         Prace Georga Mendla czekały 35 lat na odkrycie

·         Robert Whytt w 1763 roku ogłosił pojęcie reakcji warunkowej. Zastosował je i przeszedł do historii Ivan Pavłow

·         W latach 70. John Garcia usiłował opublikować wyniki badań kwestionujące teorie uczenia na zasadzie (S-R) bodziec – reackja. Nie chciano opublikować, długo przeleżały, a potem opublikował je w gorszych, niskonakładowych pismach i ich wpływ na rozwój nauki był słabszy i opóźniony