Tygodnik BBN nr 109 25–31 października 2012 r.pdf

TYGODNIK BBN

PRZEGLĄD INFORMACJI

O BEZPIECZEŃSTWIE NARODOWYM

W R A Z Z K O M E N T A R Z E M

N u m e r 1 0 9

25–31 października 2012 r.

• Projekt budżetu UE na lata 2014–2020

•

Wybory na Ukrainie

• Wizyta Sekretarza Rady Bezpieczeństwa Narodowego

Mongolii

Pierwsze czytanie prezydenckiego projektu ustawy o

zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej

oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

•

Kolegium redakcyjne : Zdzisław Lachowski

(przewodniczący), Marek Ajnenkiel, Czesław Juźwik,

Krzysztof Liedel, Jarosław Padzik, Paweł Pietrzak

Redaktor naczelny: Zdzisław Lachowski

Redaktor prowadzący: Marek Ajnenkiel

Redaktorzy : Kamil Sobczyk, Katarzyna Przybyła

W przygotowaniu komentarzy uczestniczyli :

Bartosz Cichocki

Paweł Świeżak

Dominik Jankowski

Jarosław Padzik

Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

Departament Analiz Strategicznych

Wydział Monitoringu Informacji o Bezpieczeństwie

ul. Karowa 10, 00-315 Warszawa,

tel. + 48 22 695 18 77, faks + 48 22 695 18 63

e-mail: wmiob@bbn.gov.pl, bbn@bbn.gov.pl

www.bbn.gov.pl

TYGODNIK BBN Nr 109

STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA

Projekt budżetu UE na lata 2014–2020

29 października 2012 r. Cypr, sprawujący prezydencję w Radzie Unii

Europejskiej, przedstawił projekt wieloletnich ram finansowych UE na lata 2014-

2020. W porównaniu z wcześniejszą propozycją Komisji Europejskiej, która

zakładała wydatki UE w wysokości 988 mld euro, projekt złożony przez

prezydencję cypryjską przewiduje oszczędności sięgające 50 mld euro 1 .

Zaproponowany przez Cypr projekt budżetu UE jest próbą pogodzenia

interesów płatników netto do budżetu UE (m.in. Niemiec, Wielkiej Brytanii,

Francji, Holandii, Austrii, Szwecji i Danii) oraz państw, które są jego

beneficjentami (m.in. Polski, Czech, Węgier, Słowacji, Bułgarii i Rumunii).

Płatnicy netto do tej pory opowiadali się za redukcją budżetu unijnego w latach

2014-2020 o 100-150 mld euro w porównaniu z propozycją Komisji

Europejskiej. W takim przypadku największe redukcje dotknęłyby funduszy

przeznaczanych na politykę spójności UE, a w dalszej kolejności na wspólną

politykę rolną.

Przyjęcie ograniczeń na poziomie proponowanym przez płatników netto

negatywnie wpłynęłoby na pozycję polityczno-ekonomiczną Polski w UE oraz jej

konkurencyjność gospodarczą względem lepiej rozwiniętych państw unijnych.

W interesie RP leży utrzymanie na niezmienionym poziomie wydatków przede

wszystkim na unijną politykę spójności, która w dużym stopniu wpływa na

zmniejszenie dysproporcji ekonomicznych między krajami Europy Zachodniej

a krajami Europy Środkowo-Wschodniej. W interesie całej Unii leży zwiększanie

konkurencyjności gospodarczej wewnątrz wspólnoty, która w długim okresie

przyczyni się do stabilizacji pozycji UE na arenie międzynarodowej. Kryzys

finansowy w strefie euro i problem zbytniego zadłużenia w niektórych

państwach członkowskich nie jest bowiem pokłosiem ich nadmiernych wpłat do

budżetu UE (ok. 1 proc. PBK wszystkich państw członkowskich), ale

prowadzenia wadliwej polityki wewnętrznej. Poprawa sytuacji gospodarczej na

Starym Kontynencie wymagać będzie zatem reform gospodarczych w państwach

członkowskich, a także dalszego pogłębienia integracji gospodarczej. Temu

ostatniemu służyć będzie m.in. pakt fiskalny, do którego przystąpiła także

Polska.

Mogłoby się wydawać, że budżet UE nie ma bezpośredniego wpływu na

Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony, gdyż wydatki obronne pochodzą

z budżetów narodowych. Jednak ewentualne zmniejszenie wieloletnich ram

finansowych grozi – w szczególności państwom-beneficjentom – spadkiem

wzrostu PKB, co najprawdopodobniej bezpośrednio wpłynie na wartości środków

przeznaczanych na modernizację sił zbrojnych.

TYGODNIK BBN Nr 109

STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA

Wybory na Ukrainie

31 października 2012 r. ukraińska Centralna Komisja Wyborcza podała, że

wybory parlamentarne na Ukrainie, które odbyły się 28 października 2012 r.,

wygrała rządząca Partia Regionów zdobywając ok. 30,5 proc. głosów. Po

podliczeniu ponad 97,4 proc. oddanych głosów drugie miejsce zajmowała

opozycyjna koalicja Ojczyzna byłej premier Julii Tymoszenko, uzyskując 25,3

proc. głosów. Na trzecim miejscu uplasowała się partia Uderzenie (UDAR,

Ukraiński Demokratyczny Alians na rzecz Reform) Witalija Kliczki, którą poparło

ok. 13,9 proc. wyborców, natomiast na czwartym miejscu Komunistyczna Partia

Ukrainy z 13,5 proc. głosów. Do parlamentu dostała się także nacjonalistyczna

partia Wolność – 10,3 proc. Frekwencja wyniosła 58 proc. i była najniższa

w historii niepodległej Ukrainy 2 .

Członkowie misji obserwacyjnej OBWE na Ukrainie podczas

poniedziałkowej konferencji prasowej sformułowali wiele zastrzeżeń wobec

prawidłowości procedury wyborczej, oceniając, że niektóre aspekty wyborów są

krokiem wstecz w porównaniu z poprzednimi wyborami parlamentarnymi oraz

prezydenckimi. Do największych uchybień zaliczyli nadużywanie swojej pozycji

przez partię władzy, brak przejrzystości w finansowaniu poszczególnych partii i

kandydatów, brak równego dostępu do mediów, wadliwy system formowania

składu komisji wyborczych, uniemożliwienie kandydowania liderom opozycji

oraz nieskuteczny tryb zgłaszania naruszeń praw wyborców. Samo głosowanie

oceniono natomiast jako spokojne i przebiegające sprawnie 3 .

Wydaje się mało prawdopodobne, aby zwycięstwo rządzącej Partii

Regionów (PR) zostało nad Dnieprem podważone, gdyż jej przewaga

w głosowaniu na listy partyjne jest nazbyt wyraźna. Poza tym bardzo dobry

wynik zanotowali sprzymierzeni z PR komuniści. Należy się spodziewać, że PR

zwycięży również w okręgach jednomandatowych (pochodzić z nich będzie

połowa deputowanych do Rady Najwyższej). W efekcie prezydent Wiktor

Janukowycz otrzyma dużą swobodę w konstruowaniu rządu. Potencjał do

zorganizowania ulicznych protestów przez opozycyjną Ojczyznę ogranicza dobry

wynik partii kanalizujących protest – Uderzenia Witalija Kliczki i Komunistycznej

Partii Ukrainy.

Najwięcej zaniepokojenia na Zachodzie wywołuje jednak nie wynik

głosowania, a wątpliwości co do demokratycznego charakteru procedury

wyborczej. Jeszcze przed wyborami wiele sceptycyzmu w tej kwestii wyraziły

wysoka przedstawiciel UE do spraw polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

Catherine Ashton i sekretarz stanu USA Hillary Clinton we wspólnym artykule

opublikowanym na łamach „The New York Times” 4 . Nie ulega wątpliwości, że

„pomarańczowa" opozycja nie miała równych szans ze względu na uwięzienie jej

liderów i ograniczony dostęp do środków masowego przekazu. Niezależni

obserwatorzy mówią o kupowaniu głosów, wydłużeniu terminu głosowania,

głosowaniach poza lokalami wyborczymi, kursujących autobusach z „wyborcami”

itp. Eksperci zauważają jednak, że niezależnie od nieprawidłowości wyborczych,

oficjalne wyniki oddają w przybliżeniu układ sił politycznych na Ukrainie.

Rozpatrując toczące się nad Dnieprem wybory w kontekście strategicznym,

należy stwierdzić, że nie przesądzą one o zasadniczym kierunku procesu

TYGODNIK BBN Nr 109

STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA

transformacji Ukrainy. Istotne jest to, że Partia Regionów nie będzie miała liczby

mandatów koniecznych do zmiany konstytucji.

Wizyta sekretarza Rady Bezpieczeństwa

Narodowego Mongolii

28-29 października 2012 r. na zaproszenie szefa Biura Bezpieczeństwa

Narodowego Stanisława Kozieja wizytę w Polsce złożył sekretarz Rady

Bezpieczeństwa Narodowego Mongolii Cagaandarijn Enchtuwszyn. Ministrowie

S. Koziej i C. Enchtuwszyn podpisali memorandum o współpracy BBN

i Sekretariatu Rady Bezpieczeństwa Narodowego Mongolii. Przewiduje ono m.in.

prowadzanie konsultacji między obiema instytucjami oraz określa ich zakres

tematyczny 5 .

W trakcie rozmów szef BBN S. Koziej podkreślił sukcesy Mongolii

w ostatnich latach: dobrze funkcjonujący system demokratyczny oraz

kilkunastoprocentowy wzrost gospodarczy. Zwrócił też uwagę, że osiągnięcia te

udało się zrealizować w trudnym otoczeniu strategicznym. Mongolia, granicząca

z Rosją i Chinami, określa swoją strategię jako „poszukiwanie trzeciego

sąsiada” (patrz Koncepcja Bezpieczeństwa Narodowego Mongolii z 2010 r.)

i w jej ramach stara się aktywnie rozwijać relacje z państwami UE i NATO. W

wymiarze bezpieczeństwa elementem realizacji tej strategii jest udział sił

mongolskich w misjach stabilizacyjnych pod egidą ONZ i NATO oraz w tzw.

koalicji chętnych. W marcu 2012 r. Mongolia jako pierwsze państwo partnerskie

podpisała Indywidualny Program Partnerstwa i Współpracy z NATO.

Wizyta w Warszawie delegacji mongolskiej, w skład której weszli wysocy

rangą urzędnicy resortu obrony i innych agend odpowiadających za

bezpieczeństwo, stanowiła wartościową okazję do wzmocnienia kontaktów obu

państw m.in. w zakresie współpracy wojskowej. Na wyróżnienie w tej ostatniej

dziedzinie zasługują wspólna realizacja zadań w Iraku w połowie pierwszej

dekady XXI w., kiedy to kontyngent mongolski wchodził w skład Wielonarodowej

Dywizji Centrum-Południe, którą dowodziła Polska, współpraca wyższych szkół

wojskowych oraz perspektywy współpracy w procesie modernizacji Mongolskich

Sił Zbrojnych.

Przedmiotem rozmów w siedzibie BBN były także kwestie bezpieczeństwa

regionalnego, w tym zagrożeń dla Azji Środkowej w kontekście zakończenia

misji ISAF w 2014 r. i aktywizacji ruchów ekstremistycznych w tym regionie.

Ministrowie S. Koziej i C. Enchtuwszyn wymienili także opinie na temat

planowania strategicznego. Szef BBN podzielił się doświadczeniami, które

wynikają z zakończonego w sierpniu 2012 r. Strategicznego Przeglądu

Bezpieczeństwa Narodowego.

TYGODNIK BBN Nr 109

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: