STOPA CUKRZYCOWA
Własne doświadczenia w leczeniu stopy cukrzycowej
Jacek Mikosiński
50% amputacji kończyn dolnych w Polsce jest konsekwencją występowania stopy cukrzycowej
(K. Jagodziński)
Funkcje stopy
Funkcja podporowa
Funkcja dynamiczna - w mechanice ruchu
Funkcja informatyczna
Exteroreceptory
Proprioreceptory
Planoreceptory
Stopa - tętnice
Grzbietowa stopy - piszczelowa przednia
Tętnica grzbietowa śródstopia
Tętnica podeszwowa głęboka
Tętnice stępowe przyśrodkowe i boczne
Tętnica łukowata
Tętnice grzbietowe śródstopia
Tętnice grzbietowe palców
Tętnice stopy
Tętnica podeszwowa
Tętnica przyśrodkowa powierzchowna i głęboka
Tętnica boczna
Tętnica łuku podeszwowego
Tętnice śródstopia podeszwowe
Tętnice podeszwowe palców
Zmiany patologiczne w stopie cukrzycowej
1- naczynia
2- nerwy
3 - skóra
4 - mięśnie
5 – kości
Zmiany w obrębie unaczynienia:
miażdżyca tętnic,
stwardnienie tętniczek,
niedrożność tętnic i tętniczek,
niedokrwienie tkanek miękkich i kości stopy z tworzeniem ognisk martwicy nie zakażonej lub zakażonej.
Zmiany dotyczące unerwienia stopy:
utrata lub zaburzenia czynności unerwienia czuciowego (zmniejszenie lub utrata czucia bólu, temperatury, dotyku, wibracji),
ruchowego (upośledzenie regulacji przepływu krwi przez stopę - otwarcie połączeń tętniczo-żylnych ze zwiększeniem przepływu przez tętnice i tętniczki oraz zmniejszeniem przepływu przez łożysko włośniczkowe tkanek stopy),
zaburzenia trofiki stawów (powstanie zniekształceń typu stawów Charcota, upośledzenie pocenia).
Zmiany w obrębie skóry:
skóra blada lub bladosina,
ścieńczała,
sucha,
pękająca,
niesprężysta,
zanik owłosienia skóry,
zaburzenia wzrostu paznokci,
modzele,
ogniska martwicy i owrzodzenia,
zakażenie owrzodzeń.
Zmiany w obrębie mięśni:
osłabienie siły,
zmiany napięcia,
zaniki,
przykurcze (przewaga prostowników).
Zmiany w obrębie kości:
zanik kości,
ogniska martwicy jałowej lub zakażonej,
zniekształcenia.
Przyczyny objawów stopy cukrzycowej
niedokrwienie spowodowane miażdżycą i mikroangiopatią
neuropatia stopy
zakażenie
Podział kliniczny stopy cukrzycowej
zespół stopy cukrzycowej niedokrwiennej
zespół stopy cukrzycowej neuropatycznej
zespół stopy cukrzycowej mieszanej
Stopa cukrzycowa niedokrwienna różnicowanie
Objawy stopy cukrzycowej niedokrwiennej(badanie podmiotowe)
Chromanie przestankowe
Bóle spoczynkowe
Ostre przeszywające bóle zależne od niedokrwienia nerwów
Wczesne objawy stopy cukrzycowej niedokrwiennej
cienka, sucha skóra (dyshydroza)
zanik tkanek miękkich
zanik włosów na skórze stopy
skłonność do powstawania pęknięć na skórze pięt i innych wyniosłościach w obrębie stopy
słabo wyczuwalne lub niewyczuwalne tętno na tętnicy grzbietowej oraz piszczelowej tylnej
wydłużenie czasu wypełniania żylnego powyżej 20 sekund
zasinienie palców lub całych stóp po opuszczeniu kończyn dolnych
bladość stóp po uniesieniu kończyn powyżej poziomu ciała
Rozpoznanie
Badanie tętna
Wskaźnik kostka/ramię (najlepiej przy pomocy Udp)
Badanie zaburzeń czucia
USG-D
Arterigrafaia
Oxymetria
Stopa cukrzycowa neuropatyczna
Dobre tętno na tętnicach stóp
Brak czucia dotyku ,temperatury, bólu,
wibracji, odruchów ścięgnistych
Powstanie palców młoteczkowatych
Modzele w punktach podparcia
Zniekształcenia stawu Choarkota
Opadanie stopy
Wskaźnik kostka/ramie
Badanie czucia
Arteriografia prawidłowy obraz tętnicy udowej
Arteriografia - niedrożnośćtętnicy biodrowej
Arteriografia – niedrożnośćtętnicy udowej
Klasyfikacja Wagnera
Stopień „0”
Palce szpotowate, młoteczkowate
Obniżenie głów kości śródstopia
Modzele
Zapalenie kaletki
Stopień 1
Przewlekłe owrzodzenie bez tendencji do ziarninowania
Stopień 2
Głębokie owrzodzenie obejmujące ścięgna, odsłaniające kość
Zapalenie pochewek
Stopień 3
Głęboko położone ropnie
Ropowica grzbietu stopy
martwica palców
Stopień 4
zgorzel sucha
zgorzel wilgotna
Stopień 5
Zgorzel znacznej części lub całej stopy
Stopa cukrzycowa, a choroba nowotworowa
Leczenie stopy cukrzycowej niedokrwiennej
Unieruchomienie kończyny
Odbarczenie miejsc narażonych na ucisk
Kontrola i staranne leczenie cukrzycy
Antybiotykoterapia - po posiewie
Podawanie leków rozszerzających naczynia
Leczenie miejscowe
Zabiegi poprawiające ukrwienie
Leczenie – unieruchomieniei odciążenie
Obuwie ortopedyczne z modelowaną podeszwą idywidualnie
Wkładki pelotki, ocharaniacze
Kule, balkonik, wózek
Leczenie cukrzycy
Glikemia w granicach 70-160 mg%
Aglukozuria
Antybiotykoterapia
O szerokim spektrum działania
Według antybiogramu
Uwzględnić nefrotoksyczność
Leczenie naczyniowe
Leki zmniejszające krzepliowość
Łagodzenie objawów neuropatii czuciowej - Thiogamma Neurex
chirurgiczne
enzymatyczne
chemiczne
osmotyczne
autolityczne
biologiczne larwy muchy( lucilia sericata)
opatrunek typu mokry do suchego
hydroterapia z ruchem wirowym
oczyszczanie za pomocą irygacji wysokociśnieniowej
oczyszczanie za pomocą ultradźwięków
oczyszczanie za pomocą podciśnienia (VAC)
Oczyszczanie chirurgiczne
Szerokie nacięcie
Zdrenowanie, sączkowanie
Drenaż przepływowy
Wycięcie tkanek martwych
Małe amputacje
W zależności od przeznaczenia stosujemy różne opatrunki:
Tulle gras
Grasolind
Inadine
Iodosorb
Opatrunki poliuretanowe
Opatrunki hydrokoloidowe - Hydracoll, Granufex
Opatrunki hydrkoloid z alginianami - Comfeel plus
Opatrunki hydrożelowe – Hydrosorb, Aqa-gel
Opatrunki hydrożelowe z alginianami - Nu-gel
Opatrunki alginianowe – Aquacel, Sorbalgon, Kaltostat
Tradycyjne opatrunki gazowe z 0,9% NaCl, 10% AgNO3, Acidi Borici, KMNO4
Hydroxypolimery - Tielle
Bioaktywne - Tender Wet
Z aktywnym węglem - Actisorb Silver Atrauman Ag
Piankowe – Allevyn
Leczenie poprawiające ukrwienie
Zabiegi odtwarzające przepływ krwi
By-pass`y na różnych poziomach
Zabiegi wewnątrznaczyniowe
Plastyki przezskórne
Sympatektomie lędźwiowe
Amputację na stopie, goleni i udzie.
Florencja2013