KULTURA TV z 27 stycznia 12 (nr 19).pdf

FILM | MUZYKA | KSIĄŻKI

dodatek do DGP

piątek, 27 stycznia 2012

KULTURA i PROGRAM TV

Charlotte Gainsbourg

Wychodzi z cienia

rodziców | k25

Abbas Kiarostami

Wizjoner

z Iranu | k04

K ELLY

Macdonald

Kolejna Brytyjka, którą pokochało Hollywood

telewizja

Dennis Farina i Dustin Hoffman

w serialu „Luck”

Jak konie w galopie

Mikrokosmos

konnych wyści-

gów: hazardzi-

ści, koniarze,

dżokeje i zwy-

kli pechowcy

marzący o wy-

granej – tylko

Michael Mann

mógł pokazać

ten świat, nie

popadając

w kicz i tandetę

Katarzyna Nowakowska

reżyser takich filmów jak „Go-

rączka”, „Ali” czy „Informator”,

który jest głównym producentem

i jednym z reżyserów serii, po-

zwala sobie na brawurowy eks-

peryment.

Na podstawie niebanalnego sce-

nariusza Davida Milcha, twórcy

m.in. „Deadwood”, opowiada

wielowątkową, niespieszną,

miejscami hermetyczną historię,

nie dbając ani o gatunkowe kon-

wencje, ani o oczekiwania wi-

dzów. Ba! nawet mając do dyspo-

zycji takiego samograja jak pięk-

ne konie w galopie, unika kiczo-

watych sekwencji z rozwianymi

grzywami. Sceny wyścigów fil-

mowane z punktu widzenia ko-

nia (!) to bodaj największe osią-

gnięcie kinematografii w tej dzie-

dzinie od czasu „Koniokradów”.

Chester „Ace” Bernstein (Hoff-

man) wychodzi na zwolnienie

warunkowe po kilkuletniej od-

siadce w więzieniu. Inteligentny,

skryty, kontrolujący każdy swój

ruch mężczyzna jest gotów po-

wrócić do roli czołowego gracza

w świecie hazardu, jako architekt

lukratywnych, acz nie zawsze le-

galnych przedsięwzięć. Zemsta

na biznesowych partnerach, któ-

rych winy wziął na siebie, także

mieści się w jego planach. Na ra-

zie jednak koncentruje się

na sprawach związanych z wy-

ścigowym czempionem, którego

kupił dlań Gus (Farina) – totum-

facki, bodyguard i

nych pozwalających nam dopo-

wiedzieć sobie kontekst ogląda-

nej historii. Skrajny realizm po-

staci, sytuacji i dialogów zrazu

może wydać się przeszkodą, ale

po chwili wciąga i fascynuje.

Tym, których znudzi pilot

„Luck”: przepełniony żargonem,

wlokący się ospale, sygnalizują-

cy sensacyjną akcję, ale całkowi-

cie jej pozbawiony, mogę powie-

dzieć tylko tyle, że warto wy-

trwać przy tej opowieści. Stawia-

cie na dobrego konia i nie może-

cie przegrać.

Akcja rozwija się powoli, ale

konsekwentnie budowane napię-

cie w końcu wybucha w sposób

bliski najlepszym filmom o życiu

gangsterów jak „Rodzina Sopra-

no” czy „Zakazane imperium”.

Nieprzypadkowo przywołuję ty-

tuły innych produkcji HBO. To

standard, któremu niewiele mo-

że dorównać. Pełen przemocy

i zła rewers świata hazardu obja-

wia się w jednym z dalszych od-

cinków, w którym Michael Gam-

bon, grający wpływowego rywa-

la Ace’a raz na zawsze odczaro-

wuje swoją kreację dobrotliwego

maga Dumbledore’a z „Harry’ego

Pottera”. Ciarki na plecach gwa-

rantowane.

Aktorstwo to zresztą jeden

z czynników – obok wysmakowa-

nych zdjęć i porywającej muzyki

– które przylepią nas do ekranu,

nawet jeśli sama historia zrazu

wyda się mało wciągająca. Ekra-

nowa chemia między Hoffmanem

a Fariną (Michael Mann słusznie

sięgnął po gwiazdę swojego „Cri-

me Story”), którzy tworzą tu je-

den z najciekawszych męskich

duetów w historii kina, czy zaska-

kująca kreacja podstarzałego Nic-

ka Nolte, to coś, czego po prostu

nie wolno przegapić. Także Wero-

nika Rosati, która gra epizodycz-

ną, ale zauważalną rolę krupierki

z kasyna, daje się poznać od naj-

lepszej strony. Zielone oczy i fa-

lujące gęste włosy doskonale wpi-

sują się w ogólny zamysł este-

tyczny serialu. Z zadań aktor-

skich polska celebrytka też wy-

wiązuje się bez zarzutu. Michael

Mann znów dokonał czegoś pra-

wie niemożliwego.

najlepszy

przyjaciel w jednym.

Tor wyścigowy Santa Anita

w Los Angeles to zamknięty

świat, zaludniony przez postaci

takie jak wybuchowy, ale genial-

ny trener z Peru Escalante (John

Ortiz), jąkający się agent dżoke-

jów Joey (Richard Kind), koniarz

starej daty (Nolte) czy grupka

nałogowych graczy pod wodzą

Marcusa, schorowanego inwali-

dy na wózku (Kevin Dunn).

Czwórka wiecznych przegrań-

ców rozgryza system i wspólnie

obstawiając, wygrywa ponad 2

mln dol., a za część wygranej

kupuje własnego wyścigowego

konia.

Twórcy wrzucają widzów od ra-

zu na głęboką wodę – żadnych

wyjaśnień, łopatologii czy sche-

matycznych rozwiązań fabular-

Najnowsza serialowa produkcja

HBO „Luck” imponuje nie tylko

nazwiskami gwiazd – a jest ich

niemało: Dustin Hoffman, Nick

Nolte, Dennis Farina, Michael

Gambon – ale przede wszystkim

odwagą. Michael Mann, cztero-

krotnie nominowany do Oscara

LUCK | HBO | poniedziałek, godz. 20.10

k 04

kultura: telewizja

Tajemnica życia

średniowiecznego perskiego po-

ematu. Pomysł w zamierzeniu od-

krywający przed widzem esencję

czystego kina w praktyce skrywał

w sobie wyłącznie pustkę. Kurio-

zalny charakter „Szirin” zaskoczył

nawet najwierniejszych fanów Kia-

rostamiego.

O bezzasadności podobnych

stwierdzeń przekonuje jednak naj-

nowszy projekt Kiarostamiego

– „Wierna kopia”. Rozgrywający

się w plenerach Toskanii romans

bywa uznawany za najprzystęp-

niejszy film w karierze reżysera,

ale jednocześnie eksponuje

wszystkie jego dotychczasowe fa-

scynacje i obsesje. W „Wiernej ko-

pii” prowadzona przez właściciel-

kę sklepu z antykami i poczytne-

go pisarza rozmowa o granicy mię-

dzy autentycznością a fałszem

sztuki zamienia się w wyrafinowa-

ny flirt. W kluczowym momencie

fabuły omyłkowo wzięci za długo-

letnie małżeństwo bohaterowie

postanawiają podtrzymać tę iluzję.

Choć stanowią tylko wierną kopię

odgrywanych przez siebie par

z wieloletnim stażem, bardzo

szybko okazują się nie mniej prze-

konujący od oryginałów. Jedno-

cześnie jednak bijąca w oczy róż-

nica między chłodnym intelektu-

alizmem mężczyzny a burzliwą

emocjonalnością kobiety stawia

rodzące się uczucie pod znakiem

zapytania. Kiarostami swoim zwy-

czajem niczego nie przesądza. Tak

jak w pozostałych filmach sugeru-

je, że interpretacja jego wizji zale-

ży wyłącznie od wrażliwości kon-

kretnego widza.

Jean-Luc

Godard powie-

dział kiedyś,

że historia fil-

mu zaczyna się

na D.W. Griffi-

thcie, a kończy

na Abbasie

Kiarostamim

Piotr Czerkawski

W przeciwieństwie do klasyka ki-

na niemego irański reżyser nie ma

jednak ambicji zrewolucjonizowa-

nia sztuki filmowej. Kiarostamie-

mu wystarczy bystra obserwacja

codzienności i poszukiwanie kry-

jącej się w niej tajemnicy. W świe-

cie irańskiego reżysera skosztowa-

nie ulubionego owocu może po-

wstrzymać kogoś od popełnienia

samobójstwa, a przypadkowe ze-

tknięcie z dziełem sztuki ma zdol-

ność przewartościowania czyjegoś

życia. Bogate w podobne szczegó-

ły kino Kiarostamiego zastyga

w zawieszeniu między metafizyką

a codziennością, wyrafinowaniem

a prostotą.

72- letni Kiarostami zyskał status

ikony irańskiego kina. Zanim to

jednak nastąpiło, dał się poznać ja-

ko malarz, poeta, fotograf oraz au-

tor cenionych reklam i czołówek

filmowych. W latach 60. został

uznany za jednego ze sztandaro-

wych twórców rodzącej się wów-

czas irańskiej Nowej Fali. Pod ko-

niec dekady zasłynął jako współza-

łożyciel prestiżowego wydziału fil-

mowego w Instytucie Rozwoju In-

telektualnego Dzieci i Młodzieży.

Przez kolejne lata fascynację twór-

czością Kiarostamiego zdradzało

wielu twórców decydujących o sta-

tusie ówczesnego irańskiego kina.

Obecnie najsłynniejszym z nich

wydaje się jego były asystent, znie-

nawidzony przez autorytarny re-

żim Jafar Panahi.

Poważany w swojej ojczyźnie

Kiarostami w końcu odnalazł tak-

że drogę na międzynarodowe salo-

ny. Szerokie uznanie pozwoliła mu

uzyskać zrealizowana w la-

tach 1987 –1994 „Trylogia Koker”.

W filmach, których akcja toczy się

w obrębie tytułowej wioski, reży-

ser zaprezentował widzom efekty

unikalnych metod pracy. Kiarosta-

mi zdradził zamiłowanie do

współpracy z naturszczykami, dał

się poznać jako mistrz improwiza-

cji i fabularnego niedopowiedze-

nia. Rozwijanie podobnej strategii

doprowadziło reżysera do najwięk-

szych sukcesów, a w 1997 roku

przyniosło mu pierwszą w historii

jego kraju Złotą Palmę za film

„Smak wiśni”.

Już w latach 90. reżyser dał upust

kolejnej wielkiej pasji, jaką stała się

refleksja nad naturą sztuki. W swo-

ich kolejnych wizjach Kiarostami

próbował zanalizować sposób,

w jaki obcowanie z nią wpływa za-

równo na twórcę, jak i na odbiorcę.

Pogłębione poszukiwania połączo-

ne z rosnącą skłonnością do for-

malnego minimalizmu okazywały

się jednak coraz bardziej ryzykow-

ne. Powstałe w 2008 roku „Szirin”

ostatecznie przekroczyło granice

ekscentryzmu. Półtoragodzinny

film ogranicza się wyłącznie do re-

jestracji reakcji 114 aktorek ogląda-

jących na kinowej sali ekranizację

WIERNA KOPIA | Cinemax | sobota,

godz. 20.00

Łapy, stejki i siła!

Rządził w internecie, teraz swoimi mięśniami zdobywa te-

lewizję. Hardcorowy Koksu ma swój program Wojciech Przylipiak

Czy potrzebujemy atomu?

oczywiście „stejki”. W „Nie ma li-

py!” Bruneika tryska humorem,

żartuje, również z samego siebie.

Ma gotowe powiedzonka na każdą

okazję. Kilka przykładów: „Eastern

European power is coming”, „chce-

cie rosnąć, trzeba jeść krowy”, „bę-

dziemy pakować dzisiaj łapy”,

„w moich żyłach płynie rocket fu-

el”. Na sugestię operatora, że nie

mieści się w kadrze, potrafi odpo-

wiedzieć: „to tylko łapy bierz”.

Robert Bruneika to nie tylko za-

bawny osiłek. W swoim kultury-

stycznym fachu jest mistrzem.

NPC National Bodybuilding

Championships 2010 – 1. miejsce,

zawodowy tytuł IFBB, NPC Atlan-

tic States Bodybuilding Champion-

ships 2009 – 1. miejsce, NPC

Eastern USA Bodybuilding Cham-

pionships 2006 – 1. miejsce. To tyl-

ko niektóre jego tytuły. Niestety

Koksu wydaje się eksploatować

swoją sławę do granic możliwości.

W kwietniu będzie walczył z Mar-

cinem Najmanem na gali MMA At-

tack. Oby nie roztrwonił swojego

uroku i poczucia humoru.

Energetyka jądrowa budzi wiele

emocji. Jedni widzą w niej ocale-

nie w dobie kryzysu energetycz-

nego, inni boją się atomowej apo-

kalipsy. Fakty, argumenty i opinie

na ten temat przedstawi stacja

Planete+ w cyklu „Człowiek

i energia atomowa” emitowa-

nym od 28 stycznia do 2 lutego.

W ramach przeglądu zobaczymy

trzy dokumenty: „Atomic Cafe”,

„Kto się boi energii jądrowej?”

i „Atomowe rany”.

Trwają prace nad budową pierw-

szej elektrowni atomowej w Pol-

sce – co budzi wiele emocji

zwłaszcza po zeszłorocznych

zmaganiach Japończyków z kon-

sekwencjami awarii reaktora

w Fukushimie. Wokół atomu na-

rosło wiele mitów i nieporozu-

mień – młodość wielu z nas upły-

nęła w cieniu strachu przed bom-

bą atomową, którą skutecznie

straszono nie tylko dzieci w PRL

i innych demoludach. Warto

przyjrzeć się temu zagadnieniu

na chłodno i z różnych punktów

widzenia. Dzięki kilku dokumen-

tom emitowanym przez Planete+

mamy na to szansę.

Twórcy filmu „Atomic Cafe” za-

bierają nas w podróż do począt-

ków zimnowojennego wyścigu

zbrojeń i pozwalają poznać ato-

mową psychozę od podszewki.

Z innej perspektywy na zrzucenie

bomby 6 sierpnia 1945 roku spoj-

rzymy w filmie „Atomowe rany”.

Opowiada o tragicznych zdarze-

niach sprzed ponad sześćdziesię-

ciu lat i prywatnej misji doktora

Shuntaro Hidy, który był jednym

z ocalonych z ataku.

Z kolei „Kto się boi energii jądro-

wej?” skupia się na problemach

energetyki, zestawiając dwa mo-

dele: szwedzki oparty na elek-

trowniach atomowych i australij-

ski w 80 procentach oparty

na węglu. Jakie są plusy, minusy,

zagrożenia? To kwestie, które po-

winniśmy poznać, by móc podej-

mować decyzje dotyczące naszej

przyszłości. KN

W piątki na kanale TVN Turbo

można zobaczyć efekt trzytygo-

dniowego pobytu ekipy telewizyj-

nej w Las Vegas. W Mieście Grze-

chu filmowcy gościli u Roberta

Bruneiki, znanego jako Hardcoro-

wy Koksu. Mieszkający w Stanach

Zjednoczonych Litwin swoją karie-

rę rozpoczął ponad rok temu w in-

ternecie. W kilkuminutowych fil-

mikach pokazywał, jak strzela się

z kałasznikowa w kanionie, jak kil-

kaset kilo wycisnąć na klatę w si-

łowni i jak się odżywiać, żeby

mieć 61 cm w bicepsie. 1 mln 800

tys., 2 mln 300 tys. – to przykłado-

we liczby odtworzeń filmików

z Bruneiką na YouTube. Przy nich

nawet kilka tysięcy komentarzy.

Trudno się więc dziwić, że Hard-

corowy Koksu trafił w końcu do te-

lewizji. To zresztą nie pierwszy

przykład takiego przejścia. Podob-

ną drogę przeszła pani Basia z in-

ternetowego serialu „Klatka B”.

Barbara prowadziła cotygodniowy

autorski przegląd prasy „Pralnia to-

warzyska” w programie Szymo-

na Majewskiego. Nie podbiła jed-

nak widzów. Czy uda się to Brune-

ice? Gościł już co prawda chociaż-

by w „Dzień dobry TVN”, ale jak

na razie swój program dostał w ni-

szowym TVN Turbo.

W programie widzimy, jak ćwi-

czy w Las Vegas, gdzie mieszka.

Towarzyszymy mu w knajpach,

a o tym, jaki jest, opowiadają jego

przyjaciele oraz żona, Katarzyna.

Nie brakuje też tajemnic jego die-

ty, której najważniejszą częścią są

NIE MA LIPY! | TVN Turbo | piątek, godz.

17.30

CZŁOWIEK I ENERGIA ATOMOWA |

Planete+ | od 28 stycznia

k 05

kultura: telewizja

Spotkania z klasyką na żywo

Radiowa Dwójka rozpoczyna nowy cykl spotkań z wybitnymi muzykami. Emisja pierwszej

audycji z cyklu „Five o’Clock” już w sobotę – wystąpi Royal String Quartet Jakub Demiańczuk

Wampiry

jak ludzie

darował Louise’owi nieśmiertel-

ność. „Wywiad…” dość długo

musiał czekać na przeniesienie

na ekran. Przyczyną tego była

przede wszystkim obyczajowa

śmiałość książki i obecna w niej,

nasycona homoerotycznym na-

pięciem, relacja dwójki protago-

nistów. Ostatecznie reżyserię fil-

mu powierzono Irlandczykowi

Neilowi Jordanowi. Ten wywią-

zał się z zadania znakomicie. Fil-

mowy „Wywiad…” jest solidnie

skonstruowanym blockbuste-

rem, z zapadającymi w pamięć

zdjęciami oraz monumentalną

muzyką Elliota Goldenthala. Jed-

nak kluczem do sukcesu filmu

okazała się przede wszystkim

bezbłędnie dobrana obsada. Tom

Cruise w roli Lestata to szaleniec

i cynik, który bez trudu potrafi

manipulować swoimi ofiarami.

Z kolei grający Louisa Brad Pitt

reprezentuje typ wampira

„uczłowieczonego”, targanego

namiętnościami – typ, który dziś

spotkać możemy w filmach dla

nastolatków i serialach, a który

na początku lat 90. wciąż jeszcze

stanowił intrygujące novum.

ANNA KIEDRZYNEK

Nie byłoby Edwarda Cullena,

gdyby nie Louis de Pointe du Lac

– ten jakże prawdziwy banał

przypomina o tym, co byłą iskrą,

która podpaliła lont wampiro-

manii we współczesnej popkul-

turze. W 1976 roku wampiry zy-

skują ludzką twarz, a wszystko

to dzięki amerykańskiej pisarce

irlandzkiego pochodzenia Anne

Rice. Zdruzgotana śmiercią kil-

kuletniej córki rozpoczyna prace

nad cyklem powieściowym po-

święconym wampirom. Osta-

tecznie złoży się na niego 10 po-

zbawionych większej literackiej

wartości tomów – w tym ten

pierwszy, czyli kultowy „Wy-

wiad z wampirem”.

Główni bohaterowie powieści

Rice nie są potworami, a ich

główne zajęcie, zamiast zwykłe-

go polowania na śmiertelników,

stanowi raczej ponura refleksja

nad własną nieszczęśliwą egzy-

stencją. Wampir u Rice czuje, tę-

skni i pamięta dawne życie. Jest

zdolny do czynienia dobra, ale

może też być wcieleniem czyste-

go zła – tak jak Lestat, który po-

„Five o’Clock” to rzadka okazja,

by podejrzeć pracę muzyków, ale

także zajrzeć za radiowe kulisy

– program jest nagrywany na żywo

z udziałem publiczności w otwar-

tym po ponad 25. latach przerwy

studiu Polskiego Radia, dziś noszą-

cym imię Władysława Szpilmana.

Audycja rejestrowana jest na „set-

kę”, nie ma więc miejsca na po-

prawki, duble i retusze. Poprowa-

dzi go dziennikarka Dwójki Agata

Kwiecińska.

– Pomysł pojawił się już kilkana-

ście miesięcy temu, więc sporo

czasu miałam na układanie w gło-

wie scenariusza, a intensywne

przygotowania trwały ponad mie-

siąc – opowiada autorka „Five

o’Clock”. – Muzycy najciekawsze

rzeczy zawsze mówili na próbach,

gdy w dłoniach mieli jeszcze in-

strumenty, albo chwilę po wyłą-

czeniu mikrofonu. – Chciałam

stworzyć im takie warunki, żeby

mogli swobodnie rozmawiać,

a jednocześnie pokazać choć ka-

wałek swojego warsztatu pracy

– dodaje.

W pierwszym programie wystą-

pił znakomity kwartet smyczkowy

Royal String Quartet – muzycy nie

tylko opowiadali o historii zespo-

łu oraz organizowanym przez nich

festiwalu Kwartesensja (zdradzili

także, że jednym z gości tegorocz-

nej edycji będzie Ingolf Wunder),

ale także zagrali fragmenty utwo-

rów m.in. Czajkowskiego, Górec-

kiego i Mozarta. Natomiast za mie-

siąc w programie wystąpi Luto-

sławski Piano Duo, czyli Emilia Si-

tarz i Bartłomiej Wąsik.

Wstęp na nagrania jest wolny, ale

warto rezerwować wejściówki (fi-

veoclock@polskieradio.pl), liczba

miejsc jest bowiem ograniczona.

Program można będzie obejrzeć

także w internecie dzięki współ-

pracy z Narodowym Instytutem

Audiowizualnym, który rejestruje

całe spotkania.

– Zapraszamy wszystkich,

a przede wszystkim tych, którym

nie wystarcza formuła filharmo-

nicznego koncertu i wywiadu. Tę

audycję tworzymy razem – mówi

Agata Kwiecińska.

WYWIAD Z WAMPIREM | Ale kino+ |

poniedziałek, godz. 20.10

FIVE O’CLOCK | Polskie Radio Dwójka |

sobota, godz. 17.00

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: