GAZETA PRAWNA z 27 kwietnia 10 (nr 81).pdf

Wtorek 27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

DZIŚ:

Kiedy pracodawca może zmienić

pracownikowi okres wypowiedzenia > B 10

JUTRO:

Techniki postrzegania

– trzecia część

Akademii umysłu na CD

W NUMERZE

Nowych wniosków

do Trybunału nie będzie

Urzędnicy

fiskusa tworzą

własne zasady

Wydatki z paragonu

mogą być kosztem.

Podatnik, który chce zali-

czyć do kosztów podatko-

wych wydatek udokumen-

towany tylko paragonem,

musi zadbać o dodatkowe

dowody, potwierdzające je-

go poniesienie.

> B 3 Podatki

Kontrola w ramach

szczególnego nadzoru

jest nieograniczona.

Specjalnie dla DGP Mini-

sterstwo Finansów wyjaśni:

wyjątek od ograniczenia

czasu trwania wszystkich

kontroli dotyczy tylko kon-

troli przeprowadzanych

w ramach szczególnego

nadzoru podatkowego.

> B 3 Podatki

Dywidenda z zagranicy

do wykazania w PIT.

Dochody z tytułu dywidend

wypłacone przez zagranicz-

ne spółki należy zsumować

z dochodami osiągniętymi

w Polsce i rozliczyć w ze-

znaniu rocznym.

> B 4 Podatki

Renty strukturalne

dla kolejnych rolników.

Od lipca rolnicy będą mo-

gli składać wnioski o renty

strukturalne. Młodzi rolni-

cy przejmujący gospodar-

stwa rolne otrzymają do-

datkowo 75 tys. zł na zago-

spodarowanie.

> B 6 Praca

Nie dla każdego unijne

szkolenie. Na szkolenie ze

środków UE można zakwa-

lifikować do 20 proc. pra-

cowników jednej firmy. Mi-

nisterstwo Rozwoju Regio-

nalnego tłumaczy, że dzięki

temu skorzysta więcej

przedsiębiorstw.

> B 6 Praca

Prokurator będzie miał

rok na zakończenie

sprawy. Jeżeli w ciągu ro-

ku od postawienia zarzu-

tów prokurator nie przygo-

tuje aktu oskarżenia, sąd

umorzy postępowanie. Roz-

wiązanie to może zalegali-

zować przestępczość.

> B 8 Prawo

Urząd sprawdzi PIT.

Urzędnicy skarbowi spraw-

dzą poprawność składa-

nych zeznań rocznych. Naj-

skrupulatniej badają spo-

sób wykorzystania ulg po-

datkowych.

> B 11 DGP radzi

Urzędnicy skarbowi two-

rzą pozaustawowe wy-

tyczne, wymagając od

podatników przedsta-

wiania dodatkowych do-

kumentów.

Z takim zjawiskiem mamy

do czynienia przy zgłosze-

niu w urzędzie skarbowym

darowizn między członka-

mi najbliższej rodziny.

Przykładowo, przy składa-

niu formularza SD-Z2 z wy-

kazaną darowizną dla ojca

podatnik został poproszo-

ny o dostarczenie kopii do-

wodów osobistych. W in-

nym przypadku urzędnik

nakazał poza kserokopią

dowodów osobistych matki

i córki przynieść dowód

wpłaty pieniędzy bądź pi-

semną umowę darowizny.

Osoby najbliższe mogą

skorzystać z całkowitego

zwolnienia z podatku od

spadków i darowizn. Żąda-

nia urzędników są bez-

prawne.

Zastępca rzecznika praw obywatelskich wstrzymuje się od kierowania spraw do TK

ROZMOWA

KATARZYNA ŻACZKIEWICZ

Kiedy będzie wybrany nowy

rzecznik praw obywatel-

skich?

STANISŁAW TROCIUK*

W ciągu 21 dni od stwierdze-

nia wygaśnięcia mandatu kan-

dydatów zgłaszają grupy 35

posłów i marszałek Sejmu.

Kandydaci następnie są prze-

słuchiwani przez komisję sej-

mową, która opiniuje zgłoszo-

ne osoby. Następuje głosowa-

nie w Sejmie i zatwierdzenie

przez Senat. Objęcie urzędu

dokonuje się z datą przyjęcia

ślubowania. To potrwa około

dwóch miesięcy.

Jakie są uprawnienia i zada-

nia osoby pełniącej obo-

wiązki rzecznika?

Sytuacja jest niecodzienna.

W językowym znaczeniu za-

stępca to osoba pełniąca jakąś

funkcję w czyimś zastępstwie.

Przypomnę, że Sąd Najwyższy

już w 1960 roku przyjął pogląd

o dopuszczalności wykonywa-

nia wszystkich funkcji Pierw-

szego Prezesa SN i Prokurato-

ra Generalnego przez ich za-

stępców. Osobiście staję przed

wyborem, czy stosować się do

aktów, które przecież nie przy-

znają przywilejów, lecz nakła-

dają określone obowiązki, czy

poprzez zaniechanie narazić

na uszczerbek prawo.

> B 2 Ustawowe warunki

darowizny

Czy mógłby pan złożyć te-

raz nowe wnioski do Trybu-

nału Konstytucyjnego?

Z punktu widzenia formalno-

prawnego mogę. Uważam jed-

nak, że moja rola powinna się

obecnie koncentrować na za-

łatwianiu bieżących spraw

i podejmowaniu działań nie-

zbędnych z punktu widzenia

ochrony praw i wolności oby-

watelskich. Nie możemy prze-

cież powiedzieć, że przez trzy

miesiące nie będziemy chro-

nić praw obywatelskich. To by

było przyznanie się do bez-

czynności biura liczącego 265

osób wynagradzanych ze

środków publicznych.

Które ze złożonych przez

Janusza Kochanowskiego

wniosków powinny być roz-

patrzone w pierwszej kolej-

ności?

Z punktu widzenia osób zain-

teresowanych każda sprawa

jest pilna. Są sprawy sprzed

ponad trzech lat, choćby eks-

misji z lokali mieszkalnych

i pomieszczeń tymczasowych

(art. 1046 par. 4 k.p.c.). Pro-

blem polega na tym, że po-

mieszczenia te dostarcza się

osobom znęcającym się nad

rodziną. Powoduje to, że do

czasu udostępnienia lokalu

tymczasowego sprawca prze-

mocy przebywa w tym samym

mieszkaniu co jego ofiary.

ważności decyzji, może tylko

stwierdzić jej niezgodność

z prawem. Rodzić to może

skutki odszkodowawcze, ale

nie przywraca stanu zgodno-

ści z prawem.

Pakiet

nie pomógł

firmom

Jakie sprawy najdłużej znaj-

dują się w Trybunale?

Sprawa dotycząca zabezpie-

czenia powództwa o ochronę

dóbr publicznych poprzez za-

kaz publikacji, niezwykle waż-

na z punktu widzenia swobo-

dy wypowiedzi.

Niepotrzebny, spóźnio-

ny, skomplikowany. Tak

o funkcjonującym od

ośmiu miesięcy pakiecie

antykryzysowym mówią

eksperci i przedstawicie-

le przedsiębiorców.

Tylko garstka firm skorzy-

stała z dopłat do pensji na

utrzymanie zagrożonych

miejsc pracy.

Z kolei pracownicy, z oba-

wy przed utratą pracy lub

z braku znajomości przepi-

sów, nie ubiegają się

o wprowadzenie indywidu-

alnych rozkładów czasu

pracy. Sprawdziły się tylko

przepisy, które umożliwia-

ją uelastycznienie godzin

pracy.

Związki i pracodawcy bę-

dą negocjować jak popra-

wić pakiet i czy zmiany

wprowadzić do kodeksu

pracy.

Ile wniosków do Trybunału

Konstytucyjnego złożył

rzecznik w tym roku?

Sześć. Ostatni dotyczył prze-

rwania postępowania kwalifi-

kacyjnego wobec kandydatów

do pełnienia służby w policji.

Kwestionujemy upoważnienie

ustawowe oraz rozporządze-

nie ministra spraw wewnętrz-

nych w kontekście art. 60 kon-

stytucji, który mówi o rów-

nym dostępie do służby. Prze-

rywa się postępowanie

kwalifikacyjne bez podania

przyczyn, choć kandydat zło-

żył dokumenty, wykonał bada-

nia, poniósł koszty.

Jakie są prawne konse-

kwencje zaniechania dzia-

łań rzecznika?

Mogę być obwiniany przez

obywateli, którzy się do nas

zwrócili, o niewykonywanie

obowiązków. Rzecznik nie re-

prezentuje własnych intere-

sów, lecz jest strażnikiem

praw i wolności jednostki. Je-

śli napiszemy osobie, która się

zwraca do biura, że wyrok

w jej sprawie był niesprawie-

dliwy i właśnie upływa termin

złożenia kasacji, ale jej nie zło-

żymy, motywując to śmiercią

urzędującego rzecznika, to

przecież będzie to postępowa-

nie w istocie godzące w jej pra-

wa lub wolności.

Może pan interweniować

w ministerstwach, ale czy

wolno panu przyłączyć się

do skargi konstytucyjnej?

Przystąpienie do skargi

konstytucyjnej jest ograni-

czone. Czy może pan wyco-

fać wnioski poprzednika?

Formalnie tak, ale ja tego nie

zrobię. Uważam, że decyzja

w tym zakresie nie należy do

mnie. Może to ewentualnie

uczynić osoba powołana przez

Sejm na stanowisko RPO.

Osoba ta, jeśli taka będzie jej

wola, dokona stosownej oceny

i podejmie decyzje na swój

własny rachunek.

A najświeższe sprawy, które

zaniepokoiły rzecznika?

To kwestie związane z inwe-

stycjami drogowymi, decyzja-

mi o odebraniu prawa własno-

ści. Przepisy dopuszczają, by

już po 14 dniach od daty rozpo-

częcia robót budowlanych sąd

administracyjny nie miał pra-

wa stwierdzić nieważności de-

cyzji. Decyzjom tym nadaje się

z reguły rygor natychmiasto-

wej wykonalności.

W praktyce, zanim sąd roz-

pozna skargę, upłynie termin

na odwołanie. Sąd nie ma

możliwości orzeczenia nie-

*Stanisław Trociuk

pełniący obowiązki rzecznika praw

obywatelskich

> B 5 Jakie zmiany będą

wprowadzone do pakietu

B 2

Podatki

Dziennik Gazeta Prawna

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

W SKRÓCIE:

ROZLICZENIA Zwolnienia dla najbliższej rodziny

Darowizny: urzędnicy

Dyżury w urzędach dzielnic

Urząd Skarbowy Warszawa-Wawer

przeprowadzi dzisiaj dyżury w urzę-

dach dzielnic: Wawer, Wesoła i Rem-

bertów. Urzędnicy skarbowi będą

w godz. 10.00–15.00 przyjmować ze-

znania roczne, odpowiadać na pyta-

nia dotyczące rozliczenia PIT, wyda-

wać druki i broszury do zeznań.

Więcej www.mf.gov.pl

tworzą własne prawo

Dyżury pracowników fikusa

Urząd Skarbowy Warszawa-Ursy-

nów we współpracy z Urzędem

Dzielnicy Wilanów organizuje dy-

żur podatkowy. W ramach dyżurów

będzie można uzyskać informacje

niezbędne do wypełniania PIT, zło-

żyć zeznania roczne, pobrać formu-

larze podatkowe. Dyżur odbędzie

się dzisiaj w siedzibie Urzędu Dziel-

nicy Wilanów w godz. 9.00–15.00.

Więcej www.mf.gov.pl

■

Najbliższa rodzina nie zapłaci podatku, gdy zgłosi darowiznę w urzędzie skarbowym

■

Urzędy skarbowe przy zgłoszeniu SD-Z2 żądają umów lub kopii dowodów osobistych

■

Zdaniem MF i ekspertów podatkowych zachowanie urzędników jest niezgodne z prawem

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

mentu Podatkowego Chałas

i Wspólnicy Kancelaria Praw-

na, wymienia, że konieczne

jest, po pierwsze, dokonanie

w przewidzianym terminie

zgłoszenia właściwemu na-

czelnikowi urzędu skarbowe-

go na formularzu SD-Z2. Po

drugie (ale tylko w niektórych

przypadkach dokonania pie-

niężnej darowizny lub takiego

polecenia), udokumentowanie

otrzymania środków pienięż-

nych za pomocą dowodu prze-

kazania ich na rachunek ban-

kowy nabywcy albo jego ra-

chunek prowadzony przez

SKOK lub za pomocą przeka-

zu pocztowego.

– Nie ma podstaw dla żądania

urzędu skarbowego dołączenia

do składanego zgłoszenia

SD-Z2 dokumentów innych niż

wskazane, związane z darowi-

zną lub poleceniem, mającymi

charakter pieniężny – stwier-

dza Paweł Jabłonowski.

obdarowanego i darczyńcy,

prowadziłoby do absurdalnej

konkluzji, że każde zgłoszenie,

czy też złożenie zeznania rocz-

nego lub deklaracji podatko-

wej wymaga przedstawienia

kserokopii dowodu tożsamości

– ocenia Tomasz Piekielnik.

Szkolenie podatkowe

Naczelnik Urzędu Skarbowego

w Wadowicach organizuje

29 kwietnia o godz. 10.00 szkolenie

dotyczące składania zeznań PIT

przez internet.

Więcej www.iskrakow.krak.pl

Otrzymanie darowizny od

najbliższej rodziny, np. od ro-

dzica, jest zwolnione z podat-

ku. Wystarczy, że obdarowany

w ciągu pół roku od otrzyma-

nia datku zgłosi ten fakt

w urzędzie skarbowym. Służy

do tego formularz SD-Z2. Za-

łatwienie tej formalności wy-

daje się banalnie proste. Nie-

stety, to tylko złudzenie. Spra-

wę utrudniają bowiem urzęd-

nicy skarbowi. Tworzą poza-

ustawowe wytyczne, kompli-

kujące zgłoszenie darowizny.

Przykładowo Urząd Skarbo-

wy w Piasecznie przy składa-

niu przez podatnika formula-

rza SD-Z2 z wykazaną darowi-

zną dla ojca poprosił o kopie

dowodów osobistych – syna

i ojca. Urzędnik na tej podsta-

wie chciał sprawdzić stopień

pokrewieństwa między dar-

czyńcą a obdarowanym.

Mamy też inny przykład.

Tym razem fantazją wykazał

się Urząd Skarbowy w Pińczo-

wie. W tym przypadku chodzi-

ło o darowiznę pieniędzy mię-

dzy córką a matką. Urzędnik

nakazał poza kopią dowodów

podatniczek przynieść dowód

wpłaty bądź pisemną umowę

darowizny.

Ministerstwo Finansów jest

zdziwione tymi przykładami.

Resort wyjaśnił, że przy skła-

daniu SD-Z2 podatnicy nie

muszą dołączać ani dowodów

przekazania darowizny, ani

umów, ani kserokopii dowo-

dów osobistych.

– W celu potwierdzenia przy-

sługującego zwolnienia od po-

datku od spadków i darowizn

organ podatkowy może prze-

prowadzić czynności spraw-

dzające, żądając od podatnika

niezbędnych dokumentów, np.

dowodu przekazania pienię-

dzy na konto bankowe obdaro-

wanego – stwierdza Magdale-

na Kobos z MF.

W wymienionych przypad-

kach urzędy nie rozpoczynały

czynności sprawdzających.

Czynności sprawdzające

Żądanie przedstawienia

dodatkowych dokumentów

w przypadku zgłaszania daro-

wizny mogłoby zostać do po-

datnika skierowane dopiero na

etapie postępowania spraw-

dzającego.

– O tych czynnościach podat-

nik musi być powiadomiony na

piśmie. Uprzednie żądanie

przedstawienia dokumentów

jest bezpodstawne – stwierdza

Karolina Kierod, ekspert

w spółce doradztwa podatko-

wego Piekielnik i Partnerzy.

Nasza rozmówczyni dodaje,

że na żądanie podatnika pra-

cownik urzędu skarbowego

powinien przyjąć zgłoszenie

SD-Z2 bez dodatkowych doku-

mentów.

– W sytuacji gdy tego nie zro-

bi, podatnik ma prawo do zło-

żenia skargi na bezczynność

organu podatkowego – radzi

Karolina Kierod.

Również Gabriela Nowicka

podpowiada, że gdy mamy do

czynienia z niesłusznym żąda-

niem przedstawienia doku-

mentu, podatnik powinien po-

prosić o dokładne wyjaśnienie

przyczyny z podaniem podsta-

wy prawnej przez urzędnika.

Gdy ten nie spełni naszej proś-

by, można wnieść skargę na

działania urzędu.

NOWOŚĆ DGP:

Amortyzacja

dla

niewtajemniczonych

Zobacz:

www.gazetaprawna.pl

datkowych dokumentów do

tego formularza. Tym samym

podatnicy mogą uznać żąda-

nia fiskusa w tym zakresie za

nieuzasadnione i niezłożenie

dodatkowej dokumentacji nie

powinno wpływać na zwolnie-

nie z podatku.

Również Tomasz Piekielnik,

doradca podatkowy, partner

w spółce doradztwa podatko-

wego Piekielnik i Partnerzy,

potwierdza, że wymóg dołą-

czenia do zgłoszenia SD-Z2 ja-

kichkolwiek innych dokumen-

tów nie znajduje podstawy

w obowiązujących przepisach.

Poza tym nie można żądać od

podatnika przedstawienia umo-

wy darowizny, w sytuacji gdy

umowa ta nie została sporzą-

dzona na piśmie. Tym bardziej

niezrozumiały jest wymóg do-

łączenia do zgłoszenia ksero-

kopii dowodów osobistych

stron umowy.

– Ewentualne uzasadnienie

tego wymogu, np. potrzebą

weryfikacji danych osobowych

Dyżury podatkowe

Pracownicy Pierwszego i Drugiego

Urzędu Skarbowego w Kielcach pełnić

będą 29 kwietnia w godz. 11.00–13.00

dyżur podatkowy w siedzibie Święto-

krzyskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Więcej www.izba-skarbowa.kielce.pl

Zeznania do złożenia

Zgodnie z ustawą o podatku od

spadków i darowizn (t.j. Dz.U.

z 2009 r. nr 93, poz. 768) na po-

datniku ciąży obowiązek ujaw-

nienia zaistniałych sytuacji po-

wodujących powstanie obo-

wiązku podatkowego. W tym

celu ustawodawca wprowadził

dwa formularze. Spadkobier-

cy lub obdarowani muszą zło-

żyć zgłoszenie SD-Z2 lub ze-

znanie SD-3.

Gabriela Nowicka, prawnik

w Auxilium, tłumaczy, że po-

datnicy muszą dostarczyć do-

kumenty mające wpływ na

określenie podstawy opodat-

kowania, ale wyłącznie w przy-

padku składania w urzędzie

skarbowym zeznania podatko-

wego o nabyciu praw lub rze-

czy majątkowych (SD-3).

W przypadku zgłoszenia

SD-Z2, nie dołącza się żadnych

dokumentów.

Dyżury informacyjne

W Urzędzie Gminy Lesznowola oraz

w Ośrodku Kultury w Mysiadle pra-

cownicy Urzędu Skarbowego w Pia-

secznie będą odpowiadać na pytania

dotyczące rozliczenia PIT i wydawać

formularze podatkowe. Dyżur pełniony

będzie 28 kwietnia w godz. 13.00–19.00.

Więcej www.mf.gov.pl

Umowa podatkowa

Przedstawiciele rządów Bahrajnu

i Bermudów podpisali umowę o uni-

kaniu podwójnego opodatkowania,

która zawiera również postanowie-

nia umożliwiające pełną wymianę

informacji podatkowych, zgodne

z uzgodnionymi na międzynarodo-

wym poziomie standardami OECD.

Więcej www.taxnews.pl

NASZYM ZDANIEM

Wymiana informacji

Przedstawiciele rządów Australii

i Vanuatu podpisali umowę o wy-

mianie informacji podatkowych po-

między tymi państwami.

Więcej www.taxnews.pl

Wprowadzenie zwolnienia z po-

datku od spadków i darowizn

dla najbliższej rodziny było uko-

ronowaniem długoletnich po-

stulatów podatników. Aby nie

dochodziło do nadużyć, Mini-

sterstwo Finansów, jako waru-

nek skorzystania z ulgi, nakaza-

ło zgłaszać darowizny lub

spadki w urzędzie skarbowym.

Początkowo na takie zgłoszenie

podatnicy mieli miesiąc. Jed-

nak praktyczne trudności z do-

trzymaniem tego terminu spo-

wodowały, że został od wydłu-

żony do sześciu miesięcy.

Zatem nawet resort finansów

potrafi odłożyć korzyści fiskal-

ne na rzecz dobra podatników.

Szkoda, że przykładu z MF nie

biorą urzędnicy skarbowi. Mi-

mo że żaden przepis tego nie

wymaga, nadgorliwi pracowni-

cy fiskusa żądają od podatni-

ków zgłaszających darowizny,

dodatkowych dokumentów, np.

kserokopii dowodów osobi-

stych. Wszystko po to, by po-

twierdzić stopień pokrewień-

stwa i fakt przekazania darowi-

zny. Zapomnieli tylko o tym, że

w nowych dowodach nie ma już

informacji, ile i jakie dzieci po-

siada podatnik. Niedługo więc

zażądają od nas badań gene-

tycznych.

Bez dokumentów

Eksperci są zgodni: organy po-

datkowe niesłusznie nakłada-

ją dodatkowe obowiązki na

osoby zgłaszające nabycie wła-

sności rzeczy lub praw mająt-

kowych na formularzu SD-Z2.

Tomasz Rysiak, ekspert

w Kancelarii Prawniczej Ma-

gnusson, przypomina, że za-

równo przepisy ustawy, jak

i rozporządzenia wykonawcze-

go nie przewidują obowiązku

dołączania jakichkolwiek do-

Szkolenie celne

Izba Celna w Warszawie organizuje

19 maja o godz. 10.00 spotkanie infor-

macyjne dla podmiotów gospodarczych

na temat: Elektroniczne zgłoszenie

INTRASTAT. Spotkanie odbędzie się

w sali 132, ul. 17 Stycznia 49, Warszawa.

Zapisy do 14 maja pod numerem tel.

(22) 544-74-25 lub (22) 544-74-26.

Więcej bip.warszawa.ic.gov.pl

Warunki ustawowe

Podatnicy, którzy są blisko

spokrewnieni i przekazują so-

bie darowizny, skorzystają ze

zwolnienia od podatku, jeśli

spełnią pewne warunki. Paweł

Jabłonowski, szef Departa-

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska

@infor.pl

Podatki

Dziennik Gazeta Prawna 27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

B 3

AKADEMIA PODATKOWA CZ. 955

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

Jakie nowe regulacje

zawiera umowa podatkowa

z Finlandią

2009 r. Umowa ta zastąpiła

uprzednio obowiązującą umo-

wę z Finlandią z 26 październi-

ka 1977 r., zmienioną protoko-

łem z 28 kwietnia 1994 r. Kon-

wencja z 2009 roku jest w swej

treści zasadniczo oparta na ak-

tualnej wersji Modelowej Kon-

wencji OECD (MK OECD), choć

z pewnymi modyfikacjami, ty-

powymi dla zawieranych ostat-

nio nowych polskich umów

o unikaniu podwójnego opo-

datkowania dochodu.

Maksymalna wysokość po-

datku, który może być pobra-

ny u źródła od wypłacanych

dywidend, wynosi – zgodnie

z MK OECD – 5 lub 15 proc. –

w zależności od statusu praw-

nego podmiotu otrzymujące-

go dywidendy i poziomu jego

udziału w kapitale spółki wy-

płacającej dywidendy. Maksy-

malna wysokość podatku,

który może być pobrany od

wypłacanych odsetek, wynosi

5 proc., zamiast typowej dla

MK OECD maksymalnej wy-

sokości 10 proc., a ponadto

umowa przewiduje zwolnienie

od opodatkowania u źródła

niektórych kategorii odsetek,

m.in. od pożyczek otrzymy-

wanych przez rząd lub udzie-

lanych przez banki. Podobnie,

maksymalna wysokość po-

datku, który może być pobra-

ny od wypłacanych należno-

ści licencyjnych, wynosi rów-

nież 5 proc., zamiast typowe-

go dla MK OECD zwolnienia

tej kategorii dochodu od opo-

datkowania u źródła.

Umowa zawiera tzw. klauzulę

nieruchomościową, pozwala-

jącą na opodatkowanie zy-

sków ze zbycia akcji lub udzia-

łów spółek, w których majątek

nieruchomy stanowi ponad

50 proc. aktywów – także

w tym państwie, gdzie mają-

tek taki jest położony.

Jako podstawową metodę

unikania podwójnego opodat-

kowania przyjęto – w Finlandii

– tzw. zaliczenie zwykłe, zna-

ne też jako zaliczenie propor-

cjonalne, a w Polsce – metodę

wyłączenia z progresją oraz

w odniesieniu do podatków

pobranych od dywidend, od-

setek, należności licencyjnych

lub zysków kapitałowych –

również zaliczenie zwykłe.

Nowa konwencja weszła w ży-

cie 11 marca 2010 r.

Not. EM

Dr Janusz Fiszer

partner w Kancelarii Prawnej

White & Case i docent UW

W Dzienniku Ustaw opubli-

kowano kolejną umowę za-

wartą przez Polskę o unika-

niu międzynarodowego po-

dwójnego opodatkowania

dochodu. Jest to umowa

z Finlandią. Na jakie przepi-

sy warto zwrócić uwagę?

Nowa międzypaństwowa kon-

wencja z Finlandią została pod-

pisana w Helsinkach 8 czerwca

ROZLICZENIA Dokumentacja firmowa

Wydatki z paragonu mogą być kosztem

PETER KAY o amerykańskich rozliczeniach podatkowych

W Polsce potrzebne są

zachęty dla e-PIT

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

– Paragony fiskalne oraz po-

twierdzenia zapłaty same

w sobie nie spełniają wszyst-

kich wymogów formalnych do-

wodów księgowych uprawnia-

jących podatnika do ujęcia

kosztu w księgach rachunko-

wych – wyjaśnia Jerzy Kupria-

nowicz.

Nie oznacza to, że firma defi-

nitywnie nie ma prawa zaliczyć

wydatków udokumentowa-

nych paragonami do kosztów

uzyskania przychodów. Sądy

administracyjne wskazują, że

koszty faktycznie poniesione,

Opierają się przy tym na

art. 180 Ordynacji podatko-

wej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8,

poz. 60 z późn. zm.), który ja-

ko dowód dopuszcza wszyst-

ko, co może przyczynić się

do wyjaśnienia sprawy, a nie

jest sprzeczne z prawem. Or-

gan podatkowy ma obowią-

zek dokonać analizy zakwa-

lifikowania przez podatnika

wydatków do kosztów na

podstawie zgromadzonego

przez tego podatnika mate-

riału dowodowego. Co istot-

ne, katalog dowodów okre-

Podatnik, który wydatek

udokumentowany tylko pa-

ragonem chce zaliczyć do

kosztów podatkowych, musi

zadbać o dodatkowe dowo-

dy potwierdzające jego po-

niesienie.

Podstawą zapisów w księgach

rachunkowych są dowody

księgowe stwierdzające doko-

nanie operacji gospodarczej.

Do tych dowodów zalicza się

m.in. dokumenty zewnętrzne

obce. Dowód księgowy powi-

nien zawierać m.in. takie dane,

jak określenie stron (nazwy,

adresy) dokonujących opera-

cji gospodarczej. Jerzy Kupria-

nowicz, ekspert w TPA Hor-

wath, stwierdza, że żaden

przepis ustawy o podatku do-

chodowym od osób prawnych

(t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz.

654 z późn. zm.) nie warunku-

je możliwości zaliczenia ponie-

sionego kosztu od posiadania

faktury VAT dokumentującej

zakup. Jednak w celu ujęcia

wydatku w kosztach podatnik

musi odpowiednio udokumen-

tować fakt jego poniesienia.

ROZMOWA

Ponad 80 proc. Ameryka-

nów rozlicza się z fiskusem

drogą elektroniczną. Aby

w Polsce zbliżyć się do tego

wyniku, należy wprowadzić

zachęty, np. wydłużenie

czasu na złożenie e-PIT.

Ważne Jako dowód potwierdzający poniesienie kosztu organy skarbowe uzna-

ją również wewnętrzne dokumenty wystawione zgodnie z określonymi

procedurami obowiązującymi w spółce, np. oświadczenie pracownika

o przeprowadzeniu transakcji lub formularz rozliczenia delegacji

EWA MATYSZEWSKA

Większość obywateli USA

rozlicza się przez internet.

Według statystyk IRS.gov

aż 82 proc. wszystkich

amerykańskich podatni-

ków, którzy złożyli już swo-

je deklaracje, dokonało te-

go przez internet, uznając

tę formę za rozwiązanie ła-

twiejsze i szybsze. Skąd tak

duże zainteresowanie

e-deklaracjami?

PETER KAY

W Stanach Zjednoczonych

jest około 130 mln podatni-

ków, którzy rozliczają się

z podatku dochodowego od

osób fizycznych. Z tego oko-

ło 2/3 tej liczby korzysta z po-

mocy doradców podatko-

wych. Są to albo małe biura

biegłych rewidentów (CPA),

albo biura dużych sieci, jak

H&R Block, Jackson Hewitt

czy Liberty Tax Service. Na

koniec dnia nie tyle indywi-

dualni podatnicy, ile ich do-

radcy podatkowi używają in-

ternetu, żeby wysłać zezna-

nie podatkowe.

Jednak nie można nie brać

pod uwagę osób, które roz-

liczają się za pomocą do-

brych programów kompu-

terowych na swoich domo-

wych komputerach. Dostęp

do komputerów i do inter-

netu jest bardzo dobry. Pro-

szę też pamiętać, że amery-

kańskie zeznania podatko-

we są bardziej skompliko-

wane np. od polskich.

W zasadzie nie ma płatno-

ści ryczałtowych.

Szczegółowych rozliczeń wy-

maga przede wszystkim do-

datkowa działalność gospo-

darcza, dochody z najmu czy

inwestycji w zagraniczne spół-

ki, dochód z posiadania zagra-

nicznych kont bankowych.

a jedynie w sposób niepełny

udokumentowane, mogą być

uwzględnione przy ustalaniu

podstawy opodatkowania, jeśli

ich poniesienie zostanie przez

podatnika uwiarygodnione za

pomocą innych dowodów.

– Stanowisko sądów w tej

sprawie podtrzymują ostatnio

również organy podatkowe

– zauważa ekspert TPA Hor-

wath.

ślonych w Ordynacji podat-

kowej nie jest w żaden spo-

sób ograniczony.

Uzupełnieniem paragonu fi-

skalnego mogą być zatem

przykładowo podpis osoby,

która dokonała transakcji,

zwięzły opis dokumentowa-

nej operacji gospodarczej

oraz pieczątka firmowa przy-

bita na odwrotnej stronie

paragonu.

nych przez podatników

w Polsce?

Fiskus amerykański (IRS) od

lat inwestuje w infrastruktu-

rę i bezpieczeństwo związane

z obrotem elektronicznym,

czyli nie tylko składanie ze-

znań podatkowych przez in-

ternet, ale też wpłaty podatku

należnego czy uzupełnianie

danych osobowych. W USA

wciąż popularne jest płace-

nie papierowym czekiem.

W urzędach skarbowych

(których jest tylko kilka na ca-

ły kraj, ale wyglądają jak ma-

łe fabryki zatrudniające tysią-

ce pracowników) opracowa-

no nawet specjalne procedu-

ry, żeby pieniądze przekazane

na podatki w formie papiero-

wych czeków jak najszybciej

deponować w banku. Promo-

wanie rozliczania przez inter-

net jest jak najbardziej w in-

teresie fiskusa.

ków powyżej pewnego progu

dochodu.

Władze USA informują też

o rosnącej liczbie prze-

stępstw związanych z rozli-

czeniami podatkowymi. Ja-

kie to przestępstwa?

Przestępstwa związane ze

składaniem zeznań podatko-

wych przez internet są po-

równywalne z zagrożeniami,

które istnieją choćby w przy-

padku bankowości elektro-

nicznej czy zakupach przez

internet. Dlatego podstawą

jest dostęp do komputera,

który nie jest zainfekowany

wirusami i ma uaktualniony

system operacyjny. Potrzeb-

ny jest także tzw. zdrowy roz-

sądek. Nie powinno się (choć

można) wypełniać i składać

zeznania podatkowego w ka-

fejce internetowej czy na

komputerze, z którego korzy-

sta wiele osób.

W USA pokusą dla prze-

stępców jest nie tyle dostęp

do wiedzy na temat docho-

du podatnika, ile numer

ubezpieczenia społecznego

(social security), który

w USA zastępują nasze trzy

numery, czyli NIP, PESEL

i numer dowodu osobistego.

Tych ostatnich zresztą

w USA do tej pory nie ma.

Wraz z dostępem do nume-

ru ubezpieczenia społeczne-

go łatwiej pokusić się choć-

by o tzw. identity theft (kra-

dzież tożsamości).

* Peter Kay

partner, szef działu doradztwa

podatkowego KPMG w Polsce

PROCEDURY Wyroby akcyzowe

Kontrola w ramach szczególnego nadzoru

podatkowego jest nieograniczona

Paulina Bąk

paulina.bak@infor.pl

re określają dopuszczalny czas

trwania wszystkich kontroli

u przedsiębiorcy w jednym ro-

ku kalendarzowym.

– Niektórych przepisów usta-

wy o swobodzie działalności

gospodarczej (w tym art. 82

i 83) nie stosuje się wobec dzia-

łalności gospodarczej przed-

siębiorców w zakresie, o któ-

rym mowa w art. 30 ust. 2 pkt

2i3iust. 3 pkt 1 ustawy z 27

sierpnia 2009 r. o Służbie Cel-

nej – tłumaczy Magdalena Ko-

bos z Ministerstwa Finansów.

Dotyczy to kontroli prze-

strzegania przepisów prawa

podatkowego w zakresie pro-

dukcji, przemieszczania i zu-

życia wyrobów akcyzowych,

w szczególności ich wytwa-

rzania, uszlachetniania, prze-

rabiania, skażania, rozlewu,

przyjmowania, magazynowa-

nia, wydawania, przewozu

i niszczenia oraz w zakresie

stosowania i oznaczania tych

wyrobów znakami akcyzy.

Ograniczenie czasu trwania

kontroli nie dotyczy też kon-

troli przestrzegania przepi-

sów regulujących urządzanie

i prowadzenie gier hazardo-

wych, o których mowa w usta-

wie z 19 listopada 2009 r.

o grach hazardowych, oraz

zgodności tej działalności

z udzieloną koncesją lub ze-

zwoleniem oraz zatwierdzo-

nym regulaminem, a także

kontroli prawidłowości i ter-

minowości wpłat podatku ak-

cyzowego od niektórych wy-

robów oraz podatku od gier.

Zakres, forma i częstotliwość

tych kontroli zależy od analizy

ryzyka. Organy nie prowadzą

kontroli dłużej niż to niezbęd-

ne dla ustalenia stanu faktycz-

nego i zebrania dowodów nie-

zbędnych dla sprawdzenia, czy

kontrolowani wywiązują się

z obowiązków wynikających

z przepisów prawa.

Przepisy, które ograniczają

czas trwania kontroli, nie

mają zastosowania do po-

stępowań prowadzonych

w ramach szczególnego

nadzoru podatkowego.

Specjalnie dla Dziennika Ga-

zety Prawnej Ministerstwo Fi-

nansów wyjaśniło, że wyjątek

od ograniczenia czasu trwania

wszystkich kontroli dotyczy

tylko kontroli przeprowadza-

nych w ramach szczególnego

nadzoru podatkowego. W każ-

dym innym przypadku przepi-

sy ograniczające kontrole wy-

mienione w ustawie o swobo-

dzie działalności gospodarczej

są stosowane. Przedsiębiorcy

zajmujący się akcyzą i grami

hazardowymi nie będą chro-

nieni przepisami ustawy

o swobodzie gospodarczej, któ-

Czy jest szansa, że u nas

podatnicy też chętnie będą

rozliczać się z fiskusem

przez internet?

Na pewno możliwości tech-

niczne już istnieją poprzez

odpowiednie strony interne-

towe Ministerstwa Finansów

(e-deklaracje). Pytanie, czy

nie powinno się wprowadzić

dodatkowych zachęt do skła-

dania zeznań podatkowych

właśnie w ten sposób. Tego

typu zachętą mogłoby np. być

wydłużenie terminu składa-

nia zeznania podatkowego, je-

śli dokonuje się to drogą elek-

troniczną, lub zastosowanie

„przymusu”, np. dla podatni-

Czym różnią się e-deklara-

cje w USA od tych składa-

B 4

PIT-y na ostatnią chwilę

Dziennik Gazeta Prawna

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

ROZLICZENIA Udział w zyskach spółek

Zagraniczna dywidenda w PIT

PODATKI 2009 PIT Odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Zmiana leków musi wynikać

z zaświadczenia lekarskiego

Przemysław Molik

przemyslaw.molik@infor.pl

Dochody z dywidend wypła-

conych przez zagraniczne

spółki należy zsumować

z dochodami osiągniętymi

w Polsce i rozliczyć w zezna-

niu rocznym.

Dywidenda kwalifikowana jest

do grupy przychodów z tytułu

udziału w zyskach osób praw-

nych. Podstawą jej uzyskania

są udziały (akcje) w spółkach

mających osobowość prawną.

Problemem przy rozliczeniu

podatkowym mogą być dywi-

dendy wypłacone przez zagra-

niczne spółki, wtedy bowiem

otrzymane dochody należy

rozliczyć zgodnie z postano-

wieniami właściwej umowy

o unikaniu podwójnego opo-

datkowania. Niektóre umowy

międzynarodowe przewidują

tzw. metodę zwolnienia (wyłą-

czenia) od opodatkowania

otrzymanych dywidend w kra-

ju rezydencji podatnika. Dla

podatników niejasności mogą

powstać w przypadku dywi-

dend otrzymanych z tych kra-

jów, z którymi podpisane umo-

wy międzynarodowe ustalają

metodę zaliczenia podatkowe-

go, a nie wyłączenia.

Marta Ignasiak, doradca po-

datkowy w kancelarii FKA

Furtek Komosa Aleksandro-

wicz, tłumaczy, że w takim

przypadku polski rezydent ma

obowiązek opodatkować dywi-

dendy w Polsce, ale jednocze-

śnie będzie uprawniony do za-

liczenia na poczet należnego

w Polsce podatku dochodowe-

go kwoty, która odpowiada po-

PIT 2009

na ostatnią chwilę

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

sta. Przykładowo leki na ser-

ce musi przepisać kardiolog.

W wielu przypadkach zda-

rza się, że lekarz w trakcie le-

czenia zmienia pacjentowi

leki. Jeśli zatem podatnik od-

licza w rocznym PIT wydat-

ki na leki, które lekarz zmienił,

to każda zmiana leków pocią-

ga za sobą konieczność od-

zwierciedlenia tego w doku-

mencie od lekarza specjalisty.

Potwierdza to Ministerstwo

Finansów w odpowiedzi na

nasze pytanie.

Resort finansów wyjaśnił, że

w ramach ulgi rehabilitacyj-

nej odliczeniu od dochodu

podlegają m.in. ceny leków

w wysokości stanowiącej róż-

DGP ma honorowy

patronat nad akcją

Szybki PIT Izby

Skarbowej

w Warszawie

4 dni

zostały do rozliczenia

PIT za 2009 rok

datkowi zapłaconemu za gra-

nicą.

Podatek należy wyliczyć

zgodnie z zasadą określoną

w art. 30a ust. 9 ustawy o PIT

(t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz.

307). Zdaniem Marty Ignasiak

należy połączyć zagraniczne

dochody z dochodami uzyski-

wanymi w Polsce. W zależno-

ści od sytuacji podatnika nale-

ży je wykazać w deklaracji PIT-

36 (część K, poz. 197 lub 198)

lub PIT-38 (część E, poz. 39).

Dywidenda zagraniczna zo-

stała przekazana w walucie

obcej, a dochody i kwoty po-

datku w Polsce rozlicza się

w złotych. Podatnik powinien

więc przeliczyć uzyskany

przychód w walucie według

kursu kupna walut z dnia

otrzymania dywidendy lub po-

stawienia jej do dyspozycji,

ogłaszanego przez bank, z któ-

rego usług korzystał.

– Po zsumowaniu dochodów,

wyliczony od nich podatek do-

chodowy można pomniejszyć

(w deklaracji PIT-36 – poz. 199

lub 200, a w deklaracji PIT-38 –

poz. 40) o kwotę równą podat-

kowi zapłaconemu za granicą.

W tym celu należy się skontak-

tować z zagraniczną spółką

i otrzymać od niej potwierdze-

nie wysokości pobranego po-

datku – dodaje Marta Ignasiak.

Podatnik musi posiadać za-

świadczenie od lekarza spe-

cjalisty o konieczności

przyjmowania leków. Zmiana

leków powinna być odzwier-

ciedlona w zaświadczeniu.

Osoby niepełnosprawne lub

te, które mają na utrzymaniu

niepełnosprawnych członków

rodziny, mogą odliczyć od do-

chodu w ramach ulgi rehabi-

litacyjnej m.in. wydatki na le-

ki. Odliczeniu podlegają tylko

te wydatki na medykamenty,

które zalecił stosować stale

lub czasowo lekarz specjali-

nicę pomiędzy poniesionymi

wydatkami w danym miesią-

cu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz

specjalista stwierdzi, że oso-

ba niepełnosprawna powinna

stosować je stale lub czasowo.

Przepis daje możliwość od-

liczenia od dochodu wydat-

ków poniesionych wyłącznie

na zakup leków. Ustawa o po-

datku dochodowym od osób

fizycznych nie definiuje poję-

cia leku. Biorąc pod uwagę

słownikowe znaczenie tego

pojęcia, lekarstwo to substan-

cja stosowana do leczenia

chorób. Można stwierdzić, że

w zakresie tej definicji nie

mieszczą się np. cewniki,

kompresy czy rękawiczki.

Jednak resort finansów nie

jest właściwy do określenia,

które medykamenty można

uznać za leki. W tej sprawie

wiążącej opinii może udzielić

Ministerstwo Zdrowia.

PIT Odliczenie ulgi prorodzinnej

Dane dziecka w załączniku

PIT IS w Warszawie o refundacji kosztów

Zwrot wydatków na internet

jest przychodem pracownika

li dziecku został nadany

PESEL, rodzic nie musi wpi-

sywać w PIT/O pozostałych

danych dziecka, tj. jego imie-

nia, nazwiska i daty urodzenia.

Tak jak w latach ubiegłych

podatnik musi podać liczbę

dzieci, gdyż od tego zależy

wysokość odliczenia. Po raz

pierwszy należy natomiast

wypełnić część E załącznika

PIT/O, w której podatnik za-

znacza miesiące, za które do-

konuje odliczenia lub wskazu-

je, że ulga należy mu się za ca-

ły rok. Ulga na dziecko mało-

letnie przysługuje za każdy

miesiąc wykonywania władzy

rodzicielskiej, sprawowania

opieki prawnej lub funkcji ro-

dziny zastępczej. W przypad-

ku dzieci pełnoletnich można

ją odliczać tylko za miesiące,

w których dziecko spełniało

warunki do objęcia ulgą (wie-

ku i nauki, a w przypadku

dzieci niepełnosprawnych

– otrzymywania zasiłku lub

dodatku pielęgnacyjnego bądź

renty socjalnej).

Magdalena Majkowska

magdalena.majkowska@infor.pl

INTERPRETACJA

Otrzymany przez pracowni-

ka ekwiwalent za używanie

łącza internetowego stano-

wi przychód ze stosunku

pracy, podlegający PIT.

Dyrektor Izby Skarbowej

w Warszawie wyjaśnił, jak

należy rozliczać zwrot wy-

datków, które otrzymują pra-

cownicy za korzystanie ze

stałego łącza internetowego.

Dyrektor stołecznej izby

przypomniał, że refundacja

pracownikowi kosztów abo-

namentu za posiadane łącze

internetowe stanowi przy-

chód w rozumieniu ustawy

o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51,

poz. 307).

Jednocześnie zgodnie z art.

21 ust. 1 pkt 13 ustawy o PIT

wolne od podatku są ekwiwa-

lenty pieniężne za używanie

przez pracowników przy wy-

konywaniu pracy narzędzia,

materiały lub sprzęt, stano-

wiące ich własność.

W naszym przypadku, pra-

cownicy korzystają ze stałe-

go łącza internetowego.

Umowa o korzystaniu ze sta-

łego łącza charakteryzuje się

tym, że użytkownik ponosi

stałą opłatę za korzystanie

z łącza, bez względu na fakt,

ile czasu trwa połączenie i ja-

ka ilość danych została ode-

brana lub przesłana.

Oznacza to, że pracownik za

korzystanie z łącza stałego

zapłaci tyle samo, bez wzglę-

du, czy będzie wykorzysty-

wał łącze dla potrzeb zakła-

du pracy, prywatnie czy też

nie będzie korzystał z niego

w ogóle. Pracownik nie pono-

si wydatku na rzecz praco-

dawcy. Nie będzie więc tutaj

zwolnienia z PIT.

Interpretacja indywidualna dy-

rektora Izby Skarbowej w War-

szawie z 8 kwietnia 2010 r. (nr

IPPB2/415-230/10-4/AS)

Jeżeli dziecko ma nadany

numer PESEL, podatnik nie

musi wpisywać jego imienia,

nazwiska i daty urodzenia.

Podatnicy rozliczający się za

2009 rok muszą podać wiele

informacji, które pozwalają

ocenić organowi podatkowe-

mu prawo do ulgi prorodzin-

nej w określonej wysokości.

Dane te dotyczą dzieci, na któ-

re podatnik odlicza ulgę. Na-

leży je wpisać w załączniku

PIT/O składanym wraz z ze-

znaniem PIT-37 lub PIT-36.

W zeznaniach za ubiegły rok

podatnik ma obowiązek za-

mieścić więcej informacji do-

tyczących odliczenia na dzie-

ci niż było to w latach ubie-

głych. Ustawa o PIT wymaga

wpisania m.in. numeru

PESEL dzieci, a w przypadku

braku tego numeru – imion,

nazwisk oraz daty urodze-

nia dzieci. Oznacza to, że jeże-

KONKURS

Opowiedz, jak składałeś e-PIT

Dziś w godz. 10.00 – 11.00 czekamy na telefony od

osób, które złożyły PIT za 2009 rok drogą elektroniczną.

Osoby, które pierwsze dodzwonią się do nas i podzielą

informacjami na temat e-PIT, otrzymają nagrody od DGP

i Izby Skarbowej w Warszawie.

Do wygrania dla pierwszych trzech osób pendrive’y,

koszulki z logo akcji Szybki PIT i kubki.

Tel. (022) 530 44 09

Ewa Konderak

Promocja

Dziennik Gazeta Prawna

27 kwietnia 2010 nr 81 (2712) www.gazetaprawna.pl

B 5

Praca

W SKRÓCIE:

PRACA Ustawa antykryzysowa nie sprawdziła się

Pakiet nie pomógł firmom

Polacy źle o służbie zdrowia

Tylko 30 proc. Polaków ocenia do-

brze służbę zdrowia. Najgorsze zda-

nie o państwowej ochronie zdrowia

mają Węgrzy, Bułgarzy, Rumuni

i Grecy. Natomiast w Belgii, Francji

i Finlandii odsetek zadowolonych się-

ga 90–97 proc. Tak wynika z danych

Eurobarometru, który pytał też pa-

cjentów ze wszystkich krajów UE,

jak duże jest według nich ryzyko do-

świadczenia błędów medycznych lub

złego traktowania w trakcie pobytu

w szpitalu. Więcej www.rynekzdrowia.pl

■ Pracodawcy nie korzystają z dopłat do pensji, a pracownicy z indywidualnego czasu pracy

■ Zamiast zachęcać firmy do zatrudniania, przepisy utrudniają zawieranie umów

■ Związki zawodowe i pracodawcy ustalą z rządem niezbędne zmiany w pakiecie antykryzysowym

pracodawców dogaduje się

z pracownikami w sprawie

wydłużenia okresów rozlicze-

niowych czasu pracy. Dzięki

temu mogą wydłużać i pro-

porcjonalnie skracać czas

pracy w zależności od po-

trzeb produkcji i zamówień.

Do końca marca porozumie-

nia w tej prawie podpisano

w 664 firmach, które zatrud-

niają około 140 tys. osób.

– Sukces tych rozwiązań po-

lega na tym, że to firma i za-

kładowe organizacje związ-

kowe mogą samodzielnie je

wprowadzić. Działa to, co jest

proste – tłumaczy Zbigniew

Żurek.

Pracodawcy chcą, aby firmy

mogły zawierać porozumie-

nia w sprawie wydłużenia

okresów rozliczeniowych

także po 31 grudnia 2011 r.,

gdy ustawa antykryzysowa

przestanie obowiązywać.

W zamian mogą zgodzić się

na ograniczenie na stałe moż-

liwości zawierania umów na

czas określony (np. do mak-

symalnie trzech lat).

Egzamin gimnazjalny

Dziś 450 tys. uczniów III klas gim-

nazjum przystąpi do pierwszej czę-

ści egzaminu, w którym będzie

sprawdzana ich wiedza humani-

styczna. W tej części znajdą się py-

tania z języka polskiego, historii,

wiedzy o społeczeństwie oraz muzy-

ki. W środę i czwartek odbędą się

kolejne części egzaminu: z matema-

tyki i języka obcego. Wszystkie czę-

ści egzaminu rozpoczynają się

o godz. 9.00. Więcej www.men.gov.pl

Łukasz Guza

lukasz.guza@infor.pl

Przez osiem ostatnich mie-

sięcy tylko 139 firm wystąpi-

ło do Funduszu Gwarantowa-

nych Świadczeń Pracowni-

czych o subsydia płacowe na

utrzymanie zagrożonych

miejsc pracy. Do tej pory pod-

pisano 73 umowy w tej spra-

wie na łączną kwotę 13,4 mln

zł, czyli zaledwie 1,4 proc.

środków zarezerwowanych

na ten cel (960 mln zł).

– Ta ustawa to bubel praw-

ny. Rozwiązania w niej zawar-

te są spóźnione i zbyt skom-

plikowane – mówi Andrzej

Sadowski, wiceprezydent

Centrum im. Adama Smitha.

BESTSELLERY DGP:

Poradnik

dla studenta

Zobacz:

www.gazetaprawna.pl

Spóźniona ustawa na kryzys

Niektóre przepisy ustawy an-

tykryzysowej nie tylko nie po-

mogły firmom i pracowni-

kom, ale przysporzyły im do-

datkowych problemów (np.

rozwiązania dotyczące umów

o pracę na czas określony).

Sprawdziły się tylko regula-

cje, które umożliwiają fir-

mom wydłużanie okresów

rozliczeniowych czasu pracy,

czyli uelastycznienie godzin

pracy.

Ustawa antykryzysowa we-

szła w życie 22 sierpnia 2009 r.,

czyli już po apogeum kryzy-

su, które przypadło na pierw-

sze półrocze ubiegłego roku.

Część firm, np. Dębica lub

General Motors Poland, mu-

siała właśnie wtedy wstrzy-

mywać produkcję, ale z braku

przepisów nie mogła korzy-

stać z dopłat do pensji za czas

przestoju. Niektóre samo-

dzielnie starały się uelastycz-

nić czas pracy.

– Przez trzy miesiące, od

końca kwietnia do końca lip-

ca, pracowaliśmy przez czte-

ry dni w tygodniu. Ograniczy-

liśmy do minimum pracę

w weekendy oraz w godzi-

nach nadliczbowych. Jeśli ta-

kie wystąpiły, pracownik

otrzymywał za nie zazwyczaj

dni wolne – mówi Katarzyna

Jabłońska-Bajer, rzecznik Ja-

strzębskiej Spółki Węglowej.

Już po wejściu w życie prze-

pisów antykryzysowych, któ-

re umożliwiają ubieganie się

o dopłaty do pensji pracowni-

ków zagrożonych zwolnie-

niem, okazało się, że warun-

ki uzyskania pomocy są moc-

no wyśrubowane. Firmy mu-

siały m.in. udokumentować

spadek obrotów gospodar-

czych o 25 proc. w ciągu

trzech kolejnych miesięcy po

Unijne środki

dla niepełnosprawnych

Państwowy Fundusz Rehabilitacji

Osób Niepełnosprawnych rozpoczął

nabór wniosków do projektu Wspar-

cie osób z zaburzeniami psychiczny-

mi na rynku pracy. Na jego realiza-

cję PFRON przeznaczony 6 mln zł

ze środków Europejskiego Fundu-

szu Społecznego. W ramach projek-

tu niepełnosprawni będą mogli sko-

rzystać ze staży rehabilitacyjnych

oraz szkoleń zawodowych. Zaintere-

sowane projektem fundacje i organi-

zacje pozarządowe mogą zgłaszać

się do 14 maja. Więcej www.pfron.org.pl

1 lipca 2008 r. oraz przygoto-

wać program naprawczy.

– Przedsiębiorców skutecz-

nie odstraszyły też niepo-

trzebne formalności – mówi

Zbigniew Żurek, wiceprezes

BCC.

Do wniosku o subsydia fir-

ma musi przedstawiać m.in.

kopię decyzji o nadaniu NIP,

zaświadczenia o nadaniu nu-

meru REGON, zaświadcze-

nia z banku i ZUS, a nawet

oświadczenie o obowiązują-

cej w firmie stopie procento-

wej składki na ubezpieczenie

wypadkowe.

sania umowy terminowej mo-

że się okazać, że zatrudnili

pracownika na stałe – mówi

Małgorzata Lorenc z firmy

Lorenc – Doradztwo Perso-

nalne i Kadrowe.

Okazuje się, że także pra-

cownicy nie są zainteresowa-

ni rozwiązaniami antykryzyso-

wymi. Od sierpnia mogą oni

ubiegać się o wprowadzenie

indywidualnych rozkładów

czasu pracy. Dzięki temu

mogą w poszczególnych

dniach rozpoczynać i koń-

czyć pracę o różnych godzi-

nach i tym samym dostoso-

wać swój czas pracy np. do

obowiązków rodzinnych.

Z sondy przeprowadzonej

przez DGP wśród najwięk-

szych pracodawców wynika,

że tylko w jednej firmie (TP)

nieliczni pracownicy złożyli

wnioski w tej sprawie.

– To m.in. efekt braku znajo-

mości przepisów. Pracownicy

często nie wiedzą o nowym

uprawnieniu, a pracodawcy

boją się, że jeszcze bardziej

skomplikuje to prowadzenie

w firmie ewidencji czasu pra-

cy i podczas np. kontroli z in-

spekcji pracy zostanie to za-

kwestionowane – mówi Doro-

ta Głogosz z Instytutu Pracy

i Spraw Socjalnych.

Pakiet do zmiany

Okazją do negocjacji ze związ-

kami zawodowymi w tej spra-

wie będą najbliższe posiedze-

nia zespołu ds. prawa pracy

i układów zbiorowych Komi-

sji Trójstronnej. Organizacje

pracodawców i centrale

związkowe będą rozmawiać

o zmianach w ustawie anty-

kryzysowej, które mają uła-

twić jej stosowanie.

Już w styczniu partnerzy

społeczni przedstawili swoje

propozycje w tej sprawie.

Większość postuluje np. obni-

żenie wskaźnika spadku

sprzedaży, który uprawnia fir-

my do ubiegania się o dopłaty

do pensji pracowników (z 25

proc. do 20–15 proc.). Związki

zawodowe i pracodawcy chcą

też rozstrzygnąć, jaki jest sku-

tek przekroczenia 24-mie-

sięcznego okresu, przez który

firma może zatrudniać pra-

cownika na podstawie umów

terminowych. Na przykład

OPZZ proponuje dodanie do

ustawy antykryzysowej prze-

pisu, zgodnie z którym po

upływie 24 miesięcy od podpi-

sania z pracodawcą umowy na

czas określony (lub kilku

umów) przekształci się ona

w umowę stałą.

Żadne zmiany w ustawie an-

tykryzysowej nie pomogą jed-

nak przedsiębiorcom tak, jak

zapowiadana od lat likwidacja

barier administracyjnych

i prawnych w prowadzeniu

własnej działalności.

Za mało badań u dzieci

Marek Michalak, rzecznik praw

dziecka, wystąpił do Ewy Kopacz,

ministra zdrowia, w sprawie organi-

zacji opieki zdrowotnej nad dziećmi

i młodzieżą. Rzecznik proponuje

wprowadzenie corocznego obowiąz-

ku badania każdego dziecka przez

pediatrę w celu wczesnego wychwy-

cenia nieprawidłowości w rozwoju.

Takie badania miałyby się odbywać

w szkołach. Marek Michalak dodaje,

że resort zdrowia powinien rozwa-

żyć przywrócenie dla lekarzy pedia-

trów specjalizacji z zakresu medy-

cyny szkolnej. Więcej www.brpd.gov.pl

Niejasne umowy

Legislacyjnym bublem oka-

zały się też przepisy ustawy

antykryzysowej dotyczące

umów na czas określony.

Przewidują one, że do końca

2011 r. firmy mogą zatrudniać

pracowników na podstawie

umów na czas określony

przez maksymalnie dwa lata.

Nie precyzują jednak, co sta-

nie się w sytuacji, gdy przed-

siębiorca zawrze z pracowni-

kiem umowę np. na 2,5 roku.

Zdaniem części prawników

przekształci się ona w umo-

wę na czas określony dopiero

po upływie 24 miesięcy. Nie-

którzy uważają jednak, że już

w dniu jej podpisania z mocy

prawa przekształca się

w umowę stałą.

– Firmy, które nie zdają so-

bie z tego sprawy, mogą

wpaść w pułapkę niejasnych

przepisów. Już w dniu podpi-

Zmiany

w kształceniu zawodowym

Wczoraj w Warszawie odbyła się

konferencja zorganizowana przez

mazowieckie kuratorium oświaty

w sprawie zmian w kształceniu za-

wodowym i ustawicznym oraz

w kształceniu uczniów ze specjalny-

mi potrzebami edukacyjnymi, w tym

organizacji pomocy psychologiczno-

-pedagogicznej. Konsultacje doty-

czące wprowadzenia zmian w syste-

mie kształcenia, które rozpoczęły

się w lutym, potrwają do końca tego

tygodnia.

4,2

mln zł wyniosły

wypłacone

do tej pory

dopłaty

do pensji

pracowników

zagrożonych

zwolnieniem

Co się sprawdziło

Jedynym rozwiązaniem usta-

wy antykryzysowej, które się

sprawdziło, bo firmy z niego

korzystają, jest uelastycznie-

nie czasu pracy. Coraz więcej

Więcej www.men.gov.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: