Manuskrypt Chancellora.pdf

ROBERT LUDLUM

MANUSKRYPT CHANCELLORA

tytuł oryginału: „THE CHANCELLOR MANUSCRIPT”

PROLOG

3 czerwca 1968 r.

Ciemnowłosy mężczyzna wpatrywał się w ścianę. Fotel, w którym siedział, podobnie

zresztą jak całe umeblowanie pomieszczenia, był miły dla oka, ale niewygodny. Poczekalnia

bowiem, utrzymana w surowym, spartańskim stylu wczesnoamerykańskim, urządzona była w

taki sposób, by oczekujący na audiencję w skrytym za nią gabinecie uświadamiali sobie, jak

niebywały zaszczyt ich spotyka.

Czekający mężczyzna miał już blisko trzydziestkę. Jego kanciasta twarz o ostrych

rysach wyglądała, jakby wyrzeźbił ją rzemieślnik bardziej dbały o szczegóły niż harmonię

całości. Zdradzała przy tym, że jej właściciel przeżywa ostry konflikt wewnętrzny. W tej

twarzy uwagę zwracały przede wszystkim oczy, bardzo jasne, niebieskie, głęboko osadzone.

Patrzyły badawczo i ujmowały swą otwartością. Odnosiło się wrażenie, że ich właściciel jest

błękitnookim zwierzęciem, w każdej chwili gotowym do skoku, spiętym, pełnym obawy.

Młody człowiek nazywał się Peter Chancellor. Siedział w fotelu sztywno, z kamienną

twarzą. Miał złe i gniewne oczy.

W pokoju znajdowała się jeszcze jedna osoba: siedząca za biurkiem podstarzała

sekretarka z mocno zaciśniętymi, bezbarwnymi wargami i siwiejącymi włosami, starannie

zaczesanymi i ściągniętymi w węzeł na kształt hełmu koloru spłowiałej słomy Była

jednoosobową gwardią pretoriańską, psem bojowym strzegącym dębowych drzwi, za którymi

mieściło się sanktuarium wielkiego męża.

Chancellor popatrzył na zegarek, sekretarka zaś rzuciła mu spojrzenie pełne

dezaprobaty. Najmniejszy objaw zniecierpliwienia w tym pomieszczeniu był wielkim

nietaktem; sam fakt udzielenia audiencji należał do wiekopomnych wydarzeń.

Była za kwadrans szósta, wszystkie inne biura już zamknięto. Jak zawsze późną

wiosną Kampus Uniwersytetu Park Forest na środkowym zachodzie Stanów Zjednoczonych

przygotowywał się do dyskretnej wieczornej zabawy, z powodu zbliżającego się terminu

promocji absolwentów może nieco żywszej niż zwykle.

Park Forest dokładał wszelkich starań, by pozostać poza zasięgiem niepokojów,

przetaczających się przez inne kampusy. W ówczesnym burzliwym oceanie życia

uniwersyteckiego stanowił nie skażoną żadnym wirem piaszczystą mieliznę. Izolowany,

bogaty, zadowolony z siebie, działał wprawdzie bez przerw, ale i bez blasku.

Uważano, że właśnie ten brak jakichkolwiek zewnętrznych zakłóceń stanowił

przyczynę, która przywiodła do Park Forest człowieka, siedzącego teraz za dębowymi

drzwiami. A ponieważ nie mógł pozostać anonimowy, starał się przynajmniej być

niedostępny. Munro St. Claire był podsekretarzem w Departamencie Stanu za Roosevelta i

Trumana i ambasadorem nadzwyczajnym Eisenhowera, Kennedy'ego i Johnsona. Krążył po

świecie wyposażony w szerokie pełnomocnictwa, wspierany autorytetem swych prezydentów

i własnym głębokim doświadczeniem. W ten sposób odwiedzał wszystkie punkty globu, w

których wybuchały niepokoje. To, że zdecydował się spędzić semestr wiosenny w Park Forest

jako osobistość rządowa z gościnnymi wykładami, równocześnie porządkując notatki do

swych przyszłych pamiętników, stało się dla rady zarządzającej tym zamożnym, lecz

drugorzędnym uniwersytetem wręcz oszałamiającym wydarzeniem. Jej członkowie uwierzyli

wreszcie, że St. Claire nie żartuje i zapewnili mu w zamian możliwość pracy w takim

odosobnieniu, na jakie nigdy nie mógłby liczyć w Cambridge, New Haven czy Berkeley. Tak

przynajmniej opowiadano.

Peter Chancellor zaś, aby nie myśleć o własnej sprawie, próbował sobie przypominać

najważniejsze wydarzenia z życia St. Claire'a. Ostatnie wydarzenia z jego własnego życia

były bowiem tak zniechęcające, że trudno sobie wyobrazić. Dwadzieścia cztery miesiące

stracone, rzucone w otchłań uniwersyteckiego zapomnienia. Dwa lata życia!

Rada naukowa Uniwersytetu Park Forest odrzuciła jego dysertację doktorską ośmioma

głosami przeciw jednemu. Jedyny głos „za” należał oczywiście do jego promotora i dlatego

nie miał najmniejszego wpływu na ocenę pozostałych. Chancellora oskarżono o

lekkomyślność, o złośliwe lekceważenie faktów historycznych, niechlujne badania źródłowe i

koniec

nieodpowiedzialne

wprowadzenie

tekstu

fikcji

literackiej

zamiast

sprawdzalnych danych. Ocena była jednoznaczna. Chancellor poniósł porażkę i to

nieodwołalną.

Z wyżyn euforii spadł w otchłań depresji. Sześć tygodni wcześniej wydawany przez

Uniwersytet Georgetown Foreign Service Journal zgodził się opublikować czternaście

fragmentów pracy, w sumie jakieś trzydzieści stron. Załatwił to jego promotor, przesyłając

egzemplarz opracowania swym uniwersyteckim kolegom w Georgetown. Uznali oni, że praca

jest równie nowatorska, jak przerażająca. Journal był pismem o takim samym znaczeniu jak

Foreign Afairs, czytywanym przez najbardziej wpływowe osobistości kraju. Z takiej

publikacji coś musiało wyniknąć, ktoś powinien przedstawić autorowi jakąś ciekawą

propozycję.

Ale wydawcy Journala postawili jeden warunek: biorąc pod uwagę temat dysertacji,

zanim zostanie ona opublikowana przez ich pismo, musi zostać przyjęta jako praca doktorska.

Bez tego nie wydrukują. Rzecz prosta w obecnej sytuacji opublikowanie jakiejkolwiek części

nie wchodziło w rachubę.

Tytuł pracy brzmiał: „Geneza konfliktu globalnego”, konfliktem była druga wojna

światowa, geneza zaś wynikała z oryginalnej interpretacji osób i sił, które starły się w

nieszczęsnych latach 1926-1939. Tłumaczenie, że koncepcją pracy jest analiza

interpretacyjna, a nie tworzenie dokumentu prawnego, nie zdało się na nic. Zdaniem komisji

historycznej działającej przy radzie naukowej Chancellor popełnił śmiertelny grzech:

historycznym osobistościom przypisał wymyślone dialogi. Tego rodzaju nonsensy były nie do

przyjęcia w gaju Akademosa Park Forest.

Ponadto Chancellor wiedział, że w ocenie rady jego praca miała jeszcze jedną, o wiele

większą skazę. Pisał swą dysertację w świętym oburzeniu. A święte oburzenie jest

niedopuszczalne w pracy doktorskiej. Założenie, że giganci świata finansowego biernie

przyglądali się temu, jak banda psychopatów przemodelowuje poweimarskie Niemcy, było

absurdalne. Równie nonsensowne, jak fałszywe. Wielonarodowe korporacje nie były w stanie

dostatecznie szybko dokarmiać nazistowskiej watahy wilków; im silniejsza wataha, tym

większa była zachłanność rynku. Cele i metody niemieckiego stada wilków zostały z

wyrachowaniem ukryte w celu ekspansji gospodarczej. Diabła tam ukryte! Były tolerowane,

wreszcie akceptowane w miarę tego, jak w bilansach rosła strona dochodów. Finansiści

wystawili chorym nazistowskim Niemcom świadectwo całkowitego zdrowia. A wśród

kolosów międzynarodowej finansjery, karmiącej wermachtowskiego orła, znajdowały się

najbardziej szanowane nazwiska Ameryki.

I w tym był cały problem. Chancellor nie mógł otwarcie, po imieniu, wyliczyć owych

korporacji finansowych, ponieważ nie dysponował niepodważalnymi dokumentami. Ludzie,

którzy udzielili mu tych informacji i wskazali dalsze źródła, nie zgadzali się na ujawnienie

swych nazwisk. Byli to przerażeni, zmęczeni starcy, żyjący z emerytur wypłacanych przez

rząd lub spółki akcyjne. Co się zdarzyło w przeszłości, odeszło w przeszłość, a informatorzy

nie mogli ryzykować nagłego odcięcia się od hojnych dobroczyńców. Zagrozili, że jeśli

Chancellor poda do publicznej wiadomości prywatne z nimi rozmowy, to wyprą się ich. Po

prostu. Ale sprawa nie była taka prosta. To wszystko wydarzyło się naprawdę. Nigdy tego nie

mówiono, a Peter bardzo pragnął o tym opowiedzieć. Z pewnością nie zamierzał niszczyć

tych starych ludzi, zaledwie wykonawców polityki, której sami wówczas nie rozumieli;

polityki zaprogramowanej przez innych, stojących tak wysoko na drabinie interesów

finansowych, że wykonawcy rzadko się z nimi stykali. Ale Chancellor był przekonany, że

zamykanie oczu na nie ujawnione fakty historyczne byłoby równoznaczne z czynieniem zła.

Wybrał więc jedyne dostępne mu rozwiązanie: pozmieniał nazwy gigantycznych

korporacji, ale w taki sposób, że nie było najmniejszych wątpliwości, o które chodzi. Każdy,

kto czytywał gazety, wiedziałby, o kim mowa.

To był niewybaczalny błąd. Peter postawił prowokacyjne pytania, a nieliczni tylko

uznaliby je za uzasadnione. Uniwersytet Park Forest był dobrze widziany przez wielkie

korporacje i korporacyjne fundacje, które udzielały mu finansowego wsparcia; tutejszy

kampus był dość spokojnym miejscem. Czy ten status miałby w najmniejszym choćby

stopniu zostać zagrożony przez opracowanie jednego jedynego doktoranta?

Chryste! Dwa lata! Oczywiście istniała alternatywa. Mógłby na przykład przenieść się

na inny uniwersytet i tam przedstawić swą „Genezę”. I co wtedy? Czy to warto? Warto

narażać się na ponowne odrzucenie pracy, tyle że z innych względów? Takich, które

potwierdzałyby dręczące go wątpliwości. Bo Peter był uczciwy wobec samego siebie:

dysertacja nie była ani pracą wybitną, ani szczególnie błyskotliwą. Po prostu natrafił na okres

w historii najnowszej, który swoim podobieństwem do współczesności doprowadził go do

szału. Nic się nie zmieniło, kłamstwa sprzed czterdziestu lat nadal uważano za prawdy.

Pomimo więc wszelkich wątpliwości nie chciał zamknąć sprawy. Nie c h c e jej zamykać.

Musi o niej opowiedzieć. W jakikolwiek sposób.

Jednak prawdę powiedziawszy oburzenie nie mogło zastępować solidnych badań.

Korzystanie z ustnych relacji o faktach nie mogło być alternatywą zbierania obiektywnej

dokumentacji. Choć niechętnie, Peter musiał jednak uznać racje komisji historycznej.

Naukowiec był z niego żaden; spisywał po części fakty, po części fantazje.

Dwa lata! Zmarnowane!

Telefon sekretarki nie zadzwonił, ledwie zabrzęczał. Dźwięk ten przypomniał

Chancellorowi pogłoskę, że aby Waszyngton mógł osiągać Munro St. Claire'a o każdej porze

dnia i nocy, zainstalowano specjalną linię. I ta linia, mówiono, była jedynym odstępstwem od

narzuconej przez St. Claire'a zasady absolutnej jego niedostępności. Tak, panie ambasadorze -

powiedziała sekretarka - zaraz go przyślę... Ależ w porządku, jeśli pan mnie potrzebuje, mogę

zostać. Najwidoczniej nie była już potrzebna, a Peter odniósł wrażenie, że jej to wcale nie

cieszy. Gwardia pretoriańska została odesłana do koszar. Na szóstą trzydzieści -

kontynuowała - była przewidywana pana obecność na przyjęciu u dziekana. - Nastąpiła

chwila milczenia, po czym kobieta odrzekła: - Tak jest, sir, zatelefonuję, że z żalem nie może

pan przyjąć zaproszenia. Dobranoc, panie St. Claire.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: