PED SPEC (Zofia Sękowska)jest dyscypliną naukową zajmującą się osobami obarczonymi niepełnosprawnością oraz ich rehabilitacją a także osobami niedostosowanymi społecznie i ich resocjalizacją. (JAKO SAMODZIELNA DYSCYPLINA)
PED SPEC (W. Dykcik) jest nauką szczegółową pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka, terapia, kształcenie, wychowanie osób z odchyleniami od normy. Najczęściej jednostek mniej sprawnych lub niepełnosprawnych bez względu na rodzaj, stopień, złożoność objawów oraz przyczyn zaistniałych anomalii, zaburzeń, trudności, lub ograniczeń. (JAKO DZIAŁ)
USZKODZENIE oznacza wszelką stratę lub wadę fizycznej, psychicznej lub anatomicznej struktury albo czynności
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ oznacza wszelkie ograniczenie lub brak możliwości wykonywania czynności na poziomie uważanym za normalny dla człowieka.
UPOŚLEDZENIE oznacza utratę lub ograniczenie możliwości pełnego uczestnictwa danej osoby w jej życiu społecznym. Wskazuje na relacje powstające między osobą niepełnosprawną, a środowiskiem
OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA jest jednostką w pełni swoich praw znajdującą się w sytuacji upośledzającej ją, tworzonej przez bariery środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, których nie może tak jak inni ludzie przezwyciężać w skutek występujących u niej uszkodzeń. Bariery te zbyt często są wzmacniane w skutek deprecjonujących postaw społecznych. Do społeczeństwa należy eliminowanie, zmniejszanie lub kompensowanie tych barier aby każdej jednostce umożliwić cieszenie się pełnią przywilejów obywatelskich respektując jej prawa i obowiązki.
KORELACJA usuwanie wad, likwidowanie niepełnosprawności, poprawianie stanu właściwego np.w zakresie widzenia, słyszenia, zachowania się, działania.
KOMPENSACJA zastąpienie obiektywnie istniejących lub subiektywnie odczuwalnych braków w jednej dziedzinie działalności człowieka przez wzmożoną aktywność w innej, może dotyczyć zmysłów wzroku, słuchu...Kompensacja może być także społeczna.
REHABILITACJA (wg W. Dega A. Hulek) łączne i skoordynowane oddziaływanie lecznicze, psychiczne, pedagogiczne, społeczno- zawodowe zmierzające do rozwinięcia lub przywrócenia u osoby trwale poszkodowanej na zdrowiu zdolności, sprawności i możliwości samodzielnego życia w społeczeństwie. Rehabilitacja jest procesem, który łączy oddziaływania o różnym charakterze i zakresie, aby przywrócenie utraconych sprawności było jak najpełniejsze, możliwie wczesne i trwałe.
REWALIDACJA (łac rer- znów na nowo validus- mocny i w pełni sprawny)oznacza przywrócenie człowiekowi pełnej sprawności.
{APARATURA PERCEPCJI dotyk, smak, słuch, powonienie, wzrok APARATURA PRZETWAŻANIA mózg APARATURA WYRAŻANIA postawa, migi, mimika, mowa}
Hans Hanselmann dzieli wszystkie upośledzenia na 3 gr zahamowania i zaburzenia w zakresie percepcji, asocjacji i ekspresji. <- z tego wynika podział ped. Na 3 działy:
DZIAŁ I obejmuje wychowanie jednostek z upośledzeniem w zakresie aparatury percepcyjnej
a) pedagogikę dotyczącą jednostek z upośledzeniem słuchu
b) pedagogikę dotyczącą jednostek z upośledzeniem wzroku
DZIAŁ II obejmuje jednostki a zahamowaniami i upośledzeniami centralnego ukł. Nerw. Oraz zaburzeniami i schorzeniami na tle endokrynologicznym:
a) pedagogikę upośledzenia umysłowego
b) pedagogikę trudności wychowawczych spowodowanych zaburzeniami ukł. Centralnego
DZIAŁ III obejmuje jednostki z upośledzeniami aparatury ekspresyjnej
a) pedagogika jednostek z upośledzeniami motorycznymi (kalek i przewlekle chorych)
b) pedagogika wad wymowy
M GRZEGOREWSKA podaje klasyfikację z punktu widzenia potrzeb praktycznych w szkolnictwie biorąc za punkt wyjścia stopień upośledzenia lub upośledzenie złożone
1} OLIBOFRENOPEDAGOGIKA - UPOŚLEDZENI UMYSŁOWO: debile idioci imbecyle
2} SURDOPEDAGOGIKA – GŁUSI: z resztkami słuchu, niedosłyszący, ogłuchli mówiący. Głusi upośledzeni
3} TYFLOPEDAGOGIKA – NIEWIDOMI: z resztkami wzroku, niedowidzący, ociemniali, niewidomi upośledzeni umysłowo
4} PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA SPOŁECZNIE NIEDOSTOSOWANI: przy
a) braku wyraźnych zaburzeń wyższych czynności nerwowych, pewnych zaburzeniach charakterologicznych oraz młodzież moralnie zaniedbaną
b) z wyraźnymi zaburzeniami wyższych czynności nerwowych (zaburzenia nerwowe i psychopatyczne)
5} PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA KALECY:
a) w zakresie narządów ruchu
b) z niedowładami, brakami, uszkodzeniami, atrofią
6} PRZEWLEKLE CHORZY: gruźlica, choroba Heineg-Mediny, zespół Leitte`a, alergia, epilepsja, choroby psychiczne, gościec
DZIAŁYI DZIEDZINY PEDAGOGIKI SPECJALNEJ ZE WZGLĘDU NA RODZAJ DOCHYLEŃ OD NORMY W. DYKCIK
1) PEDAGOGIKA WYBITNIE ZDOLNYCH I UZDOLNIONYCH
a) wybitne zdolności ogólne
b) uzdolnienia kierunkowe
2) PEDAGOGIKA REHABILITACYJNA (REWALIDACYJNA
a) upośledzenie umysłowe
b) wady wzroku
c) wady słuchu
3) PEDAGOGIKA LECZNICZA (TERAPEUTYCZNA)
a) choroby przewlekłe
b) niepełnosprawność ruchowa
c) odmienność somatyczna
d) autyzm, zespoły psychozopodobne
e) starość
4) PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA
a) niedostosowanie społeczne
b) aspołeczność
c) antyspołeczność
d) demoralizacja
e) przestępczość
5) PEDAGOGIKA KOREKCYJNA
a) trudności w uczeniu
b) parcjalne (częściowe) zaburzenia w rozwoju
c) dzieci niepełnosprawne fizycznie sensorycznie i umysłowo
DZIECI ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI
1 Dzieci mające trudności w nauce
2 dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi i w zachowaniu
3 dzieci niepełnosprawne fizycznie sensorycznie i umysłowo
ZASADY PRACYPEDAGOGICZNEJ Z DZIEĆMI ODBIEGAJĄCYMI OD NORMY PSYCHOFIZYCZNEJ wg ZOFII SĘKOWSKIEJ
v zasada wzajemnego szacunku i życzliwości oraz zaufania szczerej komunikacji
v zasada jedności nauczania z wychowankiem
v zasada maksymalnego zaspokojenia potrzeb wychowanka oraz aktywizowania go
v zasada indywidualizacji oraz szacunku do wychowanka i jeg trudu
v zasada przystosowania wymagań do możliwości wychowanka
v zasada terapii w przypadku możliwość choćby minimalnej poprawy
v zasada oprzyrządowania i oprotezowania dziecka
v zasada realnego
jarzab