Diagnozowanie osób indywidualnych.pdf

CharlesD.Garvin,BrettA.Seabury,Działaniainterpersonalnewpracysocjalnej,Katowice1998.

Rozdział VI

DIAGNOZOWANIE OSìB

INDYWIDUALNYCH

Rozdziałtenprzedstawiazagadnieniadotyczącewszelkichproce

dur diagnostycznych, jak równieŜ ramy diagnozy indywidualnych

osób.Wrozdzialenastępnymomówimydiagnozowanierodziny,małej

grupyiorganizacji.Diagnozowanieiinterwencjasąprocesamipowią

zanymi ze sobą, skuteczna interwencja wspiera się na dobrej

diagnozie.

Procesydiagnozowaniapomagająpracownikowisocjalnemuzro

zumiećsystemklienckiijegointerakcjeześrodowiskiem.Pracownik

jednakniemaczasu,aniteŜniemapotrzebyzrozumieniawszystkiego,

co wiąŜe się z ludźmi i ich sytuacjami Ŝyciowymi. Z tego powodu

prezentowane tu podejście do diagnozy jest zawęŜone przesłankami

naturypragmatycznejiteoretycznej.

Cele diagnozy

Przesłanki pragmatyczne zawęŜają diagnozę do informacji nie

zbędnych dla opracowania rzetelnego planuinterwencji. We wcześ

niejszych modelach praktyki zachęcano pracowników socjalnych do

kolekcjonowaniaolbrzymichilościinformacjioklientach 1 .Nielekce

waŜononiczego,adokumentacjawplacówkachprzypominałaksiąŜki

telefonicznewielkichmetropolii.Obecnieuczymypracownikówwię

kszejselektywnościwzbieraniudanych.Istotainformacjiwodniesie

niudodanejsprawypowinnawyznaczaćproceszbieraniadanych 2 .

216

CharlesD.Garvin,BrettA.Seabury

Diagnozowanieosóbindywidualnych

217

Wprawdziewniektórych placówkachnadalpoddajesiękandydatów

na klientów długim seriom oceniających procedur (historia Ŝycia i

zdrowia,testypsychologiczne,diagnozypsychiatryczne),uwaŜamy,Ŝe

jesttoniepotrzebnyluksuswczasachkurczącychsięzasobów.Poza

tymsątoproceduryczasochłonne,ajakpisaliśmywrozdzialedrugim,

czasuniemazbytwiele,kiedypracujemyzklientami,którychtrawi

kryzysipogłębiaichtrudnąsytuację.

Nadmiernośćproceduroceniającychwydajesięzresztąbardziej

słuŜyćsamymprofesjonalistomiplacówkom,niŜpotrzebomklienta.

Wswoichnajgorszychformachmogąoneuczynićzklientapasywny

obiekt,amaonprzecieŜbyćaktywnympartneremwprocesiewzbo

gacaniarozumieniajegoproblemuprzezniegosamegoiprzezpracow

nikasocjalnego.Takąwłaśniepostawęklientapowinienwzmacniaći

doceniaćpracowniksocjalnywprocesiediagnozowania.

Diagnozajakoproces

Nasze pojmowanie diagnozy zakłada, Ŝe jest to ciągła

działalność, w którą angaŜuje się pracownik i system kliencki w

trakcie całego procesu pomocowego. Mimo zakładanej ciągłości,

diagnozowanie zmienia się w poszczególnych fazach. W fazie

rozpoczynania interwencji diagnoza słuŜy wstępnemu rozpoznaniu

sprawy klienta oraz określeniu, czy zgłosił się on do właściwej

placówki.Klient(afaktyczniekandydatnaklientawtymmomencie)

uzyskujepomocwzrozumieniucharakterudostępnychusługorazich

przypuszczalnej uŜyteczności dla niego. Jeśli problemy klienta nie

przystajądorodzajuusługświadczonychprzezplacówkę,lubteŜnie

chceonznichskorzystać,pomagamusięznaleźćplacówkębardziej

dlaniegowłaściwą.

Wfazierozpoczynaniainterwencjinajistotniejsządecyzjąjest

dobórrodzajupomocydoproblemówklienta,przetownikliwezbiera

niedanychdiagnostycznychniejestpotrzebne.Najbardziejwłaściwa

jesttustrategiaprzesiewu(screening),którawymagadwóchpodsta

wowychdecyzjiklienta.Musionzdecydowaćsię,nadjakimproble

mem chce pracować i zaakceptować pomoc placówki. Po podjęciu

tych decyzji pracownik socjalny wraz z klientem mogą zacząć

rozpatrywaniezgłoszonegoproblemubardziejszczegółowo.

W ten sposób rozpoczyna się druga faza usługi (która jest

przedmiotem obecnego i następnego rozdziału) i w toku tej fazy

pracownikisystemklienckigromadząnajwięcejinformacjioobecnej

sytuacji klienta. Pracownik odgrywa aktywną rolęw rozpoznawaniu

zgłoszonego przez klienta problemu i wyszukiwaniu istotnych

czynników, które mogą pomóc w rozpoznaniu problemu będącego

celeminterwencji.TeinformacjenaleŜytakzbierać,abypracowniki

klient mogli podjąć inne waŜne decyzje: ustalić cele usługi i plan

działańwiodącychdoichosiągnięcia.Diagnozawtejfaziepomaga

pracownikowi i klientowi zadecydować o tym, w jakim układzie

najlepiej pracować (indywidualnym, rodzinnym, grupowym) i jakie

środkizmobilizowaćwprocesiepomocowym.

TakŜe w fazach późniejszych diagnozowanie waŜne jest w

wyborzeimonitorowaniustosowanychstrategiiorazichzmianie,jeśli

zajdzie taka potrzeba. W fazie końcowej diagnoza jest szczególnie

istotna.Pracownikzklientemdokonująocenyrezultatówswejpracy(a

takŜeinnychzaangaŜowanychwniąosóbzsystemudziałań).WaŜne

jest tu takŜe zaplanowanie dalszego, samodzielnego Ŝycia klienta,

chodzioto,byzmiany,którezaszływtrakciepracyzklientem,nie

zanikały.

Diagnozajako " etykieta”

Niektóre modele praktyki kładą nacisk na fazę diagnozy w

początkach procesu usługi (koncepcja badania i diagnozy Holisa 3 ).

Faza ta często kończona jest wtedy, kiedy pracownik formułuje

profesjonalnąocenę(swegorodzajuimpresjędiagnostyczną)kłopotów

klienta.Diagnozatamakierunkowaćzamierzonyprocesinterwencjii

wpewnychidealnychsytuacjachtaksiędzieje.Wprawdzieporadnie

zdrowiapsychicznego,słuŜbymedyczneorazinneplacówki,których

koszty usług są zwracane przez instytucje ubezpieczeniowe, mają

obowiązekprzedstawianiadiagnozyklienta,myuwaŜamy,Ŝejestto

niewłaściwe.Etykietydiagnostycznetownioskiiocenysporządzane

przezspecjalistówdotyczącezachowańklientów.

Czasem te etykiety zaczynają Ŝyć własnym Ŝyciem i

profesjonaliści traktują je jak fundamentalne "prawdy" o klientach.

Jeślisiętakdzieje,topotemtrudnotozmienićimogąoneprzylgnąć

doklientanacałyczasjegokontaktuzorganizacjamipomocynawet

gdyjegozachowaniaipostawyulegnągruntownymprzekształceniom.

Innąwadąetykietdiagnostycznychjestto,Ŝekoncentrująsięonena

indywidualnychzachowaniachisytuacjach.Ztegopowodupomijają

problemyinterakcjiklientazinnymiludźmiluborganizacjamiwjego

otoczeniu. Niektóre instytucje ubezpieczeniowe wymagają od

pracownikaoddzielnychdiagnozkaŜdegoczłonkarodziny,choćjego

podejście do problemu jest systemowe i traktuje rodzinę w sposób

całościowy.

218

CharlesD.Garvin,BrettA.Seabury

Diagnozowanieosóbindywidualnych

219

Zbieraniedanych

tłumacza, kiedy język jest barierą, a nawet listownie, kiedy nie

przeszkadza w tym analfabetyzm klientów. Kompetentny pracownik

stosujewtrakciewywiadupytaniaotwarte 4 (tojesttakie,naktórenie

moŜnaodpowiedziećtaklubnie).Naprzykład,pytaniezamknięte:"Czy

kłóciszsięzeswoimirodzicami?"lepiejzmienićna:"Jakcisięukładają

stosunki z rodzicami?". Pytania zamknięte nie dają moŜliwości

ujawniania takiego zakresu odpowiedzi, jaki umoŜliwiają pytania

otwarte.

Innym waŜnym zaleceniem strategicznym stosowanym w

trakciewywiadujestunikaniepytańtypu"dlaczego".PracownikmoŜe

rzeczywiście chcieć dowiedzieć się, dlaczego klient postąpił w

określony sposób, jednak pytania zaczynające się od "dlaczego" są

często mylnie rozumiane przez klientów, mogą oni reagować w

sposób.obronny,usprawiedliwianiemdziałań,októrychmowa.Zbyt

wielepytań"dlaczego"sprawiawraŜenieprzesłuchiwaniaklienta,anie

przeprowadzania wywiadu. Prosta zamiana "dlaczego" na "jak" w

wywiadzie pozwala uniknąć reakcji obronnych. Na przykład,

pracownik moŜe powiedzieć: "Jak to się stało, Ŝe się tak

pokłóciliście?", zamiast oskarŜycielskiego: "Dlaczego tak się

pokłóciliście?".

WsukcesywnymgromadzeniuinformacjitrzebaczęstouŜywać

zarównopytańnawiązujących(responsive),jakisystematycznych(sy

stematic). Pytania nawiązujące mają zwykle charakter empatyczny i

odnoszą się do stwierdzeń wypowiedzianych właśnie przez klienta.

Kiedy klient opowiada o tym, Ŝe został potraktowany poniŜająco w

placówce, pracownik moŜe spytać: "Jak pan zareagował na tę fru

strującąsytuację?".Natomiastpytaniasystematycznemajązazadanie

utrzymaćuwagęklientanaprzedmiocierozmowyizapobiecpobocz

nym wątkom. Oto przykład: "Pani reakcje na szkołę są waŜne, ale

zanimdonichprzejdziemy,skończmyomówienietego,cozaszłow

panisporzezmęŜem."

Zbieraniedanychstanowiistotędiagnozowania.Wniniejszym

podrozdzialeprezentujemypowszechniestosowanesposobykolekcjo

nowaniatychmateriałów,typoweichźródła,zagadnieniaetycznez

procesem tym związane oraz zagadnienia oceny dokładności i rze

telnościzebranychdanych.

Psychiatrastosuje badania stanu umysłowego pacjenta (serie

usystematyzowanych pytań i ćwiczeń), aby określić charakter jego

psychopatologii. Psycholog moŜe zastosować róŜne

wystandaryzowaneiprojekcyjnetestysłuŜącepoznaniuosobowościi

stanówemocjonalnychklientów.Pracowniksocjalny,przeciwnie,w

zdobywaniuinformacjioklientachiichsytuacjiopierasięgłówniena

bezpośrednichwywiadach.

Wprawdzie coraz częściej pracownicy socjalni stosują

narzędzia,któresamiopracowali,waŜnejest,abyposiadalibiegłośćw

technikachwywiadu.WprawdzieteŜnieoczekujesięodnichbadania

stanu umysłowego klientów czy stosowania i interpretacji testów

psychologicznych, to jednak powinni być obeznani z procedurami

zbierania tego rodzaju danych, aby móc ocenić dokładność i

wiarygodność informacji dostarczanych przez innych

profesjonalistów.

Metody

Nie dysponujemy idealnymi i definitywnymi metodami

gromadzenia danych o kliencie. KaŜda metoda cechuje się

ograniczeniami i w jakimś sensie daje skrzywiony obraz badanej

rzeczywistości.Większośćtestówpsychologicznychopracowanodla

białych przedstawicieli klasy średniej, mogą więc być

dyskryminujące pod względem kulturowym, etnicznym i

socjoekonomicznym.Naprzykład,przysłowiauŜywanewjednejz

części standardowego badania stanu umysłowego mogą być

kulturowonicnieznaczącedlaniektórychpacjentów.

A w trakcie bezpośredniego wywiadu nie dysponujemy

pewnymsposobemoceniania,czyklientmówiprawdę,czyteŜjedno

kłamstwozadrugim.

Dane,którezebranozapomocąwięcejniŜjednejmetodyiz

więcejniŜjednegoźródła),stwarzająwiększeprawdopodobieństwo

uniknięciazniekształconegoogląduklienta.Jestprzynajmniejszansa

nato,ŜezniekształceniawynikającezjednejmetodyinneprzewaŜą.

Pracownicy socjalni korzystają z wielu metod zbierania

danych.Realizująwywiadybezpośrednie,przeztelefon,zudziałem

Źródła

Pracowniksocjalnymusinietylkoumiećzbieraćinformacje

werbalne,powinientakŜebyćdobrymobserwatorem.JakjuŜotym

pisaliśmy wrozdzialeoporozumiewaniusię,duŜaczęśćinformacji

wymienianajest poza kanałem werbalnym. UwaŜny praktyk potrafi

czynićuŜytekzinformacjiwizualnych,dźwiękowych,dotykowych,a

nawet węchowych. Te "obserwacyjne" metody mają szczególne

zastosowaniewtrakciewizytwdomu,szkoleimiejscupracy,kiedy

diagnozujemysystemklienckiwinterakcjiześrodowiskiem.

220

CharlesD.Garvin,BrettA.Seabury

Diagnozowanieosóbindywidualnych

221

Dane diagnostyczne gromadzić moŜna takŜe za pomocą

kwestionariuszy. Ich treść, forma i długość mogą być bardzo

zróŜnicowane.Istniejąspecjalnekwestionariuszedozbieraniadanych

demograficznych i innych identyfikacyjnych informacji o systemie

klienckim. Stosuje się je rutynowo w odniesieniu do kandydatów

zwracających się do wielkich organizacji, nie zawsze są one

zapisywane w formularzach, często urzędnik wprowadza je do

komputera w trakcie rozmowy. Przykładami takich danych są:

nazwisko,adres,numertelefonu,wiek,płeć,rasa,stancywilny,liczba

dzieci. Takie wstępne kwestionariusze często zawierają pytania o

powódzwróceniasięopomoclubzgłoszeniasięwdanymczasie.

Pracownik socjalny moŜe stosować szczegółowe

kwestionariuszebiograficznedozebraniadanychztakichdziedzin,jak

historia rodziny, zdrowia, zatrudnienia. Nie sądzimy, Ŝe naleŜy je

rutynowo stosować w odniesieniu do wszystkich klientów. Powinny

być uŜywane tylko wtedy, gdy uzyskana informacja ma istotny

związek z ustalonym do rozwiązania przez pracownika socjalnego

problemem, lub wtedy, gdy takie informacje są potrzebne do

określeniapotrzebpomocysocjalnejwdanejpopulacji.

Jest sprawą jasną, ŜenajwaŜniejszym źródłeminformacjijest

zawszesystemkliencki.Klientjestośrodkiemproblemówipodstawo

wymźródłeminformacjionich.Jakwszystkieinneźródłainformacji,

takiklientprzekazujejewpostacizniekształconej.Zadaniempracow

nika jest identyfikacja zniekształceń, które wymagają korekt oraz

zauwaŜenietychzniekształceńwspostrzeŜeniachklienta,któresamew

sobiesąinformacją.

Powszechne zniekształcenie danych przez klientów polega na

przypisywaniu przez nich albo zbyt duŜego znaczenia zewnętrznym

przyczynomproblemów,albodziałaniomwłasnym6.Niektórzyklienci

podlegająnajbardziejczynnikomemocjonalnymzwiązanymzichpro

blemami,nainnychmająwpływczynnikipoznawcze.Zniekształcenie

zbieranychdanychnastąpizgodniezkierunkiemnastawieniaklienta.

Nadmiernakoncentracjanaczynnikachzewnętrznychutrudniadostęp

doujawnieniaprzyczynwewnętrznychiodwrotnie.

Kolejnym waŜnym źródłem informacji o problemach są

"znaczącyinni",czyliosoby,któreklientówznająiorientująsięwich

problemach.Mogątobyćkrewni,bliscyprzyjaciele,sąsiedzi,koledzy

z pracy i ze szkoły, przełoŜeni i szefowie oraz inne jeszcze osoby

znająceproblemyklienta.Podobniejaksamiklienciiteosobywnosić

będąswojezniekształceniadopodawanychinformacji.UzaleŜnioneto

będzieodstopniaijakościzaangaŜowaniawsprawyklienta.Naprzy

kład, krewny moŜe Ŝywić uczucia negatywne i obwiniać klienta za

swojewłasnekłopoty.Innympowszechnymczynnikiemzakłócającym

informacje pochodzące od osób znaczących jest plotkowanie, czyli

dzieleniesięinformacjaminiepochodzącymizpierwszejręki.Trzebaje

umiećoddzielićodinformacjiwiarygodnych.

Kwestiewykorzystywaniaźródełinformacji

Pracownik niemoŜe,tak po prostu, skontaktować się z osobą

znaczącąipoprosićoinformacjeoproblemachswojegoklienta.Obo

wiązującazasadapoufnościwymaga,abyskonsultowaćzklientemplan

uzyskiwania informacji o nim i uzyskać jego zgodę. W większości

sytuacji klient powinien wiedzieć, z kim nastąpi kontakt, w jakiej

sprawieipowinienwyrazićnatopisemnązgodę?Klientmaprawodo

kontroligromadzonychiujawnianychinformacjionim.ChoćmoŜesię

to wydać niepotrzebnie czasochłonne, popieramy takie procedury,

poniewaŜ są jednym ze sposobów okazywania szacunku klientowi i

zapewniająjegowłączeniesięwpodejmowaniedecyzji.Takaochrona

prawaklientadopoufnościumoŜliwiapracownikowisprawdzenie,czy

inneźródłainformacji,zktórychchceskorzystaćsąwłaściwe,zanim

jeszczesiędonichzwróci.

Informacje moŜna zdobywać takŜe od innych pracowników,

którzybyliwkontakciezklientem.Informacjepochodząceodinnych

pracownikówiplacówekteŜniesąwolneodzniekształceń.Pracownicy

słuŜbpomocowychmająnaogółswojespecjalności,zateminformacje,

którezbierają,sączęstowobszarzeichspecjalności.LekarzmoŜemieć

informacje o zdrowiu klienta, ale nie wiedzieć nic o jego umie

jętnościach społecznych czy zawodowych. Takie wąskie podejście

bywazwodnicze,gdystaramysięzrozumiećklienta.Pamiętamy(zfil

mu Ojciec chrzestny) księdza, który orientował się drobiazgowo we

wszystkich sprawach swych wiernych dotyczących kościoła, ale nie

wiedział nic o ich rodzinach i interesach. Profesjonaliści mają teŜ

tendencjedokoncentrowaniasięnasłabościachklienta,ignorującjego

mocnestronyizdolności.Skrzywieniatesąnieuchronnąkonsekwencją

ról"klienta"czy"pacjenta",zktórymikojarząsiędefekty,ograniczenia

i braki. Dokumenty pochodzące od specjalistów i placówek

specjalistycznych są kiepskimi materiałami do sporządzenia zrówno

waŜonejbiografiiklienta..

Zdanymipochodzącymizinnychplacówek,odinnychspecjali

stówtakŜezwiązanesąkwestiepoufności.Niektóreplacówkiwyma

222

CharlesD.Garvin,BrettA.Seabury

Diagnozowanieosóbindywidualnych

223

gająodklientapodpisaniazgóryzgodynauzyskiwanieinformacjiod

innych specjalistów i placówek, a takŜe przekazywanie ich innym.

Takaproceduraniezapewniapoufnościklientowi.WkaŜdymprzy

padku,kiedypracownikzamierzauzyskaćskądślubprzekazaćgdzieś

informacjeokliencie,powiniengootympoinformowaćiuzyskaćna

tozgodę.

Podkreślamytu,ŜepracownikniemoŜekolekcjonowaćdanych

zdowolnegoźródłaizakładać,Ŝesąonewartościowe.Poskompleto

waniu informacji z róŜnych źródeł naleŜy zorientować się, jaką

wartość przedstawiają pod względem dokładności i rzetelności.

Bardzo łatwo jest o fałszywe wnioski z informacji nierzetelnych i

niedokładnych 8 .

InformacjemoŜnapodzielićnadwaogólnetypy:obserwacyjne

i dedukcyjne 9 . Informacje obserwacyjne (albo faktograficzne) repre

zentująświat doświadczeń,informacje dedukcyjne zaś, subiektywny

światobserwatora.Obarodzajeinformacjiwystępująwprofesjonalnej

dokumentacjiiobasąwaŜne,alebezwarunkowotrzebajerozróŜniać.

Informacje dedukcyjne nie wiąŜą się z faktami, są konkluzjami lub

subiektywnymireakcjamiosoby,którajesporządza.Poprawneinfor

macje dedukcyjne naleŜy poprzeć dowodami (fakty, obserwacje), a

pracownikpowinienbyćwstaniewychwycićprzypadki,wktórychnie

sąoneuprawomocnioneipomijająfakty.

Aby zilustrować te kwestie, prezentujemy poniŜej fragmenty

opisupewnegoprzypadku.Wpierwszychkilkuakapitachpodanesą

informacje obserwacyjne i faktyczne, ostatni akapit przynosi

informacje dedukcyjne, wywnioskowane z opisanej sytuacji.

WaŜniejsze informacje dedukcyjne wyróŜniamy kursywą, a

następującapoopisieprzypadkuanalizawskazujenate,któreniesą

naleŜyciepopartedanymi.

pistolet,którykupiła,bybronićsięprzednarkomanami,którzyjak

twierdziławłamująsiędoniejiwykradająurządzeniadomowe.

WmieszkaniupaniXpiętrzyłosiędowysokościpasadwadzieścia

jedenstosówstarychgazet.Karaluchywidaćbyłowobupokojach,

a kuchnia zarzucona była brudnymi naczyniami. Z czterech toreb

wysypywałysięśmiecinapodłogę.Kiedypracownikzapytałpanią

X, czy nie potrzebuje pomocy, by doprowadzić mieszkanie do

porządku,rozpłakałasięistwierdziła,ŜeoddniaśmiercimęŜanie

wyrzuciłaŜadnejgazety.

Zkoleispytałapracownika,czymajakieśhobbyiczylubizbierać

rzeczy.

PaniXbyłaubranawwytartąbawełnianąsuknię,poplamionąjedze

niem i podziurawioną. W mieszkaniu czuć było mocz, a w rogu

pokojuleŜałastertabrudnejbielizny.PaniXnieodwiedzałalekarza

od dwóch lat. Miała słaby wzrok, a okulary zagubiła. Słabym

wzrokiem się jednak nie martwiła i zapewniała pracownika, Ŝe

potrafistrzelaćcelnie,jeślizaatakująjąnarkomani.Wyjaśniała,Ŝe

nauczyłjąstrzelaćmąŜ,którytrenowałwparamilitarnejjednostce

Ku Klux Klanu. Otworzywszy szafę pokazała przybyszowi

nazistowski uniform męŜa. Pracownik odnotował, Ŝe mosięŜne

guziki lśniły, strój był wyprasowany, a skórzane paski

wyczyszczono pastą. Stwierdziwszy, Ŝe rozmiarem pasuje on na

pracownika, zaczęła nazywać go imieniem męŜa i zapytała, czy

spędzi tu noc. Pracownik odpowiedział, Ŝe musi juŜ iść, ale

powiedział, Ŝe wróci i pomoŜe jej rozwiązać niektóre problemy.

Pani X zaczęła płakać i błagała, Ŝeby "znowu jej nie zostawiał".

Zapewniwszyją,Ŝejeszczetuprzyjdzie,pracownikszybkoopuścił

mieszkanie. Kiedy schodził po schodach, został napadnięty przez

dwóchopryszków,którzyodebralimuportfeliaktówkęorazzranili

noswdwóchmiejscach.

Impresjediagnostyczneizalecenia

PaniXjestwdowąwśrednimwieku,któraniejestwstaniezajmować

się sobą. W swoim mieszkaniu doprowadziła do licznych zagroŜeń dla

zdrowia. Jej paranoiczne myślenie, niemoŜność utrzymania moczu i spła

szczenie uczuć stanowią objawy powikłanej melancholii psychotycznej.

Znajdujesię w depresji,dotejporynieporadziłasobiez uczuciem Ŝalupo

śmierci męŜa. Pani X znajduje się w stanie kryzysuijest niebezpiecznadla

otoczenia.Wymaganatychmiastowejhospitalizacji.

Następujące informacje dedukcyjne wydają się być

potwierdzonewświetledanychzwywiadu:

- "średniwiek"paniXma52lata.

"doprowadziładozagroŜeńdlazdrowiawmieszkaniu"stwierdzenieto

znajdujepotwierdzeniewjejsłabymwzrokuoraznagromadze

PaniXjest52letniąwdową.JejmąŜzmarłprzeddwomalatyiodtego

czasu Ŝyje samotnie w dwupokojowym mieszkaniu. Jej obie córki są

męŜatkamiimieszkająwinnymstanie.PaniXpobieraniewielkąemeryturę

i zasiłek z pomocy społecznej przysługujący osobom owdowiałym.

Zamieszkuje w części miasta, która ma być odnowiona. Ponad połowa

budynkówwjejsąsiedztwiejestjuŜwyludniona.Ten,wktórymznajdujesię

jejmieszkanie,jestprzeznaczonydorozbiórkiimabyć zburzonyzatrzy

miesiące.

Kiedy skontaktował się z nią pracownik socjalny wydziału mieszka

niowego, aby ją o tym poinformować i pomóc w znalezieniu innego

mieszkania, pani X oświadczyła, Ŝe nigdy nie opuści swego mieszkaniai

zabijekaŜdego,ktospróbujejązniegowyrzucić.Pokazałapracownikowi

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: