Fizjoterapia w SM.pdf

www.pandm.org

Fizjoterapia w SM

Definicja :

Stwardnienie rozsiane jest chorob Ģ przewlekł Ģ charakteryzuj Ģ c Ģ si ħ wieloogniskowym

uszkodzeniem układu nerwowego.

Dochodzi do uszkodzenia oraz rozpadu osłonek mielinowych włókien nerwowych.

Na skutek zaniku osłonek dochodzi do zaburze ı przewodzenia, a nawet całkowitego

przerwania przekazywania impulsów nerwowych.

Konsekwencj Ģ narastaj Ģ cego procesu destrukcji jest uszkodzenie aksonu, i powstanie tzw.

blizny glejowej .

Starsze, wcze Ļ niej powstałe ogniska maj Ģ do Ļę zwart Ģ konsytencj ħ , s Ģ stwardniałe,

zbliznowaciałe w odró Ň nieniu od "mi ħ kkich" (z obecno Ļ ci Ģ licznych komórek zapalnych)

Ļ wie Ň o powstałych zmian. St Ģ d nazwa schorzenia: "stwardnienie".

Uszkodzenie włókien nerwowych mo Ň e wyst Ģ pi ę we wszystkich regionach układu

nerwowego, co w konsekwencji prowadzi do wyst Ģ pienia ró Ň norodnych tzw. „rozsianych”

objawów. Dlatego choroba nosi miano :” rozsianego".

Choroba ma podło Ň e immunologiczne.

Charakteryzuje si ħ :

- okresami remisji i nawrotów objawów

- objawy s Ģ ró Ň ne w zale Ň no Ļ ci od postaci (wyró Ň niamy 3 )

- wyst ħ powaniem u ludzi młodych 20 – 45 r. Ň

- cz ħĻ ciej choruj Ģ kobiety (estrogeny mog Ģ zaburza ę funkcjonowanie uk.odporno Ļ ciowego)

Inne nazwy:

Multiple sclerosis (ang.) MS

Sclerosis Multiplex (ła ę .) SM

Przyczyna :

Dotychczas nie ustalono przyczyny, mo Ň na jedynie przypuszcza ę , Ň e istotn Ģ rol ħ odgrywaj Ģ :

- zaka Ň enia wirusowe

- zatrucia

- zaburzenia Ň ywieniowe

www.pandm.org

Postacie :

Mózgowa

Mó Ň d Ň kowo – pniowa

Rdzeniowa

Typy kliniczne :

1) Z rzutami i remisjami (Relapsing-remitting RR)

Charakteryzuj Ģ cy si ħ wyst ħ powaniem okresowych pogorsze ı w postaci rzutów i

nast ħ puj Ģ cych po nich remisji choroby.

Po okresie rzutu nast ħ puje albo pełny powrót sprawno Ļ ci ruchowej do stanu wyj Ļ ciowego

przed rzutem, albo pozostaj Ģ utrwalone deficyty.

2) Pierwotnie post ħ puj Ģ cy (Primary progressive - PP)

Stopniowy post ħ p choroby bez wyra Ņ nych rzutów i remisji.

3) Wtórnie post ħ puj Ģ cy (Secondary progressive - SP)

Pocz Ģ tkowo przebieg z rzutami i remisjami a nast ħ pnie stopniowe pogarszanie si ħ stanu

klinicznego bez wyra Ņ nie zaznaczonych rzutów.

4) Post ħ puj Ģ cy z rzutami (Progressive/relapsing - PR)

Przebieg od pocz Ģ tku stopniowo post ħ puj Ģ cy z wyra Ņ nymi rzutami choroby, po których

nast ħ puje całkowity lub niecałkowity powrót do stanu przed rzutem.

W okresie pomi ħ dzy rzutami nast ħ puje stopniowe pogarszanie si ħ stanu klinicznego.

Objawy :

Postacie

Mózgowa

Mó Ň d Ň kowo – pniowa

Rdzeniowa

Objawy -niedowład połowiczy

-niedowład pojedynczej

ko ı czyny

-wiotkie niedowłady

-zaburzenia psychiczne

-objawy rzekomoopuszkowe

- afazja

-napady drgawkowe

- ataksja, afazja

-zaburzenia koordynacji

-zaburzenia równowagi

- adiadochokineza

-mowa skandowana

-objawy oczne

-dr Ň enie zamiarowe

- dysmetria

-chód marynarski

-wyrównanie nie

mo Ň liwe za pomoc Ģ

wzroku

-niedowłady spastyczne

-zaburzenia czucia

gł ħ bokiego

-zaburzenia czynno Ļ ci

moczowo-płciowych

-brak oczopl Ģ su

-brak afazji

-wyrównanie chodu za

pomoc Ģ wzroku

Stwardnienie rdzeniowe – najcz ħ stsze

www.pandm.org

Afazja - to całkowita lub cz ħĻ ciowa utrata umiej ħ tno Ļ ci posługiwania si ħ j ħ zykiem lub

rozumienia mowy.

Ataksja – to bezład, niezborno Ļę ruchów, zaburzenie koordynacji :

• Dysmetria - brak wła Ļ ciwej miary w ruchach

Osoba chora bior Ģ c szklank ħ mo Ň e j Ģ zmia Ň d Ň y ę (hipermetria-zbyt du Ň a siła) lub nie potrafi

chwyci ę kubka (hipsometria)

Adiadochokineza – to niemo Ň no Ļę wykonywania naprzemiennych ruchów r ħ ki.

Objawy oczne – podwójne widzenie, niewyra Ņ ne , oczopl Ģ s, zez, utrata widzenia kolorów

Pierwsze objawy :

- dr ħ twienie, pogorszenie widzenia, kłopoty z chodzeniem, pogorszenie sprawno Ļ ci mi ħĻ ni,

głównie dłoni, wygórowane odruchy gł ħ bokie, zaburzenia połykania (dysfagia)

Cele fizjoterapii :

•

poprawa ogólnej ruchomo Ļ ci

•

poprawa równowagi - utrzymanie stabilno Ļ ci tułowia

•

poprawa koordynacji

•

zmniejszenie napi ħ cia mi ħĻ niowego

•

unikanie zbyt silnych obci ĢŇ e ı

•

reedukacja chodu

•

poprawa postawy

Metody :

• Ę wiczenia stopniowe

- od pełnego do coraz mniejszego zakresu ruchu

- od szybkich do wolnych

- od symetrycznych do asymetrycznych

- od małego obci ĢŇ anie do wi ħ kszego ( unikanie zbyt silnych )

- od krótkiego czasu trwania ę wicze ı do wydłu Ň ania

•

Wszystkie typy ę wicze ı w zale Ň no Ļ ci od stanu pacjenta , od biernych do oporowych

(unikanie zbyt silnych ).

Gdy pacjent jest le ŇĢ cy to profilaktyka przeciw przykurczowa, odle Ň ynowa,

zaburzenia oddychania.

• Przy spastycznych zaburzeniach ruchu stosowa ę metod ħ Bobach.

• Ę wiczenia koordynacyjne np.PNF np. rytmiczna stabilizacja, zmiana kierunku ruchu

na przeciwny.

• Stosowanie krioterapii unikanie ciepła

• Stretching

• Ę wiczenia w wodzie

• Dostosowa ę terapi ħ do fazy choroby ostra/ przewlekła : w ostrej ograniczamy si ħ do

ruchów biernych i zamiany pozycji w przewlekłej stosujemy metody

• Ę wiczenia Frenkla w ataksji

•

www.pandm.org

Przykłady ę wicze ı :

Równowa Ň ne

Koordynacyjne

Postawy

Bibliografia :

Nowotny J.:Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narz Ģ du ruchu.

Kloster B.Ebelt-Paprotny G.:Poradnik fizjoterapeuty.Ossolineum.

Grochala Rehabilitacja w chorobach uk.nerwowego

Obrazki:

A.D.A.M

VHI Exercise Prescription Kits

www.mspathways.ca

http://www.sissel-online.com/

http://www.thera-bandacademy.com/

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: