20 III 2013
drugi i trzeci rok życia
– zwiększenie się umiejętności ruchowe (samodzielne poruszanie się)
– doskonalenie lokomocji
– trzymanie za rękę wchodzi po schodach (15 mc)
– intensywny rozwój mowy (własny język)
– zmienność nastrojów
– rozwój koordynacji wzrokowo – ruchowej
– brak wspóldziałania z rówieśnikami
– próby samodzielnego jedzenia (często nieudane)
– nieustająca ciekawość – kłopoty
– wymaga stałego nadzoru
– je bez pomocy (ok 1,5 roku)
– naśladuje matkę w czynnościach
– utrwala nawyki czystościowe
– pierwsze zachowania negatywistyczne
ok 2 roku życia składa 2 – 3 wyrazy, układa wieżę z 5 – 6 klocków. Próby samodzielnego mycia rąk. Bywa agresywne. Rozpoczyna uporczywy okres pytan!
2,5 roku – potrafi samodzielnie się ubrać trzyma ołówek, rysuje proste figury zaczyna rozróżniać kolory doskonali mowę (sepleni) zauważa różnice płci chętnie słucha bajek.
3 rok – zaczyna wyrażać się poprawnie i gramatycznie poszerza się zakres form ruchu biega niezgrabnie wolno chodzi po achodach umie jeżdzić na trójkołowym rowerku rozwija się praksja ustala lateralizacja coraz lepsza pamięć naśladownictwo dużo mówi, chętnie pomaga rozwija pamięć uwielbia czytanie odwzajemnia uczucia przekora, upór, interesuje się narządami plciowymi
wiek przedszkolny
4 lata – potrafi zachowywać się poprawnie gadatliwe chwali się, fantazjuje bawi się z innymi dziećmi swobodnie biega lubi zabawy z piłką chwiejność emocjonalna!
5 lat – chętnie bawi się w grupie rówieśniczej rozwija się spostrzeganie uwagę pamięć i mowę. Chętnie rysuje kształtują się uczucia i wola potrafi skupić się na zadaniu należy uczyć prawdomówności i życzliwości wobec innych
konieczna jesr rozsądna miłość rodzicielska, życzliwa atmosfera bez cech przemocy
wiek szkolny
psychospołeczny rozwój dziecka w tym okresie ściśle uwarunkowany wpływami środowiska
prof Obuchowska (2000r) wyróżnia:
– rozwój informacyjny
– rozwój uczuciowy
– rozwój moralny
– rozwój motywacyjny
okres dojrzewania i dorastania
człowiek dojrzewa coraz wcześniej dorast później
intensywnie kształtuje się w tym okresie rozwój umysłowy:
– spostrzeganie
– pamięć
– myślenie
– wyobraźnia
ważne jest ukierunkowanie na dobro
uwrażliwienie na:
– cierpienie
– niesprawiedliwość
– postawy nieetyczne
zwiększa się pojemność
– uwagi
– skupienia
uczenie się jest efektywne
– refleksyjność
– krytycyzm (wobez demagogii i niezgodności)
– wzbogacone słownictwo
– niekonwencjonalne zachowanie
– niezależność myśli
– pragnienia i ambicje (pamiętniki)
– zainteresowanie muzyką
uczenie staje się efektywne
"pasuje czytelnicze ustępują ekranowi"
emocje
kierunek rozwoju emocji zależy od rodziny i szkoły.
Rozwój uczuć, w tym społecznych (przyjaźń na lata)
Potrzeba kontaktu społecznego
romantyzm w przeżywaniu świata jest jedną z charakterystycznych cech młodości, która następnie stopniowo znika na rzecz realizmu
prof Obuchowska
– kształtowanie postaw morlanych
– dokonywanie wyborów i kształtowanie hierarhii wartości
– kształtowanie światopoglądu
czas poszukiwania własnej tożsamości – wskazywanie odległych celów życiowych
Metody oceny rozwoju fizycznego
Znajomość mechanizmów i przemian ontogenetycznych jest podstawowym warunkiem postępowań pozazdrowotnych i proekologicznych w racjonalnym i świadomym kierowaniu swoim rozwojem i zdrowiem.
Rodzaje oceny procesu rozwoju
– statyczna, czyli ocena poziomu rozwoju osiągniętego w dniu badania
* na podstawie badań przekrtojowych (cross sectional study)
– dynamiczna, umożliwia śledzenie przebiegu indywidualnego toru rozwojowego dziecka przez określony czas np. Od urodzenia do dojrzałości
* na podstawie badań długofalowych (longitudinal studies)
Badanie przekrojowe – umożliwiają uzyskanie informacji o wartościach średnich i zakresie zmienności badanych cech w danej populacji oraz zjawiska akceleracji.
Badania długofalowe – umożliwiają poznanie indywidualnego toru rozwojowego np. tempa wzrastania, czasu i kolejności występowania cech dojrzewania płciowego...
– ocena wzrastania
– ocena proporcji ciała
– ocena procesów dojrzewania
– ocena dojrzewania płciowego
– ocena dojrzewania szkieletowego – wieku kostnego
– ocena wieku zębowego
• tabele norm, czyli biologiczne układy odniesienia
• siatki (centylowe, standardowe)
• wskaźniki proporcji
• morfogramy
• wskaźniki oceny składu ciała
• biochemiczne wskaźniki rozwoju
Tabele norm
zestawienie średnich wartości róźnych cech anrtopomentrycznych i zakres jej zmienności w odniesieniu do wieku i płci
ze względu na proces akceleracji konieczna jest aktualizacja tabel co 10 – 20 lat
Siatki(centylowe, standardowe)
graficzne przedstawienie proporcji badanej cechy i odniesienia jej do normy. Określamy tor rozwojowy badanej cechy przez nanoszenie na siatkę uzyskiwanych, co kilka np. Miesięcy, pomiarów cechy.
Siatki
Krzywe centylowe 3 i 97 określajką dolną i górną granicę normy
w siatkach standardowych odpowiednio +/- 2 odchylenia standardowe
wskaźniki proporcji
Wyrażają najczęściej stosunek dwóch lub więcej cech morfologicznych względem siebie. Służą ocenie kształtowania proporcji ciała
np. wskaźnik Queteleta (masa c/wyskokość c)
wskaźnik BMI
Profile rozwoju Morfogramy.
Graficzne wykresy wielu cech antropometrycznych normalizowanych do wartości średniej.
Poprzeczna linia łącząca wyniki pomiarów wyznacza profil rozwoju dla danej płci i wieku dziecka.
W sposób graficzny informuje o zależnościach między cechami morfologicznymi.
Pojęcie wieku rozwojowego
wiek kalendarzowy
(metrykalny chronologiczny)
jest to czas mierzony liczbą dni, mc, lat, jaki ułynął od urodzenia do momentu badań dziecka. Ponieważ dzieci w tym wieku kalendarzowym mogą znacznie się różnić pod względem zaawansowania we (...)
Wiek biologiczny (rozwojowy)
to rzeczywiste zaawandowane rozwoju kilku cech (wyrażonych w latach) na podstawie których przeprowadzone się ocenę auksologiczną
– wiek wzrostowy i wagowy
– wiek zębowy
– wiek kostny
– wiek cech płciowych
Wiek morfologiczny – określa się porównując uzyskany pomioar zbliżony wartości z tabel norm i odczytuje się odpowiadający im wiek
wiek zębowy – od 2-go półrocza życia na podstaiwie czasu wyrzynania się zębów
wiek cech płciowych – ocenia się na podstawie rozwoju cech płciowych (w skali 5-cio stopniowej) odnosi się do wieku metrykalnego. Różnica między dojrzewaniem kośćca a wiekiem metrykalnym nie przekraczająca 2 lat to granica normy
wiek kostny – ocena czasu przejawiajnia się wielkości jąder kostnienia w porównaniu do wieku kolandarzowego
wskaźniki biochemiczne – oparta na oznaczeniu wydalania hydroksyproliny i kreatyniny z moczem.
Norma auksologiczna
Musi uwzględniać
– etniczne i rasowe zróżnicowanie wzrostu
– wpływy biogeograficzne
– uwarunkowania genetyczne
– czynniki społeczno – ekonomoiczne rodziców (wykształcenie)
– uwarunkowania kulturowe
– związki emocjonalne w rodzinie
Ustalenie progu normy dla wszystkich jest niemożliwa
Trudność w ocenie tzw pogranicza normy
Trend sekularny – czyli tendencje przemian – wielowiekowe morfofunkcje zmieny nieewolucyjne organizmu człowieka
Akceleracja rozwoju – dostrzeganie od 150 lat – zjawisko przyspieszonego biologicznego rozwoju człowieka i osiąganie przez kolejne pokolenia większych wymiarów człowieka
Akceleracja rozwoju fizycznego
Akceleracja (przyspieszenie rozwoju fizycznego)
jest to proces miedzypokoleniowych zmian polegających na:
pedspec2012