Leki_oryginalne_a_generyczne.pdf

Leki oryginalne a generyczne

Preparaty oryginalne a odtwórcze - gdzie leży problem ?

Wprowadzenie na rynki farmaceutyczne preparatów odtwórczych (generycznych) wiąże się z

istotnym zmniejszeniem kosztów leczenia oraz wzrostem kosztowej efektywności stosowania danej

grupy leków.

Z drugiej strony coraz szerzej dyskutowany jest problem równoważności preparatów

oryginalnych z generycznymi. Czy wyniki dużych badań klinicznych prowadzonych z lekiem

oryginalnym przekładają się bez zastrzeżeń na praktykę stosowania tego leku w jego generycznej

postaci ?

Wiadomo, że w przypadku leków generycznych nie można bezpośrednio powoływać się w

działalności promocyjnej na wyniki badania klinicznego z preparatem oryginalnym. A zatem, aby

twierdząco odpowiedzieć na tak postawione pytanie należałoby przeprowadzić podobne badanie

kliniczne z lekiem generycznym - twierdzą zwolennicy pryncypialnego podejścia do zasad

medycyny opartej na faktach (evidence-based medicine, EBM).

Wystarczy - zgodnie z międzynarodowymi przepisami rejestracji leków - stwierdzić

równoważność preparatu oryginalnego z generycznym - kontrargumentują zwolennicy bardziej

liberalnego podejścia do zasad EBM. Pojęcia, którymi posługują się obie strony w dyskusji nad

równoważnością lęków oryginalnych i generycznych przybliżone zostały w tabeli 1.

Leki oryginalne a generyczne - czym mogą się różnić?

Lek oryginalny i generyczny nie powinny istotnie różnić się w praktyce klinicznej. Pomimo

obecności tej samej substancji czynnej, leki oryginalne i generyczne różnią się na ogół zawartością

substancji pomocniczych.

Substancje pomocnicze nie powinny wywierać własnego działania farmakologicznego -

umożliwiają jedynie wytwarzanie odpowiedniej postaci leku oraz wywierają wpływ na trwałość

środka leczniczego, jego dostępność, decydujące często o miejscu i czasie wchłaniania. Substancje

pomocnicze nie powinny, ale w niektórych sytuacjach mogą być przyczyna działań niepożądanych.

Istotny może być również sposób sporządzenia leku.

Chociaż przypadki wykazania nierownowaznosci terapeutycznej synonimowych środków

farmaceutycznych sporządzonych zgodnie z wymogami współczesnej technologii postaci leku i

legalnie dopuszczonych do obrotu farmaceutycznego są nieliczne, nie powinny być lekceważone.

Przykładowo, doniesiono o zjawisku nieekwiwalentnego efektu terapeutycznego w zakresie

uzyskanych stężeń cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL u kilku chorych otrzymujących

wymiennie dwa różne preparaty simwastatyny, oryginalny i generyczny.

Podczas gdy stosowanie oryginalnego preparatu simwastatyny powodowało oczekiwany efekt

terapeutyczny, jego zmiana na preparat generyczny wiązała się z pogorszeniem kontroli stężeń

lipidów. Powrót do leczenia preparatem oryginalnym zapewnił ponowną skuteczność terapeutyczną

w zakresie prawidłowej kontroli stężeń lipidów.

Leki oryginalne a generyczne - jak to robią inni ?

Jednym z krajów, w których obowiązują ścisłe regulacje prawne i skodyfikowane zasady

dotyczące ustalania równoważności leków oryginalnych i generycznych są Stany Zjednoczone. W

USA przyjęto, że każdy lek wprowadzony na rynek po 1938 roku podlega ocenie przez rządowa

agencje rejestracyjna (FDA, Food and Drug Administration) i nadawany jest mu kod

kategoryzacyjny (FDA Categories od Drug Equivalence).

FDA co roku publikuje tzw. pomarańczową książeczkę ( Orange Book), w której podaje

aktualną kategorię równoważności terapeutycznych dostępnych na rynku preparatów , w razie

konieczności ukazują się również co miesiąc uzupełnienia publikacji, włączane do następnej edycji

książeczki

Status równoważności terapeutycznej leków publikowany w "pomarańczowej książeczce" (Red

Book) - uaktualnionym spisie cen leków dostępnych w USA, powszechnie używanym przez

amerykańskich farmaceutów.

Za równoważne terapeutycznie z lekiem oryginalnym przepisy FDA uznają wyłącznie te środki

generyczne, które są równoważne farmaceutycznie i mogą być uważane za równoważne

biologicznie z lekiem oryginalnym, spełniają określone standardy jakości i czystości produktu, jak

tez produkowane są w oparciu o nowoczesne standardy wytwarzania leku (GMP, Good

Manufacturing Practice).

Każdy lek wymieniony w "pomarańczowej książeczce" posiada dwuliterowy kod kategoryzacji.

Litera "A" oznacza, że FDA uznała dany produkt za terapeutycznie równoznaczny z lekiem

oryginalnym, litera "B", że lek generyczny posiada różnice biorównoważności w stosunku do leku

oryginalnego nie pozwalające go za lek synonimowy.

Druga litera kodu pozwala wnioskować na temat formy terapeutycznej leku, jak i o wynikach

badań biorównoważnosci prowadzonych przez FDA. Zasady odczytywania kategoryzacji leków

generycznych podano w tabeli 2.

Równoważność terapeutyczna leków generycznych z lekami oryginalnymi - podsumowanie

Nawet rozwinięty i skodyfikowany system oznaczania równoważności terapeutycznej lęków

generycznych - nie istniejący jeszcze w Polsce - nie rozwiązuje w całości problemów tego

zagadnienia.

Leki generyczne różnic się mogą w stosunku do leku oryginalnego zawartością substancji

pomocniczych. Substancje te nie powinny wywierać własnego działania farmakologicznego. Ich

obecność w preparacie warunkuje z reguły trwałość środka leczniczego, jego dostępność

biologiczną, decyduje o miejscu i czasie wchłaniania. Zdarza się jednak, że substancje pomocnicze

mogą wywoływać działania niepożądane, a ich odległe fakty działania nie są obecnie znane.

Narastający na świecie problem coraz liczniejszych preparatów generycznych spowodował, że

WHO podjęła kroki jamce na celu szersza weryfikację równoważności wprowadzanych preparatów

generycznych. Program WHO ma na celu zapobieganie dystrybucji preparatów o niskiej jakości,

jak też wypracowanie powszechnie akceptowanych standardów badań biorównoważnosci. Uważa

się jednocześnie, że w krajach, w których wymagania stawiane przy rejestracji leków są niskie,

najbezpieczniejszą klinicznie opcją jest stosowanie leków oryginalnych.

Tabela 1

Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące zagadnień biorownoważności leków; zmodyfikowano wg

Kaliszana i Janickiego.

Pojęcie Definicja

Leki synonimowe

(alternatywne)

Środki farmaceutyczne zawierające te same substancje lecznicze; leki

synonimowe nie powinny różnic się znamiennie statystycznie pod względem

dostępności biologicznej, skuteczności terapeutycznej i bezpieczeństwa

stosowania.

Lek oryginalny

Środek farmaceutyczny nowatorskiego producenta, po raz pierwszy

dopuszczony na świecie do dystrybucji (zwykle jako lek opatentowany), w

oparciu o udokumentowana skuteczność terapeutyczną, bezpieczeństwo

stosowania i jakość, zgodnie ze współczesnymi wymogami.

Środek farmaceutyczny opracowany zwykle z zamiarem zapewnienia

zamienności z nowatorskim lekiem oryginalnym, wytwarzany na ogół bez

licencji oryginalnego wytwórcy oraz wprowadzony do dystrybucji po

wygaśnięciu licencji lub innych praw wyłączności.

Równoważność Równoważność farmaceutyczna określa sytuację, w której porównywane leki

Lek odtwórczy

(generyczny)

farmaceutyczna

zawierają taką samą ilość środka leczniczego w takiej samej (lub zasadniczo

podobnej - np. tabletki, kapsułki) postaci leku, odpowiadającej tym samym

porównywalnym normom i które przeznaczone są do podawania taką sama

drogą; równoważność farmaceutyczna nie warunkuje równoważności

terapeutycznej, gdyż różnice w zakresie substancji uzupełniających i procesu

produkcyjnego mogą powodować różnice w rozpuszczaniu oraz biodostepnosci,

a w konsekwencji w działaniu środka farmaceutycznego.

Równoważność

Biologiczna

Dwa środki farmaceutyczne są równoważne biologicznie, jeżeli są równoważne

farmaceutycznie, a ich dostępność biologiczna po podaniu w takiej samej dawce

jest na tyle zbliżona, że można oczekiwać od obu środków zasadniczo takich

samych efektów terapeutycznych

Równoważność

terapeutyczna

Dwa środki są równoważne terapeutycznie, jeżeli są równoważne

farmaceutycznie i jeżeli po ich podaniu w takiej samej dawce ich efekty

zarówno w zakresie skuteczności jak i bezpieczeństwa są takie, jak można było

oczekiwać na podstawie odpowiednich badań.

Tabela 2

Przykładowe zasady odczytywania kodu kategoryzacji leku generycznego w systemie

amerykańskim

Kod

Produkt uznawany za równoważny terapeutycznie i biologicznie z lekiem

oryginalnym.

Produkt uznawany za zbliżony do równoważności terapeutycznej z lekiem

oryginalnym; badania biorównoważności w stosunku do leku oryginalnego

wskazują na istniejące, ale dopuszczalne różnice parametrów farmakokinetycznych

w stosunku do leku oryginalnego; najczęstsza kategoria leków generycznych w

USA.

Aktywna substancja chemiczna leku lub jego forma farmaceutyczna posiada istotne

problemy biorównoważności z lekiem oryginalnym; FDA nie jest w posiadaniu

odpowiednich badań porównawczych wskazujących na równoważność z lekiem

oryginalnym.

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na inna

formę technologiczna leku (forma dojelitowa o przedłużonym działaniu)

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na inna

formę technologiczna leku (lek w formie aerozolu lub nebulizera).

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na

potencjalne problemy biorównoważności.

Produkt nierownowazny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na nie

spełnienie wszystkich wymagań standardów.

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na

niewystarczającą liczbę danych o równoważności.

Dr n. med. Krzysztof Filipiak

Katedra i Zakład farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii AM w Warszawie

dwuliterowy Informacja o równoważności produktu z lekiem oryginalnym

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: