Ratownictwo Medyczne W1 7.10.03
NEUROINFEKCJE
Zakażenia układu nerwowego:
Dotyczą wszystkich części układu nerwowego:
· Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
· Zapalenie mózgu
· Zapalenie rdzenia kręgowego
· Zapalenie nerwów obwodowych.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu:
Z anatomii: opona twarda, opona pajęcza i opona miękka.
Podział ze względu na etiologię:
1. Bakteryjne:
a. Ropne,
b. Swoiste (prątki, krętki – leptospine, borelia, treponema)
2. wirusowe (ECHO, Corackie A i B, świnka, odra, ospa, różyczka, EBV, CMV)
3. grzybicze.
Zapalenie ropne:
· najczęstsze czynniki etiologiczne:
o neisseria meningitides,
o streptococcus pneumoniae,
o haemophilus influenzie,
· dzieci do 2-go miesiąca życia:
o bakterie Gram(-), E. Coli, Proteus,
· dzieci do 10-go roku życia:
Źródła zakażenia:
· charakter endogenny:
o ropne zapalenie ucha środkowego,
o zapalenie zatok bocznych nosa,
o zapalenie migdałów podniebiennych,
o zmiany zapalne zębów,
o bakteryjne zapalenie zastawek serca,
o ognisko bakteryjne w płucach,
o ognisko bakteryjne w jamie brzusznej.
· Charakter egzogenny:
o Droga kropelkowa,
o Kontakt bezpośredni przez blaszkę sitową do jamy czaszki,
o Bezpośrednie wniknięcie patogenu do krwi.
Objawy:
1. ogólne objawy infekcyjne:
a. okres wylęgania 1-5 dni,
b. nagły początek z szybkim narastaniem temperatury do 40°C,
c. dreszcze,
d. objawy grypopodobne.
2. objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:
a. silne bóle głowy,
b. bóle karku,
c. nudności, wymioty,
d. światłowstręt,
e. nadwrażliwość na bodźce słuchowe,
f. przeczulica skóry,
g. objawy oponowe (po 2-3 dniach):
i. sztywność karku,
ii. objaw Kerniga górny i dolny,
iii. objaw Brudzińskiego karkowy i łonowy.
h. U dzieci dodatkowo:
i. Objaw Amosa,
ii. Objaw całowania kolan,
iii. Objaw Flatana (do 1-go roku życia) karkowo-mediatryczny.
3. objawy mózgowe:
a. apatia, senność, majaczenie,
b. zaburzenia świadomości,
c. pobudzenie psychoruchowe,
d. uogólnione napady drgawek kloniczno-tonicznych,
e. porażenie nerwu czaszkowego,
f. afazja ruchowa, czuciowa
Noworodki
Niemowlęta
· niechęć do jedzenia, ulewanie,
· płaczliwość,
· niewielki przyrost masy ciała,
· zaburzenia snu,
· zaburzenia napięcia mięśniowego,
· wzrost obwodu głowy, napięte i tętniące ciemiączko,
· gorączka.
· nie przyjmowanie pokarmu, wymioty,
Rozpoznanie:
· objawy kliniczne i badanie fizykalne,
· potwierdzenie badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego,
· badania dodatkowe.
Inne przyczyny zespołu oponowego:
· podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych toksynami bakterii zagnieżdżonymi poza OUN (meningismus),
· krwotok podpajęczynówkowy,
· wylew krwi do przestrzeni płynowych,
· zmiana zwyrodnienia szyjnego odcinka kręgosłupa.
Nakłucie lędźwiowe.
Wskazania:
· podejrzenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
· uporczywy ból głowy o nieznanej przyczynie,
· utrata przytomności w wywiadzie o nieznanej przyczynie,
· napad drgawek w wywiadzie o nieznanej przyczynie.
Przeciwwskazania:
· brak zgody pacjenta,
· nadciśnienie śródczaszkowe (przed punkcją badanie dna oka),
· ropne zmiany na skórze w okolicy lędźwiowej,
· skaza krwotoczna,
· ciężkie skrzywienie kręgosłupa.
Miejsce nakłucia – przestrzeń międzykręgowa L3-L4 (poziom talerzy kości biodrowych), L4-L5, L5-S1.
Płyn pobiera się do dwóch próbówek:
1. 25 kropli do badania ogólnego
Powikłania:
1. zespół popunkcyjny:
a. bóle głowy,
b. bóle okolicy lędźwiowej,
d. nasilenie objawów oponowych.
2. profilaktyka – reżim łóżkowy przez 24 godziny (leżenie na plecach).
Prawidłowy płyn mózgowo-rdzeniowy:
· przejrzysty, wodojasny,
· wypływa pod ciśnieniem 15-20cmH2O,
· pleocytoza = liczba komórek w 1mm3 3-4/1mm3,
· poziom białka do 400mg%,
· poziom glukozy do 60-70mg% (50-75% poziomu we krwi),
· poziom kwasu mlekowego do 12-18mg%,
Płyn wodojasny:
· podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych,
· limfocytarne (wirusowe) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Płyn mętny i ropny:
· ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Płyn krwisty:
· przypadkowe skrwawienie płynu podczas punkcji,
· wylew, krwotok podpajęczynówkowy.
Postępowanie w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych:
· ocena ABC,
· podstawy objawowe w zależności od stanu pacjenta,
· transport do szpitala – oddział chorób zakaźnych lub neurologii.
Leczenie szpitalne:
1. przyczynowe – antybiotykoterapia:
§ ampicylina,
§ benzylopenicylina,
§ karbonicylina,
§ amikacyna,
§ chloramfenikol,
§ cefalosporyny III generacji (fortum, rocephin, cefuroxym),
§ metronidazol.
2. objawowe:
§ leczenie przeciwobrzękowe:
· mannitol,
· furosemid,
· kortykosterydy (dexaven) – przy współistniejącym wstrząsie, w postaciach z dużą komponentą mózgową,
§ leczenie przeciwdrgawkowe:
· relanium,
· luminal,
§ leczenie przeciwgorączkowe:
· ochładzanie fizykalne,
· salicylany,
§ immunoterapia bierna;
· gamma-venin,
· bioglobina,
§ żywienie:
· odpowiednia podaż płynów i elektrolitów,
· dostarczanie wysokokalorycznego i bogatego w witaminy pożywienia u chorych nieprzytomnych przez zgłębnik żołądkowy, żywienie pozajelitowe.
3. leczenie powikłań:
§ leczenie wstrząsu,
§ leczenie niewydolności oddechowej:
· Tlenoterapia,
· intubacja,
· wentylacja mechaniczna.
4. wczesna rehabilitacja.
3
...
www.google.pl