Wypełnienia COLL
Fotopolimeryzacja stała się podstawową metodą stosowania w nowoczesnej stomatologii do utwardzania in vivo polimerowych wypełnień i ubytków w zębach. Po oczyszczeniu zęba z zalegającej próchnicy i dokładnym wysuszeniu jego powierzchni dentysta wprowadza warstwę fotoczułego monomerowego kompozytu, który utwardza za pomocą światła.
1- Światłowód
2- Warstwa polimerowego kompozytu
3- Tkanka zębna
Polimerowe materiały kompozytowe stosowane do wypełnień składaja się z mieszaniny:
- monomerów jedno i wielofunkcyjnych
- fotoinicjatora ( kamfor chinonu ) i koinicjatora (często amin aromatycznych )
- wypełniaczy wzmacniających ( kwarcu, szkła krzemionkowego, azotków krzemu itp. Pokrytych akrylanem 3-(trimetoksysilanylo)propan-1-olu ) Dodatek ten służy poprawieniu adhezji wypełniacza do matrycy polimeru.
- dodatków, takich jak inhibitory ( zapobiegającej przedwczesnej polimeryzacji w czasie magazynowania), fotostabilizatorów ( związków zapobiegających zmianie koloru wypełnienia) czy związków pozwalających dobrać kolor wypełnienia do naturalnego koloru uzębienia pacjęta.
Polimeryzację prowadzi się bezpośrednio in vivo w jamie ustnej pac jęta. W związku z tym wykluczone jest stosowanie promieniowania UV, które mogłoby wywołać oparzenia tkanek oraz wywołać prowadzące do raka zaburzenie w tkankach. Proces ten prowadzi się zatem za pomocą niebieskiego światła widzialnego, które jest absorbowane przez kamforchinon (wykazujący absorpcję lambda maks = 470nm). Ponieważ sam kamforchinon, w obecności monomeru, fotoinicjuje reakcję polimeryzacji stosunkowo powoli, w celu przyspieszenia polimeryzacji do mieszaniny dodaję się aromatyczne aminy ( koinicjatory).
Aby zwiększyć wytrzymałość mechaniczna wypełnienia ( na ścieranie, ściskanie i wypłukiwanie ) do kompozytu monomerowego wprowadza się różnego rodzaju wypełniacze, w ilości dochodzącej do 70%. Ze względu na obecność wypełniaczy wzmacniających, fotopolimeryzacje in vivo trzeba prowadzić w cienkich warstwach których grubość nie może przekroczyć 1 mm. Czas fotopolimeryzacji wynosi od 20-40 sekund. Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na jakość i trwałość wypełnienia jest sposób naświetlania. Padające światło musi obejmować całą powierzchnie wypełnienia.
Poważnym mankamentem fotoutwardzalnych wypełnień dentystycznych jest efekt skurczu polimeryzacyjnego, dochodzącego nawet do kilkunastu procent. Powoduje to tworzenie się szczeliny brzeżnej pomiędzy wypełnieniem a tkanką zębną, do której może dostać się jedzenie i bakterie powodujące się tworzenie wtórnej próchnicy. Ponadto skurcz polimeryzacyjny powoduje powstawanie naprężeń mechanicznych w wypełnieniu, co znacznie obniża jego wytrzymałość mechaniczną. Stosowanie wypełniaczy zmniejsza skurcz polimeryzacyjny do 1-3%. Z drugiej strony, obecność dużej ilości wypełniacza (do 70%) ogranicza głębokość penetracji światła w głąb warstwy polimeryzującej i wówczas nie dochodzi do całkowitego przereagowania monomeru. Nierównomierna i niecałkowita fotopolimeryzacja prowadzi do zatrzymania nieprzereagowanego monomeru w fotoutwardzanym wypełnieniu. Z biegiem czasu monomer ten dyfunduje z wypełnienia na zewnątrz i za pomocą śliny i jedzenia jest wprowadzany do jamy brzusznej i dalej do krwioobiegu. Monomery akrylowe często powodują odczyn alergiczny, zarówno u pacjentów jak i u personelu medycznego. Stosowana amina aromatyczna jako koinicjator jest również kancerogenna i mutagenna. Niestety nie może być wykluczona z kompozytu, bowiem jest bardzo ważnym składnikiem procesu fotoinicjowania i przyspieszania polimeryzacji.
issirit