BUDOWA ATMOSFERY
ATMOSFERA PIERWOTNA – METAN, AMONIAK, PARA WODNA I WODÓR. Tlen pojawił się około 3 mld lat temu. Później przekształcił się w ozon (O3) – możliwy stał się rozwój życia.
WSPÓŁCZESNA ATMOSFERA istnieje od około 400 mln lat (od dewonu).
Aerozole – drobne cząsteczki ciał stałych, cieczy – maja wpływ na reakcje i zjawiska chemiczne zachodzące w atmosferze
Głównym źródłem tlenu w atmosferze jest fotosynteza, zachodząca w biosferze (rośliny produkują rocznie około 20 mld ton tlenu).
OZON – trójatomowy tlen (rozbicia O2 fotonem światła – fotodysocjacja, później O+O2 = O3, w czasie tej reakcji wydziela się ciepło i dlatego dochodzi do wzrostu temperatury w tej warstwie atmosfery) powstaje w wyniku , jego 90 % znajduje się w stratosferze, 10 % w troposferze. Gazy cieplarniane : CO2, CH4, NO3 (emitowane przez elektrownie i elektrociepłownie, transport, zakłady przemysłowe) są źródłem „dziury ozonowej „- zmniejszenie się ilości ozonu w atmosferze
Smog – mgła z zanieczyszczeń pojawia się nad dużymi miastami
Egzosfera – górna część termosfery. Stała ucieczka gazów. Duze rozrzedzenie. Przechodzi w przestrzeń kosmiczną. Górna granica atmosfery znajduje się na wysokości 1000 km, według innych 2000 km
Termosfera, jej dolna warstwa to jonosfera, w której dochodzi do jonizowania gazów atmosferycznych – powoduje to wzrost ciepła
Mosos – gr. środkowy Spadek temperatury do – 100 oC. Tworzą się chmury srebrzyste
Stratosfera, w niej ozonosfera. Zimą w stratosferze pojawiają się chmury perłowe (obłoki iryzujące) – chmury drobnych kryształków lodu oświetlone przez Słońce znajdujące się za horyzontem.
Tropopauza – temperatura przestaje spadać i stabilizuje się. Grubość 1 – 2 km. Wieją prądy strumieniowe – poziome ruchy powietrza o prędkości 180 – 200 km/h
Tropos – gr. zwrot, obrót, mieszanie. Jest najgrubsza nad równikiem, najcieńsza na biegunami. Im więcej słońca, tym troposfera „puchnie”. Podczas naszego lata jest najgrubsza na półkuli północnej, wówczas na półkuli południowej jest węższa. Spadek temperatury (o 0,6oC co 100 m) i wilgotności wraz z wysokością
aaizdaM