Inhalacje.doc

(43 KB) Pobierz
Inhalacje - wziewania - aerosoloterapia - metoda lecznicza polegająca na wprowadzeniu leku do układu oddechowego (tzw

Inhalacje  - wziewania - aerosoloterapia - metoda lecznicza polegająca na wprowadzeniu leku do układu oddechowego (tzw. aerozolu leczniczego) o różnym stopniu rozproszenia .

 

Aerozole - są to względnie  trwałe układy cząstek substancji stałych, płynnych lub gazowych, rozproszonych i zawieszonych w środowisku rozpraszającym, gazowym.Lecznicze zastosowanie  mają aerozole powstałe po rozproszeniu cieczy w środowisku gazowym, zwykle powietrzu.

 

Pyły - rozproszenie ciała stałego w środowisku gazowym (powietrzu),

Mgła - rozproszenie cieczy w środowisku gazowym (powietrzu),

Dym - rozproszenie w środowisku gazowym (powietrzu) substancji  pochodzących ze spalania.

Zasadnicze znaczenie dla metod leczniczych ma stopień rozdrobnienia tj. średnicy kropelek, która warunkuje poziom dostępności anatomicznej aerozolu.                                                 

·     kropelki o średnicy 30 mm penetruja tchawicę, oskrzela główne, oskrzela płatowe,

·     kropelki o średnicy 10 mm penetrują oskrzele segmentowe, oskrzela najmniejsze i oskrzeliki końcowe,

·     kropelki  o średnicy 1mm penetrują oskrzeliki oddechowe, przewodziki pęcherzykowe,

·     kropelki o średnicy < 0,3 mm penetrują do woreczków pęcherzykowych.

 

W zależności od średnicy aerozole lecznicze dzielimy na:

1.  aerozole prawdziwe = suche - od 0,1 do 5 mm,

2.  aerozole wilgotne = od 5 do 20 mm,

3.  mgła = spray - powyżej 20 mm. Pomiary średnicy kropelek wykonuje się przy użyciu:

- filtrów,

- metod swobodnej sedymentacji na różnych podłożach,

- precypitacji elektrycznej aerozoli,

- mikroskopowej analizy prędkości opadania kropelek,

- mikroskopowej analizy prędkości opadania kropelek,

- mikroskopowej ocenie osiadania kropelek na różnego rodzaju  podłożach.

 

Mgła  h m o g e n n a = przeważające występowanie kropelek jednego określonego rzędu.

 

Mgła h e t r o g e n n a = występowanie różnych rodzajów wielkości  w różnych przedziałach wielkości.

Widmo głębokie mgły = występowanie kropelek o podobnej średnicy

Widmo poszerzone i płytkie = występowanie kropelek  w małej ilości w różnorodnych przedziałach wielkości średnicy (wnikanie leku do określonego poziomu dróg oddechowych).

Krople duże b.wyraźnie podlegają sile ciążenia i opadają (prędkość opadania jest funkcją wielkości).

 

Kropelki małe (poniżej 5 mm)podlegają wzajemnemu oddziaływaniu siłami  tarcia, które równoważą przyciąganie ziemskie tzw. ruchy Browna.

Jednoimienne (odpychające) naładowanie kropelek zwiększa stabilność aerozolu.

 

Rozróżniamy:

- aerozole pierwotne monodyspresyjne = pierwotne równomierna wielkość cząsteczek i związana z tym większa trwałość ,- aerozole  wtórnie monodyspresyjne = o zróżnicowanej wielkości kropelek, poprzez osiadanie, opadanie i wyparowywanie kropelek najmniejszych, osiągają tzw. wielkość pośrednią.

Lecznicze  zastosowanie aerozoli jest uzależnione od:

1.  głębokości = zasięgu penetracji w drogach oddechowych,

2.  szybkość prądu powietrza w drogach oddechowych,

3.  wielkość kropelek aerozolu,

4.  częstości oddychania,

5.  temperatury aerozolu:

Þ  głębokość wnikana jest uzależniona od stanu układu oddechowego, zaburzeń wentylacji

Þ szybkość prądu  powietrza w drogach oddechowych, zależna min. o stanu drożności dróg oddechowych, ograniczenia ruchomości płuc itp. zrosty pozapalne, pourazowe, skrzywienie kręgosłupa,

Þ wielkość kropelek aerozolu - efekt terapeutyczny uzależniony jest od poziomu penetracji: przy  średnicy od 0,1, do 0,3 mm istnieje możliwość poddawania się cząsteczek aerozolu ruchom oddychania (i nie będą one  wchodzić w kontakt ze śluzówką dróg oddechowych).

ÞRozproszenie użytego leku, znacznie zwiększa jego powierzchnię no. wg. T. Miki 1 ml wody w postaci kuli o średnicy 1,24 cm ma powierzchnię 4,84 cm2. Przy rozproszeniu na krople o średnicy 1mm, łączna ich powierzchnia wynosi ok. 6 cm2.

Optymalną wielkością zawieszonych w gazie cząsteczek jest przedział od 0,5 do 10 mm

- częstość oddychania = im oddech  jest szybszy i płytszy tym gorsza jest dostępność aerozolu.

Wg T. Miki przy częstości  ok. 30 oddechów na 1 min. wykorzystuje się  ok. 10 % wdychanego aerozolu; przy 5-6 oddechach na 1 mm - 50-60 %,- temperatura aerozolu = najbardziej optymalna jest temp. ok.30oC; temperatura wyższa sprzyja kondensacji (skraplaniu) przy zetknięciu się z chłodniejszym powierzchniami,                                     temperatura niższa aerozoli wpływa drażniąco i może wywołać skurcz oskrzeli (min. ograniczenie dalszej penetracji  leku).

Rozróżniamy obecnie następujące metody uzyskiwania aerozoli leczniczych.

- za pomocą sprężonego powietrza = o ciśnieniu 1,5 - 3 atm. poprzez dyszę  o średnicy 0,3 - 1mm, wywołuje podciśnienie zasysające cząsteczki wody o średnicy Ý 10 mm i gęstości od 50 do 500 mm3 na 1 l (urządzenie grzewcze umożliwia osiąganie wymaganej temp.,- za pomocą ultradźwięków = zogniskowanie fal ultradźwiękowych na granicy cieczy z powietrzem, wytwarza mgłę o dużej gęstości. 

Wielkość kropelek jest zależna  od częstotliwości fal ultradźwiękowych, np. 1 Mhz Þ ß 1 mm

Duża trudność w rozpraszaniu cieczy lepkich

- aparat Schnitzlera = wytwarzający spray o średnicy kropelek Ý50mm, które uderzają  pod ciśnieniu błonę śluzowa nosa i gardła (stosowane w tzw. zanikowym nieżycie błon śluzowych),

- aparat do inhalacji tzw. szkockich = umożliwia zmiany temperatury aerozoli w granicach od 20o do 40o C,

- aparaty do wytwarzania i wziewań elektroaerozoli.

·     naładowane ujemnie cząsteczki przyspieszają i ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych, zwiększając wydzielanie śluzu, pobudzają ruch mgiełkowy rzęsek (także i wodospady, tężnie),

·     naładowane dodatnio aerozole oddziałują niekorzystnie (pyły, zanieczyszczenia).

 

INHALACJE NATURALNE : aerozol morski - przy wietrze od morza o średniej prędkości; w odl. ok. 300m od brzegu oddziaływanie  wątpliwe.

LECZNICZE WODY MINERALNE = w postaci od 0,25 do 3 % w zabiegach 10-15 min., 1-2/dzień

- wody izotoniczne (0,9% Na Cl)

                                                                        zmniejszają   przekrwienie 

błony śluzowej, wzmagają wydzielanie , normalizują funkcję bł.śluzowej

- wody hipotomiczne (0,3 - 0,8% NaCl)        usuwają zalegające substancje

 

- wody hipertomiczne (1-3% NaCL) - wywołują przekrwienie błony śluzowej pobudzają wydzielanie gruczołów, rozrzedzają wydzielinę = odkrztuszanie i usuwanie.

Jod działa jw. (silniej).

Zawartość siarki szczególnie korzystna w przewlekłych stanach ropnych.

W licznych pracach naukowych (OBK Kliniki Otolaryngologii AM we Wrocławiu) potwierdzono korzystny wpływ stosowania leczniczego wody „Mieszko” = szczawa wodorowęglanowo -sodowej, w skojarzonym, leczeniu stanów zapalnych krtani.

Zwrócono uwagę na uzyskanie: rozrzedzenia wydzieliny śluzowe, jej przekrwienie, zmniejszenie podsychania, działanie odkażające, przywracające tzw. równowagę biologiczną komórek`.

 

Szczególna uwaga na stan sanitarna - higieniczny elementów aparatów i ochronę personelu.

Przy lekach mogących wywołać odczyn alergiczny duża ostrożność  - próba i wywiad

 

Okresowa kontrola personelu w kierunku odporności na leki i reakcje alergiczne.

 

INHALACJE CELKOWE: stosowanie aerozolu leczniczego  w zamkniętej przestrzeni celki - kabiny zabiegowej.

Wytwarzany jest aerozol różnokroplisty, przystosowany do rozpylania leków = substancji dodatkowych (często b.gęstych i lepkich).

Automatyczne sterowanie zabiegiem z uwzględnieniem wymogów sanitarno -  higienicznych.

 Rozróżniamy:

-  fazę zabiegową;

- fazę higieniczną - rozpylanie środka dezynfekcyjnego i umycie całego pomieszczenia zabiegowego po skończonym dniu pracy (okresowe badania bakteriologiczne).

Aerozol leczniczy w celce osiąga maksymalną gęstość po pewnym czasie, gdy wystąpi  zrównoważenie ilości wytwarzanego aerozolu z kubaturą komory - celki i pojawi się  sedymentacja na ścianach i podłodze celki / oraz na pacjencie - ochronne ubranie).

Po uzyskaniu maksymalnej gęstości aerozolu w celce występuje nieznaczne nadciśnienie rzędu kilku mm Hg Þ wypycha aerozol przez nieszczelności na zewnątrz. tzw. gęstość zabiegowa Þ równowaga  pomiędzy wytwarzaniem a sedymentacją (cząstki duże), wydostaniem się z komory oraz pochłanianym przez pacjenta.

 

 

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin