STRONA 5
1 LĘK SEPARACYJNY
Lęk separacyjny (inna nazwa: to: lęk przed separacją w dzieciństwie) to nadmierne zamartwianie się lub strach przed byciem z dala od rodziny lub osób, do których dziecko jest najbardziej przywiązane. Dzieci boją się, że się zgubią lub że komuś z rodziny stanie się coś złego w czasie, gdy będą rozdzieleni.
Lęki separacyjne występują wskutek oddzielenia dziecka od matki. Dotyczą ona małych dzieci i pozostawiają niekiedy trwały ślad w psychice dziecka.
s Pierwsze lęki pojawiają się już w niemowlęctwie. Przy porodzie i w pierwszych tygodniach życia dziecka jest to instynktowny niepokój związany z dyskomfortem fizycznym (hałas, ból, utrata równowagi),
s ok. 7-8 miesiąca życia – lęk separacyjny przed rozłąką z matką. Strach przed symbolami kojarzonymi z przykrymi doświadczeniami (np. strzykawki – zastrzyk).
s Lęki, które wystąpią później, najczęściej dotyczą ciemności, zwierząt, złych snów i rozstań z osobami znaczącymi
s Wraz z rozwojem osobniczym, dziecko ma do czynienia z lekiem związanym z jego zdolnościami imaginacji (tzw. lęk wytwórczy). Jego podstawę stanowią wyobrażenia o przedmiotach czy zdarzeniach, które nie pojawiły się w jego życiu, których źródłem jest otaczające środowisko (np. wpływ mediów) lub wyobraźnia dziecka (np. świat duchów i straszydeł).
s Dzieci cierpiące na lęk separacyjny wykazują nadmierną potrzebę kontaktu z opiekunem.
s Pierwszy epizod lęku separacyjnego często pojawia się w wyniku jakiegoś traumatycznego dla dziecka przeżycia, takiego jak śmierć kogoś z krewnych lub ukochanego zwierzątka, pobyt w szpitalu lub przeprowadzka do innego miasta.
3 Co jest przyczyną lęku separacyjnego
Zaburzenia lękowe mogą mieś podłoże biologiczne - dziecko może odziedziczyć biologiczną tendencję do intensywniejszego doświadczania lęku.
Zaburzenia lekowe moga miec podloze srodowiskowe - lęk i strach mogą być zachowaniem wyuczonym od osób z otoczenia dziecka, które często reagują w sposób nadmiernie lękowy.
4 Objawy lęku separacyjnego
· odmawianie spania w swoim łóżku;
· powtarzające się koszmary senne, w których oddzielenie od bliskich jest głównym tematem;
· niepokój w sytuacji oddzielenia od bliskich z powodu wyjazdu samego dziecka lub członków rodziny lub w sytuacji, gdy taka rozłąka jest spodziewana;
· nadmierne zamartwianie się bezpieczeństwem członka rodziny; zamartwianie się zgubieniem się;
· odmawianie chodzenia do szkoły;
· lękliwość i niechęć do pozostawania samemu;
· częste bóle brzucha, głowy uskarżanie się na stan zdrowia; ;
· nadmierne zamartwianie się swoim bezpieczeństwem;
· nadmierna „przylepność”, nawet, gdy dziecko jest w domu z rodzicami;
· objawy paniki lub wybuchy złości w sytuacji separacji od bliskich.
5 Diagnoza i leczenie lęku separacyjnego
s Lęk separacyjny diagnozowany jest przez psychologa lub psychiatrę dziecięcego.
s Leczenie polega na psychoterapii dziecka, pracy z rodzicami lub całą rodziną oraz współpracy ze szkołą lub przedszkolem dziecka.
Terapia rodziny - celem jest rozpoznanie wzoru dysfunkcjonalności i doprowadzenie do pożądanej zmiany. Dzieciom, u których symptomy nie ustępują mimo przeprowadzonych zabiegów, pomóc mogą leki przeciwlękowe i obniżające poziom napięcia emocjonalnego
współpraca z rodzicami i nauczycielami dziecka - Istotną funkcję w terapii pełnią rodzice; uczy się ich technik wzmacniania poczucia niezależności i pewności siebie oraz obniżenia niepokoju o bezpieczeństwo dziecka.
6 Czynniki, PRZYCZYNIAJACE się do pojawienia się lęku separacyjnego to:
· zmęczenie
· choroba
· zmiany w rutynie codziennego dnia
· zmiany w rodzinie (jak narodziny rodzeństwa, rozwód, śmierć lub choroba)
· zmiana w rutynie przedszkolnej lub zmiana opiekuna/wychowawcy
7 Jak można zredukować prawdopodobieństwo pojawienia się i rozwinięcia lęku separacyjnego
· Od około 6. miesiąca życia zacząć zostawiać dziecko z opiekunką, ciocią czy babcią. Pozwoli mu to nauczyć się tolerować krótkie chwile z dala od rodzica i budować zaufanie do innych dorosłych.
· Najpóźniej od ok. 12. miesiąca zacząć kontaktować dziecko z rówieśnikami
· Od 3-4 roku życia zapewnić dziecku formę opieki przedszkolnej. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które wykazują nadmierną zależność od rodziców.
· Nalezy zapoznac dziecko z nowym otoczeniem, zanim zostanie w nim samo. W przedszkolu dzieci często przeżywają stres, gdy nie wiedzą gdzie jest toaleta, kto im pomoże zjeść, kto je odbierze. Warto, by wszystko to wiedziały zawczasu, bo to znacznie zmniejsza ich lęk.
· Nalezy nauczyc dziecko wykonywania jak najwięcej rzeczy samodzielnie. Samodzielnego jedzenia, zakładania bucików, spodni, kurteczki, informowania innych o swoich potrzebach. Bardziej samodzielne dzieci zwykle przeżywają mniej lęków, bo nie są zależne od innych oraz widzą, że sobie radzą w sytuacjach, gdy inne dzieci muszą prosić o pomoc.
· Nalezy pozwolic dziecku na zabranie jego ulubionej zabawki do przedszkola.
1 Co to jest fobia SPOLECZNA
Fobia to uporczywy strach przed określonymi sytuacjami (np. zamknietymi pomieszczeniami) czy obiektami (np. zwierzętami, widokiem krwi), który jest nieuzasadniony. U dzieci i młodzieży lęk musi być obecny, przez co najmniej sześć miesięcy, by był zdiagnozowany jako fobia (a nie jako lęk przemijający, pojawiający się w rozwoju większości dzieci)
Fobie
s zwane sa lekami przedmiotowymi o charakterze nerwicowym. Są to silne przeżycia lękowe występujące w określonej sytuacji, lub dotyczące określonego przedmiotu.
s Najbardziej znanymi postaciami fobii u dzieci są lęk przed ciemnością, przed samotnością, przed wysokością, a także lęk przed wężami, pająkami czy przed ostrymi przedmiotami.
2 Rodzaje fobii występujące u dzieci i młodzieży:
· fobie specyficzne ( związane z określonym obiektem lub sytuacją)
· ataki paniki
· fobia społeczna (lęk w sytuacjach, w których dziecko przebywa w grupie rówieśniczej,)
· mutyzm wybiórczy (niemożność mówienia w określonych sytuacjach społecznych, przy zachowanej zdolności do mówienia w innych )
3 FOBICY SPOLECZNI
s Fobicy społeczni są statystycznie skrytymi ludźmi (wyraźna introwersja), którzy niechętnie opowiadają o sobie.
s Fobia ujawnia się średnio w okresie dojrzewania I wpływa na codzienne zycie. Fobicy rezygnują z normalnego życia towarzyskiego, ograniczają wychodzenie z domu do niezbędnego minimum, poniewaz kontakty z innymi osobami stresuja ich.
s uważają się za nudne osoby
s Fobicy społeczni często skarżą się na niemożliwość pełnego zrelaksowania się w komfortowych warunkach
s Osoby z fobią społeczną zazwyczaj są osobami skrytymi, odczuwają brak tematów do rozmów; nie są towarzyskie, wiele z nich uważa siebie za osoby nieatrakcyjne dla innych.
4 Symptomy jakie można zaobserwować u dziecka z fobią:
• przyspieszone bicie serca• pocenie się i drżenie• trudności ze złapaniem powietrza• uczucie duszenia się• ból brzucha• uczucie omdlewania i zawroty głowy• lęk przed utratą kontroli lub zwariowaniem• lęk przed śmiercią• dreszcze lub ataki gorąca
5 przyczyny występowania FOBII SPOLECZNYCH:
s bolesne przeżycie życiowe
s problemy w kontaktach z rodzicami, ewentualnie z jednym z rodziców
s czynniki genetyczne i środowiskowe
6 Jak się diagnozuje fobie FOBIE SPOLECZNE
Diagnozę zaburzenia lękowego stawia psycholog lub psychiatra dziecięcy po wnikliwym wywiadzie. Rodzice obserwujący oznaki nadmiernego lęku u swojego dziecka powinni zgłosić się z nim na diagnozę i leczenie. Wcześnie podjęte leczenie zaburzeń lekowych może zapobiec powstaniu innych problemów w funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym dziecka.
7 Leczenie FOBII SPOLECZNYCH
Program leczenia opracowywany jest indywidualnie dla każdego dziecka, z uwzględnieniem:
s wieku, stanu zdrowia i historii medycznej dziecka
s rodzaju i głębokości fobii
s tolerancji i podatności dziecka na procedury terapeutyczne
Terapia może obejmować:
s terapia indywidualną dziecka
s terapia rodziny
s współpraca z rodzicami i nauczycielami dziecka
s zajecia grupowe – tzw kuracja behawioralna
spodpowieki