Rozdział 5.
Podsumowanie instalacji

E:\Moje dokumenty\HELION\Linux Unleashed\Indeks\05.DOC              111

Rozdzia³ 5. ¨ Podsumowanie instalacji              119

Tim Parker

W tym rozdziale:

u                                          Uruchamianie Linuxa

u                                          Instalacja dodatkowego oprogramowania

u                                          Systemy z kilkoma urządzeniami CD-ROM

Po zainstalowaniu systemu i skonfigurowaniu programu LILO wszystko powinno działać prawidłowo. Niestety, systemy komputerowe mają tendencję do niewłaściwych zachowań, nawet jeśli Ty robisz wszystko jak należy. W tym rozdziale zajmiemy się kilkoma zagadnieniami związanymi z tym problemem: sprawdzaniem, czy system jest poprawnie zainstalowany, oraz używaniem narzędzi do instalacji nowego oprogramowania. Zakończymy go kilkoma słowami o używaniu w systemie więcej niż jednego dysku CD-ROM.

Uruchamianie Linuxa

Jeśli przeczytałeś dwa poprzednie rozdziały, to zainstalowałeś już Linuxa (prawdopodobnie z dysku CD-ROM) oraz program LILO. Po załączeniu lub zresetowaniu system powinien uruchamiać Linuxa automatycznie (lub dawać możliwość uruchomienia go, zależnie od konfiguracji). Jeżeli tak nie jest, problem prawdopodobnie tkwi w konfiguracji LILO.

Najczęstszą przyczyną niepowodzeń jest fakt, że w obszarze Master Boot Record lub na początku partycji startowej nie zostały zapisane instrukcje systemu Linux, pozwalające na jego uruchomienie. Rozdział poświęcony programowi LILO wyjaśnia, jak usunąć taki problem.

Czasem zdarza się, że system uruchamia się prawidłowo, ale nie działają niektóre urządzenia. Rzadko ma to miejsce w przypadku dysku twardego, stacji dysków czy CD-ROM-u, ale jest to dość częsty problem z kartami dźwiękowymi, sieciowymi, zewnętrznymi sterownikami SCSI oraz takimi urządzeniami jak drukarki czy skanery. Przeważnie jest on spowodowany tym, że jądro systemu nie potrafi porozumieć się z danym urządzeniem.

Procedura uruchamiania awaryjnego

Co dzieje się, gdy zainstalowałeś Linuxa i program LILO (albo zapomniałeś to zrobić) i resetujesz komputer? Albo ładuje się system operacyjny, widzisz niewesoły komunikat typu „No OS” czy „Wrong disk. Replace and press enter” generowany przez BIOS. Czy w takiej sytuacji musisz przeprowadzać instalację od początku? Na szczęście nie, o ile tylko posiadasz dyski boot i root, które utworzyłeś na początku instalacji.

Uruchom komputer z dysku boot. System powita Cię znajomym komunikatem boot:. Teraz należy powiedzieć Linuxowi, że powinien załadować jądro systemu z dysku twardego, a nie z dyskietki, podając lokalizację jądra systemu. Zazwyczaj można to zrobić, podając nazwę partycji, na przykład /dev/hda1. Polecenie, jakie musisz wydać by uruchomić system z tej partycji, to:

boot ro root=/dev/hda1

W ten sposób informujesz LILO, że powinien znaleźć jądro systemu na partycji /dev/hda1. Należy oczywiście użyć właściwej dla systemu nazwy partycji, a jądro systemu musi się na niej znajdować.

Po uruchomieniu systemu z dyskietki, należy ponownie uruchomić program LILO, dzięki czemu zawartość sektora startowego zostanie odświeżona i system będzie uruchamiał się z dysku twardego.

Program dmesg

Jeśli posiadasz jakieś urządzenia, które nie są prawidłowo rozpoznawane po uruchomieniu komputera, powinieneś przejrzeć komunikaty diagnostyczne generowane przez system podczas uruchamiania. Można to zrobić, używając polecenia dmesg. Jeśli urządzenie nie zostało prawidłowo rozpoznane, zobaczysz jedną lub więcej informacji dotyczących go. Przykładowo, jeśli karta sieciowa nie została rozpoznana prawidłowo, możesz zobaczyć następujące komunikaty:

loading device 'eth0'
ne.c:v1.10 9/23/94 Donald Becker (becker@cesdis.gsfc.nasa.gov)
NE*000 ethercard probe at 0x300: 00 00 6e 24 1e 3e
eth0: NE2000 not found at 0x300
eth0 not loaded

Jak wspomniano wcześniej, błędy te spowodowane są prawie zawsze podaniem złych informacji konfiguracyjnych. W powyższym przykładzie, prawidłowym adresem I/O karty był adres 330H, a nie, jak podano, 300H. Ponowne uruchomienie programu instalacyjnego umożliwia zmianę tych parametrów.

Zmiana rozmiaru partycji

Jeżeli chcesz zmienić rozmiary partycji na dysku twardym, z pomocą mogą przyjść Ci programy komercyjne, takie jak np. Partition Magic firmy PowerQuest Corporation. Istnieje też darmowe narzędzie spełniające znakomicie to zadanie. Jest nim FIPS, program działający pod kontrolą systemów DOS i Windows. Pozwoli on zmienić wielkość partycji bez utraty zapisanych na niej danych. Przed uruchomieniem tego programu należy zdefragmentować system plików.

Jeśli zainstalowałeś już Linuxa, możesz uruchomić system z DOS-owej dyskietki startowej i uruchomić program FIPS z płyty CD-ROM zawierającej dystrybucję Linuxa. Możesz też skopiować ten program na dyskietkę startową pod kontrolą systemu Linux. Nie uruchamiaj programu FIPS z katalogu linuxowego, nawet pod kontrolą emulatora systemu DOS, ponieważ może to mieć nieprzewidziane i katastrofalne wręcz skutki.

Instalacja dodatkowego oprogramowania

Twój system linuxowy jest już w pełni sprawny, więc teraz pewnie chciałbyś zainstalować jakieś ciekawe programy. Istnieje kilka źródeł oprogramowania, takich jak płyty CD-ROM, strony WWW i węzły FTP. Czasem dodatkowe oprogramowanie rozprowadzane jest również przez dystrybutorów. W niektórych przypadkach do pakietu dołączany jest program instalacyjny, po którego uruchomieniu cały proces instalacji zostanie przeprowadzony automatycznie. Jest tak zazwyczaj w przypadku aplikacji komercyjnych; kilku takim aplikacjom przyjrzymy się bliżej w części ósmej.

Aby zainstalować inne aplikacje, szczególnie te pochodzące z CD-ROM-ów z dystrybucją Linuxa, należy użyć programu narzędziowego, takiego jak installpkg, pkgtool lub pkgadd. Programy tego typu mają różne nazwy, w zależności od wersji Linuxa, powinieneś więc zajrzeć do dokumentacji dołączonej do dystrybucji, której używasz. Poniżej przedstawimy dwa przykłady instalacji oprogramowania, w oparciu o dwa różne programy. Pierwszy z nich to RPM (Red Hat Package Manager), a drugi – installpkg (dostępny z wieloma wersjami Linuxa).

RPM

RPM jest programem dołączonym do kilku różnych wersji Linuxa, nie tylko do wersji Red Hat. Jest to program oparty na interfejsie tekstowym, pozwalający instalować, budować, sprawdzać, uaktualniać i odinstalowywać pakiety oprogramowania (rozumiane jako archiwa zawierające pliki programu i wszystkie dodatkowe informacje o pakiecie, takie jak jego nazwa, wersja i krótki opis). RPM posiada dziesięć różnych trybów pracy, a każdy z nich posiada oddzielny zestaw opcji. Nie ułatwia to posługiwania się tym programem, choć w większości zastosowań jest on całkiem prosty w użyciu. Tryby pracy RPM i opis ich zastosowania zebrano w tabeli 5.1.

Nie będziemy zbyt szczegółowo omawiać wszystkich dostępnych opcji, ponieważ w większości przypadków ich użycie jest oczywiste, a poza tym są one doskonale opisane w dokumentacji. Podamy tylko kilka przydatnych w praktyce przykładów, które przybliżą nieco zastosowanie tego programu. Aby zainstalować pakiet, należy podać jego nazwę. Składnia polecenia instalującego pakiet jest następująca:

rpm –i [opcje] <nazwa_pakietu>

Tabela 5.1. Tryby pracy programu RPM i opis ich zastosowania

Większość opcji konfiguracyjnych (których jest kilkadziesiąt) tylko nieznacznie zmienia zachowanie programu. Oto bardziej użyteczne opcje.

allfiles               Instaluje lub uaktualnia wszystkie pliki wchodzące w skład pakietu.

force               To samo co replacepkgs, replacefiles i oldpackage razem.

h lub --hash               Wyświetla 50 znaków #, pokazujących postępy podczas instalacji (używany razem z opcją v pozwala uzyskać ładnie sformatowane wyświetlanie statusu).

includedocs               Instaluje pliki dokumentacji (zazwyczaj opcja załączona domyślnie).

ignoreos              Wymusza instalację lub uaktualnienie nawet w przypadku, gdy pakiet przeznaczony jest dla innego systemu operacyjnego.

keep-temps               Zapobiega usuwaniu plików tymczasowych tworzonych podczas instalacji. Opcja przydatna tylko przy wyszukiwaniu błędów występujących podczas instalacji.

percent               Pokazuje postępy w instalacji, podając procentowo liczbę rozpakowanych plików (opcja ta ma ułatwiać wywoływanie programu RPM ze skryptów).

quiet              Powoduje wyświetlanie minimalnej ilości komunikatów (nadal wyświetlane są wszystkie komunikaty o błędach).

replacefiles               Powoduje zainstalowanie pakietu nawet wtedy, gdy instalowane pliki muszą zostać zapisane na miejsce plików pochodzących z innych pakietów.

replacepkgs               Powoduje zainstalowanie pakietu nawet wtedy, jeśli był on już za­in­stalowany.

test               Nie instaluje pakietu, sprawdzając tylko występowanie potencjalnych konfliktów.

Jeśli chcesz uzyskać pełną listę opcji, przejrzyj strony man. Nazwa pakietu jest zwykle pełną ścieżką dostępu, choć w większości wersji RPM możliwe jest też podanie adresu URL. Żeby zainstalować np. pakiet Xgames, można wydać następujące polecenie:

rpm –i /mnt/cdrom/col/install/Xgames.rpm

W tym przypadku pakiet nazywa się Xgames.rpm i podana jest pełna ścieżka dostępu do niego (znajduje się on na płycie CD-ROM w katalogu col/install).

Tryb weryfikacji jest przydatny w momencie, gdy chcesz upewnić się, że jakaś część oprogramowania została zainstalowana prawidłowo lub chcesz sprawdzić, czy jest ona wciąż dostępna w systemie. Jest to czasem niezbędne, gdyż zdarza się, że przy instalacji nowego oprogramowania nadpisywane są istniejące pliki. Podczas weryfikacji porównywane są nazwy, rozmiar, sumy kontrolne, prawa dostępu, typ, identyfikator właściciela i grupy każdego z plików. Każda rozbieżność z informacją zawartą w samym pakiecie jest sygnalizowana.

Aby sprawdzić, czy pakiet jest zainstalowany prawidłowo, użyj opcji –w i jego nazwy. RPM sygnalizuje błędy używając ośmiu symboli:

5              nieprawidłowa suma MD5 (kontrolna),

S              nieprawidłowy rozmiar pliku,

L              nieprawidłowe dowiązanie symboliczne,

T              nieprawidłowy czas,

D              nieprawidłowe urządzenie,

U              nieprawidłowy właściciel,

G              nieprawidłowa grupa,

M              nieprawidłowy tryb (prawa dostępu i typ pliku).

Jeśli w pakiecie występują jakieś błędy, zazwyczaj najprostszym rozwiązaniem jest przeinstalowanie go.

...