W1

Wykład I: Objawy i zespoły neurologiczne

1. Co to jest neurologia?

znaczenie wąskie:

Neurologia jest częścią medycyny klinicznej wyodrębnioną z interny

i psychiatrii na przełomie XIX i XX wieku z powodu:

- specyficznego obrazu  klinicznego (symptomatologii), ściśle               związanego z  lokalizacją uszkodzenia układu nerwowego;

- specyficzności techniki badania i wnioskowania neurologicznego.

Neurologia jest specjalnością medyczną, teoretyczną i praktyczną wiedzą na temat występowania, rozpoznawania i leczenia chorób układu nerwowego.

znaczenie szerokie:

Neurologia jest nauką o budowie i czynności układu nerwowego

w warunkach normy (fizjologii) i patologii, na którą składa się:

·              neurologia kliniczna

                            +

·              nauki neurologiczne (neuroscience); np.:

              - neuroanatomia

              - neurofizjologia

              - neurobiologia

              - neurochemia

              - neurofarmakologia

              - neuropatologia

                            +

·              graniczące z neurologią części innych specjalności medycznych, np.:

              - neuroradiologia

              - neurochirurgia

              - neurookulistyka

              - neuroonkologia

2. Objawy uszkodzenia układu nerwowego

a)              objaw -  zespół -  choroba

objaw (a)                            zespół                             choroba (A)

objaw (b)                                                                            choroba (B)

                         objaw (c)

b)               objawy neurologiczne:

podział (a):

·              ruchowe                            (niedowład, ruchy mimowolne)

·              czuciowe                            (niedoczulica, przeczulica)

·              autonomiczne               (zaburzenia potliwości, rozszerzenie źrenicy)

·              psychiczne:

              - zaburzenia przytomności/świadomości  (śpiączka, delirium)

              - zaburzenia wyższych czynności nerwowych  (afazja, apraksja)

              - zaburzenia emocjonalne   (lęk, depresja)

              - zaburzenia funkcji poznawczych  (pamięć, orientacja)

              - zaburzenia psychiczne  (omamy, urojenia)

podział (b):

·              organiczne               (niedowład)

·              czynnościowe               (ból głowy, zawroty głowy)

·              psychogenne               (?)

podział (c):

·              ubytkowe                            (niedowład, niedoczulica)

·              podrażnieniowe              (napad padaczkowy)

podział (d):

·              ostre

·              (naglące)

·              przewlekłe

podział (e):

·              podmiotowe               (symptoms)

·              przedmiotowe               (signs)

3. Poziomy (uszkodzenia) układu nerwowego

a)              zaburzenia ruchowe w zależności od poziomu uszkodzenia                                           układu nerwowego

4. Układ ruchowy

schemat układu ruchowego

kora

układ piramidowy

jądra podkorowe

układ pozapiramidowy

móżdżek

układ móżdżkowy

górny neuron ruchowy

róg przedni rdzenia kręgowego

wspólna droga ruchowa

mięsień

W2

Ból głowy   (cephalea, cephalgia, cephalalgia)

Podziały:

Migrena:

częstość: 3 -10% populacji

definicja:

              zespół chorobowy,   prawdopodobnie uwarunkowany genetycznie,               objawiający się napadami bólów głowy i objawów towarzyszących,o typowym, powtarzalnym przebiegu i czasie trwania od kilku do               kilkudziesięciu godzin.

Klasyfikacja migreny:

1.1              Migrena bez aury

1.2              Migrena z aurą:

1.2.1                            typową

1.2.2                             przedłużoną

1.2.3                            Rodzinna migrena hemiplegiczna

1.2.4                              Migrena podstawna

1.2.5                            Migrena bez bólu głowy

1.2.6                 Migrena z aurą o ostrym początku

1.3              Migrena oftalmoplegiczna

1.4               Migrena siatkówkowa

1.5              Dziecięce zespoły okresowe

1.6              Powikłania migreny

1.6.1                            stan migrenowy

1.6.2                             udar migrenowy

Prodromy ( zwiastuny) - objawy wyprzedzające fazę bólową migreny na co najmniej  kilka-kilkanaście godzin, najczęściej w postaci zaburzeń emocji, nastroju, czynności wegetatywnych lub objawów zmysłowych.

Migrena skojarzona = Migrena z przedłużoną aurą

Objawy aury (połowicze parestezje, niedowład połowiczy, afazja) trwają dłużej niż godzinę i krócej niż tydzień; brak zmian w badaniu CT/MRI.

Stan migrenowy - napady migreny powtarzają się bez przerwy lub z przerwą krótszą niż 4 godziny.

Udar migrenowy - objawy aury nie ustępują całkowicie w ciągu 7 dni; w CT/MRI ognisko niedokrwienia w regionie odpowiadającym za objawy aury; brak innych przyczyn zawału mózgu.

Migrena bez aury - kryteria diagnostyczne:

A. Co najmniej 5 napadów spełniających poniższe kryteria:

B. Napady bólu głowy trwające 4 - 72 godziny ( nieleczone lub leczone               niewłaściwie)

C. Ból głowy charakteryzujący się co najmniej dwoma z czterech               wymienionych cech:

              1.              jednostronne umiejscowienie,

              2.              pulsujący charakter,

              3.              natężenie bólu średnie lub znaczne, ograniczające normalną                             codzienną aktywność,

              4.              nasilanie się bólu przy chodzeniu po schodach lub innym tego                             typu wysiłku fizycznym.

D. W czasie napadu bólowi towarzyszy przynajmniej jeden z następujących               objawów:

              1.              nudności i/lub wymioty

              2.               foto- i/lub fonofobia

E. Co najmniej jedno z następujących:

              1.              Badanie podmiotowe i przedmiotowe w tym neurologiczne, nie                                           sugerują żadnej choroby mogącej odpowiadać za ból                                           ...