Jeżeli ciecz składa się z dwóch nie mieszających się warstw (np. woda na dnie w zbiornikach produktów naftowych), wówczas ustala się wzajemny stosunek ilościowy obu warstw i próbkę pobiera tylko z właściwego produktu (jeżeli drugą warstwę stanowi woda jako zanieczyszczenie), albo też osobno z każdej warstwy.
Jeżeli ciecz jest dokładnie wymieszana lub w ogóle zupełnie jednorodna, próbkę można pobrać od razu w ilości koniecznej do analizy (np. 1-21) do hermetycznie zamykanych butelek.
Jeżeli nie ma pewności, że ciecz jest jednorodna, wówczas trzeba pobrać szereg próbek pierwotnych z różnych miejsc i głębokości naczynia, zmieszać je dokładnie w czystym naczyniu i dopiero z tego naczynia pobrać do trzech naczyń średnie próbki laboratoryjne.
Do pobierania próbek cieczy z całej grubości jej warstwy mogą służyć specjalne rury zgłębnikowe (rys. 4a), ze szkła lub stali, które zanurza się powoli w cieczy aż do dna. Następnie zamyka się szczelnie górny otwór i powoli wyjmuje rurę przelewając zawartość do czystego naczynia. Zgłębnik (rys. 4b) składa się z dwóch koncentrycznych rur, które za pomocą drążków można obracać dookoła osi w stosunku
Rys. 4. Zgłębniki do pobierania próbek cieczy
Rys. 5. Zgłębniki do pobierania próbek produktów półciekłych, mazistych i ciastowatych.
do siebie. Rury mają nawiercone otwory, w pewnym położeniu padające na siebie. Zgłębnik zanurza się do cieczy zamknięty, otwory nie padają na siebie i dopiero po zanurzeniu otwiera się na chwilę, napełnia go wtedy ciecz ze wszystkich warstw, po czym zamyka się go, wyjmuje i przelewa zawartość do czystego naczynia.
Próbki wody z dużych zbiorników, np. z rzek i jezior, pobiera się butelkami (rys. 4c), które wstawionę są do ciężkiego ołowianego obudowania i umocowane
40
cycu83