Prawo urzędnicze.

Prawo urzędnicze – definicja

Gałąź prawa pracy, która zajmuje się urzędniczym stosunkiem prac czyli stosunkami pracy osób zajmujących się pracami urzędniczymi.

Reguluje szczegółowo powyżej kodeksu pracy :

·          rekrutację

·          Weryfikację

·          Rozstrzyganie sporów

·          Odpowiedzialności za powierzone zadania

Akty prawne :

1.        Konstytucja RP

2.        Kodeks pracy

3.        Ustawa o pracownikach samorządowych

4.        Ustawa o służbie cywilnej

5.        Ustawa o służbie zagranicznej

6.        Ustawa o pracownikach urzędów państwowych

Sposób realizowania zadań jest na podstawie Kodeksu Postępowań Administracyjnych (KPA)

Podmioty z zakresu :

Ø        Osoby zatrudnione w korpusie służby cywilnej  i zagranicznej

Ø        Administracja rządowa

Ø        Urzędnicy samorządowi

Ø        Urzędnicy z poza korpusu służby cywilnej pracujący w innych organach administracji

Ø        Służby zmilitaryzowane – nie objęci prawem urzędniczym ( ABW, CBA, Policja, Sędziowie, i Prokuratorzy ) i pozostałe osoby zatrudnione w urzędach a nie urzędnicy.

Modele prawa urzędniczego

Model Kariery:

Występuję:

Francja, Belgia, Niemcy, po części Hiszpania

Charakterystyka

·          Ścisłe podporządkowanie

·          Przyjmuje charakter prawa publicznego

·          Większa odpowiedzialność

·          Większa pewności zatrudnienia

·          Teoretyczne założenie modelu jest, iż urzędnik po zakończeniu szkoły jest w stanie pracować w każdym z urzędów

·          Jego poziom wiedzy był wystarczający aby obsłużyć każdego petenta.

Minusy:

·          Bierność, brak inicjatywy pracownika

·          Brak kreatywności,

·          Zwiększona biurokracja

·          Bardzo rozbudowany aparat kontroli pracownika

Model stanowisk:

Występuje:

Wielka Brytania

Charakterystyka:

·          Rekrutacja na konkretne stanowisko, a nie do urzędu- specjalizacja urzędników

·          Wykształcenie ogólno administracyjne nie jest wystarczająca

·          Ocena okresowa pracy pracownika

Model amerykański – podział łupów

Charakterystyka

·          urzędnicy prezydenta – prezydent współpracuje ze swoim aparatem administracyjnym

·          zmiana prezydenta równa się zmianie urzędników

Model mieszany – model łączony ( model kariery + model stanowisk)

Charakterystyka:

·          zróżnicowanie stanowisk

·          zróżnicowanie wynagrodzeń

Cech charakterystyczne urzędniczego stosunku pracy

1.        podstawy zatrudnienia:

a)        mianowanie

b)        powołanie

c)        wybór

d)        umowa o pracę

2.        podmiot zatrudniający

Urząd

3.        problematyka – autonomia woli stron

przepisy prawa urzędniczego wprowadzają korzyści na stronę pracownika urzędnika

4.        stabilizacja zatrudnienia

zwiększony katalog przyczyn zwolnienia z pracy , a w szczególności do pracownika mianowanego

5.        dyspozycyjność pracownika

W  uzasadnionych wypadkach urzędnik państwowy mianowany może być przeniesiony, na okres do sześciu miesięcy, do innego urzędu w tej samej lub innej miejscowości, do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. W okresie przeniesienia przysługuje mu wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego. Przeniesienie takie dopuszczalne jest tylko raz na dwa lata.

6.        Zakres obowiązków

·          Przestrzeganie interesu publicznego

·          Racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi

·          Ochrona informacji prawnie chronionych

·          Odpowiednie godne zachowanie

7.        Odpowiedzialność pracownicza

·          Przewinienia dyscyplinarne

·          Komisje dyscyplinarne

·          Katalog szczegółowy kar dla pracowników

Ø        Upomnienia

Ø        Nagana

Ø        Obniżenie stopnia

Na co służy odwołanie do sądu powszechnego

8.        Rozstrzyganie sporów ze stosunku pracy

·          Odwołanie do sądu powszechnego – wyjątek pracownicy NIK do sądu administracyjnego

Funkcje prawa pracowniczego:

1.        Funkcja administracyjno – organizacyjna

·          Stworzenie optymalnych warunków do realizowania zadań publicznych – optymalizacja warunków

·          Rekrutacja

Ø          Selekcja

Ø          Wykształcenie

Ø          Doświadczenie zawodowe

·          Sposób

Ø          Transparentny, powszechny – zabezpieczenie wykonania zadań

2.        Funkcja Ochronna

·          Kierowana jest do urzędników w danym urzędzie

·          Ochrona pracy

·          Kontrola sądowa stosunku pracy

Status prawny pracowników samorządowych

Status prawny pracowników samorządowych ma na celu zapewnienie zawodowego, rzetelnego i bezstronnego wykonywania zadań publicznych przez samorząd terytorialny.

Status pracowników samorządowych mają pracownicy zatrudnieni w:

1)        urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;

2)        starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;

3)        urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin oraz gminnych jednostkach i zakładach budżetowych;

4)        biurach związków jednostek samorządu terytorialnego oraz zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;

5)        biurach jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Podstawy zatrudnienia pracowników samorządowych:

wybór:

a)          w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa - jeżeli statut województwa tak stanowi,

b)          w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu - jeżeli statut powiatu tak stanowi,

c)           w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta),

d)          w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu - jeżeli statut związku tak stanowi;

powołanie

Ø     zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa;

umowa o pracę

Ø     pozostali pracownicy samorządowi.

Umowę o pracę nawiązuje się na czas nieokreślony lub na czas określony, szczególnie w przypadku zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności.

Osoby podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, umowę o pracę zawierają na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach samorządowych na czas dłuższy niż 6 miesięcy i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Stanowiska pracowników samorządowych

1.        urzędnicze, w tym kierownicze,

2.        doradców i asystentów,

3.        pomocnicze i obsługi.

4.        Sekretarza gminy, powiatu i województwa.

Sekretarz podlega bezpośrednio kierownikowi urzędu.

Kierownik urzędu może upoważnić sekretarza do wykonywania w jego imieniu zadań, w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi.

Sekretarzem może zostać osoba posiadająca co najmniej czteroletni staż pracy na stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządowych, w tym co najmniej dwuletni staż pracy na stanowisku kierowniczym w tych jednostkach lub co najmniej czteroletni staż pracy na stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządowych oraz dwuletni staż pracy na kierowniczym stanowisku urzędniczym w innych jednostkach sektora finansów publicznych.

Pracownikiem samorządowym może być osoba, która:

1.        jest obywatelem polskim,

2.        ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,

3.        posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Na podstawie wyboru lub powołania może być zatrudniona osoba, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym może być zatrudniona osoba, która:

1.        posiada co najmniej wykształcenie średnie,

2.        nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;             

3.        cieszy się nieposzlakowaną opinią.

Na podstawie umowy o pracę na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być zatrudniona osoba, która:

1.        posiada co najmniej trzyletni staż pracy lub wykonywała przez co najmniej 3 lata działalność gospodarczą o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku,

2.        posiada wykształcenie wyższe pierwszego lub drugiego stopnia.

Funkcję pracodawcy pełnią:

1.        wójt, burmistrz, prezydent miasta - wobec zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), sekretarza gminy, skarbnika gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,             

2.        przewodniczący zgromadzenia związku jednostek samorządu terytorialnego - wobec członków zarządu tego związku,

3.        wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa w urzędzie jednostki samorządu terytorialnego - wobec pozostałych pracowników urzędu oraz wobec kierowników innych samorządowych jednostek organizacyjnych,

4.        kierownik jednostki organizacyjnej - za inne jednostki.

Ocena okresowa

Oceny na piśmie dokonuje bezpośredni przełożony pracownika samorządowego, nie rzadziej niż raz na 2 lata i nie częściej niż raz na 6 miesięcy w zakresie wywiązywania się przez pracownika z obowiązków wynikających z zakresu czynności na zajmowanym stanowisku.

Bezpośredni przełożony niezwłocznie doręcza ocenę pracownikowi  oraz kierownikowi jednostki, w której pracownik jest zatrudniony.

Pracownikowi od dokonanej oceny przysługuje odwołanie do kierownika jednostki, w której pracownik jest zatrudniony, w terminie 7 dni od dnia doręczenia oceny. 

Odwołanie rozpatruje się w terminie 14 dni od dnia wniesienia.

W przypadku uwzględnienia odwołania ocenę zmienia się albo dokonuje się oceny po raz drugi.

W przypadku uzyskania przez pracownika samorządowego negatywnej oceny, ponownej jego oceny dokonuje się nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zakończenia poprzedniej oceny.

Uzyskanie ponownej negatywnej oceny, skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę, z zachowaniem okresów wypowiedzenia.

Ogłoszenie:

Ogłoszenie o stanowisku urzędniczym oraz naborze kandydatów na to stanowisko umieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej,  oraz na tablicy informacyjnej w jednostce, w której jest prowadzony nabór.

Obowiązki pracownika samorządowego

1.        Dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli,

2.        przestrzeganie Konstytucji RP i innych przepisów prawa,

3.        wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie,

4.        udzielanie informacji organom, instytucjom i osobom fizycznym oraz udostępnianie dokumentów znajdujących się w posiadaniu jednostki, jeżeli prawo tego nie zabrania,

5.        dochowanie tajemnicy ustawowo chronionej,

6.        zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami,

7.        zachowanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim,

8. &#...