31.SZKOŁY WCZESNOKLASYCZNE
W okresie pośrednim pomiędzy barokiem a klasycyzmem dużą rolę odegrały trzy ośrodki Mannheim, Berlin, Wiedeń; kompozytorzy w tych ośrodkach stworzyli trzy szkoły: mannheimską, berlińską i starowiedeńską; twórczość tych kompozytorów spełniła dużą rolę w procesie kształtowania form klasycznych i instrumentacji; działalność miała charakter rozwojowy; szkoły obejmują dwie generacje (dlatego niektórzy działali równolegle z Haydnem i Mozartem),
· Szkoła manheimska – działała od 1740 do 1800
-nie byłą jednolita narodowościowo
-przedstawiciele : Jan Stamitz ; F.Richter ; F.Danzi
- stworzyli zręby nowoczesnej faktury symfonicznej bazującej na homofonii (odchodzenie od b.c.), która opierała się na trzech warstwach
- szeroko stosowali stopniowe zmiany natężenia dźwięku (crescendo i descrescendo)
- zajmowali się muzyką symfoniczna
- powstanie kwintetu smyczkowego (wiolonczela grała to samo co kontrabas)
- wprowadzili zapis artykulacji
- czteroczęściowa forma cyklu sonatowego (podstawy symfonii klasycznej)
· Szkoła berlińska -działała w II poł.XVIII w.
-przedstawiciele: J.J.Quantz , C.Ph.E.Bach
-krzyżowanie wpływów włoskich i francuskich
-tworzenie szkól na instrumenty np. szkoła na flet
-najbardziej kontynuuje tradycje barokowe
-występują w ich twórczości tematy skontrastowane oraz rozbudowane przetworzenia
· Szkoła starowiedeńska - działała w ok.II poł.XVIIIw.
-przedstawiciele : G.Wagenseil, J.Ch.Mann
-ośrodek wywarł silny wpływ na rozwój sonaty i symfonii
-tworzyli muzykę bardziej rozrywkowa na owe czasy, stosowali luźniejsze formy
-formy suitowe : serenady , divertimenta
-łatwa melodyka
¨ 2. Połowa XVIII wieku Mannheim: ośrodek muzyki orkiestrowej, szkoła nie była jednolita narodowościowo, byli tu kompozytorzy z Czech, Niemiec, Włoch; Dworska orkiestra Palatynatu była uważana w ówczesnym czasie za najlepszą; głównie rozwój symfonii klasycznej;3 pokolenia kompozytorów: 1.F.X.Richter, J.Stamic, I.Holzbauer 2.C.J.Toeschi, E.Eichner, C.Cannabich 3.Carl i Anton Stamic, F.Danzi; największy rozkwit szkoły 1750-1770; rozpoczęcie procesu kształtowania nowoczesnej instrumentacji, zarzucono basso continuo, rezygnacja z barokowej faktury głosowej na rzecz faktury z dwoma planami:melodycznym i harmonicznym; krystalizacja obsady orkiestry następowała stopniowo, najpierw ustalono kwartet smyczkowy: I,II skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas, mające wspólną partię zapisywaną na jednej linii, później usamodzielniła się partia kontrabasu i powstał kwintet smyczkowy, ustalono też obsadę podwójnych dętych; realizacja dynamiki poprzez odpowiednią instrumentację (redukcja lub zwiększenie obsady i łączenie instrumentów o zróżnicowanej dynamice); w nutach znajdowały się oznaczenia artykulacyjne i określenia wykonawcze; zainteresowanie symfonią i sonatą, powstaje klasyczna część 4-ro częściowa cyklu sonatowego: allegro sonatowe, adagio, menuet, finał (rondo), w allegrze sonatowym występowały dwa, skontrastowane tematy, które były przekształcane, wydłużano rozmiary 1 i 4 części cyklu; wzrastająca rola instrumentów dętych;
¨ Berlin, poł. XVIII wieku: kompozytorzy związani z dworem Fryderyka Wielkiego- J.J.Quantz, C.H. Graun, C.Ph.E.Bach, F.W.Marpurg, J.Ph.Kirnberger, C.G.Krause; powstanie podręczników do gry na instrumentach; główne zainteresowanie formami instrumentalnymi: sonata, suita, symfonia koncertująca, koncert; układ cykliczny nie miał jeszcze ustalonej struktury, nawiązywał do układu barokowego, ale miał kontrastujące tematy i sprzyjał pracy przetworzeniowej; duże znaczenie miały też opery, pieśni i kompozycje religijne; skrzyżowanie wpływów włoskich, francuskich i niemieckich;
· Wiedeń, poł. XVIII wieku: kompozytorzy włoscy i austriaccy, pojawiły się liczne zawodowe i amatorskie zespoły instrumentalne; elementy stylu barokowego i nowego-klasycznego; szkołą dostała miano starowiedeńskiej ze względu na antycypację twórczości trzech wielkich klasyków wiedeńskich; symfonie zbliżone były do suity, rozwinięto jednak części cyklu i zarzucono techniki barokowe, zwłaszcza snucie motywiczne; zainteresowanie problemami faktury i obsady orkiestrowej; przedstawiciele: M.G.Monn, J.A.G>Reutter, G.C.Wagenseil, F.L.Gassman, L.Hofmann.
margaritta_mg