metoda kruszenia.docx

WALORY, METODY KRUSZENIA W UKŁADANIU I ROZWIĄZYWANIU ZADAŃ TEKSOWYCH

„Kruszenie” dla zadań tekstowych oznacza - modyfikowanie, zwiększenie lub zmniejszenie liczby danych i ich wartości, zastępowanie danych innymi, rezygnacja z niektórych danych, zmiana miejsca da­nych, a także przekształcanie zadania, jego odwracanie, wprowadzanie nowych związków i zależności, uszczegóławianie lub uogólnianie zadania itp.

Proces "kruszenia" konkretnego zadania tekstowego ma na celu lepsze jego poznanie i zrozumienie, a w rezultacie także jego zmodyfi­kowanie, które spełni oczekiwania ucznia. Proces "kruszenia" rozpoczy­na się zawsze od tzw. zadania bazowego. Jest to zadanie, które ma następujące cechy: jest najczęściej złożone, otwarte, niestandardowe itp. i nie posiada nigdy pytania.

Wersje metody kruszenia:

Pierwszą wersję można określić jako układanie pytań, a potem działań do zadania bazowego. "Kruszenie" przebiega tu przez następujące etapy:

a)   prezentacja zadania bazowego (zapis na tablicy, wyświetlenie z
projektoskopu, wywieszenie planszy) i zapoznanie się z nim uczniów

(zadanie jest cały czas eksponowane),

b) układanie pytań szczegółowych do polecenia: Co można obli­czyć? i zapis ich na tablicy (nauczyciel, uczniowie). Zapisujemy wszy­stkie pytania aż do wyczerpania (bez oceny sensowności - interesuje nas ilość pomysłów, a nie jakość),

c)  analiza pytań, układanie do nich działań i obliczenie wyników (zapis działań obok pytań) oraz wycieranie pytań źle postawionych,

        d)wybór dowolnego pytania przez ucznia (z listy pytań, które zostały na tablicy) i samodzielne ułożenie treści zadania o tej samej lub innej tematyce,

         e)samodzielne rozwiązanie tego zadania przez ucznia i zapis odpowiedzi (w klasie lub w domu).

Druga wersja jest prawie dokładnie odwrotna do pierwszej. Polega ona na układaniu do zadania bazowego działań, a potem pytań. Etapy pracy są tu następujące:

a) prezentacja zadania bazowego (podobnie jak w wersji I),

b) układanie i zapisywanie na tablicy przez uczniów wszelkich możliwych działań i ich obliczanie (jako rozwiązań szczegółowych za­dań pomyślanych przez uczniów),

c) analiza działań., układanie do nich pytań i ich zapis obok oraz wycieranie działań źle ułożonych (bez sensu, źle dobranych itp.) lub ich poprawienie,

        d) wybór dowolnego działania i pytania, ułożenie do nich samo dzielnie nowego zadania o tej samej lub innej tematyce,

e) samodzielne rozwiązanie tego zadania w zeszycie i zapis odpo­wiedzi.

Trzecia wersja polega na obmyślaniu zadań szczegółowych do zadania bazowego i przedstawianie ich w zakodowanej formie, a nastę­pnie próby ich określania.

Czwarta wersja polega na zabawie opartej o zadanie bazowe do polecenia: Co by było, gdyby...? Zapis ciekawych pomysłów i próby ich

rozwiązań. Piąta wersja z kolei polega na układaniu wszelkich możliwych pytań do zadania bazowego, ale z prawem do dokładania danych (zmieniania).

Dwie pierwsze wersje metody „kruszenia” można wyko­rzystać w pełni w klasach niższych. Inne wersje wybiórczo i to od czasu do czasu, głównie z uczniami uzdolnionymi matematycznie.

Walory metody „kruszenia”:

1.      Doskonale rozwija myślenie krytyczno – logiczne uczniów.

2.      Uczy dostrzegania związków i zależności występujących w zadaniu bazowym oraz umiejętności wykorzystywania ich do tworzenia nowych wersji zadania.

3.      Rozwija płynność myślenia – uczeń nie poprzestaje na ułożeniu jednego pytania, układa ich całe ciągi.

4.      Rozwija giętkość myślenia – uczeń jest zmuszony do szybkiej zmiany kierunku , przechodzi z jednego toru myślenia na inny, bowiem dostrzega coraz nowe związki w zadaniu bazowym. 

5.      Rozwija oryginalność myślenia – uczeń nie poprzestaje na układaniu pytań łatwych i prostych. Układa coraz wymyślniejsze pytania.

6.      Głośna zbiorowa praca uaktywnia uczniów, którzy na zasadzie skojarzeń z pytaniami ułożonymi przez kolegów formułują kolejne.

7.       Jest atrakcyjną dla uczniów metodą pracy z zadaniem tekstowym.