Madagaskar 1942 Józef Dyskant.pdf

Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową wszystkich swoich książek

z rabatem.

www.ksiegarnia.bellona.pl

Nasz adres:

Bellona SA

ul. Grzybowska 77

00-844 Warszawa

Dział Wysyłki tel.: (22) 45 70 306, 652 27 01

fax (22) 620 42 71

Internet: www.bellona.pl

e-mail: biuro@bellona.pl

Ilustracja na okładce: Łukasz Mieszkowski

Redaktor prowadzący: Kornelia Kompanowska

Redaktor merytoryczny: Zofia Gawryś

Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik

Korektor: Teresa Kępa

ISBN 978-83-11-11828-7

HISTORYCZNE BITWY

JÓZEF WIESŁAW DYSKANT

MADAGASKAR 1942

BELLONA

Warszawa

„OJ MADAGASKAR! KRAINA CZARNA, PARNA,

AFRYKA NA WPÓŁ DZIKA OOJ” 1

Na Oceanie Indyjskim, w rejonie południowo-wschodniego

krańca Afryki, oddzielony od niej tzw. Kanałem Mozam

bickim

(cieśnina

szerokości

400-970

km,

przez

którą

przepływa

ciepły

Prąd

Mozambicki),

leży

Madagaskar,

czwarta co do wielkości wyspa świata. Sama wyspa,

1 Początek refrenu popularnego fokstrota polskiego z 1938 r. (słowa

i muzyka Mieczysław Miksne) śpiewanego przez Bolesława Norskiego-

-Nożycę z orkiestrą „Syrena-Rekord”; T. Lerski, Syrena-Rekord

1904-1939, Nowy Jork-Warszawa 2004, s. 279, 702. Tekst utworu

uzyskałem dzięki uprzejmości p. Gołdy Tencer, która wraz z zespołem

wykonała go na V Festiwalu Kultury Żydowskiej w Warszawie i której

składam marynarskie podziękowanie. Madagaskar znany był również

publiczności warszawskiej z farsy komediowej Stanisława Dobrzańskiego

Żołnierz królowej Madagaskaru (1879 r.), w adaptacji Juliana Tuwima

z muzyką Tadeusza Sygietyńskiego (1936 r.). Fajtłapowaty mecenas

Mazurkiewicz z Radomia, prezes towarzystwa walki z zarazą moralną,

przybywa w celach matrymonialnych do znajomych w Warszawie. Ale

opiekun wybranki mecenasa i jego syn, w którym się ona podkochuje bez

wzajemności, szaleją za primadonną wystawianej w teatrzykach sztuki

Królowa Madagaskaru, piękną Kamillą. Mazurkiewicz śpieszy im na

ratunek i sam wpada w jej sidła, stając się „żołnierzem Królowej”.

W 1958 r. reżyser Jerzy Zarzycki nakręcił komedię Żołnierz królowej

Madagaskaru,

Tadeuszem

Fijewskim

Anną

Łubieńską

rolach

głównych.

długości około 1600 i szerokości 500-600 km, oderwała

się 140-150 min lat temu od kontynentu afrykańskiego 2 ,

przez co jej flora i fauna rozwijały się w izolacji, tworząc

odmiany endemiczne. Osobliwością tutejszej fauny są

pielgrzany (drzewo podróżnych), wachlarzowate palmy

ravenala, na których żerują bananowce, drzewiaste paprocie,

drzewa wężowe, olbrzymie kaktusy raquettes, baobaby

madagaskarskie o pniu w kształcie butli lub cygara i krzewy

filcowe. Wśród ograniczonej liczby przedstawicieli fauny

królują małpiatki madagaskarskie (lemury — palczak, indri,

maki, katta, wari), ponadto występują tu także tenreki,

iguany, kameleony, żółwie olbrzymie, świnie madagaskar

skie, wiwery, krokodyle, nietoperze owocożeme, pchły

piaskowe i wielkie karaluchy cancrelats, których ulubionym

przysmakiem

są...

tkaniny

ubraniowe;

wszystkie

płazy

i owady żyjące na wyspie są podobno niejadowite.

Cały obszar „Wielkiej Ziemi”, jak nazywają wyspę

tubylcy, jest niejednolity geograficznie, a jego położenie

na granicy strefy tropików i umiarkowanej wywołuje duże

rozpiętości temperatury, zwłaszcza w okresie maj-wrzesień.

Część wschodnia nawiedzana jest przez cyklony (najwięk

szy z tego okresu w 1927 r.) i obfite deszcze (do 3500 mm

w ciągu roku), w części zachodniej natomiast występuje

pora sucha i deszczowa (od października do kwietnia).

Linia brzegowa jest słabo rozwinięta; niektórymi rzekami

można żeglować w głąb wyspy 3 . Dwie trzecie wyspy

(część północna i środkowa) zajmuje górzysty płaskowyż

(800-1500 m, z najwyższym szczytem Maromokotro

2 Wyraźnie jest to widoczne na mozambickim brzegu Afryki, między

miastami Mozambik i Inhambane (Republika Mozambiku).

3 Na 43 rzeki wyspy — 23 wpadają do Oceanu Indyjskiego (największe

Mangoro i Mananara), a pozostałe do Kanału Mozambickiego (największe

Sofia, Mahajamba, Betsiboka z Ikopą, Mahavavu, Manambau, Manambolo,

Mangoky i Onilahy). Żegluga śródlądowa ogranicza się w zasadzie do

pływania

estuariach

rzek.

Ponadto

rowach

tektonicznych

wyspy

występują dość liczne jeziora (największe Alaotra).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: