Poradnik do oceny higieny procesu nauczania.pdf

GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY

Departament Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia

Poradnik do oceny higieny

procesu nauczania - uczenia się

w szkole podstawowej

Warszawa 2009

Warszawa, 2009 r.

Wydanie I - maszynopis

Autorzy:

prof. zw. dr hab. Danuta Cichy - kierownik Zakładu Edukacji

Środowiskowej w Instytucie Badań Edukacyjnych MEN;

dr Anna Strumińska-Doktór - dyrektor Szkoły Podstawowej

w Warszawie, nauczyciel akademicki.

Konsultacja:

ElŜbieta Łata - dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego

i Promocji Zdrowia – Główny Inspektorat Sanitarny;

Wisława Ostręga - główny specjalista, Wydział Higieny Dzieci

i MłodzieŜy – Departament Zdrowia Publicznego i Promocji

Zdrowia – Główny Inspektorat Sanitarny.

Wstęp ............................................................................................................................... 4

1. Prawne umocowanie bezpiecznych warunków nauczania - uczenia się ................ 7

2. Higiena czy medycyna szkolna? ................................................................................ 9

3. Rozwój dziecka ......................................................................................................... 14

3.1. Dzieci w wieku przedszkolnym .......................................................................... 16

3.2. Dzieci 7- letnie .................................................................................................... 17

3.3. Dzieci 10-12- letnie ............................................................................................. 19

4. Potrzeby higieniczne uczniów z uwagi na procesy nauczania - uczenia się ........ 21

4.1. Przestrzeń............................................................................................................ 22

4.2. Czynniki zdrowotno – ruchowe .......................................................................... 24

4.3. OdŜywianie.......................................................................................................... 25

4.4. Plan zajęć............................................................................................................. 26

5. Ocena higieny pracy umysłowej ucznia ................................................................. 29

5.1. Ocena warunków higienicznych, niezbędnych dla dzieci sześcioletnich. .......... 29

5.1.1.Przestrzeń...................................................................................................... 29

5.1.2. Czynniki zdrowotno- ruchowe ..................................................................... 30

5.1.3.OdŜywianie.................................................................................................... 30

5.1.4. Plan zajęć...................................................................................................... 31

5.2. Ocena warunków higienicznych, niezbędnych dla uczniów klas 1-3. ................ 31

5.2.1. Przestrzeń..................................................................................................... 31

5.2.2. OdŜywianie................................................................................................... 32

5.2.3. Plan zajęć...................................................................................................... 32

5.3. Ocena warunków higienicznych, koniecznych dla klas 4-6. .............................. 33

5.3.1. Przestrzeń..................................................................................................... 33

5.3.2. OdŜywianie................................................................................................... 33

5.3.3. Plan zajęć...................................................................................................... 33

5.4. Ocena warunków higieny elementów ogólnoszkolnych. .................................... 35

5.4.1. Wejście ......................................................................................................... 36

5.4.2. Szatnia .......................................................................................................... 36

5.4.3. Sklepik szkolny ............................................................................................ 37

5.4.4. Zieleń w szkole............................................................................................. 37

5.4.5. Świetlica ....................................................................................................... 37

5.4.6. Boisko........................................................................................................... 38

Podsumowanie .............................................................................................................. 39

Bibliografia …… … ...……………………………………...………….………………………...……. 40

Aneksy ………………………………………………………………….……………………………… 41

OSH-1 – Dokumentacja informacyjno - sprawozdawcza

OSH-2 – Arkusz do oceny stanu higieny procesu nauczania - uczenia się

sześciolatków

OSH-3 – Arkusz do oceny stanu higieny edukacji wczesnoszkolnej

OSH-4 – Arkusz do oceny stanu higieny procesu nauczania - uczenia się

uczniów klas 4-6

OSH-5 – Arkusz do oceny stanu higieny warunków ogólnoszkolnych

sprzyjających procesowi nauczania – uczenia się

OSH-6 – Arkusz dla dyrektora do oceny procesów nauczania – uczenia

się

Wstęp

Współczesny świat stawia przed edukacją nowe zadania; najwaŜniejsze z nich to

wyposaŜenie dziecka w takie sprawności i umiejętności, które pomogą mu radzić sobie

w Ŝyciu, nauczą aktywnie pokonywać stres i poszukiwać waŜnych dla siebie celów

i zadań Ŝyciowych (Janicka – Panek, 2007). W tym procesie pomagać ma uczniom

szkoła, stwarzając warunki między innymi zdrowotno-higieniczne, by proces nauczania

- uczenia się kończył się pozytywnymi efektami. Przyjmujemy za Kupisiewiczem

(1976), Ŝe proces nauczania - uczenia się to zbiór powiązanych ze sobą czynności

uczniów i nauczyciela, warunkujących się wzajemnie i podporządkowanych realizacji

wspólnego celu, jakim jest wywołanie u dzieci, młodzieŜy lub osób dorosłych pewnych

zamierzonych i względnie trwałych zmian.

Higiena procesu nauczania - uczenia się ma za zadanie ochronę ucznia przed

ujemnymi zjawiskami związanymi z pracą w szkole. Warunki pracy ucznia w szkole

mają wpływ na jego zdrowie i rezultaty nauczania - uczenia się, dlatego personel szkoły

obowiązany jest do stworzenia prawidłowych warunków i odpowiedniej organizacji

pracy ucznia. Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest kontrola warunków

higieniczno - sanitarnych oraz nadzór nad higieną procesów nauczania. Sprawowanie

nadzoru w tym zakresie ma na celu ochronę zdrowia ucznia przed ujemnymi

zjawiskami związanymi z pobytem dziecka w szkole.

Warunki i organizacja pracy ucznia, czyli nauczania - uczenia się, są określone

odpowiednimi aktami prawnymi, które nie zawsze udaje się jednakowo egzekwować

osobom kontrolującym szkoły. W celu ujednolicenia ocen i usprawnienia kontroli

warunków higieny procesu nauczania i wychowania, w poradniku tym przedstawiono

odpowiednie wytyczne. PosłuŜą one do sprawnej oceny i kontroli warunków

higienicznych, a takŜe mają sprzyjać pracy umysłowej oraz zapobiegać zmęczeniu

i przemęczeniu się uczniów.

Rozwój dziecka trzeba traktować holistycznie. Wszystkie etapy rozwojowe nie

tylko łączą się ze sobą, ale i są od siebie zaleŜne. Rozwój motoryki i mowy pozostaje

pod wpływem psychicznego i intelektualnego rozwoju. Sfery te są ze sobą powiązane

i moŜna powiedzieć, Ŝe są wskaźnikiem rozwoju. Proces uczenia się powinien być

wspomagany przez działania związane z higieną dzieci i młodzieŜy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: