SKÓRA.doc

SKÓRA – BUDOWA, FUNKCJE

Skóra jest organem, który chroni nasz organizm oraz łączy ustrój człowieka z otaczającym światem. Jest nam tak dobrze znana, że rzadko zdajemy sobie sprawę, że skóra dorosłego człowieka zajmuje powierzchnię około 1,5 – 2 m², a jej przeciętna masa wynosi razem

Z tkanką podskórną 18-20 kg. Grubość skóry nie jest jednakowa, waha się od 0,5 do 4mm, przy czym najbardziej zmienia się grubość naskórka, który najgrubszy jest na stopach i dłoniach ( do 80µm), a najcieńszy na brzuchu ( 6-36µm). Grubość tkanki podskórnej zmienia się w zależności od wieku i płci, sposobu odżywiania i warunków życia.

Skóra dzięki ciągłej odnowie potrafi chronić organizm przed ciepłem i zimnem, urazami mechanicznymi, chemicznymi i fizycznymi, przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, itp. Jednakże sposób życia i warunki odbijają się na jej wyglądzie. W idealnym stanie skóra jest delikatna i gładka – taka jest skóra zdrowego dziecka.

 Skóra wykazuje swoisty rysunek tzw. poletkowanie, polegające na krzyżowaniu się i przeplataniu bruzd linijnych, które odpowiadają brodawkom skórnym. Rysunek ten jest charakterystyczny dla każdego człowieka, zwłaszcza na opuszkach palców (daktyloskopia). Większe fałdy i bruzdy są zazwyczaj związane ze skurczem i rozkurczem mięśni, początkowo maja charakter czynnościowy, a z biegiem czasu przybierają charakter stały I wówczas tworzą tzw. zmarszczki mimiczne.

 Barwa skóry zależy od grubości naskórka, unaczynienia i zawartości barwnika skórnego. U ludzi rasy białej skóra jest zazwyczaj jaśniejsza u kobiet niż u mężczyzn, w dzieciństwie jaśniejsza niż w wieku dojrzałym, a w wieku starczym najciemniejsza.

 Skóra jest rozciągliwa i sprężysta, co jest związane z falistą budową brodawek skórnych i obecnością włókien sprężystych. W miarę starzenia sprężystość skóry zmniejsza się, następuje jej zwiotczenie.

Skóra (cutis syn. derma) - zewnętrzna powłoka ciała kręgowców. Jej funkcje to:

·               izolacja środowiska wewnętrznego od zewnętrznego (czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych)

·               udział w oddychaniu (tylko kręgowce niższe)

·               termoregulacja

·               udział w gospodarce wodno-elektrolitowej (gruczoły potowe)

·               odbiór bodźców ze środowiska zewnętrznego (dotyk, ból, ciepło, zimno)

·               melanogeneza (melanina chroni organizm przed mutagennym promieniowaniem ultrafioletowym)

·               wchłanianie niektórych substancji

·               gospodarka tłuszczowa

·               gospodarka witaminowa (synteza prowitaminy D3 z ergosterolu).

·               wydzielanie dokrewne i reakcje odpornościowe (skóra zawiera komórki Langerhansa należące do APC)

Skóra składa się z trzech warstw (licząc od zewnątrz):

·               naskórek (epidermis) - warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną

·               skóra właściwa (corium) - warstwa środkowa, zawiera komórki krwi, nerwy i inne gruczoły, np. potowe, jest to warstwa odżywcza i wspierająca

·               tkanka podskórna (tela subcutanea)- warstwa najgłębsza. Zawiera komórki tłuszczowe, izoluje przed nagłymi zmianami temperatury.

Do skóry zalicza się również jej przydatki (adnexa cutis):

·               łuski

·               pióra

·               włosy (pili)

·               paznokcie (ungues)

·               pazury

Skóra zawiera również gruczoły (glandulae cutis):

·               gruczoły potowe (glandulae sudoriferae) (ssaki)

·               gruczoły łojowe (glandulae sebaceae)(ssaki)

·               gruczoły sutkowe (glandulae mammariae) (ssaki)

·               gruczoły śluzowe (ryby i płazy)