wiek bezwzględny- zamknięty okres przypisany konkretnym zjawiskom
lub procesom geologicznym, mierzony miarom lat.
( inaczej wiek absolutny)
do określenia 2 metody:
a) określenie czasu narastania osadów- mierzenie szybkości dziś jeszcze
zachodzącego procesu osadzania i obliczanie czasu gromadzenia się
osadu na podstawie jego grubości przy założeniu, że proces ten
zachodził dawniej z tą samą szybkością.
b) dane dotyczące czasu połowicznego rozpadu pierwiastków
promieniotwórczych- znając kolejność zachodzących przemian
(pierwiastki-ogniwa pośrednie) oraz czas połowicznego rozpadu
pierwiastka macierzystego można określić czas trwania procesu.
1) Przy określaniu wieku starszych skał wykorzystuje się obecnie 4
metody: potasowo-argonowa, rubidowo-strontowa
torowo-ołowiowa, uranowo-ołowiowa.
2) Do badania wieku utworów najmłodszych zastosowano izotop
węgla C14, którego okres połowicznego rozpadu wynosi 5568 lat
Wiek względny opiera się na 2 zasadach:
1) zasada następstwa warstw- w każdym zespole warstwy młodsze odkładały się
kolejno na starszych.
2) ewolucja czasu organicznego (skamieniałosci przewodnie)
Praktyczne znaczenie czasu
Wiek skał i procesów geologicznych z inżynierskiego punktu widzenia ma istotne znaczenie ( prognozowanie osiadań- im skała młodsza tym mniej
skonsolidowana i mniej odporna od skał starszych wykształconych w podobny
sposób).
Podział glinów i iłów:
1) młode normalnie skonsolidowane- te, które osadziły się współcześnie,
uzyskały stan równowagi pod wpływem własnego ciężaru i potem
nie doznały już wtórnych znacznych osiadań.
2) stare normalnie skonsolidowane- grunty te mają zwiększoną wytrzymałość
na ścinanie i jednocześnie zmniejszoną możliwość dalszego osiadania.
3) przekonsolidowane
FORMY PRZESTRZENNEGO ZALEGANIA SKAL
skały głębinowe- zalegają wśród innych skał tworząc intruzje. Wyróżnia się
intruzje zgodne ( dopasowują się powierzchnią zewnętrzną do struktur tektonicznych skał otaczających) i intruzje niezgodne ( wdzierają się
w skały otaczające naruszając ich dotychczasowe ułożenie)
skały wylewne(wulkaniczne)- magma stygnie. Obniżenie temperatury
powodowało pękanie skały. Bywa że skała nie pęka ale zachowuje
tendencję do pękania i pod wpływem czynników zewn. łatwo
ulega pęknięciom w określonym kierunku ( cios ).
skały osadowe- przeszły złożony proces diagenezy (konsolidacja
i spojenie spoiwem) i zwykle nie zalegają w pierwotnym poziomym
położeniu. Obserwuje się je w postaci sfałdowanych warstw i ławic.
Warstwy i soczewy skał osadowych mogą zalegać w sposób:
1) zgodny- powierzchnie warstwowania lub uławicenia( strop, spąg)
wykazują zgodność geometryczną z analogicznymi strukturami
powierzchniowymi skał niżej leżących.
2) niezgodny- nie wykazują takiej zgodności. Niezgodność zalegania
świadczy o przerwie w sedymentacji, w czasie, której miała miejsce
erozja, a niekiedy i odkształcenie ławic.
Stefanulek