Spółka z o.o. wnosi do innej spółki aport w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w której są środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz goodwill, czyli wartość firmy. Jak prawidłowo zaksięgować powyższe składniki w starej i nowej spółce, zwłaszcza jeśli chodzi o wartość firmy?
Prawidłowe działanie polega na wyksięgowaniu składników majątku w starej spółce (Y) i zaksięgowaniu jej w nowej (Z) w sposób pokazany w przykładzie. Wartość firmy nie będzie podlegała amortyzacji podatkowej.PrzykładSpółka Y wykazuje na dzień bilansowy: • środki trwałe – 1.000.000 zł, • wartości niematerialne i prawne – 200.000 zł, • umorzenie środków trwałych – 300.000 zł, • umorzenie wartości niematerialnych i prawnych – 50.000 zł.Spółka Y zawiera akt notarialny, w którym dokonuje aportu ww. składników majątku w następujących wartościach rynkowych: • środki trwałe – 1.100.000 zł,• wartości niematerialne i prawne – 250.000 zł.W zamian spółka Y obejmuje udziały spółki Z o wartości 1.500.000 zł.Księgowanie w spółce Y:1) Uzyskane udziały: Wn – konto 03 „Długoterminowe aktywa finansowe” – 1.500.000 zł,Ma – konto 76 „Pozostałe przychody operacyjne” – 1.500.000 zł.2) Wyksięgowanie wniesionych aportem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: Wn – konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” – 300.000 zł,Wn – konto 76 „Pozostałe koszty operacyjne” – 700.000 zł,Ma – konto 01 „Środki trwałe” – 1.000.000 zł,Wn – konto 07 „Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych” – 50.000 zł,Wn – konto 76 „Pozostałe koszty operacyjne” – 250.000 zł,Ma – konto 02 „Wartości niematerialne i prawne” – 300.000 zł.Księgowanie w spółce Z: Wn – konto 01 „Środki trwałe” – 1.100.000 zł,Wn – konto 02 „Wartości niematerialne i prawne” – 250.000 zł,Wn – konto 02 „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce – „Wartość firmy”) – 150.000 zł,Ma – konto 80 „Kapitał zakładowy” – 1.500.000 zł.
Firma nasza uzyskała złom z likwidacji zbędnych materiałów. Mam wątpliwości, czy fakturę za sprzedaż złomu powinnam zaksięgować jako przychody ze sprzedaży czy jako pozostałe przychody operacyjne?
Proszę zauważyć, że do celów bilansowych przychód uzyskany ze sprzedaży odzysków ze złomowania może stanowić:• przychód ze sprzedaży – przy sprzedaży odzysków ze złomowania materiałów, • pozostały przychód operacyjny – przy sprzedaży odzysków z likwidacji środka trwałego.Sprzedaż złomu powinnaś zatem zaksięgować następująco:1. Decyzja kierownika jednostki o złomowaniu materiałów:• Wn konto „Pozostałe rozrachunki”, • Ma konto „Materiały”.2. Odzyski przyjęte jako zapas materiałowy do magazynu:• Wn konto „Materiały”, • Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.3. Strata na złomowaniu:• Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”, • Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.4. Sprzedaż złomu na podstawie faktury VAT:a) wartość sprzedaży netto:• Ma konto „Sprzedaż materiałów”,b) VAT należny:• Ma konto „Rozrachunki z US z tytułu VAT należnego”,c) należność ogółem:• Wn konto „Pozostałe rozrachunki”.5. Uznanie magazynu wartością sprzedanego złomu:• Wn konto „Wartość sprzedanych materiałów”, • Ma konto „Materiały”.6. Odzyski sprzedane bezpośrednio z pominięciem przyjęcia na magazyn:• Wn konto „Wartość sprzedanych materiałów”, • Ma konto „Pozostałe rozrachunki”.
Podczas inwentaryzacji środków trwałych przeprowadzonej w związku z likwidacją jednego z oddziałów firmy ujawniono niedobór zestawu komputerowego. W tym momencie trwa postępowanie, które ma ustalić przyczyny powstania niedoboru. W jaki sposób musisz ująć zaistniały niedobór w księgach rachunkowych teraz i po ustaleniu przyczyn jego powstania?
W pierwszej kolejności, zanim zostanie zakończone postępowanie wyjaśniające, powinieneś wprowadzić do ksiąg rachunkowych fakt zaistnienia niedoboru środka trwałego. Koniecznie musisz wyksięgować wartość początkową brakującego zestawu i jego dotychczasowego umorzenia, a następnie zaksięgować niedobór środka trwałego w jego wartości księgowej netto.Ewidencja ujawnienia niedoboru środka trwałego:1. Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia zestawu komputerowego:• Wn konto „Umorzenie środków trwałych”, • Ma konto „Środki trwałe”.2. Zaksięgowanie niedoboru zestawu komputerowego w jego wartości księgowej netto:• Wn konto „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”, • Ma konto „Środki trwałe”.Następnych księgowań dokonasz już po zakończeniu postępowania wyjaśniającego, którego zadaniem jest ustalenie przyczyn powstania niedoboru, a także odpowiedzialności za jego powstanie. Jeżeli prowadzone postępowanie nie wykaże winy osoby odpowiedzialnej za zestaw komputerowy, to niedobór uznasz za niezawiniony i w księgach rachunkowych dokonasz następujących zapisów:1. Spisanie wartości księgowej netto niezawinionego niedoboru w ciężar kosztów:• Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”, • Ma konto „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”.Jeżeli jednak w trakcie postępowania wyjaśniającego okaże się, że niedobór powstał na skutek niedbałości pracownika odpowiedzialnego za powierzone mu mienie, wówczas obciążysz równowartością niedoboru osobę lub osoby materialnie odpowiedzialne za posiadane i używane środki trwałe.Niedobory zawinione, które pracownik odpowiedzialny materialnie uzna (wymagane jest pisemne oświadczenie tej osoby o uznaniu niedoboru), ujmujesz w księgach rachunkowych w sposób następujący:1. Obciążenie pracownika równowartością niedoboru środka trwałego w jego wartości księgowej netto:• Wn konto „Inne rozrachunki z pracownikami”, • Ma konto „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”.2. Spłata należności z tytułu niedoboru środka trwałego gotówką:• Wn konto „Kasa”, • Ma konto „Inne rozrachunki z pracownikami”.Należności z tytułu niedoborów mogą być regulowane w różny sposób, np. wpłata gotówki do kasy, przelew, potrącenie całości kwoty lub kolejnych rat należności z wynagrodzenia itp., dlatego po stronie Wn mogą pojawić się różne konta, np. „Rachunek bankowy” czy „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”.Jeżeli pracownik materialnie odpowiedzialny nie zaakceptuje decyzji o uznaniu niedoboru za powstały z jego winy, niedobór ten staje się roszczeniem. Sprawę powinieneś wtedy skierować na drogę postępowania sądowego.
Równowartość nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych ewidencjonujesz na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów - funduszy własnych (art. 41 ust. 2 uor).
Kwoty ujęte na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych.Nieodpłatne otrzymane środki trwałe wyceniasz według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu (art. 28 ust. 2 uor).Zapisy w księgach rachunkowych będą następujące:1. Nieodpłatne otrzymanie środków trwałych:• Wn konto „Środki trwałe”,• Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.2. Odpisy amortyzacyjne środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie:• Wn konto „Koszty według rodzajów”,• Ma konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”.3. Księgowanie równoległe do operacji nr 2:• Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,• Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne”.„Poradnik Finansowo-Księgowy” podpowiada, jak zyskać 100% pewności, że właściwie interpretuje się przepisy, poprawnie rozlicza finanse firmy, bezbłędnie prowadzi ewidencję księgową.
W celu ułatwienia pracy często wprowadzasz stałe ceny ewidencyjne. Te stałe ceny ustalasz na poziomie przeciętnych cen zakupu lub nabycia, a następnie korygujesz je o tzw. odchylenia od cen ewidencyjnych, tak by doprowadzić do rzeczywistej ceny nabycia lub zakupu danego materiału.
Stałe ceny ewidencyjne ułatwią Ci późniejszą wycenę rozchodu materiałów oraz uproszczą ewidencję. Jednak stosowanie cen ewidencyjnych wymaga od Ciebie dokładnego rozliczenia odchyleń na rozchód materiałów w danym okresie i zapas na koniec okresu.Odchylenia od cen ewidencyjnych mogą być:
· debetowe – stała cena ewidencyjna jest wówczas niższa od ceny zakupu,
· kredytowe – występują, gdy cena rzeczywista materiału jest niższa od ceny ewidencyjnej.
Stałe ceny ewidencyjne stosujesz tylko w trakcie roku obrotowego, a na dzień bilansowy musisz posiadane materiały wyceniać w cenach nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy.PrzykładFirma PIK ewidencjonuje zakup materiałów w cenach ewidencyjnych. Stały dostawca przywiózł firmie 500 szt. materiału A, który ewidencjonowany jest w cenie 1,50 zł za sztukę. Dostarczona później faktura zakupu opiewała na kwotę netto 600 zł (1,20 zł za sztukę) plus 132 zł VAT. Ewidencja księgowa jest następująca:1. Przyjęto materiał do magazynu 750 zł• Wn „Materiały”, • Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.2. Faktura brutto 732 zł• Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, • Ma „Rozrachunki z dostawcami”.3. VAT naliczony 132 zł• Wn „VAT naliczony”, • Ma „Rozliczenie zakupu materiałów”.4. Ustalenie odchyleń (750 - 600) 150 zł• Wn „Rozliczenie zakupu materiałów”, • Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych”.
Kanonka77