Delphi __ Kompendium __ Roz15.pdf - Informatyka - Wiewioor

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 15 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_15

Strona główna :: Delphi :: Kompendium

Rozdział 15

Edytuj Historia

Delphi

Artykuły

Kompendium

Gotowce

FAQ

.NET

Turbo Pascal

FAQ

PHP

FAQ

Java

FAQ

C/C++

Artykuły

FAQ

Wprowadzenie

Assembler

FAQ

(X)HTML

CSS

JavaScript

Z pogranicza

Algorytmy

WIĘCEJ »

Tworzenie komponentów

Poprzedni rozdział stanowił wprowadzenie do technik tworzenia komponentów. Omówiłem w nim rolę VCL i CLX

w programowaniu w Delphi oraz hierarchię klas. Przyznam, mogło to być nieco nudne ze względu na dużą

dawkę wiedzy teoretycznej. Tym razem zajmiemy się już programowaniem własnych projektów i

zastosowaniem ich w praktyce.

Spis treści

1 Tworzenie nowego komponentu

2 Edycja kodu

3 Konstruktory i destruktory

4 Właściwości

4.1 Klauzula default

4.2 Klauzula stored

4.3 Klauzula nodefault

4.4 Właściwość wyliczeniowa

4.5 Właściwość zbiorowa

5 Zdarzenia

5.1 Definiowanie własnych zdarzeń

6 Ikona dla komponentów

7 Przykładowy komponent

7.1 Ogólny zarys klasy

7.2 Komunikaty

7.3 Kod źródłowy komponentu

8 Instalacja komponentów

9 Demonstracja możliwości komponentu TURLabel

10 Zachowanie komponentu

11 Komponenty graficzne

11.1 Ogólny zarys klasy komponentu

11.2 Kod źródłowy komponentu

12 Pakiety komponentów

13 Podsumowanie

Delphi

C/C++

Turbo Pascal

Assembler

PHP

Programy

Dokumentacja

Kursy

Komponenty

WIĘCEJ »

W tym rozdziale:

wykorzystasz w sposób praktyczny wiedzę na temat komponentów;

zaprojektujesz swój pierwszy komponent ? TURLabel;

nauczysz się instalować komponenty;

zaprojektujesz komponent graficzny.

Tworzenie nowego komponentu

Już dłuższy czas pracujesz z Delphi, powinieneś więc zauważyć istnienie menu Component . Nas na tym etapie

zainteresują jedynie dwie pozycje tego menu ? New Component i Install Component . Pierwsze polecenie służy

do stworzenia nowego projektu komponentu, natomiast za pomocą drugiego możemy zainstalować już

istniejący komponent. Po wybraniu tej opcji na palecie komponentów zostanie utworzona nowa ikonka ?

wówczas komponent będzie działał jak zwykły komponent VCL.

Zajmijmy się jednak tworzeniem nowego komponentu. Z menu Component wybierz New Component . Na

ekranie zobaczysz wówczas takie okienko, jakie zostało przedstawione na rysunku 15.1.

Rysunek 15.1. Tworzenie nowego komponentu

W pierwszym polu z listy rozwijalnej należy wybrać komponent, który będzie stanowił klasę bazową dla

naszego nowego obiektu. Ja z tej listy wybrałem klase TLabel . Jeżeli chcesz tworzyć komponent od początku,

wybierz pozycję TComponent . Jest to bazowa klasa dla wszystkich komponentów, zawierająca parę potrzebnych

czasem procedur i funkcji.

1 z 14

2009-03-14 15:49

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 15 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_15

W kolejnym polu ? Class Name ? musisz wpisać nazwę nowego komponentu. Pamiętaj, że wedle obowiązującej

zasady należy poprzedzić nazwę literą T. Pole Palette Page określa, na jakiej palecie zostanie zainstalowany

komponent. Unit file name to ścieżka do katalogu, w którym zostaną zapisane nowe pliki z komponentem.

Zawartość tego pola pozostawiłem niezmienioną. I wreszcie ostatnie pole określa ścieżkę do katalogu, gdzie

znajdować się będą potrzebne do kompilacji pliki komponentu. ${DELPHI} oznacza domyślną ścieżkę do pliku

programu Delphi.

Po naciśnięciu przycisku Install komponent zostanie zainstalowany na wybranej palecie, natomiast po

naciśnięciu przycisku OK w edytorze kodu zostanie jedynie wyświetlona zawartość kodu komponentu.

Edycja kodu

Czas generowania strony: 1.5802 sek. (zapytań SQL:

11)

Po wykonaniu operacji opisanych w poprzednim punkcie w edytorze kodu powinien zostać wyświetlony taki

kod, jak w listingu 15.1.

Listing 15.1. Podstawowy kod komponentu TURLabel

unit URLabel;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Classes, Controls, StdCtrls;

type

TURLabel = class ( TLabel )

private

{ Private declarations }

protected

{ Protected declarations }

public

{ Public declarations }

published

{ Published declarations }

end ;

procedure Register ;

implementation

procedure Register ;

begin

RegisterComponents ( 'Samples' , [ TURLabel ]) ;

end ;

end .

Kluczowe znaczenie ma procedura Register . Następuje w niej zarejestrowanie komponentu realizowane przez

polecenie RegisterComponents . Pierwszy parametr oznacza nazwę palety. Drugi parametr to nazwy

komponentów do zainstalowania. Muszą one być wpisane w nawiasie kwadratowym, gdyż w tym wypadku

występują jako elementy tablicy. Taki zapis jest konieczny, gdyż jeden moduł ? w tym wypadku URLabel ?

może zawierać kilka klas (komponentów).

Podczas wpisywania zakładki dla tworzonego komponentu nie musisz podawać nazwy

zakładki już istniejącej ? jeżeli wpiszesz nazwę nieistniejącej zakładki, zostanie ona

utworzona przez Delphi.

Zwróć uwagę, że w klasie możesz używać nowej sekcji ? published . Ta sekcja może zawierać metody, które

będą wyświetlone w Inspektorze Obiektów.

Konstruktory i destruktory

Komponenty, podobnie jak zwykłe klasy, posiadają konstruktory oraz destruktory. Nie są to co prawda

obowiązkowe elementy klasy, gdyż nawet jeśli ich nie zadeklarujemy, to i tak komponent będzie posiadał

domyślny konstruktor z klasy bazowej (najwyżej ? TObject ). W przypadku komponentu konstruktor winien

mieć parametr AOwner (typu TComponent ), który zawierałby wskazanie komponentu (lub formularza) rodzica:

public

constructor Create ( AOwner : TComponent ) ; override ;

destructor Destroy; override ;

Jak widzisz, zarówno konstruktor, jak i destruktor są opatrzone klauzulą override , co znaczy, że są

przedefiniowane (była o tym mowa w 3. rozdziale książki) ? możemy dla nich wpisać kod:

constructor TURLabel. Create ( AOwner : TComponent ) ;

begin

inherited Create ( AOwner ) ;

{ podczas wywoływania konstruktora dla właściwości przypisz domyślny tekst }

FURL := 'http://4programmers.net' ;

end ;

destructor TURLabel. Destroy ;

begin

inherited ;

end ;

W tym miejscu oprócz typowego utworzenia obiektu (działanie konstruktora) następuje również przydzielenie

wartości dla właściwości FURL.

Właściwości

Właściwości komponentów służą do przechowywania wartości różnych typów. Jednak jeśli chcemy, aby

właściwości były widoczne w Inspektorze Obiektów, należy użyć kolejnej sekcji w klasie ? sekcji published :

property URL : String read FURL write FURL;

2 z 14

2009-03-14 15:49

RSS | Forum | Pastebin |

Regulamin | Pomoc | Usuń

cookies | Prawa autorskie |

Kontakt | Reklama

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 15 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_15

Właściwość należy oznaczyć słowem kluczowym property . W tym wypadku właściwość URL będzie typu String .

Zwykło się także definiować zmienne pomocnicze, których deklaracje umieszcza się w sekcji private . Nazwy

owych zmiennych umieszczane są po słowach kluczowych read i write . W ten sposób łatwo utworzyć jakąś

właściwość tylko do odczytu (pozostawiając jedynie klauzulę read ) lub tylko do zapisu (klauzula write ), albo

też zarówno do zapisu, jak i do odczytu (zarówno read , jak i write ).

Regułą stało się już specjalne nazewnictwo zmiennych pomocniczych, polegające na

dodawaniu przed nazwą litery F.

Klauzula default

Podczas pisania samego komponentu istnieje możliwość określania domyślnej wartości za pomocą klauzuli

default .

property Count : Integer read FCount write FCount default 1 ;

W takim wypadku domyślna wartość właściwości Count to 1.

Klauzula default obejmuje jedynie typy liczbowe i zbiory ( set ) ? nie obsługuje natomiast łańcuchów String .

Klauzula stored

W przypadku typów typu Boolean używa się klauzuli stored , a nie default ? np.:

property DoIt : Boolean read FDoIt write FDoIt stored False ;

Jeśli nie skorzystamy z klauzuli stored , program za domyślną wartość dla właściwości przyjmie True .

Klauzula nodefault

Klauzula nodefault jest przeciwieństwem defulat ? oznacza, że właściwość nie będzie miała wartości

domyślnej. Stosowana jest jedynie w niektórych przypadkach, gdy klasa bazowa, z której korzysta nasz

komponent, posiada właściwość domyślną.

TBaseClass = class

private

FProp : Integer ;

published

property Prop : Integer read FProp write FProp default 1 ;

end ;

TMyClass = class ( TBaseClass )

private

FProp : Integer ;

published

property Prop : Integer read FProp write FProp nodefault ;

end ;

W takim wypadku klasa TMyClass także będzie posiadać właściwość Prop , tyle że nie będzie już ona zawierała

wartości domyślnej.

Właściwość wyliczeniowa

O właściwościach wyliczeniowych wspominałem w poprzednim rozdziale, lecz tym razem zajmiemy się ich

deklaracją. Przypominam, że właściwość wyliczeniowa to lista rozwijalna z możliwymi wartościami (rysunek

15.2).

Rysunek 15.2. Właściwość wyliczeniowa

W języku Object Pascal właściwości wyliczeniowe to w rzeczywistości deklaracje typu set of .

type

TSetCarOption = ( coFiat, coOpel, coPorshe ) ;

TSetCarOptions = set of TSetCarOption;

TMyClass = class ( TComponent )

private

FCar : TSetCarOptions;

protected

{ Protected declarations }

public

{ Public declarations }

3 z 14

2009-03-14 15:49

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 15 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_15

published

property Car : TSetCarOptions read FCar write FCar default [ coFiat ] ;

end ;

Zadeklarowaliśmy właśnie właściwość wyliczeniową typu TSetCarOptions . W tym wypadku właściwość Car

będzie posiadała domyślną wartość ? coFiat .

Właściwość zbiorowa

Przykład właściwości zbiorowej przedstawiony został na rysunku 15.3.

Rysunek 15.3. Właściwość zbiorowa

Deklarowanie właściwości zbiorowej w rzeczywistości wiąże się z zadeklarowaniem nowego typu danych (klasy).

type

TCarClass = class ( TPersistent )

private

FFuel : Integer ;

FCarName : String ;

published

property CarName : String read FCarName write FCarName;

property Fuel : Integer read FFuel write FFuel;

end ;

TMyClass = class ( TComponent )

private

FCar : TCarClass;

protected

{ Protected declarations }

public

constructor Create ( AOwner : TComponent ) ; override ;

destructor Destroy; override ;

published

property Car : TCarClass read FCar write FCar;

end ;

Nasz komponent będzie posiadał właściwość zbiorową Car . Po jej rozwinięciu w Inspektorze Obiektów pojawią

się właściwości z klasy TCarClass . Mamy do czynienia z nową klasą TCarClass i przed skorzystaniem z jej

właściwości należy ją utworzyć (wywołać konstruktor):

constructor TMyClass. Create ( AOwner: TComponent ) ;

begin

inherited Create ( AOwner ) ;

FCar := TCarClass. Create ; // utworzenie klasy

end ;

destructor TMyClass. Destroy ;

begin

FCar. Free ; // zwolnienie

inherited ;

end ;

Zdarzenia

Zdarzenia, podobnie jak właściwości naszego komponentu, muszą być deklarowane w sekcji published ? tak,

aby były widoczne w Inspektorze Obiektów ? np. w ten sposób:

property OnMouseEnter : TNotifyEvent read FOnMouseEnter write FOnMouseEnter;

property OnMouseLeave : TNotifyEvent read FOnMouseLeave write FOnMouseLeave;

Zapis ten jest dość dziwny, gdyż sprawia wrażenie, jakbyśmy deklarowali zwykłe właściwości, tyle że typu

TNotifyEvent . Typ TNotifyEvent jest zadeklarowany w module Classes :

type TNotifyEvent = procedure ( Sender: TObject ) of object ;

Można powiedzieć, że określa on procedurę zdarzeniową, która miałaby tylko jeden parametr ? Sender . Już

nieraz podczas lektury tej książki miałeś okazję zapoznać się z moją opinią o tym, że dana procedura

zdarzeniowa musi mieć parametr Sender . Teraz już wiesz, że zdarzenie OnClick jest typu TNotifyEvent i stąd

musi posiadać parametr Sender .

Definiowanie własnych zdarzeń

Czasem może przytrafić się sytuacja, gdy w naszym komponencie będzie wymagane zdarzenie zawierające

więcej niż jeden parametr ? po prostu będzie umożliwiało użytkownikowi przekazanie jakiś funkcji. W takim

wypadku konieczne stanie się zadeklarowanie nowego typu zdarzenia:

4 z 14

2009-03-14 15:49

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 15 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_15

type

TMyEvent = procedure ( Sender: TObject ; X : Integer ) of object ;

Taka składnia ? tj. umieszczenie frazy of object na końcu ? jest obowiązkowa. Teraz oprócz zwykłego

parametru Sender zdarzenie będzie posiadać także parametr X . Co z nim zrobimy? To już zależy od

programisty.

Gdy chcesz, aby jakieś działanie komponentu spowodowało wystąpienie zdarzenia, możesz zastosować po

prostu taki kod:

OnURLClick ( Self , 1 ) ;

A zatem pierwszym parametrem Self zastępujemy wymagany parametr typu TObject , natomiast drugi

parametr przekazany wraz ze zdarzeniem to cyfra 1.

Ikona dla komponentów

Po zainstalowaniu komponentu Delphi przydzieli dla niego swoją własną ikonę. W każdym wypadku można to

zmienić, przypisując temu komponentowi osobną ikonę. Wystarczy skorzystać z programu do tworzenia bitmap.

Możesz użyć np. programu Image Editor, którego już wcześniej używaliśmy przy okazji tworzenia różnych

zasobów.

W przypadku, gdy tworzysz zasoby dla komponentu, tworzysz plik .DCR, a nie .RES! Uważaj

na to! Także słowo ikona komponentu jest tylko terminem umownym, gdyż w zasobie

musisz stworzyć NIE ikonę, ale BITMAPĘ o rozmiarach 24×24 piksele.

Stwórz więc nowy plik .DCR, a w nim bitmapę 24´24 piksele, na której narysuj jakiś obrazek. Cały zasób

następnie włącz do kodu komponentu za pomocą dyrektywy {$R ZASOBY.DCR} .

Należy pamiętać o jeszcze jednej kwestii związanej z nazewnictwem bitmapy ? musi się ona

nazywać tak samo, jak klasa (komponent), która wykorzystuje tę ikonę. A zatem jeżeli

komponent nazywa się TURLabel , bitmapa musi również nosić nazwę TURLABEL .

Przykładowy komponent

Właściwie możesz już przystąpić do napisania swojego pierwszego komponentu. Nie będzie to nic

nadzwyczajnego ? po prostu etykieta, która jest w rzeczywistości odnośnikiem do strony WWW. Jej kliknięcie

spowoduje otwarcie żądanego adresu.

Ogólny zarys klasy

W przypadku, gdy masz już otwarty nowy projekt, powinieneś mieć w edytorze ?czysty? kod tworzonego

właśnie komponentu. Kod naszej nowej klasy TURLabel powinien przedstawiać się w następujący sposób:

TURLabel = class ( TLabel )

private

FURL : String ;

FParametr : String ;

FOnMouseEnter, FOnMouseLeave : TNotifyEvent;

FOnURLClick : TClickEvent;

FDefaultFontColor : TColor;

FDefaultFontStyle : TFontStyles;

protected

procedure CmMouseEnter ( var Msg : TMessage ) ; message CM_MOUSEENTER;

procedure CmMouseLeave ( var Msg : TMessage ) ; message CM_MOUSELEAVE;

procedure WMLButtonDown ( var Msg : TMessage ) ; message WM_LBUTTONDOWN;

public

constructor Create ( AOwner : TComponent ) ; override ;

destructor Destroy; override ;

published

property URL : String read FURL write FURL; // URL do otwarcia

property Parametr : String read FParametr write FParametr; // dodatkowy parametr

property OnMouseEnter : TNotifyEvent read FOnMouseEnter write FOnMouseEnter;

property OnMouseLeave : TNotifyEvent read FOnMouseLeave write FOnMouseLeave;

property OnURLClick : TClickEvent read FOnURLClick write FOnURLClick;

end ;

Komponent będzie posiadał standardową właściwość URL, określającą adres strony, która ma zostać otwarta.

Zdarzenia OnMouseEnter oraz OnMouseLeave będą występowały w momencie umieszczenia kursora myszy nad

obiektem lub przemieszczenia kursora znad obiektu. Dodatkowe zdarzenie OnURLClick wystąpi, gdy użytkownik

kliknie odnośnik. Będzie ono przekazywało do programu współrzędne pozycji kursora X i Y, pobrane w

momencie naciśnięcia przycisku myszy.

Komunikaty

Do przechwycenia momentu umieszczenia kursora nad obiektem niezbędne będzie skorzystanie z

komunikatów, a ściślej mówiąc z CM_MOUSEENTER oraz CM_MOUSELEAVE .

procedure TURLabel. CMMouseEnter ( var Msg : TMessage ) ;

begin

{ jeżeli wykorzystane jest zdarzenie FOnMouseEnter ? wywołaj je }

if Assigned ( FOnMouseEnter ) then OnMouseEnter ( Self ) ;

FDefaultFontColor := Font. Color ; // pobierz do zmiennej kolor czcionki

FDefaultFontStyle := Font. Style ; // pobierz styl czcionki (pogrubiony, podkreślony)

Cursor := crHandPoint; // zmień kursor

Font. Color := clBlue; // zmień kolor czcionki

Font. Style := Font. Style + [ fsUnderline ] ; // dodaj podkreślenie

end ;

procedure TURLabel. CmMouseLeave ( var Msg : TMessage ) ;

5 z 14

2009-03-14 15:49

Delphi Kompendium Roz15.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: