tytu: "Wieci" autor: William Wharton tytu oryginau: "TIDINGS" przeoy: Marek Obarski tekst wklepa: dunder@poczta.fm * * * Copyright c 1987 by William Wharton Copyright c 1995 for the Polish translation by Zysk i S-ka Wydawnictwo, Pozna Opracowanie graficzne serii i projekt okadki:Lucyna Talejko-Kwiatkowska Fotografia na okadce: Piotr Chojnacki Redaktor serii: Tadeusz Zysk Redaktor: Zofia Domaska Wydanie II ISBN 83-86530-60-X Zysk i S-ka Wydawnictwo ul Wielka 10, 61-774 Pozna tel/fax 526-326, tel 532-75!, 532-767 * * * Spis Treci I Przepirka na gruszy ...2 II Dwie turkawki ...11 III Trzy kuropatwy ...35 IV Cztery kukueczki ...57 V Pi zotych piercieni ...78 VI Sze gsek na trawie ...115 VII Siedem abdzi pywa po stawie ...151 BeCeKa ...164 * * * Do witego Mikoaja Pozamiataem i zasnem, Zapominajc o obietnicy Nie spenionej. * * * Przepirka na gruszy W tym roku nie obrodziy jagody ostrokrzewu. Chocia licie s soczycie ciemnozielone, zbkowane i spiczaste, nie ma owocw na gazkach. W wilgotnym, zimnym powietrzu mleczna mga rozprasza si nieco. Z pociemniaego nieba prsz pierwsze taczce patki niegu. Opuszczam si ze wzgrza, niosc ogromne narcze gazek ostrokrzewu, na ktrych wcale nie ma jagd. Potem schodz w dolin rzeki Morvandeau, w stron naszego starego myna zbudowanego z gazw narzutowych i drewna. Ze wzgrz spywaj potn, czarn bystrzyn bulgoczce potoki, toczc zaokrglone, omszaozielone kamienie mcce wod w skalistym oysku. Wie wydaje si gucha i opuszczona. Samotni staruszkowie siedz w domach, marznc przy wygasajcych kominkach. Nawet o wp do pitej po poudniu wszystkie okiennice s zamknite na gucho. Dzisiaj jest najkrtszy dzie w roku. Soce znajduje si w nadirze. Jutro wzejdzie znowu, by odrodzi ycie na wiosn. Kiedy obszedem wzgrze, zobaczyem wiato w naszym mynie, rowe, zapraszajce. Lampa pali si w maym okienku od zachodniej strony, ktre wykuto w grubej trzystuletniej kamiennej cianie. Wspaniale std wida zachd soca w czerwcu. A wczesnym zimowym wieczorem owietlony wykusz wskazuje drog wracajcym domownikom. Wchodz do myna przez piwnic, ktrej drzwi wychodz wprost na drog. Od ciemnej, mokrej i zimnej posadzki z wyciosanego rcznie granitu bije chd. Wystarczy spojrze w gr, by zobaczy olbrzymie koa zbate, wa, czyli ogromn drewnian o podtrzymujc skrzyda wiatraka, i inne nieczynne urzdzenia myskie. W piwnicy unosi si ywiczna wo trocin, zalegajcych na posadzce od rana, kiedy piowaem tutaj brzozowe bierwiona. Ca stert pocitych polan uoyem przy kominku na grze, cho ogrzanie tego mauzoleum na wita Boego Narodzenia to zaiste trud Syzyfa. W tym roku przyjedaj z Ameryki na wita dwie nasze crki. Najmodsza latorol, chopiec, wci mieszka z nami. Starszy syn spdza tegoroczn gwiazdk ze swoj francusk przyjacik, ktr wiezie na tylnym siedzeniu motocykla przez bezkresn pustyni w dalekiej Arizonie i Nowym Meksyku. Ale przecie pierwsza gwiazdka bya na pustyni. Nasz Michael cum Jzef prowadzi swojego osioka Yamah o pojemnoci 500 cm3, a obok drepcze, mam nadziej, e nie tak bardzo znw brzemienna Genevieve cum Maria, utrudzona wdrwk jak wiejski listonosz. Nie mam wtpliwoci, e znajd pokj w jakim zajedzie. Najstarsza crka i zarazem nasze najstarsze dziecko - Maggie - nie bya we Francji od siedmiu lat. Wyjechaa std do Arizony ze swym mem, zanim urodzia synka, dzisiaj ju picioletniego urwisa, naszego jedynego wnuczka. Wiemy, e zastanawia si, czy nie odej od ma. Druga crka, Nicole, spdzia wita Boego Narodzenia w naszym mynie trzy lata temu. Zmarza wtedy, brakowao jej gorcej wody, natryskw, muzyki rockowej, azienki, w ktrej mogaby umy wosy, i, oczywicie, mczyzny. Tym razem przywiezie chopaka ze sob. Pozostaych rzeczy zapewne bdzie jej znw brakowao. Nasze najmodsze pachol, Ben, koczy pitnacie lat w przeddzie Wigilii. Spord wszystkich naszych dzieci jedynie on odziedziczy pogaskie, atawistyczne uczucia, ktre opanowuj nas w Boe Narodzenie. ycie w tej samotnej dolinie jest dla nas spenieniem marze. Rozkoszujemy si jego surowym piknem. Jestemy szczliwi, e otaczaj nas faliste lene wzgrza, okolone schodzcymi ukonie kami, na ktrych wieniacy wypasaj stada owiec. Ben niechtnie bierze prysznic, myje wosy i sucha muzyki rockowej. O wiele bardziej woli towarzystwo zwierzt ni ludzi, ktrych jest stokrotnie mniej w tej dolinie ni czworonogw. Prbujc daremnie dorwna bogatym Amerykanom z zachodnich stanw, a take dlatego, e w ACP, czyli w Amerykaskim College'u w Paryu, w ktrym ucz, rozpoczy si ju ferie witeczne, przyjechaem tu trzy dni wczeniej. Moja ona, Lor, ktra rwnie uczy i ma swoje wasne kopoty, nalegaa, e powinnimy wszystko spokojnie rozway. Przywiozem dodatkowy grzejnik, by dogrza wyzibione wntrze myna. Chciaem rwnie przetransportowa piecyk do ogrzewania wody i zainstalowa w azience, ale nie zmieci si w samochodzie. Mam maego sportowego fiata z silnikiem o pojemnoci 1300 cm3. Ten zgrabny samochodzik zmieciby si bez trudu w przedziale bagaowym amerykaskiego wagonu kolejowego. To mj jedyny sportowy sprzt, jeli nie liczy spodenek, koszulki gimnastycznej i butw, ktre zakadam, uprawiajc jogging. Przywiozem rwnie trzydzieci metrw sukna, dwumetrowej szerokoci, ktre kupiem w magazynie Marche Aligre w Paryu. Cae dziesi metrw w kolorze jasnoczerwonym. Mam nadziej, e uda mi si upikszy tym dekoracyjnym materiaem race, surowe wntrze myna. Pierwszego dnia po przyjedzie zabraem si do sprztania zapuszczonego myna - zamiataem, odkurzaem, zdejmowaem pajczyny, myem okna, szorowaem podogi, naprawiaem sprzty i czyciem wszystko, co mogoby razi w oczy naszych goci. Wymiotem wielki kopiec mysich i szczurzych bobkw i wywiozem dwie pene taczki mieci, najwicej chaum, gruzu wykruszonego ze szczelin w cianach. Mury wietrzej z wolna, ale stale. Po renowacji przetrwaj jeszcze dwa lub trzy stulecia. Wyniosem take popi z kominka, ktrego nie czyszczono od dziesiciu lat. By moe spopielone resztki lasu redniej wielkoci, ktry zapewne spalono na tym palenisku. Pniej zawiesiem zasony na okna z czerwonego materiau. By nie skama, przyczepiem po prostu sukno do cikich dbowych belek. Uciem wskie paski z boku materiau i przywizaem zasony szarfami, by wpuci odrobin dziennego wiata do wntrza. Z reszty sukna zrobiem obrus i nakryem st porodku izby. Teraz wszystko wyglda odwitnie, jak przystao na Boe Narodzenie. Wntrze bdzie jeszcze pikniejsze, gdy przystroj pomieszczenie ciemnozielonymi gazkami ostrokrzewu, na ktrych w tym roku nie ma jagd. Drugiego dnia, znw z ogromnym narczem sukna, wszedem na stryszek, gdzie bd spay nasze dziewczta i sprowadzony z zagranicy mczyzna. ciany na stryszku s ocieplone wat szklan, ktra chroni wntrze przed chodem. Izolacj umocowano na cianach byle jak, na apucapu. Z niezrozumiaych powodw koszatki z myna upodobay sobie wkno szklane, wybierajc miejsce na zimowy sen. By moe to jaka pozostao "wstecznej pamici". Koszatki targaj wat szklan na strzpki, moszczc swoje malekie gniazda. Prawdopodobnie wszystkie zdechn na krzemic - niewielka strata. Udrapowaem na cianach dwadziecia metrw brzowego sukna, zakrywajc, krokiew po krokwi, izolacj z wkna szklanego z wszystkimi koszatkami pogronymi w gbokim zimowym nie. Upione myszki nie zauwa nic a do wiosny (mam na myli koszatki). Gdy wrd nocnej ciszy Nie sycha nawet skrobania myszy. Reszt sukna wyoyem przepierzenie naszej malutkiej toalety, ktr nasi ssiedzi uwaaj za cud amerykaskiej prostolinijnoci, prawdopodobnie niezbyt higieniczny. Pierwsi w caej okolicy mielimy ubikacj w domu. Umocowaem sedes, aeby nie koysa si, gdy kto pochyli si, by si podetrze. Wstawiem do toalety may elektryczny grzejnik, ktry daje poczucie pewnoci i wita wchodzcego za potrzeb miym ciepekiem, a to dla naszych goci ma znaczenie. Niestety, trzeba pamita o tym, by wyczy grzejnik w salonie, zanim wczy si piecyk w toalecie. W przeciwnym razie spali si korki, gdy do myna dociera jedynie pitnacie amperw z 220 woltw. W rzeczy samej myn najbardziej nadaje si do zamieszkania w lecie. Sposb spukiwania jest zbyt skomplikowany, by to opisa - wykorzystujemy rwnie "mniej zabrudzony" papier na rozpak w kominku. I to wcale nie dlatego, by nie marnowa opau, chocia zwykle staram si bardzo oszczdza energi. Przypuszczam, e moje skpstwo, gospodarno, oszczdno mog by w pewnej mierze przyczyn wszystkich naszych problemw. Chodzi o to, e nasz zbiornik na wod ma okrelon pojemno, poza tym ma ju prawie trzynacie lat. Przycinam gazki ostrokrzewu i wstawiam do wazonw. Potem gotuj smaczne cassoilet z puszki, zagryzam posiek chlebem i popijam czerwonym winem. Kiedy jestem sam, cossoulet z puszki stanowi szczyt moich kulinarnych umiejtnoci. Pniej zamierzam naci troch sosnowych gazi w pobliskim lesie. Poczekam jednak, a zapadnie mrok. Przez dwanacie lat kradlimy choinki z lasu. Za dnia szukalimy najzgrabniejszego drzewka, a kiedy wybralimy, znakowalimy je po swojemu. W nocy przemykalimy chykiem do lasu, wycinalimy pi choink tu przy samej ziemi, przysypywalimy piaskiem wiey pniak i wracalimy z drzewkiem przez upione miasteczko do naszego myna. Nic tak bardzo nie raduje duszy w Boe Narodzenie jak ukradziona z lasu choinka. Ale dzisiaj te nasze drzewka, stare boonarodzeniowe drzewka, pord ktrych wybieralimy rokrocznie choink, s wysokie i grube jak supy telegraficzne. I nie znalazbym w rodzinie pomocnika, z ktrym mgbym ci, zanie do myna i ukry tak wielkie drzewo. Ten cudowny las przers nas wszystkich. W tym roku musimy kupi choink w Nevers. Wybierzemy j w krzykliwej cibi...
marc144